25 Mayıs 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—4 —VAKIT 25 MAYIS 1931 Satılan vesikalar amm Maliye müfettişlerinin tetkikatı Hazinei evraktaki kıymetli ve tarihi evrakın satılması etrafın- daki tahkikat devam etmektedir. Maltepe müfettiş heyeti reisi Adil Beyin yanında çalışan mü- fettişlerden bir kısmı dün Def- terdarlığa giderek tarihi evrak mahzenini tedkik etmişlerdir. Burada bulunan tarihi vesika. lar ve kıymetli evrak evvelce bir deftere tesbit edildiğinden dün yeniden sayılması yapıl, mıştır. Müfettişler geç vakıt meşhu- datını Adil beye bildirmişlerdir. Türk tarih encümeni azasından Müverrih Ahmet Refik B. bu satış muamelesi etrafında şunları söylemektedir : Meşrutiyetin ilânını müteakıp bir tarih encü- meni teşkil edildi. o Encümen Topkapı sarayındaki evrakı ted- kik etti. Ve hepsini Babıâlideki Cevât paşa kütüphanesine nak- lettirdi. Buradaki evrak tasnif edilmiştir. Fakat diğer mahzen- lerdeki evrak tahsisatsızlık yü- zünden tasnif edilemedi. Elyevm gürümeğe mahküm bir halde bulunuyorlar. Hamdullah Supbi Beyin maa- rif vekilliği zamanında, Ismet paşa Hz. lerinin lütufkârane te- veccuhleri eseri olarak, Hazinei evrak müdürlüğünü deruhte edip evrakın tasnif etmekliğim emir buyuruldu. o Hamdullah Suphi Beye şunu söyledim: — Ben esasen Darülfünunda Türkiye | tarihi (o müderrisiyim. Böyle bir işi derühte etmek vu- zifemdir. Fakat evvela Sultan- abmetteki, Ayasofyadaki evrak bir yere getirilsin, bunlar bir heyet tarafından (o temizlensin. Bendeniz *maalmemnuniye neza- ret ederim. Hamdüllah Suphi B. sözüme hak verdi. Fakat bir çok gavail | arasında bu iş görülemedi. Geçen sene Gazi Hz. ne ayni istirhamımı arzettim memnun ol- dular, ve bu meselenin hallini tasvip buyurdular. Iş bu merkezde iken, bir de işidiyoruz ki Sultanahmetteki ev- rak 200 balya olarak satılmış! Satılan evraktan yere dökülen ve çocuklar tarafından yirmi ku- ruşa satılanlar gördüm: Hatçe sultanın mutbak defteri, O zaman yenilen yemeklerin isimleri, ve bir sultanın mutbak masrafı hakkında mühim bir ve- sika. Şeyh Galibin ailesine ve aile efradma dair bir hüküm. Donanma masarifine ait bir def- ter. Uygur yazısile bir alfabe... Acaba bunlar mühim ves r değil mi? Esasen Babiâli hazinei evrakındaki evrak ta bu çeşit vesikalardan ibarettir. Yirmi senedir hazinei evrakta çalışıyorum. Hazinei evrak vesi- kalarına müstenit yazdığım bü- tün kitaplar Alman, isveç, Leh, Macar ve Bulgar lisanlarına ter- ceme edildi. Hatta büyük nişan- lar da gönderildi. Bu kitaplara verilen ehemmiyet, benim kud- retimden ziyade onlardaki vesi- kaların haiz oldukları kıymet içindir.» Mevlidi nebevi kıraatı Mâyısın 27 inci bu çarşamba günü öğle namazından sonra Eyüpte camii kebirde merhum müşir Fuat paşanın rubu için hafız Nuri, hafız Kudsi ve Ke- mal Ef.ler tarafından mevlidi nebevi tilâvet edilerek hatmi şerif duası icra o olunacaktır. Merhumun ehibbesı ile arzu eden zevat davet olunur. infilâk Yunanistanda silâh