22 Ocak 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

i a dı. “ İ Yeni hükümetin başma bir müs- çim - gönül iz, in . İdem iri Kaşgarlılar aynı za- 1 i Komp Hinilişten ile iktisadi mü- | Fal a Si “— 6 — VAKIT 22 Inci kânun 1934 Şarki Türkistanda teşek- kül eden Cümhuriyet Tan gazetesi bu yeni devletin ingiltereden ayni zamanda Sovyet Rusya ile Çinliler aleyhinde olmak üzere himaye ve muavenet göreceğini yazıyor (Tan) gazetesinde (Andre Du- ss imzasiyle ve (Şarki Türkis- tan cümhuriyeti) başlığı altında bir makale çıkmıştır. Bu lev nin şayanı dikkat olan cihetlerini aşağıya naklediyoruz: “1931 senesinde va ile Tokyo arasında gizli bir itilâf akt- edildiği ve bu itilâf Sovyet Rusyanın Japonyayı Man- Sile Mogoli il ucibince | rınd. Çok gariptir ki bugün iğde aynı yoldan geçerek ve Tü B 5 bir za- Cenevrede Sar meselesi görüşüldü CENEVRE, 21 (A. A.) — Ha- masına karşı Japonyanın da Sov- aa serbesti verdiği zannolunuyor- in Japon muharebesi sıra- larımda Harbin ile Tsitsikor'un iş- gali üzerine Sovyetler yapılan protestonun pek ehemmi- yetsiz ve basit olamsı böyle bir iti- Jâfın vücuduna delil gibi gösterili- yordu. Filhakika derhatır edilir ki e liler Japonları meşhur ceneral (Ma)nm takibi tarafına söve mekle Sovyetler tarafından Ja- ponlar eyhine bir müdahale vu- gar) di, 1933 senesi ağustosun- ij Mine ve eylâlda Şarki irki tarafmdan | yı | rabıtası vardır, Binaenaleyh daha da bir kongre (Kurultay) aktedil- | müs lip geleceğini zannettiği eki ç ş tu, Bu teklif ile (İli) nehrinin suladığı topraklar kendisine ( bırakı! şartiyle Mançuriyi Çine terkedeceğini bil diriyordu.. edebilir. Bu suretle Hindistanda Bolşevik propagandasmdan endi- şe eden İngilterenin hoşuna gide- bilir u cihette nazarı dikkate alm- EEE icap eder ki hattâ (Dzouga- rie) de Çinliler yalnız şehirlerde- dir. Memleketin diğer yerleri ta- Buralarda müslümanlarla (230.000) kişi kadar olan (Kalmo- uk)lar arasında sıkı bir kardeşlik | mi Siberyanın hududundan itibaren bu taraflara geçmek Sovyetler işin lince, bu devlet esas itibariyle üslüman bir 'ürk cümhuriyeti dir. bn içindir ki (31) Teşri- (Dzoungarie) de pe etti Türkistan cümhuriyeti bu mamiyle müslümanlarm ellerinde- | içi €|dir. İV hükümet teşkil olunarak riyase- tine (Hoca Niyaz Hacı) nın geçi- i rilmesine mâni ol © fusça en kesafetli , (Kâşgar) Çin hâkimiyeti bertaraf , “edilmiş de 3 va İçeri da saya rafından Türkiye cümhuriyetinin onunc: tir. bayral 0 telgrafında ktan, al bayrağ e edelim ki müslümanların yg ş mk istedikleri prens, Abdül- hamidin küçük oğlu Abdülkerim- dir ki geçen sene bir devriâlem se- yahati esnasında bir aralık Japon- lar tarafından tevkif edilmiştir. Sovyetler o vakit bu işte Japon- lar tarafından kendileri aleyhine | ni hazırlanmı tertip gördüler. Mene İzvestiya) da lap x Bu iktısadi selâm..., | tut ve doğru ii verilmesi hususundaki arzu- sunu teyit etmektedir. A amanda daş teşkil durmağa ve uamelesinin devamı #nüddetince Sara v ve tuf tedbirleri almıya he ri mektedir. Bonkur, bu rapora karşı ileri sürecek hiçbir itirazı olma- dığını, ancak Fransanm Sar'da Ikın reyine müracaat edilmesi klara nasıl bir zihniyet dairesinde iştirak et- Em anlatmak istedğini söyle- Mi Pol | Bonkur, sözüne devam- la eri ki: ansa,, bu müzakerede bir ay mu -Sarm Fransa ile klişe derpiş etmekte- R Diğe araftan Fransa, millet- ler Gerilimi aza bulunmakta- pg n Bu ikinci cihet, Fransanm dü- şüncelerinde daha hâkim bir yer maktadır. “Eğer yalnız iktısadi menfaat- ler bahse mevzu olaydı, — Fran: ile Almanyanın doğrudan doğru- ön | ya anlaşmasına hiç bir şey mani olamazdı. Fakat milletler cemi- yetinde aza olması sıfatiyle Fran- sa, milletlerin kendi add ratlarımı o bizzat idare etmeleri hakkını tekeffül etmiş Kür tadır. Milletler cemiyeti meclisi- in bütün azası bu hakkı teminle M. halkm caat hususunda tabi- yet ey ei zem > zihniyeti mükelleftir. g ir düşünce- makalenin bir (aksi hissedilmedi. BzüLikiZ d l isi intiha- de ola ai bir su- | g laka Japonya- İmse sebisime: bal rl EŞİ yül siyasi aa veçhesi- »i de gösteriyor. Bund eni ote- ni laz mada im in ei , enup ve Cenubi Şarki inle hi ür de devam & nım parmağı bulunduğunu iddia et- mek lâzım gelmez. Nitekim bizzat