9 Eylül 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

a —2? — VAKI 9 Eylül yahatlarımda işim bayli ilerle mişti, M. kıral da burada bulunduğu zaman mühim malümat ve vesikalar toplamıştı. o Bunlar- dan çok istifade ettim. Ben de son derecede arzu ile çalıştım. En büyük sevincim eserimi ba- şarılmış görmek olacaktır. Memleketin siyasi adamları ve idarecilerile görüştüm. Ankarayı son ziyaretimde ha- riciye vekili Tevfik Rüştü B. ile görüştüm. Kendisinden çok iyi intibalarla ayrıldım. Onunla yap tığım uzun mülâkatlardan sonra elde ettiğim kanaat şudur: “Türkiyenin mukadderstı iyi ve muktedir ellerde bulunuyor... Büyük reisiniz Gazi Hz. nin kudretli sevk idareleri ve etraf- larındaki zevatın idaresi altında Türkiyenin bütün dünyanın tak- dirini celbeden tarakkiyatı mey- dana getirmesi şayanı hayret değildir. Henüz genç olan Türkiye Cümhuriyeti bana çok kuvvetli esaslara istinat ettirilmiş olduğu kanaatini verdi. Türkiye de bütün dünya ile be- raber iktısadi bubranın tesirle- rini hissetmiş olmakla beraber bu onun terakkisi için bir mani teşkil etmedi. Çünkü Türkiyenin başında bu- | lunan zat çok kudretli bir şah- siyettir. Onun nafiz tesiri her sahada duyulur. Memlekette ya- pılan her iyi teşebbüs onun izini taşımaktadır. Türkiyenin en bü- yük devlet adamının sözlerinin ve hareketlerinin azim veçbe- leri ne kadar takviye ettiği ve ziyadeleştirdiği bilinirse meydana getirilen eserin azameti karşı sında hayret edilmez. Türkiyeyi uzum uzadıya" tetkik ettim. Bu arada“ neler » cereyan ettiğini dikkatle takip ettim, Burada ko- nuştuğum herkeste âtiye itimat ve iman imevcut olduğunu gör düm. Yaptığım tetkikata isti- naden salâhiyetle söyliyebilirim: Hiçbirşey Türklerin ileriye git- mek hususundaki heyecanlı ham- lesini durduramaz. —————————— düriyetine uğratılmadan Anadoluya geçirilecek ve doğruca Ankaraya sevs kolunacak!,, Bu emri alan (C..) ve (M..) bey- ler kendi aralarında görüştüler. Ali Kemali tutmak, sonra polis müdüriye ti İle karakola uğratmadan Ankaraya sevkedebilmek için bir hareket plânı düşündüler. O vakit Ali Kemal Beyoğlunda Doğruyolda “ Bonmarşenin £ (şimdiki 'Türkuaz lokantası) yanındaki Zeki pa şa apariımanında oturuyordu. Ekse- riya gündüzleri öğleden sonra da Serkl doryan klübüne giderek burada ku- mar oynıyordu. Onun için Ali Kenali bu yerlere civar oolan mahallerde ya- kalamak (münkün olabileceği hesap edildi. Bunun üzerine tevkif plânı şu suretle kararlaştırıldı: İkinci ve üçüncü sınıf memurlar. dan biri Zeki paşa apartımanının ya. nında, diğeri (Serkidoryan önünde Ali Kemali tarassut edecekti. o Uçün- cüsü de şoförü Türk olan bir otomobil tedariki ile meşgul olacaktı. (M..) ve (C.) beylere gelince onlar Beyoğlun. da (Anadolu lokantasının taraçasın. da oturup bekliyeceklerdi, o tarassut memurları (Ali Kemali nerede görür-| lerse derhal gelip onlara haber vere - ceklerdi. Plân mucibince tarassut me- murları yerlerine sevkedildikten sonra (M.) ve (C..) Beyler Istanbuldan yola çıktılar. o Yaya olarak köprüye geçli ler. Karaköyden tünele bindiler. Be , yoğluna (çıktılar. (M.) ve (C..) Beyler (tünelden Beyoğluna çıkar çıkmaz meşhur hür riyet ve İtilâf elebaşılarmdan Vasfi hoca İle o zaman merkez kumandanı slan Emin paşa karşılarına çıkmışlar dı Bunlar Zeki paşa apartımanı tara- fmdan tünele doğru geliyorlardı . Vas; 1931 — — E mp e — — — — - — — — —— — İon) ©) eşim ere