depolarına ateş verildi İki yangın çıktı; ölenler ve yaralananlar var Atina, 24 (Apo) — Dramadan Dahiliye nezaretine gelen haber- lere nazaran, bu şehirde esra- rengiz infilâklar olmuş, ve halkı dehşet içinde bırakmıştır. ilk infilik silâh depolarında olmuş, 1 kişi ölmüş ve 15 kişi yaralanmış, birçok evler yıkılarak içinde oturanlar enkaz altında kalmışlardır. * Atina, 24 (Apo) — Kavaladan Dahiliye nezaretine bildirildiğine göre Kavala silâh deposında bir infilâk olmuş ve dört kişi yara- lanmıştır. infilâk neticesinde şehirde bir yangın çıkmış bir hayli ev ve dük<ân yanmıştır. Zarar 25 mif- yon drahmi tahmin ediliyor. Şe- hir heyecan içindedir. » Verilen mütemmim malümata nazaran Kavalada, Yovanides kardeşlerin av mağazasında da bir infilâk olmuştur. infilâk kârgir mağazanın bir cephesini yıkmış, silâhlar havada uçuşmuştur. O aralık oradan geçmekte olan bir jandarma kar- şıki kaldırıma kadar fırlamış ve üstüne yağan enkaz altında ka- larak ağır surette yaralanmıştır. Konstantinides isminde köylü de aynı akibete uğremıştır. Şoför Yorgiyos Lazarof ile “Kiriks,, gazetesi müdürü M, Zogas da yaralanmışlardır. Bu infilâktan sonra bir ikinci | infilâk daha olmuş ve'bu'sefer halk müthiş bir telâşa düşmüştür. ikinci infilâk neticesinde pat hyan kurşunlar, Ticaret bankası yanıhanelerile manifaturacı Ab- ram Toron ve Metüaham Eşke- | mazinin mağazasını, Evi kunduracı şirketi binasını hasara uğratmış- tır. Bu sonuncu binada yangın çıkmıştır. (Vakıt — Okuyucularımız ha- tırlarlar, geçenlerde Bulgaristan- da Kızanlıkta bir tiyatroda da esrarengiz bir infilâk olmuş, do- lu tiyatro halkının birçoğu ölmüş ve yaralanmıştı. O zaman veri- len haberde bü sui kastia Make- donya ibtilâl komitesi tarafısdan yapıldığı bildirilmekte idi. | Gazi Hiz. —— Irak kralının yildönümünü tebrik ettiler Ankara, 24 (A.A) — Relsicümhur Hazretleri Irak Kıralı Faysal Hazret. lerine vilâdetinin yıldönümü münase- betile şu telgrafı göndermişlerdir : Jrak Kıralı o Birinci Faysal Hazretlerine Zatı haşmetanelerinin o vilâdetinin yıldönümü münasebetile en samimi tebriklerimle birlikte şahsi saadetleri ve Irakın refahı hakkındaki temenni- Terimi iblâğ eylerim. Gazi M. Kemal Irak Kralı Faysal Hazretleri atide. ki telgrafla mukabele etmişlerdir: Türkiye Cümhuriyeti Reisi Gözi Mustafa Kemal Hazretlerine Vilâdetimin yıldönümü münasebe. tile vuku bulan tebrikâtı fehametpena. hilerine en derin teşekkürlerimi tak. dim ile saadeti (o fehametpenahilerile Türk milleti necibesinin refah ve detini temenni eylerim. Faysal Ankarada bir tevkif Ankara, 24 — Maarif vekâ- leti memurlarından biri sabte tahakkuk evrakı ile maliye vez- nesinden para alırken şüphe üzerine tevkif edilmiştir. bir | Akvam cemiyeti Meclis içtimaları nihayet buldu Cenevre, 23 (A.A) — Cemiyeti Ak- vam meclisi mesajsine nihayet vermiş- tir. Meclis bugünkü içtimamda tesli-| hata ait olarak Cemiyeti Akvama veri- lecek malümat hakkındaki İngiliz tek:! lifini kabul etmiştir. l