ye 7 — VAKTT 21 NISAN1931 — —— — Reisi Cümhur Hz. nin beyannameleri Büyük Gazi diyor ki: “Yapılan işleri takdir ve ten- kit etmek sizin hakkınızdır.,, Ankara, 20 (A.A) — CH, Fırkasıjdir. Fırkamızın bu prensiple istihdafj 3 — Maarifi bu güne nisbetle fazla Harding metresine neler Umumi reisi Gazi Mustafa Kemal Hzlettiği gaye sınıf mücadelesi yerine iç|çocuk okutacak basit bir program ak hediye etmişti ? Yeri şu beyonnameyi neşir buyurmuş- İtimal intizam Ye tesanüt temin etmek'tmda ileriye yürütmeği mühim görü lardır: ve biribirini nakzetmiyecek (© #urette|yoruz. Fikri olduğu gibi medeni ink-Madam bütün bu hediyeleri geri istiyordu Aziz vatandaşlarım! senelerden belmenfaatlerde ahenk (tesis eylemektir.İşafa da çok ehemmiyet veririz. Bilhasi —— aaa mayan Yİ şahsıma ve reisi bulunduğum C. H, İMenfaatler kabiliyet, marifet ve çalışisa milli seviyeyi derin tarihimizin İl) O Akşam madam Y bana telefon etti:Jyor. Ben şimdi her şeyi — anlıyoru”” Fırkasma itimat ederek tevdi eyledi-İma derecesile mütenasip olur. ham ettiği yüksek (derecelere çıkar| — Halâ mektupları (o bitiremedik.| Harding cümhur reisi olmak istemiş) iniz devlet ve millet (işlerini hakikil O 3 — Çiftçilerimizi kredi istihsal kolmak, heyecanla takip ettiğimiz büyük|Onları okuduk, okuduk, fakat bitmi-|du çünkü korkuyordu. Fakat Dogel”) İcaplara uyarak ifaya o çalışmaktayız.'operatifleri gibi iktisadi teşekküllerel emellerimizdendir. yor. Anlaşılan bu iş günlerce devam|onu mağlüp etti. Bunları o anlamıyf Yapılmış işler yüksek o mazarlarınızınlmazhar etmek ve bu (teşekkülleri te-| (4 — Sihhat ve içtimal muavenet me'edecek. Madam hümmadan hümmaya|musunuz. Öründedir. Onları takdir ve tenkit et. İrakki ve tekerimül ettirmek gayedir. İsaimizi umumi (ihtiyaçla mütenasip | düşüyor. Acınacak bir halde. — Anlıyorum. mek sizin hakkımızdır. Ancak biz mem) (4 — Küçük san'atlar erbabı, esnabir surette tevsi (o çarelerine tevessül O — Yazık çok teessüf ediyorum. Madamın harap olduğu belli 0 İsket ve millet işlerini içinde yaşanı-|fe müşkülât ve zaaftan kurtarmak velolunaeaktır. Türk camiası içinde cid-| O — Bu sademe onu çok yıprattı. Ku-| Kendisi de bunu söylüyordu: İan umumi şartlar ve hâdiselere görelonları daha kuvvetli, emniyetli bir vajden himaye ve yardıma muhtaç olan- İzum rica ederim, yanında buna ben| . — Ben ömrümde bu kadar fens en İsabetli yaptığımızı vicdanen kani)ziyete koymak © için icap eden kredillar dikkat gözümüzün önündedir. zer evrak kaldıysa sakın ona onlardan|devre geçirmedim. Gözüme bir bulunuyoruz. oBu kanaatledir ki oalmüesseseleri yaratmak düşündüğümüz) (5 — Nafin işlerimiz her şubesinde | bahsetme. uyku girmedi. Anlıyor musunuz? defaki intihapta dahi başlamış bulun- Jesaslı noktalardan biridir. ameli ve verimli bir tatbik programına| o— Madam, Biliyorsunuz ki ben ba) (— Anlıyorum efendim. f duğumuz inkılâp ve itili (omesaimize 5 — Milliyetçi türk amelesi ve işçi- |tevfikan takip olunacaktır. Bu işler-| evrakı madama vermemek istedim. fa — Zannetmem, devam edebilmek için —İtimadınızı ta-İlerin o mevcudiyetleri