Darülfünun- (SON HABER EE R | Devlet bankası nizam- namesi tasdık edildi Hükümet bankaya 500,000 liralık altın ve 116küsurmilyonFranlık esham ve tahvilât verecektir. imtiyaz müddeti 30 senedir fi hoca girmişti. Acaba bu adamlar Ali Kemalin a-| partımanından çıkmış olmasınlar? Çün) kü büyük İzmir zaferi üzerine Sabah jkazetesi sahibi Mihran Efendi kork muştu, Ali Kemali gazetesinden çı — karmıştı. Bir satır yazı yaşdırmıyor cevabı beğenmemişler: yüksek detece- du. O zamana kadar (Peyam Sabah) |!eri bir kere kıdemi fazla Oolana bir kere de lâboratuvarı bulunana vermek ismi ile neşredilen müşterek gazete e EĞ > istiyoruz denildiği için itiraza uğ- nin adı da tekrar (Sabah) © olmuştu. 3 İli Kemal artık (Sabah) a yazı yaza,|ramışlar. ancak enciimen bununla meş. İmaymca matbaaya da gitmiyordu. 0- ül olmıya kâfi vakit bulamamış: bu nun İçin Ali Kemal hemen bütün gü - noktada her fakültenin müderrirsler| i meclisi mütaleasmı bir karar ile bil- nünü Beyoğlu tarafında Zeki paşa — il İ partrmanı İle Serkldoryan © klübünde) dirir: fakat fakülteler de biribirlerile ” İterat haline düşebilirler, meclis kararı geçiriyordu. b re X d Anadolunun (büyük zaferi bütün divan kararile kat ileşir, vekiler ©| İstanbuldaki | hiyanet şebekesini deh.|tüsdik eder., demiş, içinden İL şet İçinde bırakmıştı. - Bunlar da ne —— ai ai va ei İyapacakl, bilmiyorlardı. Sabahinın vücu verdiği ihtilğ burada op”. pi ” kam da beei: birleserek'lanır. köprülü zödenin yüksek tahsili Para piyasasını tanzim, hazine ve akşam şurada burada ( birleşerek ini “0 7; i i bu-, muamelelerini © if bük tl 1 i iş var mi, yok mu? davasının menşei bu a, 'ümetle kendileri için bir hattı hareket çiz i müştereken Türk paresınin is i ar. ği Hamam Mz tikrarına matuf tedbirler ittihazı aa >. Sr bankanın cümlei v i tünelden çıkar çıkmaz karşılaşmış ol - biz Hükümet bonl eaaifindendir. dukları Vasfi hoca ile Emin Paşunrn; ( Kaydetmiye mecburum ki içinde he- tri a itib lie geklğin <a “Ke .|calarım bulunan ve memleketin ülema.| tarihinden itibaren bir ay zar- Zeki paşa © apartımanından, Ali Ke « ş ir t bütce ka.) fında meskük ve külçe halınde | malin yanından çıkmış olmaları ihtima|smı toplıyan bir teşekkülde bütçe 1500000 liralık altın ve itibari kı li çok kuvvetli idi. Bu takdirde AlifMunünun bu J1 İnci maddesine mas. ea gae ganklk ah j u matbunta akseden bir tatbik şekli) meti 116,397,925 franklık esham Kemal de apartimanında i b 0 demekti düşünülebildiğini her zaman hayretle! ve tahvilât teslim edecektir. ie daim. Hükümetin evrakı naktiyelen Bu mülihaza ve hesap We Mİİ ea madde cetvelde yazılı dereceler! mütevellit borcuna mukabil bu- ye) Mesh İzli vE ““İde maaşları mevcut hocalara tevzi e-| harşılıklardan başka umumi, mül- i pm ş ha yo ek maki bei derken, bugün aldıkları maaşların na- bak ve husnsi bütçelere mevzu Rs eml işeme sından üç dörti 227! itibara alınmıyacağını ifade edi.) tabsisatın yekününun yüzde biri KA e? se be. “ MK delyor. madem ki buğün aldıkları mik;| dört müsavi taksitte hazinece | İki tahmini taksiye eder göründü. (tar muteber olmıyacaktır, böyle — bir) bankaya tesviye edilecektir. | gercek a A A tevzi neticesinde bir müderrise düşen Bütçeleri 50,000 liradan Fakat Zeki paşa o apartımanma maaş, bugün aldığı maaştan çok da dun olan belediye ve hususi ida- İgeldikleri vakit o oraya evvelden gön İdlmtin. ; a5 as! reler bütçeleri bu hükümden