22 Nisan 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

Son Bir > Tetkik (| Bolşevik âleminde! Simdi bütün Rusları arkasından çekip götüren iş hörmet — Tevrat'ın dediği — Mesken bahsi — Nüfus niçin artar, ölüm niçinleksilir ?—Apartman kiraları — Hususi mülkiyet Günlerden pazar; halbuki kim- gelerin durup dinlendiği yok. Mü- temadi bir çalışma. Bunun sırrı Rusyada kir haftanm günlerinin! e irilmesi ve işleme hususun Muayyen takımlar teşkil edil Meği olduğunu öğrendim. Rusyada olduğu kadar hiç bir ktte çalışılmaz; sonra ge ke Rusyada olduğu gibi işçilerin Bün beşte birinin istirahatte olduğu başka bir yer yoktur. in Amele beş günde bir beyaz er apları üzerinde bülüzları, elleri *rtemiz olduğu halde Hars eğ , müzelerde, spor yerlerin- ie bulunurlar. Bu suretle fabrika- İasılasız işler. Bazı mağazalar bütün gece açıktır, yani bunlar da tütün işler. Sabahın ikisinde Haibere uğrıyabilirsiniz. Ke- ?a lokantalar için kapanmak yok- » Hangi sokağa sapsam çekiç, kazma sesleri ve kamyonlara atı- taşların çıkardığı gürültüyü duyuyorum. Moskovanın her ta- Tafmda bir taraftan parke taşları iü iyor, bir taraftan asfalt dö- or, Bugünkü Rusyada herkes bir nöbetine tutulmuş bir hal de. En kazançlı iş el işleri oldu- umumen buna atılınmak- tadır, Son senelerde mühendislik, mi- Marlık gibi fikri işler de artan bu! Tâğbete mazhar olmaktadır. Ecnebi fen memurları, mühen- disleri her memleketten ziyade Rusyada para kazanmaktadır. Fa- kak asıl imtiyaz daima işçi sınıfın- dadır, Ameleye herkes hörmet Bösterir, eskiden zadegân neyse, Sündi amele o dur, yani Rusyanm Asil sınıfıdır. Bu bir nevi müsa- Yafsızlık olsa da onlardan alma- Sik nimetin âzami haddini almak İçin bu yegâne yoldur. Güya m İekette tevratım şu suresi tatbi #dilmiştir: Ayaklar baş olacaktır. İ ,Eski zadegân ve rühban smıfr) İşin de, vaktiyle fıkaraya peşkeş! “ekilen öbür dünyanın nimetleri tahsis olunmuştur. irlerin, artistlerin, res- ameleden üç fakat bunlarda a- Meleye nisbetle mevki itibarile kinci safta bulunur. daş umum Rusları ser - > götüren iş aşkı, tün Ruslara eyecan veren daha ça - vk daha iyi iş çıkarmak iptilâsı- Sporcular da büyük teşvik gör-| oiektedir. Fakat Çarlar devrinde duğu gibi artık isyan yolu yok- tür; artık gizli gizli bomba yapıl İğ yokken artık tabrip sayfası a , imar, ihya kitapları a- Vera Zasuliç ve Necayef za Manları i; artık çatı arala - ypdaki odalarmda genç mektep- İlerin hükümet aleyhine propa-! d ie > kazanmak! yle gizli kâğıtlar basıp da İrtmük modaları kalktı. mümeyyiz vasıfları ha- Taket, yaratmak, urak çekiç, har- Man makinesi ve çimento gibi ke- limelerde külâsa olunabilir. ç Mesken bahsi : ga nkiraz be Rus imparatörlü- #adegina, Yük fabrik. gk odaları hâvi konaklar vardı. We bakir halk tabakası tabaka! Kik aklaşan De Ziyasız, susuz, mecrasiz bu Üste di aa koyun gibi üst > hiç değilse bir rub'u bu yer il İ milyon rubleyi geçmiştir, — altı ı. Moskova ahalisi-| Böy — Yazan : Kontes Karolyi — aşkıdır .. Bir kuş bakışı: 2 tlarında, izbelerde, nihayet ka- dın erkek çoluk çocuk bir bucakta tutulabilen bir odacıkta yaşarlar- dı. Bütün şehir ahalisinin nihayet yüzde 15i umum emlâki tasarruf e| diyordu. 