6 Şubat 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

| Sanayi teşkilâtı Yazan: 4 İetimattesanüt hissi n mevcuttur. Bu ta- İsmayıl bilhassa mes. yi latı icra eden kimseler '— ta Bu temayül menedi. İl, Yağar, ve tesir eder. Pranaz dr her nevi mes. e Yüsak eden ihtilâl ka. İdari tedbirlere rağ- N birlik teşekkül ve N agi dunlara meşruiyet İrili kanun hakikat. ik Vaziyeti teyit etmek. ir gey yapmadı. Bun. ike Müşterek çalışma bu. İy nizammn zaruri bir eye bi müşterek çalışma a, okuk telâkkisi doğur - May Yendi hukuk yerini ya, me hukukuna bırak hn Gİ yy, Mesleki birlikler bu zi aş bir ifadesidir. 4, Dirliklerde sınıf müca, dir unsuru mahiyetini Rimkündür. Fakat dün. 4, sartlar içinde bu ma. My mesleki birlikler e, iktısat sisteminin iş, 4 Baline gelmişlerdir. İha smıfm, bir mesle- AN, emiyet ve fert için ay. İ İni niyeti haizdir. Ce Key Yazıyan insan bir i Me, temas halindedir. m İert kendi mesleğin. il, a Kirift bir takım mü, 8 bütün cemiyet için. İN olur, Bunun içindir ! a temas eden her gey tag, , “emniyeti de alâkadar * Demek ki ferdin mes tleri öle cemiyetin İÜ a, Pirİbirlerile arkı bir tadardır, Bu hem 1ç. Terdt olan menfaat *dilir? Yalnız ferdi Mı? Yoksa fertleri Di Makmndan bir araya in in ex pa de tecrübe e. af cemiyetleri, il e Avrupada kor. Şema hür ç Vekil g , Den &vrel şehrimize Ky tetkiklerde bulu - da, İktisat, Maarif Ve. iy zak ekspresle Dn t ye üşlerdir. Baray Hüsnü Çakır . Vey, aden evvel De - İL Mia ls Müdürü Yusuf NN at, Körüsmüş ve banka tina, Batyo va 1i vapur ayn tahkikat hakkın. iler vermiştir. Finde meşgul bu. Ye Maliye müfet. atan itibaren De- re çalışmalara Almanyada olan vapurlar İngiıt Diler e gk iy Rize, yüne A nr Ka Samet Ağaoğlu Sonra ticaret ve çalışma serbes- tisi devri geldi. Fransız inkilâbi ile başlıyan bu devir, çalışma | hürriyetine muhalif her tesisi red idetti. Fakat bu reddin aksülâ. jmeli derhal başladı; ve gizli mes jleki birlikler meydana geldi. Bu önüne geçilemez bir hâdise idi. kü gerek işçi, gerek iş ve. ren ayni meslekte çalışan kimse- ler karşılıklı münasebetlerle bi. ribirlerine bağlanmışlardır. Ara. larında müşterek menfaattehdoğ ma bir tesanüt vardır. Birinin ü. zerinde vaki bir değişme diğeri- ne tesir eder, Cari fiyattan aşağı bir gündelikle iş kabul eden işçi diğer işçilerin gündeliklerinin a. zalmasıma sebep olur. Sattığı ma. lm kalitesinde müşterisini alda. tan tüccar bütün meslekdaşları- nı şüpheli bir vaziyete sokar. Pa. zara hâkim olmak için birdenbi. re fiyatı dilşüren fabrikatör bü. tün mesleğe en büyük zararı ver- miş olur. Ayni teşebbüsün işçi. leri ve patronları hakiki! bir aile. ye benzeyen bir cemiyet vücude getirirler ve bu cemiyet içinde ferdi faaliyetlerin müşterek men faati bozmaması için bütün mes. leğin işçi ve iş sahibi azaları kontrol edecek ve işe disiplin ve- recek hâkim teşekküllere lüzum vardır. İşte bü teşekküller hör mes. lek için o mesleğin mensupları tarafımdan kurulan birlikler, sen, dikalardır. Sendika bugünkü ce - miyetin Iktısadi şartlarından bi- risidir, Fabrika istihsalinin