Aydın komünistleri | geliyor izmir, 24 — Aydında komü- nistlikle maznun olarak tevkif edilen san'atlar mektebi talebe- sinden izzet ve ayni mektebin eski omezunlarından marangoz Musa Uğut, işçi Hüseyin, maki- nist Ali Cevat, muallim Baha beylerle gayri mevkuf bulunan orta mektep Almanca muallimi Salâhattin Ali B. bugün muha- kemeleri icra edilmek üzere is- tanbula sevkedildiler, Bilecikte seylan Ankara, (A.A) —Dün akşam bilecik ve civarında gayet şid- detli yağmurlar neticesinde hu- sule gelen ve ağaçları kökle- rinden sökerek (sürükleyecek kadar kuvvet peyda eden seller Bilecik - Vezirhan O istasyonları arasında hat aksamında tahribat yapmıştır. Hattın hasara uğryan bu kıs- mında yolun takviyesi zarureti hasıl olduğundan bu sabah tren seferleri teahhura uğramış, eks- pres saat on da ve posta treni de saat Il de şehrimize gel- miştir. Devlet bankası Ankara, 24 (Telefon) — Dev- ! let Bankasının faaliyete geçmesi için hazırlıklara devam edilmek- tedir. Bankanın meclisi idare inti- habı 2 haziran salı günü yapı" lacak, müteakıben meclisi idare toplanarak müdürü umumiyi inha edecektir. İzmir Ziraat enstitüsü izmir, 23 (A.A) — Purnova Ziraat nümune mektebi ittisalin- | de, iktisat vekâleti celilesinin inşa ettireceği o büyük ziraat enstitüsünün temel atma merasimi bugün vali Kâzım paşa tarafın- dan yapılmıştır. Bumünasebetle val çok hararetli bir nutuk söylemiş- tir. Fırka kumandanı Zeki paşa i ile askeri bando merasime işti- i rak etmiştir. Bu büyük müessese 7 ay zar- fında temamile yapılmış olacak- ! tır. iktisadi mubite veredeği fe- yizden dolayı bütün halk mem- | nündür. Gençlik fırka merkezlerinde toplanacak | Halk Fırkasının İstanbul vilâyet) kongresinde fırka merkezlerinin birer mahfel haline (getirilmesi, gençliğin buralarda toplanmasına imkân ve fır. sat verilmesi kararlaşmıştı. | Bu kararın tatbikine başlanmıştır. Şimdilik Fatih, Beyazıt, © Beşiktaş.) Beyoğlu, Kumkapı © merkezleri böyle birer mahfel haline (o getirilmektedir. Buralarda her zaman sık, sık toplan. tılar olacaktır. Mısır teşrifat nazırı memleketimizde Misır Sarayi Kıralisi teşrifatı umu. miye nazırı Tevfik Besim Paşa iki gün evel şehrimize gelmiş - ve dün akşam Edirneye geçmiştir. Gazi Hz. i oOAnkaradan bildirildiğine göre Reisicümhür Hz. nin Temmuz bidayetinde şehrimize teşrifleri çok mubtemeldir, Gazi Hz. bu yaz İstanbulda Hariciye vekilimizin | mühim beyanatı —ma mam aa (Üst tarafı 1 inci sayıfada) ni mevzu Oo mümfaz iktısatçılâr tara! fından yüksek bir vukufla mütalea e- dilmişti Ben burada cihan ve hü susile Avrupa iktisadi parçalanması. nın ancak yekdiğerine sıkı sıkıya bağ- h bir takım iktisadi ve siyasi âmille- rin neticesi olduğunu ve ayni zamah- da (beşeriyet tarihi istihalesinin ye ni bir safhasını oarzeylediğini kayıtla iktifa edeceğim. Hakkında o kadar şikâyette bulu. nulan gümrük mânlalarınn o ariması| bu parçalanmanın ve yeni Ohudutlar ihdasının gayri kabili ietinap (netice sinden başka bir