8 Mart 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

& — VAKIT 8 MART 1220 Madritte komunist alayları isyan etti ; Çarpışmalar devam ediyor Firari hüküme'ç; filo, Fransanm Bizari3 limanına ilica etti (Baş tarajı 1 incide) gana dizilimesini ve askerlerin si İâihilarının alınm. iştir GENERAL MİYAJA “HASIM İSTEMİYORUZ, DEDİ Madrit, 7 (A.A.) — Radyodr söylediği bir nutukta €ra Misya, bilhassa demiştir ki: “Biz sulh istiyoruz, Fakat bu sulhn İspanyol silâhları için bi:İ: kryetsi Şeref olan bu harbe lây.k şerefli bir sulh olmasını arzu ediyoruz. muhalefet karşısında kal- ımıza bakılacak olursa, yen in haller arzusuna uygu bir hükümet olduğuna hüküm ve mek lâzımdır.,, Miaja, boğanan ibtiraslar kar- şısmda kan dökülmesine mani o) mak için evvelce iktidar mevkiine geşmek istemediğini söyliyerel ştir ki; 'Bu mücadelede çok kan dökü müştür, Dahili ihtilâflar içind ayrıca kan dökillmesine razı ola- mayız. Biz hiç kimseye ihanet et- medik. Esasen edemezdik. Çünkü ortada bir hükümet yoktu, Hükü- Mmsti teşkil ettiklerini iddia eden- lerle reisicumhur arasında ihtilâl vardı, Netice olarak OMiaja, demiştir ki: “Başkaları bu kardeş kavgasına devam etmek istemiyorlardı. Fa kat biz sulh istiyoruz ve bu harp- ten sonra İspanyolların refaha ka- vuşacaklarını ve zaferi elde eden- ler kim olursa olsun neticede va- tana zarar getirecek olan mücade- Ielere sürükleneceklerini ümit edi- yoruz. Yaşasın İspanyollar, yaşa- sn İspanya.,, KAÇAN FİLO BİZERT'DE Bizert, 7 (A.A.) — Cumhuri- yetçi Ispanya filosuna mensup on bir eüzütam refakatlerinde bir Fransız kruvazöriyle birkaç muhrip bulunduğu halde bu sa bah saat 8.30 da limanın önüne gelmişlerdir. Pollalerle sıhhiye servisi memurları İspanyol ge milerine çikarak bunların mü- rettebatının silâhlarını almış- lar ve sihht bir muayeneye tâ bi tutmuşlardır. Ispanyol #ilosu, zannedildiği ne göre öğleden sonra Jimana girecektir. Bizert, 7 (A.A.) — Bizert'e gelen İspanyol cumhuriyetçi fi losuna mensup gemilerin İsim leri şunlardır: 3 kruvazör: Libertad, Miguel de Cerventes ve Memdez Munez & torpido muhribi: Ullon, Jor- ge Juan, Escano, Almirante Mi- randa, Almirante Anteğuerra, ınsurları grupü, dün akşamdan zeri mili müdafaa konseyi kuy- vetlerine teslim olmak emrine İlâhla mukabele etmektedir. Gece ve bu sabah, miilf müda- a& konseyi emrindeki tankla in da iştirakiyle çarpışmalar muştur, Radyo ile neşredilen bir not, Xomünist teşebbüsünün muvaf- 1k” netleelendiğin! »ildirmekte ve şöyle demekte- lir: Milli müdafaa konseyi em - vindeki bütün kuvvetler, kon - eyin temsil ettiği davayı her ıta İle müdafanya hazır bir halde seferber bulunmaktadır. KONSEYİN BEYANNAMELERİ Madrit, 7 (A.A.) — Mili mü> iafaa konseyi, komünistlere, bi- ribiri ardına meşru makamla- ra teslim olmaları için beyanna- maneşretmektedir. Saat 14 de konsey, aşağ beyannameyi neşretmiştir: Komünist