-—2-—VAKTT 16MAYIS 1937 Dahili h Telgral Harici Almanyadaki Dahili ihtilâf Zıt noktai nazarlar karşılaşıyor! Cenera! Gröner, Dahiliye nazırlığında da kalamıyacak mı? Hitlerciler, Rayhşstag'ın Perşembe günü toplanması için Reisicümhurâ müracaat ettiler Ismet Pş. Hz. Fırka Grubunda izahat verdiler — Üst tarafı 1 inci sayfamızda — açık bir surette hikâye eden Ismet Pş.nm müşahedeleri, bü- yük bir insan kütlesinin yeni bir cemiyet vücude getirmek için uğraştığı müşkülâtı, katlandığı fedakârlıkları aynı zamanda eser- ler ve terakkiler tahakkuk ettir- mekte katettikleri büyük mesa- | İeleri göz önunde canlandırmıştır. | Dahili ve harici sulh arzusun- da samimi olarak pek ziyade çalışmak manzarası bu müşahe- delerde tebarüz etmektedir. Dost memlekette ilim ve fenne güzel san'atlara itibar ve meclübiyeti Ismet Pş. bilhassa zikretmiştir. İsmet Paşa Halk Fırkasının milliyetçi, halkçı, devletçi, inkı- lâpçı siyasetinin memleketin ih- “Gyaçlanne hakiki ve ciddi su- rette mütabakatı müşahedeleriyle bir kat daha kuvvetlendirmiş olarak avdet etmiştir. Kemalist Türkiyenin siyasi ve milli inkişafı ve her sahada milli istiklâli müemmen tutan zibniye- tin dost memlekette hususi bir mwubabbetle telâkki olunduğunu ânlattığı zaman Fırka Grubu pek ziyade memnun ve mütebas- sis olmuştur. Iki memleketin siyasi müna- sebetlerinin tezahüratını Ja İs- met Paşa mufassal olarak an- lattı. Milli mücadelenin bidaye- İ tinden beri iki taraf memleket- | dost ve lâ- | lerinin yekdiğerini zım telâkki etmeleri ne kadar ciddi ve samimi daha tezahür etmesinden fırka ğa pek memnun olmuştur. i taraftan her birinin beyne milel münasebetlerin türlü te- celliyatında (diğerine emniyeti muhafaza edecek zibniyette o! malarını, birinci derecede mes'u olanlarla konuşmalarına ve halk kütleleriyle külfetsiz temaslarına istinâden beyan ettiği zaman İs- met Pnşayı fırka grubu büyük takdir tezahâratiyle karşılamıştır. | Milk sanaylin tesisinde faydalı | olmak için 20 sene vadeyle faiz- | siz ve aynen malla ödehecek 8 milyon dolarlık malzeme tedariki imkânı fırka Ogrubu hakiki bir dostluk delili addetmiştir. İsmet Paşa sulh içinde milli inkişafı temin için çalışmak ve sebat etmek arzulerinin her gün daba ziyade kuvvetlendirilmesin- de israr etmiştir. Ismet Pş.nın siyasi mevzuda tebarüz ettirdiği şu nokta dik- kati celbetti. 15 gün süren uzun bir temas e#nasında iki taraf biç bir devlet aleyhinde konuşma» | mışlardır, Moskovadaki neşredi- len tebliğin bakikatin tam bir ifadesi olduğunu aa fırka- | da tekrar etmiştir. Fırka grubu Sovyet memleketleri hakkında hararetli dostluk tezahüratı gös. termiş, hükümetin hattı hareke- | tini sürekli alkışlarla tasvip ve takdir eylemiştir. nunusaninden evvel başlamıya- caktır. Çünkü bükümet ancak ozamana kadar kendine ait olan kısımları sâtabilecektir, Komünist fırkanın resmi ga- zetesi olan Pravada bu emirna- meyi Lenin hububat siyasetinin yeni bir sayfası olarak tasvir ediyor. Sovyet omatbuatı; bu emirnameyle (çiftçilerin (daha fazla gayrete geleceklerini söy- lemektedirler. Resmi raporlara göre Ukray- nada ekilenbuğdayl931 senesine nisbetle yarıya inmiştir. Şimali yada vazıyet bir