şer değildir. Bu, cihan iktısadi irtibatınm yanında milli hatta mntakavi (o iktisadın da daimi bir hakikat olduğunu müşahedeye be ni sevketemektedir. Bu iktisadi yakı #lar zahiren yekdiğerin; nakzedici gö. zükürlerse de hakikatte pek âlâ kabili teliftirler. Milletlerin iktisadi menfaatlerinin Komisyonda teklif olunan tedbirlerle telifi hakkındaki (Onoktai nazarımızı Kısaca arz için iltizam olanan tedbir. lerden sıra ile hazı misaller (O almağı faydalı görüyorum. Noktai nazar mız teadül fikrine istinat etmekte ve temin olunacak menfaatler (ile kat- lanılacak fedukârlıklar arasmda adi-| lâne bir nispet elde edilmesinin ta: harrisini istihdaf eylemektedir. İki ve ya birkaç devlet #rasında ak- tolunacak bir gömrük ittihadı cami-| aların iktisadi faaliyet dairesini geniş leterek gümrük mânialarının bir kıs! mint kaldırmak ve halen bu camliala- rn katlandığı masrafları azaltmak faydasını gösterebilir. Buna muka - bil böyle bir gümrük ittihadmın ikte- sadi cepheler (ihdas etmek gibi bir) mahzuru vardır. Bu iktısadi cephe! lerin ihdası (o şeraiti beynelmilel cö- mianın < ihtiyaç ve menfaatlarile hem| ahenk (kılınmalıdır. - Aksi takdirde bu camiz içindeki mukavemetler . Mi barile şimdiki gümrük mânialarından daha sağlam olurlar. Bu iktisadi tedbir ancak bu ahenk ve işaret (o etti- im teadül eur eril Meham olundu- ğu takdirde (faydalı neticeler verebi- lir ki bu da gayri kabil olmıyabilir. Muhtelif memleketlerin umumi mu- amele için de diğerleri için de müsavi! bir muameleyi nazarı itbara alarak a- ralarında isterlerse mütekabilen hisse ler vermek suretile serbestçe (o ticaret muahedelerini müzakereye ve akte de- yam edebilmeleri hakkındaki — noktai nazara iştirak ediyoruz. (Esasen bu, muhtelif devletlerle yaptığımız — tlca- ret itilâfnamelerinde kabul ettiğimiz prensiptir. Kredi meselesine gelince; dayinlerin istedikleri oteminatı ve zihniyetlerini nazarı itibara almak ga- yet tabiidir. e Fakat bu meselenin tet- kikini itmam etmek için » bu anasira müstakriz memleketin (psikolojisini, menfaatini ve tabii inkişafının o sekle| ye uğramasına müsaade etmemek hu- susundaki hakkını da ilâve etmek Jâ- zımdır. Bütün bu âmiller nazarı itibara & lınmak şartile muhtelif tipte beynel- milel istikraz mukaveleleri (o ihzarına muvaffak olunması şayanı temennidir. Bu. sâyedebir taraftan müstakriz memleketlerin milli hassasiyetinden ve diğer taraftan mukrizlerin teminat endişesinden mütevellit mânialar ber-| taraf edilmiş olur. Bu surette tahak- kuk edecek (o teadülün muhakkak ne ticesi bu meselenin o hallini teshil et- mek olâcaktır. o Beynelmilel kartel meselesini ise (istihsal roktai nazw- rından olduğu kadar taksim (noktai nazarından da derpiş etmek muvafık. IK, Şurasını da kaydetmek icap der: Iktısadf hayatın bu hususta teşkilâta malik olmadığı menileketlerde tabiati: le bazı istihsal şubelerinde (devletçi lik siyasetine müracaat edilmek sure tile © teadülün tahakkuku © ve seri inkişafın temini lüzumu hasıl olacak. tır ki bu bence bu bapta odermeyan olunan fikrin tahakkukunu büyük bir nispet dahilinde < kolaylaştıracaktır. 