2 Mayıs 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

7 e A AŞ O | | | ende! e e i l ; cali 2 iy YE ge Yy KUŞE A » ehlete) (hikâye) diye tercüme etmiş i- AR RR MA Ğİ — 10 — VAKIT?2 MAYIS 1931 7 MEDİ | “ Münevverlerimizin fikirleri ,, | münasebetile | Türk diline dair bir kitap hakkında! yazılan Iki tenkit makalesinde, pek ya! kin maziye ait hadiselerin ve bugönkü faktumların yanlış tenvir edildiğini! göstererek (VAKIT) ta yazdığım yazı lar dölayıslle mühtelif gazetelerde ha. zi genç muharrirler tarafindan şimali lerine ve biri « birine mütekabil tesirler ne dair makal ve fıkralar yazıldı, Bu muharrirlerin bu husustaki fikir ve| mütaleaları (AKSAM) gâzetesinin 13 alsan tarihli nüshasında (Münevrerle- rimizin fikirleri) sernamesi altında tel! his edilmiştir. “Dolayısile,, diyorum. Çünkü henim yazılarımda onların şi- maiililere isnat etmek İstedikleri iddia ları ve onları kızdıracak “istilâ tema» vülünü,, andıracak hiçbir $es bulunma dığı gibi, hele Türkivede vazı dilinin mukudderatına dair tek bir cümle bi: le yoktur. Benim birinci makaleme kar $i yazı yâzan muharrir o makalede te mas ettiğim mes'elelere asla İlişmeyip, işl şahsiyata dökerek ve (Tatar) ların Türkiyedeki mevhum harsi istilâsı! tehlikesini ileri sürerek, ortalığı velve| ley& vermek istemiştir. Bu, elbet te doğ ru bir münakaşa metodu olmadığı gibi bir kuvvet eseri de değildir. eo Ondan sonra makale ve fıkralar yazan muhar rirler de, maalesef, hep onun İzinden yürümüşlerdir, Doğrusu, benim her iki makalemde yaptığım tashihler şimdilik kimse tarafından cerhedilmiş değildir. Hatalarını tashih eylediğim Y. 0. B. usullüce rie'at etmiş ve diğer tenkitçi İs. başka cepheden taarruza geçetek bizim gözümüzü yıldırmak İstemiştir.! Bugühlük şü yeni taarruz cephesini bahis mevzuu edeceğim. Genç muharrir lerin dil hakkındaki kıskançlıkları tak dire şayandır, fakat ortaya attıkları! mes'eleye dair Kendilerile hasbühalde! bulunmak, zensedersem, onlar için de İnideden hali olmiyacaktır. (AKŞAM) m kitabiyatçısı bir (öt- künç) kelimesini diline dolamış İkide hirde onunla alay ediyor, Onun fikrine göre ba, “tatarea,, bir kelime İmiş ve binmaenaleyh Türkçede makuliyete ge- çemezmiş. Bana kalırsa, ilk evvel (Ta tar) kelimesinin medlâlü tayin edilme- Midir. Çünkü bu tayin edilmeden mü-| nakaşaya imkân yoktur. Eğer (Tatar). dan maksat Kazan Türkleri ise onlar! da sâdece (hikâye) manasma gelen (Ötküne) değil, umumen bu sekilde bir! kelime bile yoktur. Doğrusu öğrenmek istenilirse bü kelime Türk dilinin yüce ve kıymettar abidelerinden olan (Diva nı Lögatittürk) ten alınmıştır. (9 öt“ künç) adı ile hikâyeler mecmuası neşre den zat da Türkiyeye pek küçük yaşın da gelen lise tahsilini Türkiyede Türk mektebinde gören ve lisaniyatın meto- dolojisini Macaristanda öğrenen ve bu gün de dil encümeni azasından olan bir gençtir. Bu genç Türkiye Türk har si medeniyetinin yetiştirdiği bir Türk çocuğudur, Şu halde onu, “buralı değil sin,, diye yadırgamaya kimsenin hak. kı yoktur, zannederim. “Ötkünç,, kelimesine gelince, onun türkçe bir kelime olmasında şüphe yok tur, yalnız, bence, onun “hikâye,, mana: sına gelmesi biraz şüphelidir. (D. LT.) ün fihristini yazan (C. Brockcelmann) (ötkünç) ün karşısındaki arapça (El'hi kâyetü) sözüne bakarak onu (Geg se de, M. Kâşgari kitabının başka bir yerinde (1. 