partisine mensup ıdaki arkadaşlar, Şetleriniz, sizlere, millt mü- dafaa konseyinin sulh arzusun- da olduğunu her halde söyle- miştir, Filhakika, Miaja, Casa do, Bestelro, ve Mera, bunu söy- lemiştir. Fakat Tiguerasda top- lanan parlâmentoda bunu İşte. memiş mi idi? Fakat yalnız millt müdafaa konseyi, sulhu, aldatmaksızın yapılmış şerefli bir sulhu orga- nize etmek teşebbüsündedir. Sulkun bir palte olması Için konsey, lüzumlu teşebbüslerde bulunacaktır. İTALYANIN İSTEĞİ Roma, 7 (A.A.) — Giornale D'İtalla İspanya hâdiselerinden bahsederek diyor ki: Madritteki yeni “Kızıl hükü- metin" programı hakkında şim- diden fazla bir şey söylenemez. Yalnız bilinen bir şey varsa, o da, Cansadonun çoktanberi Ge- neral Franko ile teslim olma şartları Üzerinde görüştüğü ve General Frankonun kendisine şart kabul etmediğini ve şartsiz bir teslim istediğini bildirdiği- dir. Diğer taraftan Bizerteye İlti- ca etmiş olan “Kızıl dönanma” silâhtan teçrit edilmeli ve Ge- neral Frankoya iade olunmalı” dır. İtalya, Sicilya cfvarında bir Kızıl İspanyoj filosunun bulun masına müsaade edemez. FRANSIZ VE İNGİLİZ Cumhurre'simiz dün gece Ankaraya | Yeni hayatın harnket Bir haftaya yakın bir zâman danberi şehrimize şeref vermek. te olan Relsicumhur MI Şef İsmet İnönü ve refikaları dün &kşam hususi trenle Ankaraya avdet etmişlerdir. Istanbula daha önceden *olip Mi Şefin buradaki tetkiklerin İde kendisine refakat odan Da btitye Vekili Falk Öztrak da ay İnı trenle hükümet merkezine dönmüştür. Mini Şef dün öğleden evvel Dolmabahçe sarayında istirahat buyurmuşlar, öğle Uzeri “Süva- ri Binleilik Mektebi” ni teşrif İetmişlerdir. Relsicumhorumuz mektebi gezmiş, öğretmen ve talebelerle temas etmiş, çalış- İmalarını takdir eylemiştir. Bu arada binlei subaylarımıı- zın geçen yil Romada kazandı- iğ “Musolini kupası" da kendi- lerine gösterilmiştir. MIM Şefi- mis, bu mükâfatı kazanan su-! İbaylarımızı tebrik ve teşel eyle miştir. Mühterem Şef, binicilik mek- tebinda bir saate yakm bir za man kaldıktan sonra saraya önmüşlerdir. Öğle yemeğini müteakrp isti- rahat etmişler, akşama doğru saat beş sularındn motörle Ha- Mç tersanesine gitmişlerdir. Reisienmhurumuz, tersanede — birisi yakımda denize indirile- cek olan — iki tahtelbahirimizin inşaatile alâkadar olmuşlar, bu İtahtelbahirlerin bizsat içine gir” mek suretiyle alâka ve tetkikle- rini derinleştirmişlerdir. Muhterem Şefimiz, tersane nin faaliyetinden memnuniyet- le ayrılmışlardır. MINI Şef ve refikaları akşam yemeğini Dolmabahçe sarayin» şi d ri ti F P T ti Ni l tı Radio, şu tebliği neşretmiştir; made bulunduğunu bildirmi duklarmı bildirmişlerdir. Valans, 7 (A.A.) — Müdafaa meclisi makamları bazı emniyet ,teğbirleri almışlardır. Bu meyan- ıda komünist merkezlerile bunlar. la alâkadar teşekküllerin merkez ileri askeri işgal altına almmış. itm. Yapılan bezi tevkifata rağ - men, ameliyat