— 4 — VAKIT 3 Ağustos 1932 Yerli mallar sergisi r fevka- lâde rağbet görüyor Maarif Vekilinin takdirleri Evvelki gün açılan yerli mal- lar sergisi dün büyük bir halk kütlesi tarafından ziyaret edil miştir. Sabahtan akşama kadar binlerce kişi sergiyi gezmiş, ser- gi bahçesini, salonları ve kori- dorları doldurmuştur. Bilhassa serginin dış kapısını büyük kapı- ga bağlıyan yol kalabalıktan ge- çilemez bir hale gelmişti. Halk milli sanayiin son bir senelik te- kâmülünü en iyi bir şekilde gös- teren sergiyi ve yerli sanayiin yeni eserlerini görebilmek için âdeta sergiye akın ediyordu. Zi- yaretçilerin miktarı dün akşam 18,000 kişiyi bulmuştur. Bu mik- tar geçen seneki serginin ilk gün- lerindeki o ziyaretçi adedinden çok yüksektir. Halkın sanayie ve sergilere olan alâkasının gitgide arttığı bu rakamlardan da anla- şilmaktadır. Dün sergide satışın fazlalığı da bilhassa nazarı dikkati celbe- diyor, hemen her pavyonda ge niş mikyasta satış yapıldığı gö- rülüyordu. eYrli malların çok u- cuz oluşu halkı ihtiyaçlarını ser- giden temine teşvik etmektedir. Yerli mallar sergisi âdeta Be- yoğlunun bir eğlence yeri haline de gelmiştir. Bahçede her akşam Bahriye omüzikası tarafından konserler verilmektedir. Sergi radyosu da fasılasız bir surette | neşriyatma devam #tmektedir. Yarın saat 22 de Cümhuriyet Gençler mahfeli tarafından bir müsamere verilecek, mabfele mensup amatör gençler (karma- karışık) isimli bir komedi müzr kal temsil edeceklerdir. Sabık iktısat vekili Şakir ve İş Bankası müdürü Celâl Beyler dün sergiyi ziyaret etmişler ve uzun müddet kalmışlardır. İzmir meb'usu ve sabık İktisat vekili Rahmi Bey dün sergiyi ikinci defa olarak ziyaret etmiş ve sergide beş saat kalmıştır. Maarif vek'li diyorkl : Evvelki gün sergiyi ziyaret e- den Maarif vekili Esat Bey sergi hakkında (gazetecilere şunları söylemiştir: — Kolonyacılık ve itrıyatcılığı bir tarafa birakalım, meusucat sanayti, erkek için günlü kumaş Umaldtı cinsi ilibarile çok terakki etmiştir. Deri mamulâtı, portföyler Avrupa mamu- lâtından farkedilemiyecek hole gel- miştir. Sergiden geçen sene bir bo. vul almıştım. Bu sene ayni büyük- lükte bir barula baktım. Bir sehe €vvel imal edilen bavuldan çok daha hafifti, Bu, da dericilik sanayiinde ki terakkiyi gösteriyor. Halkımızın yerli mallara olan rağbeti bu inki- şafa çok yardım etmiştir. iütüncülük kanunun- da yapılacak tadilât Tütüncülü! kanununda yapıla- cok tadilât zesbit edecek olan “İ'âtüneülük “ tongresi tarafından seçilen k>. -,on dünde top- lanmıştır. Komisyond& bulunan tüccar ve zürra mümessilleri kanunun kendi noktai nazarlarına göre değiştirilmesini (istediklerinden içtimalar münakaşalı olmaktadır. Mamafih kodgrede kanunun tüc- car, zürra İehine ve Türk tütün- cülüğünün inkişafını temin ede- cek surette tadili esas kabul edilmiş olduğundan encümen ile- ri sürülen bu fikirleride nazarı itibara almaktadır. Kanunun şimdiki halde dokuz maddesi hazırlanmış bulunmak- tadır. Diğer kısımlara ait tetki. kat ve tadilâtta bu ay içinde tamamlanacak ve kongre bir ay sonra toplanarak komisyon tara- fından hazırlanan kanun proje- sini nihal bir şekle