İderilmiş olan © tarassut memuru “Haj” “ise surasi halledilmelidir: büt) istisna edilmiştir. | yır bu apartımana giren çıkan a çe kanununun bü maddesi, maaşlarmı O Bankanın teşekkülünü takip di, cevabını vermişti, Bunun (üzerime, hakkındaki asıl kanunu tadil) ©den Üç ay zarfında devlete ait (M..) ve (C..) beyler Anadolu lokan- ediyor mu, etmiyor mu? darülfünuna! veya tai hi Okiymeti haiz altın | ie vr Beş on dakika bürü-| ak olunurken hükmünü değiştiri:hine kabul etmiş ve bu iki türlü züt gö a oturdular. Bileti ji * ü ü «ann, ay Yor mu, değiştirmiyor mu? rüşte de bir teşeltüt bulmamıştır. o OL.) ve (C.) Reylerin bütün dü Rivayetlere göte divan, değiştirme-| halde kanunun teşettüt olur düşünce- şünceleri Ali Kemali bulduktan 597) diği kanaatindedir. böyle ise bugünkü|sile divana verdiği bu kat'i karar hak- ra gürültüsüz, patırtısız bir otomobile | maaşı 90 lira olan bir müderrise nasil ki acaba bir avrupalı müderrise yakı! bindirebilmek (noktasında toplanıyor go yira üzerinden maaş ayrılabilir? a-.şır usul ile çalışır sayılı hocalardan) du. Bu adamı ele geçirince kendisine,» tesdül kanunu hükmünden de bu hü|biri olan köprülünün hizmetine bugün ne diyeceklerdi? Onu gönül TAA. İLE kimlerle darülfünün bu ilk tatbiktel aldığından 10 lira eksik aylık yeter de-i otomobile bindirmek çok zor olacaktı) müstesnn tatulmuğ tse yelurdanberi) mek teli m1 verpimiyelr YOKSA VAZ tEİ İ Şâyet binmek İstemezse any otom) müderris olan bir zata maaş tahsisinlkağtlüklar idame ve müderris vekillik İbile atmak lâzımgelecekti? Bu takdir.) 4. ahadetname aranabilir mi? mülki-İleri O temin ederek Otekâmüle ti de vaziyet, me neticeye varacaktır? O) e mektebinin şehadetnamesi, felsefe/|kaç vurmakta devam etmek | “mec labilir ki Ali Kemal şiddetli bir mu- 3 sepiye mektebinin mezuniyet kâğıdtİlis çok haklı!, biz ıslah işini ken.l »mele | karşısında tabanca kullanmak) sarin müderristiğine fazla maaş aldıra|dimiz yapamayız!,, dedirmek için ni? istiyecekti? Yahut bu taraf bu vasi) ax pir hak verir mi? bir ilim adamını) | darülfünunda barem tatbikatından taya müracaata mecbur kalacaktı. Bu; garüıfünunun bir fakültesine müder''çıkan ilk netice içindekilerden kaçını! takdirde gürültü / derhal polise ak -İ piç intihap eden ve Zaten yüksek tah'İtatmin etmiştir, onu bilmiyorum ; fakat) sedecekti, Bu civarda o bolucan| yı görmüş mü, görmemiş mi onu tem-İdarülfünunu ancak mömleketin rük-| bazı memurlarm da yaziyelten yiz. etmiye memur olan birisi bir mecİsek menfaatleri zaviyesinden görenler) daha evvel haberdar (edilmelerily, pu intihabile kendi arasına sldığı|darülfünunda velev bir kişide olsun mnasip olacaktı, Onun için derhali, adama yüksek tahsil şehadetnamesi:İizi görülen zihniyete acımışlardır. (G) buy YekamtUSaN ii e Yilin en yükseğini vermiş olmaz mı? daha senelerce evel müderrisler ser kit Beyoğlu merkez memuru olan (V)| pinlerce kimsenin elinde yüksek tah-| best, dajmi olarak ikiye ayrılmış. bun Beye meseleyi açtı. Yine süratle av-| |» sehadetnamesi Olarak | İrfanmalda hocaları odarülfünun & mesaisine det etti, hüccet diye belki bizzat darülfününda| bağlamak maksadı güdülmüüştü. ha. | İşte bu sırada Zeki paşa apartı gösterdiği vesikalardan kim bilir kaçİrem (o tatbikatınm İlk tecellisi bu mânı civarını tarassuta tavzif © tanesi şu köprülünün. şu ali ekremin|esası (silmek (yolundadır. o darül dilen memur koşa koşa