22 Mart 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8

Siğil: zi ,8— VAKII 22 hari iyi İL Arasında Yirmi yıl sonra anlaşılan mersiye Dağınık faaliyet — Şemsettin Sami Beye şükran - ilk cesaretler — Takdir mi, tariz mi müfit olurdu?— Şiir söylemekten feragat —“Aşkımın müezarı,, —Kin. Hayatımda en ziyade şayanı esef ö- lan hadiselerden biri küçük yaşımdan beri fanliyet kudretlerimin musyyen ve mahtut bir mecrada sıkışarak mü- himce bir kütle teşkil edememiş olma- adır. Buna arızaların, 6 tarihe ait vel sait fıkdanınm, mücadele için miceh- ,458 Ali B, 3 — İstanbul lisesi 53 ten © MS Faik B, 4 — Galatasaray lisesin- den 195 Kenan B, 6 — İstanbul Cağa- oğla Osman Cem B, 6 — Vitol şirketi memurlarından Ziya B, 7 — Kadıköy) Hasırcı başı sokak Kadriye H, 8 —! Muallim tatbikat mektebinden Şermin! H, 9 — Libreri mondiyalde Şevki B, 10 — Beylerbeyi numara 3 Remzi B. TTRİYAT KAZANANLAR 1 — Pendikte Mahmure H, 2 — Sel çak sultan sokağında Naciye H, 3 -— Vefa orta mektebinden 495 Sait B, 4— Gelenbevi orta mektebinden 222 Ömer B, 5 — Gazi Osman paşu 69 Salâhat- tn B, 6 — Istiklğl lisesinden Necmi B, 7 Pertevniyal Usesinde Hüsamet. #n B, 3 — Kabataş lisesinden Recai o asrın bütün büyük hikâyecileri takip! sini bunlar teşkil eder? B, 9 — Senbenundan Semih Nuri B, 10 Beylerbeyinde Ahmet Vâsıf R, 11 — YI indi ilk mektepten Hi. Mehpare H, 13 — İlinci ilk mektepten 20 Tevfik B, 13 — Sarrver ilk mektepten Sefa| Cemil W, 14 — İstanbul Vefa meydani numara #47 Nesime VW. 15 — 2 imei ilk mektepten Cemil Hex. ÇAY KAZANANLAR 1 — Hayriye lisesi sınıf dokuzdan! ANi Riza B, 2 — İrnsvutköy Süat B, 3İ — Beyazit Vezneciler Feriha H, 4 —| Çapa istasyon civarmda Hâlük B, 5 — Cankurtaran mahallesi Omumara 4 Hikmet Melek H, 6 — Boyacıköyünde! Ruşen Kemal BR, 7 — Rami Talimane Gddesi numara 9 Süt H,8—P.T, 'T. memurlarından Nevzat B. 9 — A. merikan kız Kolejinden Turan Aptui- lah'H, 10 — Çakir ilk mektepten Hü- seyin Cahit B, 11 — Gaziayintap nü! fus müdürü Feyzi, Bey oğlu Tufan B, 12 — Senjorjdan Hüseyin Vamık RP, 13! Sent öfemiden Cemil Saip RH, 14 — Maltepe lisesinden Ömer Kâzım B, 15! İstanbul kız sesinden Nimet H. Dikkat 1 — Hediyeler pazartesi ve perşem be günleri 8 ten beşe kadar tevzi olu- mur. Hediye istemek için başka vakıt müracaat olunmaması ehemmiyetle ri- 0a olunur. "5 2x Hâl varakalarını Vakıt idareha- nesine kadar getirenlerin bilmece hal- Ni kulusüna varakalarını atmaları Iğ- #mgelir. 3 — Hediye almıya gelenlerin yan» larında hüviyetlerini gösterir o vesaik bulundurmaları ayrıca rica olunur. 4 — İstanbul ve taşra karilerimiz., den hediyesini heniz almamış olanlar Yazan : Halit Ziy: hez bulunmak ihtiyacile muhtelif veç helere sapan mesainin büyük dahli ol makla beraber sarfedilebilecek kabili- yetleri dağıtmak İcin fitretimde mev cut bülhevesane temayülleri en mües sir sebep olarak görüyorum. Bu beni cocukluğumdan başlıyarak son senele re kadar dalma yolumda © şasırtmış bir malöliyeti hılkiyedir. Sadece hikâye nüvis olmalıydım, bir- çok şeyler olmak isteyince hiçbir sey olamıyanların akibetine düşmek mü karrerdi. Hikâye!.. Hayatı da bir hikâye nev den telâkkiye meyyal olmalıydım ki her seyden ziyade bunun