bağlıyacaktır. Zaro ağa irgiliz tabası mı olacak? logilrerede bulnan 169 lık ih- tyar Zaro ağadan zevcesi Kud- ret hanma son günlerde bir mektup ve havalename gelmiştir. Mektbunda bir kaç selâm cümle- sinden başka hiç bir şey yoktur, Ibtiyarın oradaki vaziyeti hak- kında biç bir malumat verilme- miştir. Diğer tarafta son günlerde çıkan bir şayiaya göre İngiltere de Zaro ağanın etrafında bulu- nanler onu İngiliz tabiiyetine geç- mesi için ikna etmişlerdir. Bunlar arasında bazı İngiliz doktorları bulunmaktadır. Dok- torlar Zaronun ölünceye kadar logilterede yaşamasını, öldükten sura cesedi Üzerinde ilmi tetki- kat yapabilmeleri için istemek- tedirler, Filmleri kontrol Edecek heyet Filmlerin kontrolu talimatna- mesinin vilâyete tebliğ edildiğini ve burada bir tetkik heyeti teş - kil olunduğunu yazmıştik. Kon - trol heyetinin zabıta, maarif ve büyük erkânıharbiyeden olmak üzere üç azası vardır. Öğrendiği mize göre harp akademisi mu - allimlerinden erkânıharp binba- şısı Rahmi bey büyük erkânıhar biyeyi, polis müdür muavini Hüs nü bey zabıtayı, bir ilk tedrisat müfettişi de maarifi temsil et - mektedir. Heyet işe başlamıştır. Mescidiaksa Darülfünunu Kudüs İslâm kongresi icra he- yeti Kudüste “Mescidi Aksa da- rülfünunu;, “namile bir darülfü- nun İnşasma karar vermiştir. İcra heyeti neşrettiği bir be- yannamede yeni darülfünunun şimdilik üç medreseden teşekkül edeceğini, bunların ilâhiyat, fen ve tıp ve eczacılık medreseleri olduğunu söyliyerek Müslüman mimarları münasip bir proje ha- zırlamasına davet etmektedir. Bu işe iştirak etmek istiyen her Müslüman mimar, kongre icra heyetine müracaat ettiği tak- dirde heyet Kudüse azimet ve av- det ve ikamet masrafını deruhte edecektir. Projesi kabul edilecek olan Müsliman mimarın mükâfa- tı, İsminin müessese kapısına hakkolunmaktır. Beyanname umumi kâtip Zr ettini Tabatabai ve veznedar Mehmet Ali Ulvite Başanın im zasını taşıyor. Zahire borsasında Zahire borsasının yeni idare meclisi dün ilk defa olarak top- lanmış ve riyasetine sabık reis Hamdi Bey seçilmiştir. Ticaret Ve iktısat iktısadi buhran Bitmek üzere mi? İhracat ofisi dünya iktısadi buhranı hakkında tetkikat yap- mıştır. Bu tetkikat 1931 senesi- nin ilk üç ayma göre 1932 sene- sinin ilk üç ayındaki iktısadi buhran takip edilerek neticelem dirilmiş ve bir tablo vücude ge- ürilmiştir. Bu tabloya göre 1931 senesine nazaran 1932 senesinde buhran- dan kurtulan memleketler şun- lardır: Danimarka, Fransa, Hollanda, Lehistan, İsveç, İsviçre, Çekoslo- vakya. Geçen seneye nazaran hâlâ buhranı bitmiyen memleketler şunlardır: , Almanya, Fenlandiya, Yuna- nistan, İtalya, Norveç, Avustur- ya, Romanya, İspanya, Macaris- tan, Portekiz. Buhranın yavaşlıkla zail oldu- ğu fakat vaziyeti iyi olan mem- leket İngilteredir. Türkiyeye gelince, o da buh- | ranın tesiri zail olmakta bulunan memleketler arasındadır. Almanyaya fındık ibrâcatımızçoğalıyor Almanyanm fındık ithalâtr hakkında ihracat ofisi bir ista- tistik yapmıştır. Bu istatistiğe gö- re 1913 senesinde Almanya 107868 kental fındık ithal etmiş- tir. Bunun 33847 kentalı Türkiye den alınmıştır. 1929 da 124750 kental ithalâ- tm 31439 kentalı, 1930 da 131940 kental ithalâttan 52365 kentalı, 1931 de 134830 kental ithalâtın 53053 kentalı memleke- timizden gönderilmiştir. Görülüyor ki, hem Almanya nın umumi fındık ithalâtr ziya- deleşmekte hem de bu yekün ü- zerinden memleketimizden aldı- ğı miktar çoğalmaktadır. Ancak 1913 de Almanyaya en yüksek fiatla fındık satan Tür kiye olduğu halde harpten son- ra bunu İspanya elde etmiş ve Türk fındıklarının kıymeti çok düşmüştür. Ancak geçen sene fındıklarımız hakkında yapılan nizamname üzerine fındık ihra- catımız düzelmiş ve fiatlarda bir miktar artmıştır. Bunun bu sene ve gelecek sene daha ziyade ar- tacağı ve fiat yüksekliğinde de birinciliği alacağımız muhakkak gibidir. - Yunanistan hayvan idhal etmiyecek mi? Yunan ziraat nezareti Yuna- nistanda Eylâl nihayetine kadar kâfi miktarda kasaplık hayvan olduğunu görerek bir Teşriniev- vele kadar hayvan ithalâtının men'i hakkında iktrsat nezareti- nin nazarı dikkatini celbetmiştir. Kararın bugünlerde çıkması beklenmektedir. Bu karardan doğrudan doğruya müteessir o lacak bittabi hayvan tacirleri- mizdir. Çünkü Yunanistana hay- van tamamile Türkiyeden gön- derilir, Ticaret odası keyfiyetten hay“ van borsasını ve sair alâkadar ları haberdar etmiştir. Bu kararın yalnız memleketi- mizde et fiatlarının Teşrinievvle kadar düşmesine sebep olacağı âşikârdır. | ! | GOBİ ÇÖLLERİNDE geçebilir; Titaret yolları bu şekilde tanzim olunursa Sir ülkesinin malısulâtı, kolaylıkla sahillere iner. Çin ile Sin hasıran Çin topraklarından vilâyetin şimalindeki ticaret Turfan ile Hamiden idare arasındaki tiçaret. mü | çöllerinde! Türkçeye çeviren ÖMER RIZA — 47 — Yazın. SVEN HEDİN 2 >” sa | Bp yor Çin Siberya demiryolundan müstağni kalır. meki Yakında bütün eski dünyalara otomobille geçmek m olacaktır. Ben bütün bu peticeleri Pekinde izah ettim ve Pekin, bei kin ve Kâşgâr arasmda bir otomobil yolunun tesisini tavsiy? | tim, Asya, Amerika gibi bir çok şeyler beklenecek bir mem kettir. Çok kisa'bir zamatida Asyanın kalpgâhımda kimseni” İma gelmiyen muazzam hadiseler vuku bulacak !.. iğ Pekin, 28 Kânunu evvel 199 BEL op-Nor Son faslı yazdığım zaman yeni Lep Nor gölünün tam kiini, gösteremedim. Fakat Doktor Nils Hörner'in 29 Nisan w g tarihile 40 derece 20 saniye şimal hattı arzi ve 9i derece 40 kika a$rk hattı tulünden An Ksi telgraf merkezine gönder 4 telgrafname Pekindeki İsveç sefaretine teslim olunmuş ve or İstokholme gönderilerek 9 Mayıs 1931 de elime varmıştı. Bu yi! grafname Lop Nor meselesini kat'i surette halletiğinden bu grafi buraya dercediyorum: “Lop Norun keşfini tamamladık. Çen ile birlikte 7 kani evvelde hareket ederek eski Lopun kuru tüz sahasına gittik “4 nunuri on üçüncü günü yeni Lop Nora vardık ve orada tale bulduk. İlerledik. Kânunu saninin sekizinci günü develet of“dört gündenheri su ve mer'a bulamadığım»dan yıkıl hale geldi; Bütin gölün haritasını yaptık. Yalnız küçük biri si sahasına vararmadığımızdan onu bırakmağa mecbut olduk. ii tor Norin nehri mesaha “meyi ikmal ettiğinden Lop Nor lesi kâmilen- hallolunmuştur. hrin muhtelif yerlerinde “ie miktarını öletük. Eski sahiileri tespit ettik, Arazinin ve N < coğrafi inkişafını tetebbü ettik. En eski devirlere ve mük wi) devirlere ait eşya bulduk. Nisanın ikinci günü kampımıza 9 etil. Dört ay hir şahsa tesadüf etmedik. Çölde, sıcaklığın adesi derecsinde kalacağız. Develerden maada tepimiz Bir Haziranda telgraf bekleyiniz.,, iyii Hörner Dört buçuk senelik tetkiklerimizin en mühira vesikasi idi, Bu sayede Lop Nofüin ilâ bin senelik tarihini anlamak m”, Kün olfüliştür,*1*1* yem Kısa Haberler CÜZDAN O MUKABİLİ İKRA- ZAT — Emlâk ve Eytam Bankâsına üç aylık maaş sahiplerinden arzu e- denlere yüzde bir faizle maaşlarını kırmak hususunda henüz emir gel memiştir. Bu defa üç aylık maaşlar tevdi edildikten sonra Bankanın bu muameleye başlıyacağı anlaşılmak- tadır. TRTMVAYLARIN KONTROLU— Dün aksam Köprü üzerinde bir çok seyrüsefer memurları tramvayları ç..rerek kapıların kapanıp kapan- madığmı : kontrol etmişlerdir. Bu yüzden bazı biletçiler hakkında para cezası kesilmiştir. AYASPAŞA DAVASI — Belediye ile mütevelliler arasındaki Ayaspaşa mezarlığı davası hakkında Mülkiye ve Maliye müfettişleri tarafmdan yapılan tahkik at son safhasına gir» miştir, Belediye ve mütevelliler heyete bir çok vesikalar vermişlerdir. tah- kikata ait evrak 1409 sayıfayı bul- muştur, BİR HIRSIZ MAHKÜM EDİL DI — Elbise ve saire çalmaktan suç- lu İsmail dün ikinci ceza mahkeme- sinde # ay Tü gün hapse mahküm edilmiştir. BİR MAHKÜMİYET DAHA — Misafir bulunduğu evden elbise ve eşya çalmaktan suçlu Muharrem üçüncü ceza mehkemesince bir ay hapse mâhküm edilmiştir. Muharrem bu müddeti mevkuf ge - çirdiği için serbest b'rakılmıştır. İSKÂN “İŞLERİNDE “YOLSUZ. LUK — İskân munamelâtında bir yolsuzluk teşebbüsü olmuştur, Bu te- şebbüs İskândan geçmeden bir zata mal tefviz ve tapüya bağlanmak şek- lindedir. Tahkikat yapılmaktadrı. BİR CEMİYET LAGVEDİLDİ — İstanbul memba suları ve sakalar cemiyeti Ticaret müdürlüğü tarafın- ai | İstokholm, 14 Tenimuz 193i i X Şua Kanseri yenmeğe çalışın soğ kolunu kaybetti yaf Dotor Haret, Fransada 3 ser hastalığı ile uğraşan b bir alimdir. Profesör, Kavssri we” aatı ile tedavi için derin ve vi radiolog, bu iyi edic: olduğu” darda ö'dürücü şuaatın tesiri”, kalarak sağ kolunu ana e gli Doktor Haret X şe İyi raşmağa başlıyalı beri, İl 6 li sağ prim iki parmağı kaybetmişti. Fakat yine aym uğraşmaktan vaz geçmediği der radiodermit denilen hastalı esi lemiş, sağ kolunu tamamen esini, icabettirmiştir. zi Dektor, Haret li Hastabi, nede iyileşmektedir. Faks cesur alim, daha şimdiden k” Vi kalkmaz, yine lâburatvarın “ lışmağı ve 'yine X şuaatı ile gu o'mağı düşünüyor. . © - Türk - Yunan ticareti fazla inkişaf edebili" , Şer Atina ticaret odası müsavi" rinden olup Balkan konf: 4 da murahhas olarak ta ' Mib” ketimize gelmiş olan Haci *. yif il Ef. Yunanistanda meret makalede Türk — Yunan * gi tinin daha ziyade inkişafı sat olduğu halde bunun edi” ası” mamasından şikâyet etm* İstanbulda Ticaret müteşekkil Türk — Yuns”. 509 retini tetkike memur ko” wi da ayni neticeyi elde etmi emlağı ye de bildirilmiştir. Bun& sucuların bir kısmı kahveci eşi | kısar da gazinocular cemiY” hi yazılacaklardır. gi