esnasında hiç bir hâdise kaydedilmemiştir. Saint . Jean .de Luz, 7 (A.A.) —D. N. B, bildiriyor: Madritten gelen son haberlere göre, milli müdafaa konseyinin kıtaatı öğleden sonra komünist kıyamını ve komünistleri şehrin dışına atmağa muvaffak olmuş - İtur, Komünistlerin büyük bir kıs. mı hapsedilmiş ve elebağilar kur. şuna dizilmiştir, Bununla era - | W U fı Suvat vapuruna binmişler ve Haydarpaşaya geçmişlerdir. Falk Öztrak, Riyaseticumhur U. Kâtibi Kemal Gedeleç, Yaverle- Kalem Müdürü Servet, İstan bul Vali ve Belediye Relsi Lüt.İyetini söyledi. General Halis Bıyıktay, Hazan Rıza, Vedid, Bozüyük Mebusu Salih Bozok, İnönü'nün eski yaveri Fikrer Atlrrefakat etmekteydi, kala Haydarpaşa rıhtımına ya naşmıştı. da, şehrimizde bulunan bütün mebuslar ve bu arada yeni Bolu Mebusa Fethi Okyar, İstanbul Emniye: Direktörü Sadri Akn, Umumi Mütettis Abidin Özmen, neral Ali Fuat, Ebubekir Hâzım, Hâlet, Emekli Genersi Ali Fust, Fahrettin, bir çok diğer zatlar ve büyük bir halk kalabalığı tarafından kar- gılanmıştır. karşılıyanlarn ayrı ayrı veda et- vâgonuna binmişler, Vekilini de refakatlerine &lmij- arasında kalkmıştır. yanlara, ber zamanki gibi mü- yetçiler & bit olan Cosado'nun mukavemetin hiçbir faylla herkesten iyi anlaması: lâzımgeldi- ği beyan edilmektedir. da radyoda Besteiro ile Albay Cip riano Mera'nın mesajları okun- muştur, sunun yan: başında yer almağa davet eden bir hitabe de rüüyo ile ettiler ia yemiş ve saat dokuzu çeyrek eçe Dolmabahçe rıhtımından Kendilerine Dahiliye Vekili i Şükrü, Cevdet, Cahit, Hususi li İstanbul Komutanı Gene İnönü'nün biraderi Kütahya Mebusu i Kırdar, al Salih, “Suvat” vapuru saat ona boş Wi Şefimiz rıhtım- Tarp Akademisi Direktörü Ge- eski Başvekil Rauf, eski mebuslardan Falih, Muhterem Şef, kendilerini ikten sonra, refikalariyle bir- ikte sususi trenin son büyük Dahiliye ardır, Tren tam suat onda alkışlar Sevgili Şöf, kendisini uğurlar ebetsim ve neşeli bir yüzle s6 ebrimizden ayrılmıştır. rek gördüğüm hal ve meslekin İs. tikbal hakkında çok Umit verici olduğunu vatandaşlarımın ö. nünde hakiki bir zevk, samimi bir se- viçtir.” eşiğinde (Baş tarafı 1 incide) Milli Şef üniversite gençlerin, den sonra bütün İstanbullulara ve bütün Türk Milletine döndü. Onlara bugün cihan ahvali velâ, diy iği ümet in verdiğimiz mali şeraiti içinde milli hayata alt düşüncelerini naklederken mil ve umumi hayatta vazife al. mış olanlar hakkında memnuni. “Gerek matbuatımızda, ge siyaset (o adamlarımızda zikretmek benim için Dedi, Muhterem Cumhurreisinin her hanği bir şekilde takdirine! mazher olmak vatandaşlar için |caklarına göre istenilirse 19 en büyük bir bahtiyarlıktır, O,' nun İçin nutukdaki kâr cümleler kalplerde minnet ve şükran kalacaktır. bu iltifat. daima ile mahfuz Cumhuriyet Halk Partisi ye, ni bir intihap faaliyetinin son devirleri içinde uğraşırken ara sıra