241) (Ötkünç) ün menşei o- lan (Ötkünmek) filinin yalnız (benze-! mek) manasında olduğu yazılıdır: (Karğa kazğa ötkünse butu sinir) (Kar ga kaza benzemek isterse budu kırlar). Arapçada (EVhikâyetü) nün benzemek manasına da geldiği erbabma malânı.! dur. Münakaşa mevzuu, işte yalnız bü) nokta olabilir. Hulâsa, (Ötkünç), he manaya gelir. se gelsin, bir Türk arknizmi (unutul- müş sözü) dür. Şimdi burada yeni «- debi türk diline arkaizmlerin ihya e dilerek alınması caiz midir, değil mi- dir? meselesi ortaya çıkıyor. Eskiden de buna dair münakaşalar olmamış de | gildir ve neticede (kurultay) (yasa)| ve s. gibi birçok unutulmuş türkçe keli! meler bugünkü edebi lisana geçerek va| tandaşlık hakkını kazanmışlardır. ; Zaten eski türkçeden kelime ala- tak kitap ismi yarın ilk adam da (0. itkünç) müellifi değildir. Bunu ilk de! Daktilo Hanımlar ! Size mlüsahakamıza iyice hazırlanabilmeniz için şimdi- Nik iki oOmakine acentesinin dersanelerini temin ettik, Mü- sabakamıza : Underwoop ve İdeal Makinelerle (o girecekseniz bu makine acentelerinin der- sanelerine müracaat ediniz. Size boş zamanlarınızda çalış mak imkânı temin edilecek. tir, fa üstat Necip Asım Bey Oo yapmıştır. Bu zat Ddivanı Lügatittürk) ten (dar bımesel) manasına gelen (sav) kelime sini almış ve (eski savlap) ismile bir eser (o nesretmistir. Niçin buna (ta tarca) denilmiyor da, ötekisi için deni Myor? ikisi de ayn! membadan alınmış Underwood için Galatada küğıtçılık ve mat baâcilik şirketine, İdeal için Galatada Hazaren soka- ğinda Naumann makineleri şirketine ve Üsküdarda iske: le yakınında Naumâann ma- fazasına müracaat oetmeniz kâfidir. niz türk (arkalzm) lerinden N. Asim Beyin bugünkü edebi türk dilini alın masını teklif ettiği kelimeler yalnız bundan ibaret değildir. Eski türkçe den sözler alıp yazılarında kullanan başka birçok Türkiyeli zevat ta var; dır, Raif Fuat, Ahmet Hikmet gibi ze, vatı da (tatar) lardan sayacak değilsi.! niz ya! Ş. Sami Bey de (Kamusu Tür- ki) sinde bir yığın türk arkaizmlerinin! ihya edilerek kullanılmasını teklif et) miştir (1). “Bu adam anasıl Arnavut) | Defterdarlık İlânları | tur, diyerek, onun sözlerini de cerhet| iğ i meğe kalkışacağınızı tahmin edemiyo KİRALIK ARSA r rum, (0) K.T, de (kara) (kizi) fak; (közgü) (aayru) (yel) ve 5. gibi maa| dere paçavra mağazası delere bakılsin. arsası kiraya verilecek- Görülüyor ki, eski türkçe sözleri) “, ““., ©“ i diriltmek yolunda hem nazari, hem 4.) tir. Senelik kirası 266 Silahtarağada Kemikli | l meli olarak ilk adımlar buralı türk &- lira.Kiralamak açık art- | limleri tarafından atılmıştır. Orhun ki m tabelerini, Kâşgâr türkçesile yazılan) tırma İT Mayıs 931 pa- (Aybetül hakayik) « neşreden zat da| zar 15 Defterdarlıkta. N, Asım Bey olduğu gibi, (D.L T.) ve (İbnü Mühenna lügatı) gibi (tatar- <a) (doğrusu eski türkçe) klâsik eser- lerle buralı türk âlimlerinin teşebbüs Ticaret ve Sanayi ve azimleri neticesinde neşrolunmuşlar dır. Tabii, onlar bu kabil (tatarca) e- Büyük Salname serlerden bugünkü edebi türk dili için,! 