müptelâsıy-| dım. Fransızcada kâfi bir vukuf elde İettikten sonra Şemsettin Sami Beyin (Sefiller) tercümesi — bu büyük adam dan ayrıca bahsetmek isterim — İstis na edilirse artık türkçe roman okumaz olmuştum. İlkokuduğum fransızca re man Piyer Zakonun (Ölüme kadar dü-| ello) kitabı oldu. Bunu sıra ile hemen etti, Öjen Sü, Pol Feval, Frederik Su liye ve saire, Nihayet Aleksandr Dü- mada tevakkuf ettim. Onun meftunu idim; ve onun tarihi hikâyelerinden aşılanan bir zevk iledir ki tarihe merak ettim. İlk önceleri bu eserleri tamamen unlar miydim? elbette değil, fakat an- lamadığım satırlarda tevakkuf etmiye rek, hâtta lüzate müracaat etmiyerek, koşa koşa, seri bir at seyranında gapte dilebilen manzaralarla iktifa edercesi- ne, okurdum. Lisan öğrenmek istiyen- lere bu usulü tavsiye ederim, lügat ki taplarımın vesatetine müracaat etmi- ye bii » kelimeyi bizzat tera etinde ve kend! mevkilerin de, kendi havalarında fanmak için en iyi çare bu”olduğuna kaniim, Sonra tercüme... Fakat bunun fçin behemeha!l lügat kitaplarının sadakatı tercümesine müracaat lâzımdır. O ta rihte fransızcadan türkçeye Biyankinin kullanılmaz bir eserile Kalfanın ihtiya ca vefa etmez küçük cep lügatinden başka bir kitap yoktu. İşte bu sırada Şemsettin Saminin o güzel lüzati imda- drma yetişti. Cüz cüz İntişar ederdi, ve her cüzüne ben azim bir sabırsızlık la intizar ederdim. Memleketin irfanma en büyük hiz metlerden birini yapmış olan, vücude getirdiği eserlerle bilhassa “Kamu sülâlam) ve (Lügati Osmaniye) sile başlı başına bir kütüpane tesis eden bu şayanı hayfet faaliyet menbarnm feyiz verici dalgaları ta o tarihte başlı yarak bütün bizim neslimizi ihya et miştir. Ben onu Frederik Suliyeden terclime ettiği (Şeytanın yadigârları) ve Viktör Hügodan tercümesine başla yıp ikmal edemediği (Sefiller) ile İtercüme tecrübesine artık müstakillen; 'devam edebilirdim: Bu sırada Aleksan! dr Dümadan (Kıraliçe Margo) yu, #kripten (Bir macerayı aşk) 1 bir ham; jiede tercüme ettim, Bunlardan ikincisi. | nin nasıl kaybolduğuna vâkıf değilim," birincisini İstanbulda kitapçı Aleksana İvermiştim. O ruhsat alamadı, fakat! müsveddatı da bana iade edemedi, bu birçok zaman arada halledilememiş bir) mes'ele olarak kaldı. Bu adamla her temasımda kendisinden nahoş bir tesir| le ayrılacağım ilk tezahürü bir vesile ile vukua gelmişti. i Bir aralık mütercimlikte daiyeper. İverliği yükkselttim. Manzum bir haile tercüme etmek istedim. Jan Rasinin (La Tebali) namındaki eserini, fakat nesren, türkçeye — kimbilir nasıl bir türkçe idi? — çevirdim ve bunun bir. kaç parçasını haftada bir gece odamda toplanan refiklerime okurdum. On- lar ne büyük sabır o ile dinlerlerdi. Sade sabır değil, büyük bir hayret te bü sabra refakat ederdi. Hep çocuk- tuk, bizi hayrete düşürmek fcin bir kü çük vesile kifayet ederdi. Asıl şayanı hayret olan bendeki cür'etti, öyle bir cür'et ki daha ne İransızcada iktidarı ne türkçede şaya nı irâe bir lisanı olmadan beni İstan bul risalelerine, hatta vilâyetin resmi İceridesine yazılar göndermeğe sevket- İtiş lâkin bu cür'etten daha ziyade şa- 'yanı hayret olan o yazıların kabul ve neşredilmiş olmasıydı. İşte muharrirlik hayatımın mebadi- i En evvel (Hazine evrak) ile neşro lünmuş muhtelif şeyler oldu ki ekseri sini fenni (1) mevxular teşkil ederdi. Bunları elimde bitmez tükenmez bir menba olan Loi Figiyenin (Elvahr ta- biat) serlevhalı on büyük elitlik ese rinden kısaltarak, toplıyarak alırdım.) Yine onun diğer bir kitabından iktibas ederek vilâyetin resmi ceridesine (Uy ku nedir?) diye bir makale gönderdim. Ceridenin nezareti uhdesinde bulunan vilâyet mektupçusu Hüseyin Hilmi Bey — meşhur Hüseyin Hilmi Pasa — bunu bir fıkrai takdiriye ile neşredince bu İzmirde belki bir istihfaf handesi bende muhakkak bir gurur his. si tevlit etti. “Zaten ÜHazinel Evrak) ım takdirkâr hüsnü kabulü de bu gu- rar hissini körüklüyordu. Galiba bu gurur kelimesini kullanırken nefsime iftira ediyorum. Ru hir gurur hissin. den ziyade nefse bir itimat mahiyetinde idi. Bu müfit bir $8Y mi oldu, yoksa| bunu bedel bana büyüklerden bir gü-| simal verilmek daha münasip mi olur du? Bunu pek tayin edemem, fakat bu neviden bir şeye hedef olunca hiç memnun kalmadım. Öyle bir yaşta İdim ki o yaşın ba. harları dalma birer heyecanı âşıkane Jile geçer, bende de böyle bir heyecan buhranr geçiyordu. Öyle bir buhran ki bana gazeller, manzumeler söylete cek kadar hezeyan nöbetleri bile yap- tı, Bu ilk mümareselerle derhal kansat hâsıl etmiş idim ki kafiyesi, vezni ol. dukça düzgün bir şeyler yapmak şa- ir olmak için kâfidir. £ Aksine kail o- lanlara o kadar müsadif oldum ki aza sı pek kesir olan bu zümreden ta ilk adımlarımda ayrılmış olduğuma pek | parsa on beş gün zarfında Vakıt müsa- bir de (Hasta) risalesile tanrrdım. 0| Memnunum. baka memurluğuna ya bizzat gelmele. ri veya tahriren İş'arı keyfiyet eyleme tarzına, ufak tefek ihtirazi kayitlerle|leyman Bey leri rica olunur. Bu müddetten sonra, ükubulatak müracaatlar nazarı itiba! ra alınmıyacaktır. zaman herkesçe takip edilen tercüme pek tarftar idim; hatta hâlâ da öyle- yim, Jazanın hezareti altında başlıyan Beni irşat eden İki kişi vardı: Sü- sarahaten » (vazgeç!) İzzet Bey — dolayisile Evliyazadeler- den — dizime vurarak oldukça canrmı!' yakarcasma: (Sen hiçbir zaman gair| olamıyacaksın. Nesir neyine yetmi-. yor..) demişlerdi. Bunları pek iyi te Japon kabinesinin vaziyeti! (Harisi Haberler | ispanyada i Madrit, 20 (A A) — Kanunu | esasi ile müemmen bilümum | hukukun “yeniden” tesis edilmiş olduğunu matık-olan kararname * Parise (gönderilmiştir. Mezkür kararname orada bulunmakta olan ispanya - kralı «tarafından imzalanacaktır. Kale, 20 (A.A) — ispanya kralı, saat 14 te buraya muva- salat ve 14,30 da Parise müte- veccihen hareket etmiştir. Paris, 20 (A.A) — ispanya kralı, saat 17,35 te buraya gel- miştir, Madrit, 20 (A.A) — ispanya bankası hisse senedatı sahipleri- nin son içtimamda vukua gelen hadiseler dolayısile : banka mü- dürünün istifasını vereceği temin edilmektedir. | Madrit, 20 (A.A) — Fevkalâde | mabkemede geçen K. evvel ayında! neşredilmiş olan ( ibtilâlcuyane | beyannamede imzası bulunan 6 kişinin davasına başlanmıştır. Barcelon, 21 (A.A) — Lerida ve Balager şehirlerindeki hapi- sanelerde bulunan siyasi mev- kuflar açlık grevi yapmağa ka- rar vermişlerdir. Bu iki şehirde heyecan ve galeyan hükmü sür- mektedir. İngilterede