ve oemekle-İden büyük feyiz ve kuvvet vasıtası ©-İkat siz ısrar ettiniz. Ben onu fazla söyletmemek ve lep etmek üzere yüksek O huzurunuzalrile Türk eamlasnn kıymetli İlan demiryolu inşaatma israrla devam) — Doğru fakat artık fazlasına hacet|la sinirlendirmemek için yeni bir | Harding nasıl öldü ? ESİR çıkıyoruz. Şimdiye kadar olduğu gibiluruvlarıdır. Bu itibarla o amele Jedeceğiz. İlk inşa programlarınm cid-| yoktur. olup olmadığını sordum. bugün dahi huzurunuzda vuku bula-İve işçileri hayat ve haklarını ve men-|den müstacel olan tatbiki yolunda çel (o — Zaten bir gey kalmadı. Madam ayağa kalkmış vef esk beyanatımız açık ve kat'i olacak-İfaatlerini göz önünde tutarız. kilen sıkıntıların tamamen yerinde ol- ... — Lütfen bir dakika bekleyiniz! tır. Çünkü onlar yarın size hesabı veril) o 6 — Serbest meslek ( erbabını milli)duğu kanaatideyiz. Şimdiki inşaat de- Ertesi gün madam Harding beni be| yerek odadan çıkmıştı. mek muhakkak olan yapılacak işlerinİtürk mevcudiyeti için çok lüzumlu ve|vam etmekle berâber Sivas — Erzu-| yaz saraya çağırdı. Gittim. Kendisi re) (Madam geri döndüğü zaman ifadesidir. faydalı olan hizmetleri fırkanın dalma|rum — Zonguldak — Hvza hatlar) giemhurla beraberdi. Ben reise hür-|Hardingin mektuplarından. bii Aziz vatandaşlarım! Esasen hepjtakdir gözü önünde tutulur. rınm ve dahâ sonra Ergani — DİYArI| metiç iğilmiş ve karısına arzı hürmetİda getirdi. Demek madam bu beraber üzerinde yürüdüğümüz yol ma) & Kabiliyetleri ve hizmetleri karşılıİbekir hattın yapılmasma başlanacak) etmiştim. Oturmamı emrettiler. Otur-|rı kendi dairesinde saklıyorda. lümdur. Mesai ve faaliyet tarzımızınIğını görmeleri için faaliyetleri sahasr. İtır. Ereyli, Mersin ve Samsun Jiman- dum. Reis anlattı: ... esasları fırkamızın programında ve bilİne açık ve emin bulundurmak ehemmi|larınm da inşaları gireceğimiz mesaj — İstatistiklerden ve petrol esha.| Madam, yerine dimdik oturmuş, hassa dört sene evvel büyük kongre-|yet verdiğimiz vazifelerdendir. devresinin münasip zamanlarında bA$*| mından bahsediyoruz. tupları kucağına koymuş, ve gö: mizin tavsibine » iktiran eden umu; 7 — Memleketin inkişafında büyüklanacak işlerimizdendir. Madam müdahale etti: nü takmış, ondan sonra bana ei yiyasetin program beyann. le |ticaret, fabrika, büyük £ arazi ve çift| £ Vilâyet şoseleri üzerinde çalışmak| ,.. Bunlar, Mister Minsi alâkadar etli? vazıhtır. Son senelerdeki ieraatımızla|lik sahiplerinin faaliyetleri mühimdir.|la beraber memleketi bağlıyan İYİ VE mez. Mister Mins adliyeye mensuptur. — Defterini ve kalemini çıkar, Sen bu umumi riyaset beyannamesi mülh-| Normal çalışan ve tekniğe istinat eden| fenni bir şose şebekesine kavuşmak İ- ve sonra devam etti: şeyler yazdıracağım. İeviyatı karşılaştırılırsa dört sene ev-İsermaye sahipleri teşvik ve himayeyelçin mümkün olan (tedbirler alınacak-| o Sen bu eshamı alıyorsun. Halbu Madamın dediğini yaptım. vel millete yapabileceklerimizi arzet-|lâyıktır. tır, Iktasadi maksatlarla vefa edecek|ç; almamalıydın. Senin adamlarin se) — Yaz! İ tiğimiz meseleler (o Üzerinde ne kadar) — 8 — Milletin yüksek menfaatini da|bir büyük su işi idealimiz olmakla be) aldatıyorlar. Niçin bunları Mister) — Baş üstüne, eiddi çalışıldığı ve azami derecede mulima göz önünde tutarak (bütün dik-İraber bugün müsbet olarak söyliyebi-| inse anlatmıyorsun. — Bir bilezik, bir kol saati, bir”; vaffak olunduğu kolaylıkla görülür. bi)kat ve himmetlerile vazifelerine hasrıİleceğimiz şudür: Reis kat'iyetle cevap verdi: danlık, bir yüzük. zim bugün yeniden millete hatırlatma|hayat eden memurlar her türlü huzür| (— Küçük su işlerimizi mütevazı bir) ©. Bunlardan bahse hacet yok. Bunların hepsini yazdıktan #©/ yı faydalı gördüğümüz esas noktalar) ve refaha lâyıktırlar. tarzda başarmak ilk hedeflerimizden | © pakat reisin gözlerinde körku var.) madam bana döndü: şunlardır: 9 — Devletin yüksek bünyesinin'dir. dı. — Harding bunları Nan 1 «« C, H. Firkasınm cümhuriyet- sarsılmaz temeli olan ve milli mefkâü| o6 — İktisadi mülâhazalarrmızda her Madam Harding ona ehemmiyet ver) hediye etmiş, : gi, milliyetçi, halkçı, o devletçi, Myiklreyi milli varlığı ve inkılâbı kollıyanlhangi vekâlet ve makamlara teallük | g; ç, şiddetle söyledi: Ben bir şey demedim. Madam ve inkilâpçı vasıfları onun değişmiyen ve koruyan cümhuriyet ordusunun. veleden bütün devlet işlerinin milli ikti- bariz, mahiyetidir. Bu mahiyeti şu ncklomun fedak” * ve kıymetli mensuplarılsat noktai nazarından mutlaka kârlı — Ne diye korkacağım! — Sonra Harding bebeğe de talar izah eder: nın dalma hu..set ve şeref mevklindelolması kaldesini umumiyetle esas tuta| . . Korkmuyoran ne diye onun sö.İzincire bağlı bir altın yürek, Al 2) Mili mefküreye (sadık kalmak.|tutulmasma sureti omahsusada itinajrız, Eskiden kalmış kanunların Ve VW | önden çıkmıyorsun. Sen bana ondan|neler hediye tmiş. Bunlari da b Milletin idare ve hâkimiyetini dev-| ederiz. sullerin zamanla bu noktadan ıslahma niçin korktuğunu söyliyebilir misin? . |tiniz mi? Isin vatandaşa ve vatandaşım devlete (o Muhterem vatandaşlarım! Cümhu İehemmiyet veririz. Üzerinde yaşadığı | yeis berbat bir vaziyette idi Fa-| — Evet. karşılıklı vazifelerinin hakkile ifasmı |riyet Halk Fırkasmın müstakar umü-|mız vatanm servet menbalarımı işlet- | kat kendisi lâfı uzatmıyarak kalkmış) Madam gözlerini kaldrede tanzim yolunda kullanmak, C) Ferdi|mi siyasetini şu kısa cümle açıkça ifalmek ve bu suretle istikbalimizi açmak ve kapıya doğru yürüyerek: baktı: 3 mesal ve faaliyeli esıs tutmakla bera deye kâfidir zannederim: Yurtta sulhİve aydınlatmak için yapılabilecek olan hemimiyetsiz bir mesele? Sen) — Bütün bu yazdığın geyleri ber mümkün olduğu kadar az zaman) cihanda sulh için çalışıyoruz. Bundan |her tedbire tevessül olunacaktır, fazla sinirlisin 1 demiş ve çıkıp gitmişti getirebilir misiniz? Bunlar Hi içinde milleti refaha ve memleketi maİsonra arzetmek isterim ki milli vaziye|. Memleket içindeki (odokuyucu tez O gittikten sonra madam Hardingle| Nan Briftona ve çocuğuna verdiğ mariyete eriştirmek için milletin umu-| timizi refaha ve inkişafa doğru hareİgih ve küçük, büyük