4 bir faide ummuş olacaklardır. , Salnamemizin altıncı sene 1931 BL Beri şaneke ii cildinin İbzanna (başlanmıştır. | Ni ” Senelerdenberi ilânımız veçhile | Türkiye türkçesinin mukadderatı me- Sal 1 kt ii selesine karışmak olmayıp, eski türkçe; Sa'namemizin gere ticaret as neşriyatile ve gerek diğer mües (size göre tatarca) sözleri ihya ede- > rek şimdiki edebi dile kuvvet vermek; #esatla bir güna alâkesi olmayıp yolundaki fik teşebbüslerin başlıen| bakkı telif kanunu mucibince buralı yani asıl Türkiyeli âlimler ta.) möelkfi mes'ulü Mahmut Beyin rafından yapılmış olduğunu göstermek! eseridir. Bu hususta ( Yarın ga- tir, zetesinin ) 18 Eylül 1930 nüsba- “Dokuz ötkünç) müellifi de bu ese.| sında ve resmi vilâyet gazetesi: rini (tataren) olsun diyerek ve bir! nin 22 Eylül 1930 nüshasında (tatar) sıfatile yazmış değildir. Ru; münderiç ilânımız şu suretle memlekette dil yenileme ve dil düzelt! Ticaret kanunu mucibince tek- me cereyanı başladığı günlerde dil mü! rar olunur. tehaasısı bir Türkiyeli Türk sıfatile, bir teeriibe olmak üzre bu eserini mey) Teşkilâtını Sarre havzasında tevsi dana atmıştır. Eserinde size garip ve etmek arzusunda bulunan bir tuhaf görünen kelime ve tabirlerin hej Toptancı tütün ticarethanesi men hiçbiri Kazan lehçesinden alınmış! olmak şartile olmayıp, ya Anadoludaki muhtelif leh) Umumi acentalık çakra pi da eski türkçe klâsik e Arıyor. Komisyonla alınacak öld | bir depo için şeraitini bildiren Makalemi bitirmeden şunu da söyli! tekliflerin zirdeki adrese gön- yeyim ki, türk dili ve onun mukaddera!| derilmesi: ti hakkında söz söylemek, - meseleyi) (o No, 4225 o Agence Havas kavrıyan her Türkün hakkı ise de, (Ak! Strasbourg. (M-140) sök Timur ahfadının harsi istilâsm.| dan) kuşkulanmağa meydanda hiçbir sebep yoktur. Benim kanaatime göre, bura Türkleri doğru fikri ve hakikati (hariçten gelmiş) diye kabul eylemek ten İmtina etmeğe müstait bir cemiyet olmadığı gibi, hariçten gelen Üç - beş ki şİnin tesiri altına pek çabuk düşecek gevşek bir cemiyet te değildir. (Tehlike var), (dil elden gidiyor) di ye bağırmak, ya bu cemiyet hiçe say. maktır yahut kıymetsiz hir demagoji u- miyesile mahalli (Otman & idaresi ve sulüdür, başka hiçbir şey değildir. Istanbul Orman müdürlüğüne ve yevmü APTULLAH BAT| ihalede Adana orman müdüriyetinde mü | Bu yazının heşri mündericatımızn | teşeksil komisyona müracaatları (o ilân çokluğundan gecikmiştir 7 İ olunur. (829) İLAN Adana vilâyetinin Kara isalu kazasında Karakuz morca taş Ormanında senede 1000 on senede 10000 metre mikâp çam eşçanma bil müzayede talip çıkma dığından şersiti sabıka dairesinde ve pa | İ zarlik suretile 11-5—931 tarihine ka dar yeniden müzayedeye çıkarılmıştır Almak ve şeraitöni öğrenmek istiyen lerin Ankarada Otman Müdüriyeti umu- Büyük Tayyare Piyangosu 4 üncü Keşide11 Mayıs 1931 dedir Büyük ikramiye 45,000 liradır AYRICA: 15.000, 12.000, 10.000, 8.000 Liralık ikramiyeler Ve: 35.000 Liralık bir mükâfat vardır — hik ai m di # «ws