918 ibtilâli bumüsavatsız lığı defedecek bir yol aradı. Kıy- meti 10,000 rubleden - yani 60,000 franktan - fazla tutan evleri bir kanunla millete mal etti. Büyük şehirler civarında sıhhi, mükem- mel bir çok evcikler yapılmasını teşvik ve bunların mutedil şart- larla kiralanmasına müsaade et- ti. Yani Rusyada kimsenin evi bar kı yoktur sözünün mânası herke- sin evi barkı, hiç olmazsa sihhi birer dairesi olmasına çalışılmak- tan galet bulundu. Şehirler sekenesinin adedi baş döndürücü bir süratle artmakta- dır. Harpten evvel Moskova nüfu- su 1,500,000 di, bugün 2,800,000 dir. 926 danberi tezayüt nisbeti yüzde 35,5 tur. Aynı tezayüt Leningrad'ta yüz- de 38.1, Ural-Sverdlovsk'un pa- yitahtı - yüzde 74,3 tür. İlâh ilâh. Ahalinin de mütemadiyen inşa- atta bulunmasına rağmen . hükü- metin herkesi sihhi meskenlerde oturtmak üzere yalnız 1931 de ih tiyar ettiği masraf bi: milyar yüz milyar altı yüz milyon frank — 1932 senesinde yapılacak sihhi! meskenler masrafı için bütçeye konulan para bir milyar altı yüz! milyon rubledir. Moskovada yeni- den yeniye yapılan bu nevi evlere! 500,000 kişi, 200,000 kişi eski hu-| susi konaklara yerleştirilmiştir. | “Bü saray ve konaklardan ez: «cümle 2250'metre murabbar üze“ rine bina edilmiş olan Kuşinde vaktile 15 kişi otururdu; bugün buraya ferih fuhur 300 kişi yer- leştirilmiştir. Meskenlerin sihhi şeraite tevfis ki, iş saatlerinin tahammül haddi- ne indirilmesi fakir sınıflarda & lüm vukuatını 14 senede yarı ya- rıya düşecek derecede azaltmıştır. Bugün meskenlerde nüfus ba- şına 5.5 metre murabbalık bir yer tahsis olunabiliyor; fakat birinci beş senelik proğram nihayetinde bunn 6.5 metre murabbama ve ikinci pilân İZ metre muarbbaına| çıkaracaktır. Yeni evler yapılm «- sında evvelâ amele istifade edi- yor. Avrupanın Garp memleketle- rinde fazla kazanan bir amele ailesine kendisinden az kazanan- dan daha pahalı ve binaenaleyh daha rahat bir apartman tutabilir. Yeni Rusyada böyle şey yoktur. Ayni apartmana az kazanan ame- le az para verecektir, yani apart- man kiraları oturacak kimsenin gündeliğinin yüzde şu kadarı ©- larak taayyün eder. Meselâ bir a- mele ayda 300 ruble kazanıyor ve meselâ 30 ruble kira veriyorsa ay- da 150 ruble kazanan amele ora- da oturduğu zaman 15 ruble kira veri, Buna mukabil senede 60,000 ruble alan bir mubarri aynı apart-| mana çok daha fazla bir kira ve- rir, Meskenler umumi surette kis men belediyenindir, kısmen koo-. J. Yeni Amerika Sefiri geliyor Mr.Greevun yerine Amerika- nın Ankâra sefirliğine tayin edi- len Mr. Cbarle H. Sherri) 14 mayısta şehrimize gelecek ve ertesi günü itimatnamesini tak- dim etmek üzere Ankaraya gi- decektir. Sefir şimdi Pariste bulunmaktadır. dandadır, fakat Sovyet müdiranı- nın bir kuvveti de işte buradadır; hâdisatın zaruretleri karşısında e ğilip bükülmez, meram anlamaz o lar, nazariyeye esir kalmıyarak, hâyatm icabatını da teshil ederler. Bu kooperatif ev- lerinde kira belediye evlerininkin- den ve harp evvelki konaklara ait! kiralardan tabiatile daha pahalı- dır. Meselâ ayda 600 ruble kaza- nan bir aile beş odalı bir mana aylık kira olarak: Bir Kooperatif evinde 10 — 100 Bir Belediye evinde 60 — 70 Eski konaklarda bir dalrede 49 — 60 ele ae simon arme at nal inde, uzun balkonlu, taraçalı, büyük bir bina gördüm. Önünde büyük bir bahçe, çimenler! üzerinde çocuklar cıvıldıyor. Bir! işçi kadın bakındığımı ve ecnebi olduğumu görerek binayı gezdir- meği teklif etti. Hem geziyoruz, hem anlatıyor: Bina 929da bitmiş! İçinde 1500 kişi oturuyor. Müşte- rek mutbakları ve lokantaları yar. Fakat yemeğini kendi yapmak is- tiyenler için de ayrı bir mutbak dairesi yapılmış, apartmanlar iki — VAKIT 22 Nisan 1932 — Si SPOR Macar takımı B milli takımı değildir ! -—— Hararetli dedikodular, beyanatlar ve münizm akidesine muhalefeti meytebliğlerdün akşama kadar devam etti iki tarâf da iddiasında ısrar ediyor Dedikoduları mucip | Köşelerde iki genç takımımızı takviye