neti. cesidir ve büyük sanayi teknik. te rasyonalizasyona, içtima ha. yatta sendikmizme varır, Büyük sanayie doğru yürümek te olan memleketler için de mes. leki birlikler iktısadi ve içtimai zaruret olacaklardır. Türk sana- YAR pinleri, Pe ganaylde, $E zamanı gelmiştir. Bu teşkilâtm prensipleri, tar. zi ve sistemi başka bir yazmmızm mevzuu olacaktır. ün akşam Ankaraya döndü hakkında tetkikler yapan he . yet de Doniz Ticaret Direktör. lüğündeki mesaisine bugün tek- rar devam edecektir, Orman Umum Müdürü de Gitti Orman Umum Müdürü Hü nü Yaman dün akşam Ankara- ya dönmüştür. Ziraat Vekili Ankaraya Gitti Ziraat Veklii Muhlis Erkmen ile #mniyeti Umumiye Müdürü Şükrü Sökmen Siler dün ak - $amki trenle Ankaraya gitmiş. lerdir. erede mütemadiyen | ba patlatıyorlar Maamafih polisin bu faaliyetleri neticesiz kalmıştır. Mısırdan Londraya gidenler Kahire, 5 (A.A.) — Naşaşibi *ür, | frrkası azasından beş zat başla. mr bir da duvarda Pal gönde. ia De Eb Du "8 müfreze İF Dol rında Ragıp Bey Naşaşibi oldu. Zu halde bu sabah tayyare İle! Londraya hareket etmiştir. Bu zevat, Londra konferansın. da Filistinin mutedil fırkalarını temsil edeceklerdir, Müftünün fırkaar, mutedillerin bu sekilde temsil edilmelerine mu) arız olduğundan bu hâdisenin| yüksek Arap komitesinin konfe- | »|ransa Iştiraki meselesini ortaya atip atmıyacağı sünle şayan gö. rülmektedir, Avrupanın istikbali 3 — VAKIT 6 ŞUBAT 1939 Görüp düşündükçe Hitler ingilterenin silâhlanmasından korkuyor | Derste sinemanın ve söylendiğine göre, silâhların azaltılmasını teklif edecek YAZAN Meşhur İngiliz Siyasi Muharriri Vernon Bartlett Avrupadâ bir harp muhak. kak olacak diyen adam, herhal- de, sulh teminat altına alınmış- tir, diyenden daha az ihtiyatsiz- dır. Münih mülâkatından #on- ra bir kâr zarar listesi çizecek olursak zarar banesini biraz dolgun görürüz, fakat kazanç hanesi pek zengin değildir. Yalnız, cesaret bulmak için | gunu söyliyebiliriz: Ayrupa ha- ritasındaki mühim bir hudut, harp olmadan değiştkâlmiştir. Bir muahedenin bir maddesini, müzakere yoluyla, değiştirmek nisbeten kolaydır. Malnız, hu- dudu on, yirmi, elli mil öteye alan bir müuahedeyi değiştir. mek pek kolay değildir. Çekoslovakya hududu, Al manya herkesi harp ile korkut- tuğu için değiştirildi, diyecek- siniz. Evet, öyle oldu. Fakat;| acaba dünya işlerinde korku ile değil de umum! arzu üzerine ha reket edersek daha mı isabet| etmiş oluruz dersiniz? Acı bir hakikat var ki bunu unutmamak lâzım: Yeni ve çok güzel bir makine olan Milletler Cemiyeti, kullanılmadığı İCİN | yerlere demokresiler harp ede- bırakıldı, paslanıyor. Yahutda| vez kanaati gelmiştir. Çe- sulh anlaşmasındak! haksızlık» | kostovakya askeri kuvveti imha latı deyam ettirmek hususunda edilmiştir ve bundan sonra bir bir âdet olarak kullanılacağı İ -| Alman - Fransız harbinde yüz çin altı, yedi memleketin &en€-| binlerce askerden mürekkep liği ona düşmanca bakıyor. kuyretli bir Çek ordusunun Münih anlaşması öyle bir an-| Fransadan ziyade, Almanyaya Taşma ki onu İmizalamış olanla-| yardım etmek imkânı