az daha olduğunun bir | Berlin, 15 (A.A) — Berlinde İ deveran eden bazı şayialara göre M. Gröner'in Almanya dabiliye nazırı olarak mubafaza edilme- sinin şimdi yalnız Almanya milli müdafaa nezareti muhefilinde değil, fakat Maraşal Hinder- burg'un bususi mesai arkadaş- ları tarafından da şiddetli muka- vemetlere maruz kalacağı söy- lenmektedir. Maamafih bütün şayialara rağ- men Başvekil M. Brüning ken- disini dahiliye nezaretinde muha- faza etmek niyetinde görünmek- tedir. Volt ajansı nediyor? Berlin, 15 (A.A) — Yolf ajan- sı atideki tebliği neşrediyor: “M. Gsoner'in istifası hakkında bir çok haberler intişar etmek- tedir. Hakikat şudur: “M, Groner'in milli müdafaa nezareti mevkiinden istifası son siyasi hadisatın neticesi değildir. Her iki nezareti ayırmak için niyeti esasen daha iki ay evvel- den beri vardı. Reichtag meclisindeki son ha- diseler, dahiliye nezaretiyle milli müdafaa nezaretinin ayni elde bulunmasının Alman ordusunu | siyasi badisata çok karıştırmak- ta olduğunu bir defa daha gös- termişlir. Dabhilive nezareti mevkiinde M. Grönerin kalması dahili şiyaset- te - hiçbir “değişiklik olmadığını | isbat etmektedir.,, Berlin, 15 (A.A) — Prusya dabiliye nazını M. Severingin, 20-11-31 tarihli ve siyasi birlik- lerin gece talimleri yapmalarını meneden emirnamesi Prusya âli mahkemesinin: bir karariyle hü- kümsüz addedilmiştir. Bu karar, Nazis teşkilâtlarının bütün Almanya için menedilen askeri faaliyetlerinin başka şe- killer - altında Prusyada tekrar başlaması imkânını verebilecek bir tehlike arzetmektedir. iki Hitlerci daha mahküm oldu Kolonya, 15 ( Türkişe ) — Ra- yştag daki sosyal demokrat meb'uslardan Velse ve Kolonya Haberleri Polis müdürü Bavkneşte karşı tecavüzde bnlunmaktan maznun nasyonal sosyalist mebuslardan Dr. Ley, üç ay hapse mahküm edilmiştir. Obunla birlikte maz- nün bulunan nasyonal sosyalist- | lerden Fübs de beş ay hapse mabküm olmuştur. Zabitler birliğinin kongresi Berlin, 15 (A.A ) — Alman | zabitler birliği, Jeneral Hutier'in riyaseli altında bir kongre ak- tetmişlerdir. Sabık kayserle Bav- yera prensi ruprecht tarafların- dan kongreye samimi telgraflar gönderilmişlerdir. Jeneral Metoseh, tahdidi tes- lihat konferansının o neticesinin kararsızlığı basebile bir tehlike olarak telâkki etmediği yeni bir dahili siyaset sistemi küşadının | lüzumlu olduğu beyan etmiştir. Berlin 15 ( A.A ) — Nazislerin meb'usan meclisi grubu Reiches- tog'ın 19 mayıs tarihinde içtimaa davet edilmesiini muhtevi bir talebnameyi riyaseticumhur me- kamına tevdi etmistir. Roma seyahati Ismet Pş. Hz. pazar Günü gidiyor.. Ankara, 15 ( Vakıt ) — tal ye başvekili Müsyü Mussoliniyi ziyaret için Romaya gidecek olan İsmet Paşa Hazretleriyle Tevfik Rüştü Bey cumartesi ak- şamı buradan hareket edecek ve pazar günü İstanbuldan kal kacak olan Loit Triyesto kum- i panyasının o Tevere . vapuruyle | Brendiziye gidecektir. 