için İzmirden : olan Mecar takımı çağırılan ve gelen Sait ve İhsan Beylerdir ) Dün şehrimizde bulunan Ma- car takımının milli bir takım olmadığına dair Istanbul futbol | muntakasının gönderdiği dikkate | değer tebliği ve protestoyu yaz- mış ve mıntakanın edindiği ka- naat eğer yerindeyse bu işin veya üç odalı. Çatıda duş ve gü-) cidden hazin ve acmacak bir neş banyoları hazır. Binadan ay-| vaziyet ihdas ettiğini işaret et- rı bir tarafta bulunan bir tephir'| miştik. hanede herkesin çamaşır ma- kinalarla' yıkanıyor. Rehberim ko-| » casiyla ve annesile beraber otur- duğu güzel döşeli dayalı iki oda- Dün bu şayanı dikkat hadise ütün hararetini muhafaza et- miş, muhtelif safhalar geçirmiş, hk apartmanmı mağrurane göste-) dedikodular almış yürümüş ve riyor ve Rus amelesinin böyle gü- futbol federasyonu bir tebliğ zel bir mesken sahibi olması akıl| göndermiştir : ve hayalinden geçermiydi diyor, * Su, tenvir, elektrik, gaz ve tes- hin dahil olarak apartmanın kira- sı 26 ruble; Kendisi ve köcası ce man 300 ruble kazanıyor. Öğlele- ri üçer, akşamları ikişer kaptan mürekkep yemekleri için ayda yir mi beşer.ruble veriyorlar. Bu su- retle kiralarını ve yiyip içme mas- raflarını verdikten sonra cepleri- ne de 199 ruble kalıyor. Bina dahilinde umum için bir kütüphane, bir mütalea salonu, a- ra sıra oyunlar oynanan bir tiyat- ro var, çocukları, kadınları bir çok fena hastalıklardan vikayeye ma- tuf hastalıkların nasıl geldiğini! tahribatın şekillerini ve usulsüz ço| mizi lüzumu kadar tatmin edil- cuk düşürmenin mücip olduğu| miş bulmedik. türlü türlü tehlikeleri gösteren mu- sattah, mücessem levhalar, kabart- ma resimler, izahnameleri hâvi bir müze yar. Aynı muhit içinde ço- cuk bakım yurdu, çocuk bahçeleri hasta çocuklara mahsus Sameban len, Macar B milli takımı değil- yum da düşünülmüş, yapılmıştır.! dir. Sadece bir profesyonel B Sosyalist bir devlet ülkesinde is) tikbalin meskenleri hep bu ve bu- na benzer şekilde olacağı görülü- pacağı müsabakyı bir milli takım yor. Böyle Binalarm adedi henüz pek az, fakat bir taraftan yapıl- m dispanseri, amele klübü, mahalle- nin çocuk bahçesi, (o kooparatifi hepsi tamam, Memleketin bütün büyük sanayi sehirlerinde, en güzelleri bilhassa! olmadığını işaret etmişti. Filha- Harkof'ta, Baku'da olmak üzere İlani komünlerde O kırmızı tuğ- bu vaziyet İstanbul mıntakası- ladan bu kabil yirmi kadar yeni| nın tebliğıni ve görüşünü kısmen bina var. Yedi senelik mektebi,| haklı çıkarmaktadır. Çünkü mın- 21 nisan tarihini taşıyan bu tebliğ aynen şudur : “İstanbulda bulunan takımımızın Da caristanın profesyonel (B)” takımı oldu- ğunu ve Macar federasyonuyla Türk fe- deraşyonu arasındaki mutabakata ve bey- nelmilel federasyonun müssadesine tev- fikan müsabakaların iki müntahip milit takim arasında (yapılmakta bulunduğö görülen lüzum üzerine ilin ederiz. Bu tebliğ Macar kafile reisiyle federasyon reisimizin imzasını taşımaktadır. Derhal kaydedelim ki bu teb- liği okuduktan sonra da kendi- Çıkardığımız mana TTebliğden anladığımız mânâ şudur: Gelen takım evvelce ilân edi- takımıdır. Bununla beraber Ma- car federasyonu bu takımın ya- müsabakası olarak kabul ediyor. Çıkardığımız bu mânâyı ihlâl edecek yeni bir hadise çıkmazsa taka gelen takımın aşağı yukarı devşirme bir takım: olduğunu iddia ve Macar B milli takımı şamamazlığın tasavvuru gayrı kabildir. Istanbul muntakasmın bu tebliği serapa yalandır. Bu maçların “Milli maç, -oldu- guna dalr federasyonun elinde lâzım ge- len bütün veşsik vardır. Spor teşkilâtmı snarşiye düşürecek olan bu hareketi