hasıl ol rin hepsi utanç duysa yeridir. |muştur. Bu anlaşmada bir panik bava-| Diğortaraftan Almanya, icap sı sezilmektedir. ederse, oradakilerin de zararı- Fakat, bugün Alman idaresi | na olarak, cenubi şark! Avrupa” “—vutuman varlardek! Cek»İöintett nararını kuyvetlendire siyasetteki muvaffakıyetini Is- bat etmiştir. Böyle yapmamış olsaydı kendisi bir muvaffakr- yet kazanmış olacak Ve bu, Hit- İlerin nüfuzuna müthiş surette bir darbe indirecekti. Bununla beraber, Göbbels'in bütün propagandasına rağmen, nin tamamiyle mahvedilmemiş olması Almanya dışındaki biz tere bir cesaret vermekte Ye Almanyada harbi mill! siyaset vasıtası olarak alanlara bir ih- tar teşkli etmektedir. Nihayet İngiliz efkârtumum!- yesinin, Münih anlaşmasını sü- künetle beklemiş olması da bü hAdisenin kazanç hanesine ya- zilacak şeylerden biridir. Fakat zararlarla mukayese edecek olursanız bu kazançlar yek küçük kalıyor. Evvelâ, Hitlerlere ve Himm- Almanların tenkit kabiliyetleri. | aşırı müstemlekeleri olan kü- çük Avrupa memleketlerini bi- ribirine düşürmek isteyor. Her Hitler #ön senelere ka- dar müstemlekeden hiç bahset- mezâği. Onun İçin, bugün bunla, rı acaba neye ileri sürüyor, di- ye düşünüyoruz. Onun bundan asıl maksadı Avrupsda daha ba- zı yerleri kontrolü sitına almak tır. Nereleri mi? Meselâ Tuna havzası ve Balkanlar. Fakat Hitlerin Balkanlarda karşısına çıkan bir anla var ki buda İ- talrayı o mıntakada harekete geçmeğe mecbur etmek korku. sudur. Zira Italya, Fransa ve İngiltereye çok uzak olan Yu- uanistan, Arnavutluk, Bulga ristan ve Yugoslayyaya karşı bazı Ihtiraslar beslemektedir. Diğer taraftan, Almanyanm, hemhudut olduğu memleketler- de, boş durmayacağını gösteren işaretler var, Şüphesiz, Rusyaya karşı ha rekete geçecek değil, İngiliz ve Fransız hükümetlerinin, Rusun Çekoslovakyaya yardım taahhüt lerine karşı gösterdikleri mua- meleden sonra Sovyetler birliği Avrupaya gitilkço daha az © yardımı Dün mektep ve çocük hakkın da güzel bir karar verildiğinden bahsetmiş ve bu kararın nasıl bir psikoloji taşıdığını, ne tür. lü bir mürebbi teşhisi olduğu « nu anlatmağa çalışmıştım. Ne 4- yi bir tesadüftür, ki o haberi veren gazetelerde bir başka İmüjde dahn vardı, Yine Maarif Vekilliği, sinemayı hocaya bir yardımcı yapmağı düşünüyor muş, Bu iki karara kaplayıcı bir gözle bakarsak, bugünkü mek- Pp ve çocuğun terbiye ve okut- ma bakımından ele alındığını görebiliriz. Saç ve &üs, çocuğu nvareleştiren bir sebeptir. Si nema ise, gayesiz kaltıkça, mektepli o zindanından başka bir şeye Hattâ çok kere yalnız çocuğun vaktini öldüren bir zından olmakla da kalmaz. Onun ihtirası kam - çrlar, ahlâkıma saldırır, Halbuki sinema, biyoloji, coğ rafya, okozmoğrafya, arziyat hattâ tarih gibi derslerde, ho- canın en büyük yardımcıları haline konulabilir. Hoca, n6 kadar değerli olur. sn olsun, sözlerinin hepsini si « nıf kalabalığına kelimesi keli s mesine dinletemez, Herhangi benzetilemez. bir sebeple çocuklardan birkaçı nm dikkati birkaç saniye için dağılabilir. Bir şeyin uçuşu, bir öksürük sesi, havada uçan