24 Mayısta Brendiziyeye eri- şecek olan heyetimiz hemen Romaya hareketle ertesi günü sabahı Romada olacaktır. Fırka umumi kâtibi Recep, Afyon meb'usu Ali, Erzincan meb'usu Saffet, Siirt meb'usu Mahmut, Aydın meb'bsu Reşit Galip, Falih Rıfki, Ruşen Eşref, Yakup Kadri, Yunus Nadi ve Asım Beyler heyete dahil bu- lunmaktadırlar. Italya sefiri gitti Ismet Pş. Hazretlerinin istikbal merasiminde hazır bulunmk için Italya sefiri Baron Alisi dün Stella o Ditalya vapuruyla ve Brendizi yoluyla Romaya git- miştir. Sefire Mm. Aloisi de refakat etmektedir. Sefirin avdetine ka- i dar müsteşar M. Koch kendisi. ne vekâlet edecektir. | | | Resmi matbaaların tevhidi Ankara, 15 (Vakıt) — Istan- buldaki resmi matbaaların dev- let matbaasında, - Ankarada ki- lerinde meclis matbaasında tev- hidi hakkındaki kanun lâyihası hazırlanmıştır. o Lâyıhaya göre resmi matbaalar yalnız resmi iş- lerle meşgul olacaklardır. Dev- let matbaasının bazı makineleri Ankaraya (o getirilerek (omeclis matbaası takviye edilecektir. Devlet matbaası da tedricen Ankaraya nakledilecektir. Ruslar hazır! i Japonlar silâhla ha- rekete geçerlerse Kızı'ordu; Uzak şarkta vazltesini ifa edecektir Moskova, 15 (Türkişe).— | Rus Şüralar ittihadı icra komi- tesi reisi M, Molotof, Rusyanın uzak Şarktaki hadiseleri az çok endişeyle takip ettiğini, şimdi eskisine nisbstle silâhlı bir ibtilâf çıkması ihtimalinin daha çok mevzuu bahs olduğunu ve icap ederse Kınl ordunun vazifesini ifaya hazır bulunduğunu söyle- miştir, Mukden, 15 ;Türkişe) — Ja- pon kıt'alarının ip Çin de- miryolu üzerinde Çin gönüllüle- rine ağır bir darbe vurdukları bildirilmektedir. Japon suvarileri bunları Rus hududu içine kaçır- mya çalışmaktadırlar. Mançurideki Japon başkuman. danı, Ruslardan, Rus hududu içine kaçan Çin gönüllülerinin silâhlarının alınmasını istemiştir. Akvam cemiyeti komisyonu, Har- binden Mukdene gelmiştir. Dümeri öldüren —— Katilin hakıki ismi nedir? bir ihbar Uzerine muvacehe yapıldı Paris, 15 (A.A.) — İstintak hakimi Havre'da ikamet eden Astakoff isminde bir Rusu dinlemiştir.Bu zat, hakiki Gour- guloffun1918-senesinde vefat et- miş olduğunu ve bizzat kendi- sinin O zaman cesedi teşhis ey- lemiş bulunduğunu ifade etmiş- tir.Gourguloffla muvacehe edi- len muhbir, beyanatını teyit et- miş ve katilin çocukluğunu tanr- dığmıZolotareff isminde bir şahıs olduğunu söylemiştir. Muhbirin talebi üzerine davet edilen prens Keletech Soultan Guiray'la Rus miralaylarından Eliseleff, ne Go- urguloff'u nede Zolotareft'i tanı- madıklarını ifade etmişlerdir. — ——— — Kontenjan listesi Ankara, 15 (Vakıt) — Kon- tenjan komisyonu dördüncü kon- İ tenjan listesini hazırlamıya de- | vam etmektedir. B. M. Meclisinde Bugün neler Konuşulacak? Ankara, 15 (Vakıt) — Yarın Mecliste tahlisiyenin, hudut sa- billerin bütçelerinin kabulü, be- lediye kanununun 103 üncü mad- desinin, vilâyetler idaresi kanu- nunun İ4 üncü maddesinin tef- | sirleri, ihtiyat zabitleri ve askeri memurlar kanununun 3 üncü maddesine bir fıkra ilâvesi, ordu zabitanı terfi kanununun İ ve 16 ıncı maddelerine bir fıkra ilâ- vesi, askeri, mülki tekaüt ka- nununun © maddesinin tefsiri vardır. Müthiş bir kaza Yere düşün ayı barutu 12 kişiyi yaraladı, 4 dükkânı yak'ı Izmir, 15 ( Vakıt ) — Bugün burada müessif bir bâdise ol- muştur. Şoför muavini Ahmet Tevfik Salihlife götürmek için aldığı 23 kilo ayı barutunu çarşıda yere düşürmüş ve barut anlaşı- lamıyan bir sebepten