gelmişti. imzasını taşımaktadır; © kâğıtlara #İfünunun bu serbest takdir o mev. | o — AH Kemalin apartımanmdan| gi vesika kıymetini İzafa eden o Dülkünde bize (verdiği Onümune en) İbirkaç itilâfçı çıktı Anlaşılan kendisi) imzanı müderrisliğin hakiki şehadet-| büyük kıymet ilim ve İlim için sâye içerdedir.m. Dedi, Bu haber evvelki müşahede sahibinden yüksek tahsil vesikası ara ve ilmi kıymetlerin müsavilerinde de| ler üzerine verilmiş olan ilk hükmü te-İnır mı? edebiyat fakültesi belki bü: ıdemi öne geçirmek olmalı idi. böyle! yit etmişti, Ali Kemal muhakkak su- şüsavi © vasıflarda olmadı. esaslı bir şey yapılamıyacağı-| reite apartımanda idi. tünlük sebebi saymış olsün; kendisine | ya göre, kanundaki kadro bugün al. (M..) ve (C.) beyler süratle kalktı- verilen karar vazifesinin siki tegettüte dıkları maaşların miktarı © sirasınca| lar. Dakika geçirmeksizin Zeki yaşa) mahal vermemek değil mi idi? doldurulmalı, yeni teşkilât beklenilme-| Apartımanınm yanma geldiler. Fa d köprülü zade gibi müderris sıfftr. Ni idi. şimdi eski hayrat da bozuluyor, kat burada durulacak bir yer yoktu. na sahip olmakta ge mila isim söyliyeyim akil muhtar gibi “ma Onun için apartımanın ittisalinde ba:|okuya bilen ve daha dün darülünun iarı gerde bırakan bir tertip daima ha- lunan ufak bir arsaya çekildiler. Nelemini olması için birçok rey — alan'şay, hir tertiptir. lâboratuvarların, ens, yapacaklarını müzakere ediyorlardı? bir gencin ilmi mesaisi böyle bir YA titülerin masraflarını hemen he İçeriye haber göndermeli mi, gönder.|lış takdire kurban giderse darülfünun'men . sıfıra indirirken © maaşları ar meden (çıkmasını mı beklemeli? bü- divanı bunda (teşettüt görmemeli «van (o bir bütçenin Oo terazünü © pa- na bir karar veremiyorlardı. mi, esas yanlışlığınıslahını fakülteden hasma (talebe © teretlerinin © art- Fakat esasen (karar vermeğe de istememeli mi idi? İırmak. o geçinme masrafımızın. her | ü K öy! EN dünde daha wcuzl r bi | İhacet kalmamıştı. o Çünkü Ali Kemal onu ıslaha sevketmek şöyledursun, halde a ucuzlaştığı bir bu müzakere esnasında ( #partımanın bir uzvunun değil, bütün darülfümu- rada yapılırsa (ayni hata zümresine dan çıkıvermişti. o Çıkar oçikmaz dana ve bütün memlekete iftihar v le- gireceği gibi. koşmuş, oradan geçen tramvaya atla-| si olmak lâzım gelen bir vesikada yüke) © biz ne zaman darülfünün fcin bir miştı. o (C.) ve (M..) beyler aradıkla) sek tahsile delâlet kıymeti gören bir itedhir alıp tatbika geçtikse içimizde: rt avın birden bire bir çalı ( dibinden| fakültenin bu hükmürü kendi kendine “acaba bir yanlışlık olmasın? endise-| kalkarak uçtuğunu gören avcrlar VA| bozmakta istital eden divan gun si kımaldanır, evet, vine bir yanlışlık! ziyetinde İdi. Artik düşünmeğe hile! © divan ki meselâ her ( fakültenin olmuştur. insanları insan olarak mü- vakit yoktu. “Her ikisi de Ali Keme-İıdeme verdiği hudutsuz ehemmiyete talen etmek. müderris olur. lâkin me- İlin arkasından Koşmağa başlamışlardı. karşı “25 seneden fazla kıdem, derece Tek olmaz demek lâzım iken yapama- İonlar da süratle giden Şişli tramva'İüizerine tesir etmez,, yolunda — bİttabİ| mısızdır İ İşm arkasındaki © ikinci sinif ara hususi maksatlarla o fen fakültesine; | artık bugün yanılıcak bir sev kal baya aflamağa muvaffak olmuşlarân bir kaide tanımış, ilâhiyat fakültesin- metr: ecnebi mütahasersı cağırmak AK Kemal birinel sınıf ârabada, (M..)