şurada, burada yeni mecli- sin nasıl bir karakteristik vasf (ls teşekkül öğdöceğinden, yeni Parti namzetleri seçilirken ne gibi kıymetlere ehemmiyet ve- rileceğinden bahsediliyor. İstikbale ait olarak Mili Şef bü nokta hakkımdaki düşünce lerini “Halkevlerinde ve Parti, nin dört senelik faaliyeti esna” | sında kendilerini gösterenler” kaydı ile çok açık ifade etmiş olmakla beraber (üniversite gençlerine hitap ederek “Çalış. lâmlar ve iltifatlar bezlederek|Kanlık ve ahlâk ve karakter! sahibi olmak” vasıfları ile zım, nen bu kayt ve ifadeyi tamam- Madrit, 7 (A.A) — Unlen ,, besi düşmanın kayıtsız ve şartsızllamıştır. Sonra bu esaslar da, olarak teslim olmasına bir başlarn-İhilinde seçimine büyük bir dik. Cumhuriyet donanması ku .| giç teşkil ettiği takdirde bu Kare-İkat ve itina gösterilecek olan mandanlığı Casado'ya bir telgraf | ketin memnuniyetlerini mucip olalBüyük Millet Meclisinin: “Mil çekerek mumaileyhin emrine a - cağmı beyan eylemektedirler. letin menfaat ve idealini haki. Ayni mahfeller, Madrit şürası-| katen temsil eden bir millet hü, ğin mi teşekkül ettiğini bilmedik- erini söylemektedirler. Bununla beraber Frankist mah- ellerde meslekten yetişme bir za- temin etmiyeceğini KOMÜNİSTLERE BİR HİTABE Madrit, 7 (A.A.) — Saat 11,30 Kömlünistleri Cumhuriyet ordu Bütün hava kuvvetleri de mli.â. nın sulh müzakerelerine girişmek|lasası vaziyet ve itibarmda bu- faa meclisinin emrine tabi bulun. Üzere mi yoksa son hezimetler de) tunacağını” şimdiden tepşir et. layısiyle sarsılmış olan Cumhuri-'diği gibi bütün memleket ve sindaki birliği yenidenİmeillet işlerinin ne anarşiye, ne. kurarak mukavemeti hazırlamak'de zora meydan vermeyen bir halk idaresi ile yürütülmeğe devam edeceğini miştir. bu güzel tepşirat ve te, minatı minnet ve memnuniyetle kaydedelim. temin eyle Asım Us Şubat ayında Memleketin Ziraat durumu) San Remo, 7 (A.A) — Ankara, 7 (A.A.) Devlet i Meteoroloji işleri umum müdür- lüğünden: Yurtta geçen Şubat ayına ait hava ve ziraat durumu; Şubat ayı, bazı dar sahaları ha- riç tutulduğu ve sühunet bakımın- zl İ Mebus seçimi 19 şubatta Mebus seçiminin 719 vey$ mart tarihlerinden birinde israk neticelendirileceği # çök 19 mart üzerinde toeyyüt * diyor gibi görünmekteğir. İstanbulun ikinel intihap$ii? rını seçmek üzere filvaki 1575$ sabahı rey toplamaya başlan mümkün olmaktadır. Rey to” ma için evvelce 6 gün milddet hulmak düşünüldüğü halde vi günde bunun üç gün içind? maline de imkân görülmüş, b lece seçimin 17 şubat akşani ticelendirilebileceği anlaş” vik yetlerin hepsi müntehibisenik”” ni daha evvelden seçmiş veli gat pazar günü de bütün 3 yede kendi intihap meri de toplanacak olan müntehidi” nilerin altmer devre me! er seçmeleri de mümkün olacak” Mill Şefin, İstanbuldan <5 günü hareket buyuracaklar! gir lenmekte iken bunun dün bi vukubuluşu, bügün Ankara toplanacak olan mutat