Sovyetler bile böyle ( bir zanna o ni : dl ba eee asla memnun ede- “iler belde dagiieyenin. Alper) Neden dolayı her tarafta Japon- ya ile Sovyet Rusya arasında ya- bir harp çıkabileceğine dair | deliller görülüyor? Bilâkis bu iki leket da bir itilâf zemi- ni bulunabiluir. Bilhassa orta ii Bundan daha pekaz bir zaman evvel Rus Türkistanmından Efganistan arasından geçerek Hin- pa Mümnele #3 1 11; şimendiferin inşası için icap eden yı Japonlar temin etmişlerdi İngiltere buradaki va- ziyetini muhafaza ve müdafaa mek mecburiyetindedir. Bukıt'a- nın etrafından gelip geçenleri dik- kat ile göz altında bulundurmak zaruretindedir Geçen sene Avrupaya gelen mev« suk haberlere göre Tibetliler hu- dutlarmı tecavüz eden Çin askeri sı vardır. di. y — Lama'nm İ 1 Hiç şüphesiz iyice tetkik edilirse | Asya ve Avrupa kıtalarnın biribis| kadar r'ne ilt'sak ve irt'bat noktasını tes- silâhlarla mücehhez olan Pi bin askerinden beş bin ka darı avrılarak hudurla koştu, kil eden bu yerlerde Moskova ile Tokyo arasında daha başka yak- Fakat Çinl'ler daha evvel geç. miş oldukları hudut noktalarından | kıtaatma ültimatom göndermişler- | , a » | ceklerdir. İşte bunun Nakil vasıtaları arasında rekabet icatlar Bütün dünya a e büyük bir mücadeleye girmi bedii asır zarfında şimendifer karıda uzun seferleri inhisar altı- na almıştı. Bugün de, bütün rakip vasıtalar, şimei seferler inhisarı artık nihayet bul uştur. Şimendiferlerin en büyü Ke bi tayyaredir. Şehirler arasında line işliyen hava pos lerin hayat ve ediyor. Bilhassa birkaç tikten kaplıya- ve şimendifere karşı olan ihti yacı azaltmıyacaktır. Süratle hareket eden kamyon- lar da şimendiferlerin en mühim rakiplerindendir. Bu yüzden dünyanm h mer şi ilk te erübeler yer pe 60 mil süratle hareket bir tre- nin si Kv ya- ni bütün kuvvetinin dörtte birini sarfederek rüzgâr mukavemetini rır, Onun için tren satte 120 mil süratle hareket ettiği takdirde 1600 beygir kuvveti, yani bütün kuvvetini sarfetmesi icap ediyor. İngilterenin L. M. 5. şimendi- fer sistemi senede 5 milyon ister- e. | Tinlik kömür sarfetmektedir. Bu kömürün yalnız yüzde 20 si hava mukavemetini kırmak için sarfo- ve ekimini tahmin olunursa si üzere bulun yeni bir keşifle bir milyon anin lin tasarruf edilecektir. 8 B fu temin için yeni bir sistem bulunmuştur. Bu sis- temde trenin uçları yuvarlak, te- kerlekler madeni satıhlırla ma fuzdur. Bu trenler cüz'i bir mu- vi e hareket a 1 pa» . vemet, le bire inmiştir. Bunlar saatte 120 mili kolaylıkla yap- maktadırlar. Buna benzer tecrübeler Almın- geri çekildikleri için bir müsade- meye mahal kalmadı. Bu hâdise gösterir ki İngilizler (e burada son derecede dikkat ile hareket et- mektedir. Hiç şüphesiz (Tibet) in yanı başında kendi emniyetlerini artı: racak olan unsurları takviye ede- içindir ki İngiltere burada © aynı zamanda Sovvet ve C'n elevhtarı bir devlet teselliyi Va'anlasiypana'tıp Ir bu da Şarki Türkistan cümhuriye- tidir., Şimendiferlerin istikba lini kurtarmak için Tayyare ve otomobilin şimendiferler tehlikeye düşürmemesi için yeni iş, İs- ni amma için uğraşmıya yı | and Tröst kumpanyasma ait bir yapıldı yada yapılmış, alüminyomdan y pılan tren Berlinle Hamburg ars sındaki 654 mili saat 93 mil üze ee geçmeye muvaffak olmuş MN müsait 2 bu tren saatti 100 mil de yapacaktır, Rusyada yapılan tecrübeler sa a iş Bu yeni tren, bir kurşun biçi © mindedir, Bu tren, tekerlek üzesi rinde hareket etmiyor, il ket ediyor. usyada i trene yollar yapılmış ve tren işlem m i ra nol a paradır. Bugünkü loko-f ja motifler, mahrukat noktai naza" rından, son d dır. ya mal oluyo: I al zi çok pahalr- I İlim viran bunun da bir hi Bu Be ve istikbalini kurtaracaktır. m Bir banker tevkif edildi e A ii (AA) Timi b olup eçen mar“ tın 14 ünde tevkif edilmiş olan M. Jozef harrimanın muhakeme altı» na alınmasına karar vermiştir. Harriman, nasyonal miktar parayı zimmetine geçirmiş olmakla suçlandırılmıştır. fener Karlerinden Zİ : Birgümrük kaçakçılığı için Muhxcir malı adı altnda Tür- kiyeye nasıl gümrük ve kontens jan harici ticaret malı sokulduğu" na ve bunların OVarnada nasil, hangi ellerle tertip olunduğuna dair aldığımız bir mektubu güme rük ve > vekili beyefen: iye arzetti