İ de şevket beyin kendi derece hakkında ve beyazıt mevdanında yeni hir darül ve (C.) beyler arka: arabada olarakİmehmet ali ayni beyin lehine refagatini fimun kurmak! Tokatlışan otelinin yanına kadar #€kİkabul etmediği halde, fen fakültesinde, © hu çerefin maarif vekilimiz esat bes| diler. esat şerefeitin beyin birâz isteksiz Sİ- ve kismet olduğunu hissederek sevini | (Bitmedi) ppi görünen feragatini fakülte Teisi le yorum. da barem | Usuarahı 1 inci tsavıtada Ankara, $ (Telefon) —vev.et bankası esas nizamnamesi ve- | killer hey'etince tastik edilmiştir. | imtiyaz müddeti 30 senedir. Banka memleketin iktisadi in kişafına yardım maksadile tesis edilmiştir. İskonto fıyatırıı tesbit yani meselenin tam madreseye düş-| tüğü nokta! oturuyor, bunu bir üs hakkı tarık İ medikçe kredi ve avans | biyet dahilnde bankanın | teb'it mes.ukat ve eşyadan masdâ vilâyetlere, belediyelere, devlet teşkilâtma dahil şirket, ve mü- esseselere ait meskük veya kül çe altınlar hakiki (o kıymetlerile bankaya satılacaktır. Banka, hiç bir suretle hiç bir kimseye kefalet edemiyecektir. Tam karşılıkları tediye edil mua- meleleri yapmıyacaktır. Bankada bir kredi ençümeni teşkil (o edilecek, ve encümen meclisi idarenin vereceği salâ- ikraz ve faiz hadlerini tayin edecektir, Nizamnamede Türk evrakı naktiyesinin istikrarına musllâk maddeler, bankonot ihracı, his- seli sermaye, hisse senetleri hak- kında bir çok ahkâm mevcuttur. Açık sözün sahibi Bulgar hükümatince koğuluyor Ankara, 8 (Telefon) — Fili- bede kulunan memleketimizden matrut Ahmet Hikmetin çıkar- makta olduğu (Açık söz) pa- çavrası hariciyenin teşebbüsatı neticesinde kapatılmıştır. Ahmet Hikmet, o gazetesini Paristeki Mehmet Alinin parasile çıkarmakta idi. Bulgar bükümeti Ahmet Hik- meti o jandarmalarla - Romanya hududuna sevketmiştir. Orada müamelesinin (bitmesini beklelmektedir. Halhuki Roman- ya hükümeti, Ahmet Hikmeti” kabul etmemektedir Teleton tesisatı Ankara, 8 (Telefon) — Istan- bul- Yalova: Ankara telefonlarının devam ediliyor. Hattın a aç inşasına teşrinievvelin son haft, lacağı tahmin ediliyor. izmir.Ankara telefonunun in- şaatına 15 eylülde başlanacaktır. Yeni posta pulları Ankara, 8 (Telefon) — Yeni posta pullarının tab'ı, eylül so- nunda nihayet bulacaktır. Posta sürücülükleri ihalesi Ankara, 8 ( Telefon ) Posta umum müdürlüğü memleketteki bütün posta sürücülüklerini mü- nakasaya çıkarmıştır. İnameleri olan eserler vücüde getirmiş ve sâyin mahsulü olan esere vermek Tahrir muamelesi devam ediyor Ankara, 8 (Telefon) — Mar- aş merkez kazasile Pazarcık kazasının tabrirleri bitmiştir. Devlet demiryolları tarifeleri Ankara, 8 (Telefon) — Devlet demiryollarında tatbik edilecek yeni tarife gönderilmiştir. On güne kadar Nafia vekâletinin tastikına arzı muhtemeldir. Emlâk bankası binası Ankara, 8 (Telefon) — Emlak ve Eytam bankasının yeni inşa edilecek binasımın ihalesi icra edilmiştir ——— aaa Recep beyin konferansı Dünkü nüsbamızda C. H. fır kesi umumi kâtibi Recep B. in şehrimizde bir konlerans vere- ceğini o yazmıştık. o Mütemmim ma'ümata göre, bu konferansın mevzvu "Ç, H. Fırkasının pro- grami,, dır. Darülfünun konfe- rans salonunda verilecektir. Recep B. yakında izmire gi- decek ve fırka işlerini teftiş et- tikten sonra dahil vilâyetleri dolaşacaktır. Bu teftiş seyahati bir ay kadar sürecektir. Recep Beyin izmirde bir konferans ver- mesi muhtemeldir.