ge? kurul içtimama hususi bir ee miyet verilerek İstanbuldaki #“ zasının telefonla çağırılığ, vi zet ilânı hazırlıklarının d8 Wç edildiğine bir delil sayılmakt? bugün Parti umum teşk olan Büyük Şefin Ankaray& yö masiyle Parti divanmm bir maa çağırılması beklenmeli Mebus seçiminin 19 mağ 1 rilmesi için bir sebep te 20 İta Ankaraya Bulgar Başvekli” gelmesi mukarre bulunmasiğ” e Bunun için umumi taşi divanmın namzetlerini 17 S4, ilân olunacak surette a Bi mesine ve intihap 25—26 namzellerin ilânı da ondan gün evveline biraktlacak ogi le bunların tesbiti de hai gi şimdiden ilerletmesine verilebilir, YENİ NAMZETLER ii Söylendiğine göre eski gi” Cumhuriyet Bankası umu dürü Bay Salâhattin Çam “fi nin mebus nemzetleri © bulunacaktır. gi Maraşal Görini Sanremode Yakında Trablusa gide Balbo ile görüşes, Ajansının muhabiri bildiriyi Güring, zevcesi ve on Dİ gi lik bir maiyeti ile dört ( tatil müddetini geçirmek gd buraya gelmiştir. Romadâf İen haberlere göre Görün müddet sonra Romayâ ber çarpışmalar henüz nihayet bulmamıştır. Mussolini ile görüşecektir. g Roma, 7 (A.A) — pe nündenberi San Remoda Ol” ine bel ta olan Mareşal Göring, g nuna doğru gelecek ve bars? y mi ziyaret halintle iki ÜŞ ei larak muhtelif görüşmele” dan geçen aya ve giğen yılların aynı aylarına nisbetle biraz daha soğukça geçmiş bulunmaktadır. Geçen ay devam eden Jâtif bahar havaları Döğu Bölgesi İle Orta Anadolunun şarkında Sıvas çev- resi müstesna olmak ilzere hemen her tarafta bağ ve meyva ağaçla-|caktır. Mareşal Göring ” rından erken inkişafa sebep ol-İ Sicilyaya ve oradan da çi muştu. Soğumağa başlıyan hava! geçecek ve Trabulusta birçok yerlerde bağ ve ağaçlarda-! Balbo İle görüşecektir. A ki erken inkişalı geriletmiş bulun! (id maktad r, iyat yapılmış, Doğru ve Or Bazı dar çevreler nazarı itibara| dolunun Sıvas çevresi alinmaksızm bu ay içinde yurdu-İmak üzere bütün rölgelei muzda vaki yağışlar mesruatn| yer ve mahdut miktari” “gf” İibtiyasını lâyıkı veçhile karşılamış) arpa ve yulaf, anason, şek” değillir. En az yağış gören Ege,'carı; ziraatı icra edilmişti” yi Orta Anadolu bölgeleriyle Cenup) Pamuk ve tütün yetisi ad! Doğusunun Şark kısımları, Cenup!lerde ekim hazırlıkları vb sathı mailisi ve Karadeniz k'yıla-)mal edilmiş ve bazı yeri 4 fının Sinop çevrelerinde önlmüz-|riyata devam edilmişti” |deki ay içinde uygun aralıklı ve | çevresinde ilk yağacak YO”. : bol yağışlara ihtiyaç vardır. müteakip tütün gideleri ye Esaslı bir ziraat faaliyeti gös- ya nakli için bütün hazır Imesi mümkün olmıyan bu ay mal edilmiş bulunmakts" ğe şind3 müsait hava ve toprak şart) Yurdun bütün çevre" £ larından Azami nisbstte istifade|bubatın umumi durumu * 4 edilerek pek dar sahalara inhisar s*halar istisna (ediler ere Malatya, Merzifon memnuniyeti mucip bir erimde gecikmiş kışlık zer- |lunmaktadır. MANEVRASI İÇİN Berlin, 7 (A.A.) — Berlin ga