bir tayyare motörünün oğultusu, onların dersten ayrılmalarına yol açar. Fakat gözle birlikte kafayı çeken ve her parçasından başka bir alâka yaşatan sinema genç dikkatlerin muıhladızıdır, Son « hem vermeye başladı. Almanya Lehistanla Macaris- tan arasındaki geçidi elde et- mek istemesine rağmen, buğda- yını ele geçirmek maksadı ile Ukraynaya karşı büyük bir har- bi göze alamaz. Zira, artık Tu- na havzasının buğdayın: kendi. sine temin etmiş bulunuyor. Almanya önümüzdeki bahara istaha karşi hârekete geçe ler, anlaşmadan evvel Çek ida" | cektir. Bu #uretie Almanya bü-İ bilir. Çünkü, Albay Bek'in Çe-İra sözle anlatılan, haritada gös resi sitında bulunan Almanlaf | yük bir İpidat madde kaynağı| koslovakya buhranı esrasinda|terilen, resmi yapılarak izah ©- dan daha azdır. bulacaktır. ” Bu sureta bize, hudutlarm Kâr ve zarar İlsteşini bu su- harp etmeden de değişebileceği | retle tesbit ettikten sonra var gösterilmiş oldu. Kan dökme.|dığımız netice şudur: Münih an. den muvaffak olan Almanya, |laşması “İdare etmek için par. kan dökerek muzaffer olan di-|çi umdesini tatbik etmiş o ğer herhangi bir memleket ka-|luyor. dar makul hareket edecek gö- rünmeyorsa da, bü gene bir ka- zançtır. layn'le M. Daladye'ye, Münihte* Diğer bir kazanç daha var. İki mağlübiyetlerinden sonra Alman milleti, iiderlerinin on ! kendilerine gelmeleri için yakit lari harbe ne kadar yakin bİr| bite bırakmadı. Alsas ve Lö- noktaya kadar sürüklediğini| rendeki tahrikâtı ile Fransızla- gördüler. Onun için, Alman|ra ne kadar yâltız olduklarını hudutları içine Budetli Alman-| hatırlattı ve bu suretle, her ne ları almış olmalarından dolayı) olursa olsun Almanya ile bir sevinç duyacak yerde bir harp) anlfşmaya varmak isteyen bazı tehlikesine kağar sürüklendik-| Fransızların nüfuzunu artırdı. leri için iğbirar duyuyorlar, Müstemlekeden bahsederek Mister Çemberlayn Her Hitle-| de bir taraftan Büyük Britanya rin istediğinden fazlasını 66r-| ile Dominyonları, diğer taraf hai vererek, Hitler usülünün| tan da Büyük Britanya ile den'z — Günlerin peşinden: esmere yaaa Tarih nasıl yazılıyor? Eski Arap mielliflerinden biri mukaddes tarihte müslü. wlar kadar Yahüdiler ve Hiristiyanlar nezdinde de muhte- rem bir peygamber olarak tanmmış olan Hazreti Tbrahimin ka. rısı Sârâ'dan bahsederken bu kadı bir hilkat garibesi gibi gös. teriyor; Güya Hazreti Torahim yüz altmış yaşma girdiği zaman karısı Sârâ doksan yaşıma varmışmış. Bununla beraber o yaş. ta tazeliğini yine muhafgza etmiş. Adeta yirmi yaşmda genç bir kızdan farkedilmezmiş. O kadar ki o zamanm büyük bir hü. kümdart kendisine âşık olmuş! Bu kral Söârâ'yr elde etmek için bir çok fedakârifklarda bile bulunmuş imiş! Daha üç, beş sene evvel Zaro ağa isminde bir adamın yüz altmış yama kadar yaşadığı biliyoruz. Onun için Tbrahim peygamberin de bu yaşa kadar hayatla kalmasını, karısı Sârâ- nın doksanlık bir kadm olmasını tabif buluyoruz. Fakat doksan yaşmda bir kadınm zamanmda istediği genç ve güzel kızları alabilecek mevkide olan bir kralı teshir edebilmiş olmasma bir türlü