'Türk heyeti murahhasası o mıntaka vi bir Avrupa teşriki mesaisinin ehem- miyetini Tâyik olduğu derecede takdir etmektedir. Fakat biz sulh ve sükün havasr içinde elhan teşriki o mesaisini üç ay kalacaklar bu zamanın bir kısmını Yalovada geçireceklerdir. de imkân haricinde göremez. Bugün- sürer 010 03AMAA 00 eya Apa hadı teşriki mesai uğruda çöl lemize müşterek vazife ola” serinin en sağlam temeli ol# sulh eserinin tahâkkakudu” kü huhranın bize verdiği 18' lâfi edecektir. nan fırkanın programı yi zil ram. Bu madde şu prensi? kü müşkülâtı tesviye edecek ve bütün mektedir: “Dahilde sulh Doktorlar Doktor ailelerinden par9 alacaklar mı ? Doktor Cemal Zeki B.: ri kasının hastalığı esnasında d ruf bir mutahassıs hekimi da! ettiği halde mumaileyhin, | torlar arasındaki" bir teamül layisile; belkide tedavi Ü verilmiyeceğini zannederek disini atlatdığından ve bu dende hastesinin * kurta z dığından babsile atıbba muh” denet ve taavün cemiyeti İl heyetine şayanı dikkat bir ai rir vermiştir, bu takririnde doktorların kendi “meslektöğği rın ihmal ettiklerine | deliği eden : böyle daha : bir © vakalar zikrederek (o mesel&i müstacelen ;müzakeresini #$İ mektedir. Cemal zeki B. alınmasına mani olan itiyat muhafaza edildiği t bu vaziyetin düzeltilemi; mutalcasile hekim aileleri! davet ettikleri atıbbaya hastalar gibi muayene vermekle mükellef tutulmi teklif etmiştir. dün bu hususta kendisile rüşen bir muharririmize muhadenet ve taavün tinin umumi katibi doktor teriyoluğ Fethi B. demiş! Evet, doktor, Cemal hastasına davet ettiği bir hassıs hekimin kendisini tığından babsile cemiyetin heyetine bir takrirle mü etmiş ovehekim ailelerin dâvet edecekleri etibbâys hastalar gibi vizite ücreti mekle mükellef ( tutulmal teklif etmiştir. Mesele olduğundan bu hafta içind pılâtak olan toplantıda €ği Zeki Beyin takriri müziği edilecektir. ) Cemal Beyin bu takririni9”) hararetli o münakaşaları olacağı tahmin edilmektedifi kı Mülkiye müfetişleri kol Ankara, 24 — Bu sen liye o müfettişlerinin (o yap” gibi mülkiye müfettişleri! Ankarada bir kongre meleri vekâletçe (arzu mektedir. Muhtelif mıntakalardaki tişler hafifleyince kongr& © maa çağırılacaktır. Kazanç vergisini tadil / Ankara, 24 (Telefon) “7 sat encümeni kazanç * tadil eden kanun lâyihasi#! kik için bir komisyon teşk miştir. Komisyon âzaları üzzetl yon, (Fuat) Aydın, (ismi binkarahisar, (Tahsin) Kas Beylerdir. Millet meclisinde Millet meclisi evvelki lanmış, vergi kanunlarının ri için muhtelit bir encümen talebi reddolunmuş k amele, musakkafat, ve! nunları bütçe, maliye, dahiliye ve adliye encüm* havale edilmiştir. Meclis perşembe günü p nacaktır. j Lİ LE an SESİ SA Tan nak vücuda getirecek 0! 7 gi Beyanatıma nihayet verir Türkiyede iktidar mevkiini ndan b dl > kretmekle hususi bit memleketler ârâsında bir menafi itti-/sulh.,,