fabrika san'atla yalars â yelerdir. Onların bunları ai mi ye yüksek (omenfaatlerinin icaplketli bir gidiş haline koymak hususunİrma inkişaf vermek emelimizdir. Ha- ZE bentel ii derse mutlaka o olu,|ları yoktur. Sonra bunları elde © ittirdiği işlerle, bilhassa iktisadi saha)daki düşüncelerimize O kuvvetle bağlırİrici ticaretimizin tanzimi (o başlıca İşi)... mmm | benim hakkım vardır. Çünkü b da devleti filen alikadar ve faal kıl- İyız. Bu yolda yürürken ehemmiyet verİmizdir. Bu hususta ticaret erbabmm| diyerek millete karşı gündelik siyaset maksadım var. mak. miye lüzum gördüğümüz bazı esas nok! faaliyetini semereli (kılacağız. Milli| takip etmek şiarımız değildir. — Madam, Kocanızm Nan 2 Türkiye ocümhuriyeti halkımı)taları da arzedeyim: mahsalât ve mamulâtımızm Tevaçla| , Şimdi sevgili vatandaşlarım, sizden| hediye ettiği şeyleri bulup size 8'ü Ayrı ayu smıflardan mürekkep değil| (1 — Bütün inkilâp neticelerini varını teshil, şöhretlerini o muhafaza velbana ve şerefli yakın tarihimizin unu|yi anlıyorum. Fakat çocuğa sit e fakat ferdi ve içtimai hayat için|tandaşlarm tam (emniyetini ve milli |ihraclarını temin ( tedbirlerile yakme-|tulmaz hatıralarını (taşıyan fırkama,İlere dokunamam. Iş bölümlü itibarile muhtelif mesai er. İnizam ve İnzibatı, dahili ve adli teşki-İdan alâkadar olacağız. Sanayi kredisi-| ©. H. Fırkanıza o itimadınızı isterim.) O — Ahmahlık etme! babına ayrılmış bir camin telâkki et-İlât ve kanunlarile Okoruyan ve hiçbirİne ehemmiyet vermekteyiz. Türkiye B. M. Meclisinde millet ve dev| (— Yapamam madam, Ben pir mek e845 prensiplerimizdendir. hadise veya tesir önünde sarsılmaz bir) (o Vatandaşlarım! Noktai nazarlarımı!let işlerini beraber başarabilmek çok İğe ait şeyleri alamam. #) Çiftçiler, b) küçük san'at erbabı|hükümet otoritesi kurmak ve işletmek) açık ve samimi olarak arzettim.| vicdani mülâhazalara tabi olarak tak) — Sen bunları bana bir ker(*“5 ve eemaf, C) Amele ve işçi, d) Serbestlişlerimizin temelidir. Bunlar milletimizin kuvvet ve hayati-| Ci. ettiğim meb'us namzetleri arkadaşİsonra tekrar götür. meslek erbabı, f) tüccar, g) memurlar,, O2 — Vergi kabunlarımızı ilâm ve tat yetine güvenerek şimdiye kadar oldu- |larımızm isimlerini re, "e-ize arzet- — O halde kabul ederim. *Dürk camiasını teşkil eden başlıca ça-| biki bir itina ile ve milleti tediye ka-İğu gibi tatbik ve icraya muvaffak ola|tim, En isabetli yüksek ve kat'i karar (Bitmedi) Yışma zümreleridir. Bunların her biri- | biliyetini istihfaf etmiyen bir zihniyet) bileceğimize emniyetim (vardır. Yap-)sizindir. — nin çalışması diğerinin ve umumi ca. İle tekemmül ettirmek hususundaki me|mak iktidarında (olmadığımız işleri manın hayat ve saadeti İçin zarur)-'salye devam olunücaktır. uyuşturucu, oyalayıcı sözlerle yaparız »VAKITın tefrikas : yor musun? .,>,|>|>|Ç( ı karı eee ——— << — Hayır baba.. — Sen Dogetriden korkuyorsun, Jetti: k * BER Son haberlerimi”. sa; mızdadır.. C. H. Firkası umumi reisi ki bu bedahetlerle — Ağabey seninle ilsimi yak i — Niçin? zaman işin alacağı büyük vehame-| hayatına, namusuna ta8' — Ne yapacağımızı bilmiyorum.!tin önüne geçemeyiz.. gayet mühim bir mesele Birkaç ay müsaadenizi rica ederim| — Evet baba evet bu derde uzun| görüşmek istiyorum.. 