sotöleri nasyonalist İspanya rad) Madrit, cephesi, 7 (A.A) — yosunun Madritte bir mii mü-)Madrit cephesindeki nasyonalist dafaa konseyi kurulmasının bir radyo istasyonu bu akşam aşağı. İngiliz - Fransiz manevrası ol- daki haberi vermiştir: duğunu bildiren tebliğini büyükj Komünist gruplar, Madrit so . harflerle heşretmektedir. kaklarımda çarnızmakta devam Nachtausgabo, Burgos satılık |edivor. Bu hareketin önüne geç - teğildir, diyor. r-ek icin sokak baslarına maki . Lokal Anzelger ise, Madritte-|neli tüfekler verleştirilmiğtir. ki komünist aleyhtarı Jest, Ge-) Sehirde sokaklarda gene me. neral Frankoyu aldatmamıştır,!n©İmi-r, Madritin hericten ver div: idi#i intiba. askerlerin teslim ol- Kita Te A sabah 9 icin, şonalist kuvvetle , | Sejele komümist zulmüne karşı rin Ma , | mücadeledir ve kabahat, iktidar buraya İspanyadan gelen iki tay. , mevkiine geştiklerinden beri, kıta- yareden çıkan yirmi dört. kigi a- atımız arana geçmeğe muvaflak rasında, ezedme, sabık İş mayı FRANXO UMUME TAARRÜZA | an marları eyikmmesssiyle 3. Regaz, sabık ziraat nazırı B. MA ZIRLARINON İ mücadeleye rastlamış olan komü- Urbes, sabık hava kuvvetleri ku.| Burgos, 7 (A.A.) — Madritte| eğerindir. Cumhuriyetin yegâ- ne meşru hükümeti milli müğafaa konassyidiz. neşredilmiştir. Besteiro ezcümle demiştir ki: Cumhuriyet askerleri, Mil meclis Madritte vazilesi başınia bulunmaktadır. Madrit, kaçan hükümetin, Neğrinin nsrede bulunduğunu bilmiyor. Mil 1 müdafaa konseyi, Cumhuriyetçi Ispanyol hükümetinin, millete zul metmekte olan komünistlerin eli- ne kati surette düşmesine mani el mak istiyor. Mücadele başlamıştır. Bu mü- Almirenta Valdes, Lopanto, Gra visa, Bu gemiler, İspanyol cumhu- riyeti bayrağını taşıyarak saat 17 de Bizerte ilmanına girmiş- lerdir. Bu gsmilerin Tunuese gelmiş olan İrpanyolların adedi beş bin kadar tahmin edilmektedir. A- ralarında birçok kadın bulunan sivil ahalinin adedi ise beş altı yöz kadardır. İspanyol cumhuriyetçi gemi lerinin topları çıkarılmış, silâh ve mühimmatı alınmıştır. Bu gimller, aralarında Duplex kru- vazörü de bulunan mütsaddit| Fransiz harp gemisinin nezare- ti altında bulunmaktadır. MADRİDE YÜRÜYÜŞ Madrit, 7 (A.A.) — Mili mü dafaa konseyi hizmetindeki ha- Ya kuvvetleri şehrin şimalinde- ki barlef kısmında müessas ko münist ocaklarını ortadan kal dırmak için Madride yürümek- tedir, Madrldin şimalinde harlet kıs mında birkaç ev blokunda ta- haşşlit etmiş olan bir komünist Lister ko ile sulh müzakerelerine giriş- mek Üzere, askeri bir şüra tesek- ARA RAN VAKıTAa asöne clunuz ral Modesto ve genoral e cerhelerde yeni” olmadığı ve nasyo , Umumi ta*rru relerin Valansiyada varı etm bulunan askerf hedefleri bombar| Fr- Atman ettiği (o bildirilmektedir. yetçi İspanyada vukubulen hâ Dün düsmanm bir avcı tayyare. seleri itimatsızlık'a Ters lama sl düşürülmüştür, berader Hadrittiki hükümet da: