27 Mayıs 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

R Olunmuş!ur. — kr Gi alimli desi iii ŞAŞI ii bak ği > rağ —— 2? —VAKIT Yozgatta 4 |“ : “ Hitit eserleri Yozgat, 26 (Vakıt) — Bogaz- köy, Alişar karyesindeki Hitit asarı için Şikağo darülfünunu tarafından yapılmakta olan haf- riyat kış dolayisiyle tatil edil- “mişti, Hafriyata devam etmek Me ber iki köye de mütehassıs yetler gelmiştir. Muğlada tütün Muğla, 26 (A.A) —- Tütünle- rin çapasına başlanmıştır. Geçen seneye nazaran bu sene tülün | çok az dikilmiş, fakat zeriyat | için tütüne en elverişli sahalar seçilmiştir. Tütünün bu sene fev- kalâde iyi yetiştirilmesine çalışıl- mıştır. Emir Faysal Varşova, 26 (A.A) Emir Fay- sal, dün akşam buraya vasıl o!- muştur. Müşarünileyh, ibtimal verildiğine göre Hicaz'ın Varşo- va'da ve Lehistan'ın bilmukabele Hicaz'da siyasi mümessilliklerinin ihdası meselesiyle meşgul olmak için gelmiştir. ————a. iflâs ettiler ! $'okholm, 26 (A.A) — Hrev- ger et Toll müessesesiyle bu mücsseseye mensup Cemahiri müttebidedeki şirketlerden iki- — sinin iflâş balinde oldukları ilân edilmiştir. Kreuger et Toll şirketi müdü- rü ve M. Kreuger'in mahremi mesai arkadaşı M. Sjoestrosm tevkif edilmiştir. Şirket müdür- lerinden diğer birisi de tevkif Gevat'Beyin cenazesi — Varşova, 76 (A.A) — Türkiye Büyük E' Merhnm o Cevat | Beyin naşi, 30 Mayısta hususi | wagonla İstanbula gönderilecek- | stir. ra ilk Reisicümhurumuz olan ih- tilâlimizin büyük jeneralı buna âmil oldu, İşte iki cümburiyetimiz arasın: da bir müşabehet noktası daha: Gazi Mustafa Kemal Hz. de Türk 77 MAYIS 1932 Hiti | dahale etmesini istemişlerdir. | rasında vuku bulan inkılâbının aynı derecede müm- taz birlideri ve ilk Reisicümhur ve aym zamanda hükümetin Cümhuriyet merkezi olarak An- karaya naklinin de amili değilmi? Açıkça söylemek isterim ki Vaşington şehri o zaman sene- lerce, bugün bütün eönebileri hayrete düşüren Ankaranın o güzel evleri ve yeni sokakları gibi ev ve sokaklarile iftihar edemedi. Amerikanın ( tarihinde (beni bu kadar alâkadar eden devre tekabül eden Türk Cümhuriye- © ünin bu harikulâde inkişaf ve mw » badisedir. Bilhassa, Yalnız — kendi vatandaşları arasinda de- gil fakat milli hudutlarınızın ha- | > terakki devresinde yaşamak im- tiyazı benim için mucibi ilham ricinde de bugün olduğu gibi atide dahi herkesin ve hayranlığını celbedecek olan aynı zamanda asker ve devlet adamı Türkiye Reisicümhuruna takdim edildiğim an son derece mütehassıs oldum. Herhangi bir | memleketin yetiştirdiği en kır- — metli şey kendi evladıdır; ve harbı umuminin yetiştirdiği yeni devlet adamları meyanındadır. o yüksek alınlı ve beliğ bakışlı 'Türk vatanperveri Gazi Mustafa Kemal Hazretlerine takaddüm edecek olanı yoktur. - hürmet | | içtihat hatası veya vazife sülistimali Dahili ve Harici 5 Telgraf Haberleri Prusya Diyet Meclisinde ' ercilerle komünistler biribirlerine | hücum ettiler , döğüştüler ! Lambalar, hokkalar, iskemleler fırlatıldı. Yumruklar savruldu. yaralananlar oldu. Celse, kargaşalık içinde kapatıldı Berlin, 25 (A. A.) — Prusya Diyet| meclisinin ikinci celsesi dün saat 14,2 de kalabalık bir halk müvacehesinde açılmıştır. Komünistler Cenevre'de verilen Sevyet terki teslihat projesi -| nin Alman heyeti murahhasası tara - fından takviye edilmesi maksadiyle Prusya'nın Almanya nezdinde mü Bundan başka, bunlar, terki tesli - hat meselesi memnuniyeti mücip bir; şekilde halledilmediği taktirde Al i manya'nın Cemiyeti Akvâm'dan çe - kilmesini de talep etmişlerdir. Bu takririn münakaşası talik edilmiştir. Bundaa sonra, Diyet meclisi rel - sinin intihabına başlanılmıştır. Nazis mebuslardan Kerri, 416 rey üzerinden 262 reyle riyasete intihap edilmiştir. Sosyalist namzet 92 ve komünist te 55 rey almışlardır. Sosyalist mare, Prusya Diyet meclisinin ikinci reisliğine intihap olunmuştur. 221 reyden 167 rey ka - zanmiştır. Komünist namzet Kasper, © rey almıştır. içtima sonundaki hercümerç Berlin, 26 (A. A.) — Dünkü celse - nin sonu Komünistlerle zisler a - fevkalâde şid - detli kariaşalıklarla bitmiştir. Komünistlerden üçü seyyar has - tane arabalariyle nakledilecek dere - cede ağır olarak yaralanmışlardır. Komünist omebuslardan birinin, müfritlere hitaben “Katiller, sizin ta -| rafımızdadır., diye bağırmış olduğu söylenmektedir, Nazis'ler Komünist'lerin üzerine lâmbaları, hokkaları ve hattâ iskem - leleri fırlatarak mukabele etmişler ve nihayet kütle halinde ve kimsenin müdahalesine vakit bırakmaksızın Ko| münistlerin üzerine atılmışlardır. Yüzden fazla Nazis mebusunün iş -| tirik etmis olduğu yumruk döğüşü © kadar şiddetli olmuştur ki, âdet iti - bariyle az olan Kömünisi'ler kaçmı -| ya mecbur olmuşlardır. Fakat aralarından bir çokları ve hususiyle üçü tehlikeli surette yara » lanmışlardır. Meclis salonundaki vaziyetleri İ - cabınca müdarebe muhitinin içinde kalmış olan Sosyalist mebuslardan bazıları da âynı zamanda dayak ye - mişlerdir. Bunlardan bir kısmı cid - di surette hırpalanmıştır. Celse ta- rifi gayri kabil bir karğaşalıki- içinde tatil edilmiştir. Ortalık, altüst olmuştu Berlin, 26 (A, A.) — Prusya Diyet| meclisinin içtima salonu dünkü ha - diselerden sonra, akıl ve hayale sığ - maz bir manzara arzetmektedir. Komünist'lerin oturdukları kısmın! eşyası tamamen devrtimiştir. Masaların üzerinde, salonda ha - valanarak düşen koltuk ve iskemle) parçaları vardır. Müfritlerin bulundukları kısım - daki sıralarm mürekkep hokkaları, Komünist'lerin üzerine fırlatılmak i - çin yerlerinden çıkartılmış ve atıl - mıştır. İstenografların masaları üzerin -i deki elektrik lâmbaları cebren sökül - müş ve bunların bir çok parçaları sol cenah müntehası çıkış koridorunun muhtelif noktalarında bulunmuştur, 4 Komünistten başka, Sosyalist mebus Juggensen, çok tehlikeli su - rette yaralanmış ve kendini hilmek - sizin hastaneye kaldırılmasına mec - buriyet hasıl olmuştur. Rayhştağın #öğlerndnı için Berlin, 26 (A. A.) — Nasyonalist -! ler, reisicümhurdan kanunu esasisi - nin kendisine bahşettiği salâhiyetlere istinaden Relehstag meclisini kısa bir zaman zarfında içtimaa davet etme - sini istemektedirler. Hamburgta hadiseler Hamburg, 26 (A. A.) — Binlerce, kişiden teşekkill etmiş olan bir Ko - münist esp yapılmıştır. Bu nü - mayiş, bir çok karğaşalıklara sebe - biyet vermiştir... Müteaddit mağazalar, yağma e - dilmiştir. Bir çok tevkifat yapılmış - tır, Müşterek cephe Warşova, 26 (A. A.) — Hitleri - lerle Nasyonalist — Almanlar, Dan - İzig'de müşterek bir cephe tesis için bir içtima aktetmişlerdir. Ancak yüzde Berlin, 26 (A, A.) — Alman müs - temlekât nazırı beyanatta bulunarak Alman ithalâtçılarının Hazirandan itibartn ithal edecekleri mal bedeli - nin ancak yüzde ellisini nakden ve - rebileceklerini söylemiştir. Tütün inhisarı memurları maaş almak zihniyetile mi çalışıyorlar ? Mes'ul olanlar tecziye edilmelidir Bütçesinin müzakeresi münasebetile inhisar işleri tenkit' &dildi Ankara, 26 (Vakıt) — Büyük Mil -| let Meclisi bugün Reis Vekili Refet Beyin riyasetinde toplanmıştır, Muvakkat müvazene kanununun encümenden gelen maddesi okunmuş ve reye konularak kabul edilmiştir. Bu madde hakkında Hüsnü Beyin (lzmir)'yirmi liranın bir aileyi ge - çindirmiyeceği için muafiyetin kirk! olmasını teklifi kabul edilmemiştir. Konya sulama idaresinin 1932 mâli senesi masarifatı karşılığı ola - rak 835 bin 22 lira tahsisat verilmesi hakkındaki bütçe kanunu kabul edil -| miştir, İdarenin mezkür seneye ait vari - datı 93 bin 750 lira tahmin edilmiş - tir. 1992 senesi Haziran ayına mahsus muvakkat sarfiyat kanunlariyle 1932 senesi umumi bütçesinden mahsubu! icra edilmek üzere Haziran ayı zar « fında umumi hizmetlerin ifası için M4 milyon 259 bin 977 lira tahsisat ve - rilmiştir, Ünye kaymakamı tarafından tev - kif edilen üç zat hakkında Ordu me - basu Hamdi Beyin adliye ve dahiliye vekâletlerinden vaki şifahi saaline Dahiliye vekili Şükrü Kaya Bey, * ce - vap yererek, hadisenin silâh atmak gibi sakim bir adet neticesinde te - haddüs ettiğini ve bunda alâka - dar görülen üç kişiyle jandarma karakol kumandanmın otevkif © - dildiklerini, bilâhare Jandarma ku - mandanınm tahliye edilerek üç ki- $inin. mevkuf (tutulduğunu keyfi - yetten haberdar olur olmaz der - hal tahkikata başlanıldığını, vali - nin, bizzat Ünyede bu tahkikata mesgul bulunduğunu söylemiş, mev - zuu bahsolan meselede alâkadar - lar hakkında bu hareketlerinin bir olup olmadığına göre muamele yapı - lacağını ilâve eylemiştir, Adliye Vekili Yusuf Kemal Bey, mahallin salâhiyettar idare mevkii torafından verilen böyle kararlar karşısında müddeiumümilerin mü - dahale eğdemiyeceklerini ve ancak keyfiyetten daha yüksek İdare ma - kamlarını haberdar edebileceklerini “kaydetmiş ve mahallt müddelumumi - a Ja uh dis fik ! zıyetlerinde sinin bu suretle hareket etmiş bulun -| duğunu ve adliye makamatınnı lâzım gelen teşebbüsatta bulunmuş oldu - ğunu söylemiştir. Cevaplar kâfi gö - rülerek tütün inhisar idaresinin 1932, senesi bütçesinin müzakeresine haş - lanmıştır. Bu münasebetle söz alan hatiplerden Münir Bey (İzmir) * — Tütün piyasasının durğun va » inhisarın faaliyetinin faydah olacağını, tütün vazıyetini yakından takip için merkezde bir ko - misyon teşkili lâzım geldiğini bu su - retle ihracatın ofazlalaşabileceğini, kumpanyalara azami teshilât göste - rilmesinin de, ihracatm tezayüdünde faydalı olduğunu söyledi. Refik Şevket Bey (Manisa) : — İhracatm tezayüdü için alınan tedbirleri sordu. Ahmet İhsan Bey (Ordu) : — İnhisar memurlarının yalnız maaş almak kafasiyle çalıştıklarını ba zihniyetin kaldırılmasını, bu yüz - den İzmirde bir buçuk milyon kilo tütünün toz haline gelmiş olduğunu, Maliye vekilinin bütçe açığını kapat - mak için müvazene vergisi teklif e - derken diğer taraftan. milyonların gittiğinden bahisle bilânçoların yan - lışlığından mütedavil sermayenin e - rTimekte olduğunu söyledi. Rasih (Antalya) : — On sene hesabına bakılmıyan bir müessesenin hesaplarma itimat caiz olmadığını, isliha mühtaç oldu » ğunu, meelisi idarenin neyle iştiyal ettiğini, o Mısıra bile ihracatımızın yüzde yetmiş azaldığını, söyledi. Ziya Gevher Bey: — Ben aleyhte söylemiyeceğim, söylenilen sözler yeter. Söylemek istesem, gün, ay, sene kâfi gelmez. Inhisarm yaptıkları, memlekete iha - nettir, ve vaziyeti nazarı dikkate aldım. Sebebiyet verenleri mes'ul edeceğim! derlerse, ben o zaman susacağım. Mazhar Müfit Bey: İnhisar memurları çoktur, fakat hesap kitap yoktur. Tütün sa- tamazlar. Bu güne kadar mil .! yonlarca Jiralek fenalık yapan bu adamları mes'ul etmezler, yalnız! söylemek fayda vermez. Bu gi- a Sülale m sü Vekil ne zaman temin eder| biler teçziye edilmedikçe bu idarede islâhat aranmamalıdır. Cemal (Afyon) : — Bu inhisarlardan fayda bek 7 liyorsak, onları hesaplı harekete a » ' Fransızlara Acıyalım! ( Üstükrel 4 inci sayfamızda fecaat Franşe Desperenin oğlu geçişindedir ki yüreki€ işlemişti, Müttefiklerden hiç * Fransızlar kadar can yakıcı wadılar o güne kadar garbi F sa cephesinden görenler, def bilirki yalnız düşman sınıfla! Fransayı bulmaktan eza duy taydı. Mötarekenin aydınlat sahayı şimdi büyük bir | içinde buluyoruz: Fransada b Franşe Despereyi yaşatıyorlar Ingiltere harbiye mezarebi' Çanakkaleye dair hazirladığı eserdir ki: “Büyük bir ku İ dan, asil bir düşman, âlic İ bir dost,, bilinerek Gaziye ar? dildi. Togilizlerin kendilerini * nize döken ve memleketi ist larından kurtaran okabram? karşı iki üç cümle ile göster leri şu mertliğe karşı, bakı” şu “Tan,, gazetesini yazan Fri ların düştüğü h's çukurunun ©) lâlet ve sefaletine ! İngilizlerin büyük bir hissi n€ betle gösterdikleri bu kadirşi hk eserini “bayret ettikleri tezahür gösterenler, Mustafa male cenuptan barışıklık eli zaltıkları zaman, Gazi Yunt! kuvvetleri arkasında asıl haf umümi galipleriyle döğüşen © salsiz kumandan değilmiydi? Bugünkü Fransanın ne ka& tereddiye uğradığını, hayır, bu$ kü Fransada ne kadar tereddif! uğrıyan bir sesin bütün Fran milletine mal edilemiyecek şeametle öttüğünü “Tan,,m sa! larından duyabiliriz. Bu ses bize Mustafa Kemale “alicenil bir düşman, diyenleri bile di man sayacak, ( Türkiyede devir - değişikliği olduğu” bâlâ anlıyamıyacak, dünya mafiha nedir farketmiyecek, basit hi K nezaket kaideleri unutacak derecelerde bayağı! maş bir sarboş teranesi hissi | Veriyör. lıştırmalıyız,. alışmıyanları teçziye - letmeliyiz... İnhisarlara her milyonlar veriyoruz, yazıktır. Bu pa - ralara. | Rasih Bey (Antalya) : — İzmirde üç milyonda bir mil « yonu toz çıkmış, yeni vekil arkada - şım vekâlete geldiği zaman bu de- yairi teslim almalıydı, Şimdi bu va Zıyetten mes'ül inhisarcı mı, yoksa maliyeci midir. Vekil daha ciddi he - saplar elde edebilmek çin evvelâ bunları devralsin, biz biran evvel bu hesapların arkasmın alınmasını rica ediyoruz. Ziya Gevher Bey Vekil Beye hi - taben: — Zemani vekâletinizden evvel yapılan fena hareketleri, - zayiatları soruyoruz, bunlar aranmalıdır Vekil Bey de, teşkilâtım kâfi de - ğildir, dedi. Gevher Bey: — Bu meclis size para verir, yeter ki, milletin zararma göz kapıyanlar teçziye edilmiş olsunlar. Vekil Rana Bey, bu itirazlara ce - vap vererek demiştir ki: — Fena idare edilmek yüzünden sebebiyet verilen zararlara oittilâ kesbettiğim ve edeceğimi her hadiseyi şiddetle takip edeceğim. Bankalara merhun ve eşhas hususi - yeye ait tütünlerin mübayaası için ittihaz edilmiş olan karar üzerine merhun bulunan beş milyon küsür liralık tütünden iki milyon küsür bin liralık tütünün satın alındığını söyledi. Heyeti umuimyesi üzerinde mü - zakerenin kifayeti kabul edilerek | maddelere geçilmiş ve tütün inhisar idaresinin 1932 mali senesi masarifi karşılığı olarak 5,312,903 lira tahsiset verilmiştir. . İdarenin mezkür seneye ait varldatı 25,500,000 lira olarak tah - min edilmiştir. Meclis cumartesi günü toplara - caktır. i i sene| EMME e ER Lİ eni Öz We Thtiresm ne söylediğini bildiği bir bale getirdiği bu zavalhi kendine getireceği günün mamasını -bötün bunlara rağ” iç Fransız milletini seven onuu için ona acıyan bir kalf temenni edelim. A Ne garbin timsali Fransad ne de Fransanın menfaati va garbin menfatini saymak gal affo'una bilir. ; gi “Tan,, gazeleşi altm dişle gıcırdatacak (yerde miltetli köle devirleri geçmiş oldu! anlamakta bir az istical a LA 0” menfaatinin dava vekilliğini mak istediği garbında, Er nın da daba çok hayrına Fransızlar, Türkiyede Frsi "0 ları sevenler elleriyle yüzl kapayorlar; sizin adınıza df .* söyliyenlerin hisleri bu ks damı küçülmüştür ? m Çantasını unuta? komünist mebusi, Saint Nazaire, 26 (A.A) mali rada yapılan dalgalı ve gör lü bir içtima esnasında halk* ticalen dutuk iradeden kom” meb'us Gavtbier, kürsü ü: re evrak çantasını unutmak pi le kaçmağa mecbur olmuşti dap hadise 29 nisan günü '" vol mücadelesi esnasında vk | muşlur. Bundan sonra kom il meb'us, buralarda hiç si miştir. Unutulan evrak $ im Fibakika milli ii kadar eden istihbaratı m*” olduğu görülmüştür. Adliye münist meb'us ha' ME müzekkeresi kesmiştir. vi