dehşetli bir surette infilâk etmiştir. Ne- ticede iki kişi ağır ve 10 kişi bafif surette yaralanmıştır. Ya- ralananların beşi Musevidir. Dört dükkân da kısmen yanmıştır. ! Tabkikat yapılmaktadır. Mançurya Bulgaristandan Tanınmasını istedi Sofya, 15 (Vakıt) — Mançur- ya hükümeti Bulgaristan hükü- meline gönderdiği bir notayla Bulgaristan tarafından tanımma- sını istemişlir. Nazırlar meclisi ilk içtimalann dan birinde Mançurya hüküme- tinin bu talebi hakkında bir ka- rar verecektir. Üçrenk Yerli mallar sergisi Ankara, 15 (Vakıt) — Anka- ra yerli mallar sergisi muvaffa- kıyetle kapanmıştır. i Fransada bir i kanunu esasi meselesi (Başmaks'emizden mabsatl mında bir inhilâl vukubulabi” mesi ibtimalini nazarı dikkata * mamış olduğu için bu tarzda J Reisicümhur muavinliği ihdas * miye, yahut Re.isicümhurun Bİ. bubetinde onun yerine kaim mak vazife ve salâhiyetini ! olmak üzere devlet teşkilât içi de diğer bir makam göste! lüzum de görmeniştir. Bu be Hn beticesi' olarak' kanuni BASİ nihayet bulmuş, memleketi tel sil salâhiyeti kalmamış olan meclisi meb'usan Reisicümhüf tihabatımâ rey vermiştir. Bununla beraber Fransız Ref cümhurunun mevki ve selabiyeli le Amerika roisi Cumhurudf” mevki ve selahiyeti bir deği i Çünkü Amarika Reisi Cümh nun bilfiil kabine reisi vazif€ i salâhiyetlerini haiz olmasına Si | kabil Fransa Reisi cümburül” vazife ve salâhiyyeti devleti te sil etmiye münhasır gibi yi şeydir. Diğer taraftan Fransa” Reisi cümbrluk intihabının yi fesi nihâyet bulan bir me vasıtasiyle yapılmış © Ol tamamen kanuni icaplara vafık olduğu da şüphesizdi” Bunun için Reisicümhur olan Lebrun'ün yeni meclis topland” lan sonra vazifesine devam © ceği ve mecliste ekseriyeti mış olan sol fırkalar tarafınd”) bu vaziyetin tenkit vesilesi pılmıyacağı tahmin oluna bili Fakat şayet radikallarle yalistler Reisicümhurluk intiba” | mı kanuni müddetin bitamınö” evvel tecdit etmek, reisicüli luk makamına kendi nam; rinden başka bir zati getirni isterlerse kanunu “ esasinin bususa tealluk seden maddesi tadil etmiye teşebbüs edebilir(f| Bu teşebbüslerinde muvaffak # | dukları takdirde eski meclis a8“'İl ları tarafından intihap edi olan M. Lebrun'ü münakaşa neşriyat tarikiyle istifaya mec edecek bir vazıyet ihdas eyliy€” bilirler Bu itibarla hadise tamadt kapanmış sayılamaz. Mehmet Asır | Dansöz Majevskö| | Lehistanda casusluktan mi | ebbet küreğö mahküm erkek casuslar asıla Varşova, 15 (A,A) — Zabi, geçen 30 Nisanda mühendit ladislas o Borekovskiyle (erki harbiye dairesi memurların€ Bonkovski ve dansöz Mojevsk”' ecnebi bir devlet hesabina susluk yapmakla müttehem o” rak tevkif etmiştir. yaf Maznular, dün ve bugün celese ve müstaceliyet asli muhakeme edilmimişler ve hak larında icap eden karar veri tir. Erkerler, ölüm cezasına ei dın daimi küreğe mahküm mişlerdir. RE “ Reisicambur, mahkümlerin zalarını affetmediği takdirde z rın sabah asılarak idam ed ceklerdir — : | Mudanya iskele* Hakkında bir alti Ankara, 15, ( Vakıt) — gi danya iskelsinin Belediye? Demir yollarınamı aidiyeti Nafi kında Dahiliye vekâletiyle gif vekâleti arasında ibtilâf gi | tır. Ibtilafın balli vekiller tine verilecektir,