4 — Evde bu rezaletin devamın-| boylu ve pek ince düşünerek bir ça| © Derhal işin hakikatine İ7 0 dan şikâyet eden sensin.. re bulabileceğiz.. Sizi aceleden me-|den Çelebinin gözleri — Benim evet benim fakat bulne uğraştığım da bunun içindir. |kaç zamandır karısının hi? aMieliyeye girişirken benim'da #u- 2 delâlet eden reddi na kabil Ef humdan, beni bütün hayatımca bed| (o Geçen uzun münakaşasmda Ca-'Jerin bedahati karşısında “e baht ve tesellisiz bırakacak bir par) ize babasma bütün samimiyetile 0-İ dönmüştü. Lâkin izzeti ça koparılmasmdan korkuyorum..!çılmadı. Yalnız onu (meselenin İniyerek kimseye aç Acele etmeyiniz... o, halli için her hangi bir surette acele lunmaz bir cehennem, 497. g — Demin söylediklerini yine tek| hareketten men'e uğraştı. Çünkü ni|bir ıstırap hayatı yaşıyo"“* #| rarlıyorsun., Yeni baştan münaka-|yeti pek müthişti. Kocasmı öldür-|sma anasma açılsa: “göyl gi şaya girişmiyelim... Hem bendenjmek ve kendi de beraber ölmek)niçin tutuyorsun?,, ital medet bekliyorsun hem, sözümülistiyordu. Diri iken bütün ( bütün)caktı.. İclâli bırakmak düğmenin mukabilindeki iliği mu- ayene eltim. ilik örgüsü açılmış pelüj bir santim kadar yırtılmıştı. Bu derin yırtık, döğmenin çok zorlukla koptuğunu ispat ediyor- du. iclâl kocamla karyolanın ke- Ma e Na N İTE SERE SESE EİS EEE DERSLE i S > “ : dinlemiyorsun. Berbat ettiğiniz bulkendinin olmıyan Umraninin ncü? si ) ep mr em — : mübim aile mes'elesini yine kendi-süne iştiraksiz sahip olmak cinneti çe e bm ba w ein Yeri re iyii er- İalış verişi böyle devam edip dura-İniz temizleyiniz. Bakayım ne yapa|ne düşmüştü.. rısımdan diri diri ayri ir gelin Hanım çarçabuk onada | & Filesof bir müddet sakalını sr)tenbih edeceğim. Bu sözüme har-|henüz mukarrer bir plânı yoktu. Ne liyordu. Ölüm kendi bir kulp takacaktı,. Mesele tıpkı |vazlıyarak düşündükten sonra: fiyyen riayet göslermezsen pek|yapacağını dü yordu. Ağabeyilecekti? Onun gelmesi Nasrettin hocanın şalgam tarlası — Kızım müşahedelerini ben de|müzminleştirmeye gelmiyen bu melsi Çelebiye de bu fikrini kabul et-İyen bir zamana bakar: hikâyesine dönecekti. Ben anl. |tamamile hakikate muvafık bul seleyi ben bildiğim gibi halledive-İtirtebilirse iş kolaylaşacaktı.. yen vakitte gelir. yacağımı anladım. fclâle cürmünü dum. Kanaatin doğrudur. Artık bu ririm.. Müşahedesi hakkında babasma! işti gösterir. ğ ik ibti - İbedahat üzerinde münakaşaya lü-| (— Peki baba emriniz nedir? (vermiş olduğu ketumiyet sözüne lümü alelâcele d8 itiraf ettirme pi iyacında deği- zum yoktur. Şimdi mes'elenin hal — Bu olup biten şeylerden ağa-İrağmen münasip bir ande kardeşi|şey değildir. Karısını lim, Onun itiraf veya reddile İlini tamamile benim reyime bırakı-|beyine bir harf anlatmıyacaksın.'ni bahçenin kuytu bir köşesine çe- G cak mx? caksmız? Sana sıkı sıkıya bir şey) : Bu tasmimini file çıkarmak için'kenceden kurtulmak a pe