akıl erdiremiyoruz. Tariht hâdiselerin bazan ne kadar başka bir şekilde ya. l zıldığını anlamak için bunu bir misal olarak alabiliriz. Hasan Kumçayı ... Her Hitler Mister Çember. aldığı cephe onun etrafından dilen bir şeyle onun kendisinin bütün dostlarını uzaklaştırmış-|beyaz perdede canlanışı, elbet. tır, Fakat şüphesiz Lehler, harp)|te bir olamaz. etmemek için Almanların bir- Bir terbiyecinin eserinde gör çok taleplerini kabul edecek ve müştüm, Amerika ve İngiltere . Rusyaya yakınlık gösterecek-|,, birçok mektep filmleri yapıl lerdir. makta imiş. Bunlarm değerin « Litvanya gayet Xolaylıkla,İğen hayranlıkla bahseden Fran gerek Almanyanın, gerek L8-İsız, kendi memleketinde de bun histanın istifade edeceği birlyarın meydana getirilmesini is“ kurban olabilir. tiyordu. Şu halde milli olmıyan Diğer taraftan, Avrupanın en!şeylerde o filmlerden biz de xs. kendi halinde devletlerinden | marlıyabiliriz. Müşteriler çoğa- birine: Danimarkaya karşı son|lınca elbet kurdelelerin bahası zamanlarda Alman matbuatm-İda düşer, Yalnız kendimize alt da tehlikeli bir hücum başlamış)olan tarih filmleri için de bizim dır. Meselâ, “Völkiçer Beobah-İstüdyolarımız da çalışmalıdır, tor" gazetesine göre, Münih an-İ mundan sonra her mektebin laşmasmdan sonra Danimarka”|yeer kütüphanesi, Jâboratuvar. da “Alman aleyhtarı CETeyan)yayı olduğu gibi bir de film oda- öyle tabrik edici bir hal almış. sz olmalıdır. tır ki buna her türlü vasıta ile bir nihayet vermek lâzımdır.” | Hulâsa şu iki haber, terbiye a elhetti on ve okutma bakımından iki müj- Belçika da bu cihetten YARR| 4, ibi alkışlanacak şeylerdir. pek emniyette değli, zira Alman matbuatr ondan da Öpen'le Mal- Hakkı Süha GEZGİN medi'yi İsteyorlar. Bununla beraber, Avrupanm siyasi coğrafyasını tehdit eden bütün bü tehlikeler Nazi hükü- metinin kontrolü dahilinde ol- mayan bir Amile dayanmakta- dır ki bu da İngiliz hükümet #- damlarının tutacakları siyaset- Jtr. Bugün Avrupada dikkate çar- pan en mühim bir şey varsa o da İngilterenin silâhianmasın- dan Almanyanın duyduğu endi- şedir. Silâhlanma, tek başına olur- İsa, harp doğurur. Fakat silâh- lanmaya birde kâfi derecede mefküre taşıyan, azimli bir &i- İngilterede seçim ne zaman Londra, 5 (A.A.) — Niyüz Ero nikl gazetesine göre, B. Çember. İayn umumi seçim tarihini gele, cek teşrinievvel olarak tesbit et. miştir, Başvekil, o zaman, İngilterenin silâh ve tayyare itibariyle Al, manyaya fsik olduğunu, ticari rönesans, bütün pasifik müdafaa plânlarınm tamamen hazırlan. miş olduğunu, zirai refahm fade. sini ve harp halinde Jaşenin te - minat haline alınmış bulunduğu, yaset Dâve olunursa, © zaman!nu bildirecek vaziyette olasığmı bilâkis harbe man! olur, İzannetmektedir, 'Tarıdığım en iyi görüş sahj- bi kimselere nazaran, Almanya|seneye kadar mevkiini Kaybe- önümüzdeki sekiz aya kadar, s!-İdecektir. Fakat, yazımın ba lâhların azaltılması için müzaİşında işaret ettiğim gibi, çok $ kerelere girişilmesi teklitindelleri giden tahminlerden çekin- a ma a m Bal m amman bulunacak, Her Hitler de ikilmek Jâzımdır. 5