federasyonumuz mer- kezi umuminin bazan ilama srzedecek ve bunun hessbini soracaktır.,, Macat takımının milli formayla Ooy- namadması hakkında şu İzshat veriliyor Macar forması da bizimki gibi beyaz üzerine kırmızıdır. Bu suretle iki tskım aynı formayla oynarsa hakemin oyuncu- ları Gayırmasına imkân yokter. İkinci maçta Macarlar milli formayla takımımız. yeşil formayla sahaya çıkacaktır Orhan bey ne diyor? Diğer taraftan mıntaka reisi Orhan beyin de söyledikleri şun- lardır: , — Bizim milli takım. kadrosu aşağı yukarı malumdur, Faraza Nihat, Zeki, Rebii, şu ve bu.. Bunlar bu takımda olmazlarsa bu takım da milli takım olmaz. Macar takımının vazıyeti de böy- ledir, Pazar günü oyniyan takımda Macar millii takımının ne A ne de B. takımna mensup tek oyuncu yoktur. Tahkik ettik ve bilhassa Ma- carların kendileri de; — Biz milli takım değiliz de- diler. Kafile reisi de: Bunlar milli takıma namzet- tirler. Sekiz on sene sonra belki içlerinden bazıları milli takıma alınabilirler, dedi. Iddia edildiği gibi şahsı bir iğbirar meselesi yoktur. Federas- yon reisiyle 25 senelik arkada- $ız. Hepsi börmet ettiğimiz ar- kadaşlardır. Bununla beraber bü arkadaşlık hakikatı gizlememize bir sebep olamaz. Macar gazeteleri Diğer taraftan Macar sefare- tinde tercüman olan, mıntakanın ikinci kâtibi Saffet bey de ha- dise hakkında şöyle söylemiştir; © kika gelen takım yukarki tebliğa peratif bir esasa tabidir. Bu ikinci! böyle ameleye mahsus malikâne- göre de Macar B milli takımı smıf meskenler kıymeti 12,000, rubleye kadar olup hükümet tara-| fından 60 sene için açılan kredi- İ nin muayyen bedelini tutunca o daire oturanın olur; kendi busust| devredebilir, Karısı ve çocuğu yok leri var, Petrol merkezi olan feyyaz Ba- ku şehrinin geniş, müzeyyen cad- inin ana caddelerinde| lerle yapılır; her apartmanda âza-, delerinde bu kabil elli kadar mü- zengin tüccarlara, bü-| mi beş oda bulunur. Kira, taksit kemmel bina vardır ki, bunlar da maktadır. Bakünun binaları ve iç- timai, harsi müesseseleri Rusyanın bu caddelerden mütemadi-! malı olur, fakat onu kiraya ver-| bütün diğer şehirlerine faiktir. ücra köşelere çe *| mek yahut satmak hakkı yoktur.) Bir sehrin refahı icin beş senelik sığınmışlardı. Bunlar ha-| Fakat karısına, yahut çocuklarma| proğramın tatbikindeki kabiliyet bir miyar olmaktadır. Baku bu pi- değildir ve lâalettayin bir Ma- car takımıdır. Hödiselerin akisleri Bunu böyle işaretten sonra atörlere ait geniş, fe-| ile ödenir. Ödenen miktar o daire-| 40,000 kişi iskân edilmiş bulun-| diğer fasıllara geçelim. Dün hâ- dise şehrimizde çok mühim bir tesir bırakmış ve muhtelif dedi | kodular almış yürümüştü. , Bir sabah refikimiz federasyon reisinin mıntakanın tebliği karşı- sa ölümüyle daire hülcümetin olur.| lânr yalnız iki senede tahakkuk) sında şu sözleri söylediğini ya- le hususi mülkiyet cok az ol- makla beraber bunun tam bir ko- ettirmiştir. “Sonu yarn) u: Spor teşkildü içinde bu kadar anla- — Efendim Macaristan spor işleriyle en fazla uğraşan gaze- tesi “Maciyar Hussak,, dır. Bu gazetenin şehrimize gelen Macar takımı hakkında yazdığı maka- lede verdiği malümat şudur: “Bugün öğleden sonra Peşteden İs- tanbula bir muhtelit gidiyor. Bu tekim (3 - Ker) Çişbek, (Somak) ve (Nemzeti) kulüplerine mensup oyunculardan mü rekkeptir. Bu takım Türkiye milli taki- | Mya iki maç yapacak, sonra Bulgaris- tana giderek Solya muhtelitiyle oynıya- cak, Ba sabsh Viyanadan gelen gazeteler bu takımın Macar profesyonel milli ta“ kimi olduğunu yazıyorlar. Buna hayret (Lütfen saylayı çeviriniz) ya İni