tabinesinde tedavi eder Telefon Seyrisetain Merkez acentası Galata Köprü başı K CA62 Şübe “ #centası “Sirkecide Mühürdar zade ham 2 2740 Pire - skenderiye postası 00) “ey. > Salliöğ Galatadan hareketle © izmir Pireye (o uğnyarak (o cumar- tesi sabahı © iskenderiye- ye varacaktır. &iskenderiye- den pazartesi 15 te kalkacak çarşamba Pireye de uğrıyarak perşembe gelecektir. izmir sürat paniası (GÜLCEMAL) Vapuru 3 Mayıs pazar 14,30 da Galata rıhtımından kalkarak İzmire gidecek ve Çarşamba sabahı gelecektir. buzcasda Pastası (EREĞLİ) vapuru 3 Mayıs pazar 17 de İdare rıhtımından Gelibolu, Lâpseki, Çanakkale, İmroz, Bozcaadaya kalkacaktır. Otuz metre mik'abı dört kalın kereste müstacelen pa- zarlık suretile mubayaa edile- ceğinden vermek istiyenlerin 2 mayıs 931 tarihinde saat 16 da levazım münakasa he- yetine gelmeleri. 2600 kilo karpit ile idare- nin bir senelik ihtiyacı olan miktar ve esamisi şartname- sinde muharrer eczayi tıbbıye mubayaa edilecek. Münaka VI mayıs 931 tarihinde icra kılmacağından talip olanlar şimdiden şartnameyi görrmek üzere ve münakase gününde "e 10 nisbetinde teminat ak- çelerile o levazım (o münakasa komisyonnna müracatlar. Satılık Han ve Dükkân Hisseleri Şehzade başı caddesinde 26 bap dükkânnın dörtte bir his- seleriyle Mahmutpaşada Mah- mutpaşa caddesindeki yarım hanın yüz kırk dörtte altmış üç hisselerinin müzayede müd- deti görülen lüzum üzerine 4 Mayıs “931 pazartesi gününe temdit edilmiştir. Tatiplerin o gün seyrisefain levazım müza- yede komisyonuna müracaat- ları, Kiralık Dükkân Büyükada iskelesi methelin- 3 numaralı dükkân 1-3 sene müddetle kiraya verilecektir. Kat'i ihalesi 7- Mayis -931 ta rihinde yapılacağından kirala- mak istiyenlerin saat 16 ya kadar levazım müzayede ko- misyonuna müracaatları. Doktor Hatız Cemal Dahili hasta ıklar tedavihanesi cumadan maada her gün öğleden sor- ra saat S den 4 de kadar cikek, ka dın ve çocukların dabiliye hastalıkla. rını Divasyolunda 118 numaralı hu- Istanbul. 2308 VAKIT' ın takvimi | Cumartesi 2 Mapıs 937 14 Zilhicce : 1349 Kurban Bayramı" © Bu geceki Öt Güneşin doğuşu : 4,58 Ban: vi amaz vakitleri saban Ole ind "ikşam Yatı Ası dalı 1493 1906 309 e Bulmaca" dil m Aİ SD ANSULUN» i.e Dünkü bulmacam: ledilmiş şekli i 123456 789104 voaNnU REN ye pe 1 — Bugün (6), rumca b ? — Mağrip (4), sadaka (4) 3 — Hücum et (4), Sha hükümetlerinden birinin 4 — Senelik (6), üzüm 5 «— Nemli (5), zaman (2) 8 — Yuvarlak değnek (6), 7 — Güzel koku (3), tefi 8 — Meşgul (8) 9 — Ingiliz meyva tozu w kalmış (5) 10 — Fransızca asalet İl Alman — Pransız meşhur maji” 1 — Veld Nurettin (4), ob” Sadık Zade birade! vapurları Karadeni? Muntazam ve Lüks SAKARY , Vapuru pizar si 3 Mayıs Sirkeci rıhtımından le ( Zonguldak, Inebol yancık,Samsun, Ordu, Trabzon, Rize ve Maps azimet ve avdet edecekti” Tafsilât (O için o» Meymenet hanı alemde teliğe (o müracaat. Istanbul 2145. Fatih ie Tophmne arasi İiralık Noter senedi ile bir senet, 940 liralık Facib KE firmali bir makbuz def , danımı kazsen zayi eğ y Fatihte Reşadiye oteli 0 e Beye lütfen teslim “© iyidi meminun edileceği #k9İ olmadığı ilân olunur