intihap Londra, 20 (A.A) — Saint George intihap dairesinde icra tdilen kısmi intihap M. Baldwin" in göstermiş olduğu mnamzedin muzafferiyetile neticelenmiştir. Londra, 20 (A.A) — Amele fırkasına meosup meb'uslardan M. Mary Jones istifa eylediği 'cihetle Pobti» Fritt'te kısmi-inti- hap icrasina mecburiyet hasıl olmuştu, Neticede amele firkası | namzedi M. Davis 20,687 reyle intihap edilmiştir. Liberal fırkası namzedi 8.368 ve muhafazakâr | namzet 5489 rey almıştır. Tokyo, 20 (A.A) —Bu sabah ayan meclisinde hükümetin 'iktı- sadi siyaseti hakkında bir takım ifşaat vukubulması üzerine diyet meclisindeki muhalifler öğleden sonra hükümet aleyhinde bir ademi itimat takriri vermişlerdir. Bu ademi itimat takriki 169 reye karşı 239 reyle reddedilmiştir. | Bir tren müsademesi Brüksel, 20 (A.A.) — Reneks istasyonunda bir yolcu trenile | bir eşya treni arasında vukua gelen müsademede 21 kişi ya- ralanmıştır. ikisinin yarası ağırdır. Günde 50 kişi ölüyor Londra, 20 (A.A) — Mili “Safeti First, * cemiyetinin neş- rettiği erkama nazaran, ingilte- İ cü yıldönümü münesebetile y#f İ pılacak şenliklere ait beyanatıf! Yeni meb'us namzetleri (Üst taralı 1 inci sayıfada) zarfında iuterizlar elliye baliğ ol tür. Dün bu itirazların ve defterin tedkikine devam edilmiştir. 'k nufusun hakiki mik- tarı ve müntehip sanilerin adedi bugün anlaşılacaktır. 7 Meb'ksluk istiyenler Ankara, 21 Meb'usluklara namzetliklerinin konulmasını iste- yenler arasında iktisat vekâleti neşriyat müdürü Cevat Rüştü, devlet demir yolları mühendislerinden Celâl, nafıa vekâleti su mühendislerinden Basri, emlâk bankası meclisi idare azasından Salih beylerin isimleri zikredilmektedir. Fırkanm izmir teşkilâtı kendi mıntakasından gösterilecek meb'uslar hakkında mahalli temayölâti merkeze bir rapor halinde bildirmiştir. izmir teşkilâtmın bu hareketi merkezde iyi bir tesir husule getirmiştir. Halen meb'us olmayıp yeni intibabatta namzet gösterilmeleri talebile muracaat edenler “her gün arlan muazzam bir yekün teş- kil etmektedir. Bunların içinde şayanı dikkat şahsiyetler olduğu muracaatının tervicine imkân olup olmadığın düşünmeden pasir gönderenler de vardır. Si m vga Me lâkki ettim, fakat vakta ki (Aşkımın; rede vukua gelen kazalar yüzün- mezarı) serlevhasile bir mensüre yaza den günde hemen hemen 50 rak o zaman Muallim Nacinin bir mi- İşaare mahşerine çevirdiği Tercümanı! Hakikate gönderdim ve onun Muallim Naci tarafından (mezarda aşk aramak| En fazla altın para nerede? ölüde can aramağa benzer) kılıklı ba- yağı bir cümle ile neşredildiğini gör. düm; hiddetimden dudaklarımı ıs1r- dım. Ne tuhaftır ki ondan sonra yarım asırdanberi devam eden tahrir mesle- ğimde pek çok haksız hücümlara, ma- nasız tarizlere müsadif olmuş olmak !beni asla hiddete sevketmemiştir. Mu- lallim Nacinin bu ilk tarizi bende tesi- tatı müsemmimeye karşı bir nevi aşı vazifesini görmüş olacak. Bu itibar ile) muallime minnettar olmak lâzımgelir belki, fakat ben bilâkis onun hakkın. da derhal bir kin duydum. Bu his ile iride edebi nıkatı nazar ihtilâflarile te- iseddüt etmiş ve biz (Hizmet) ceridesi İni tesis ettikten sonra patlak vermişti. Halit Ziya: Uşşakizade kişi ölmekte ve 3 bin kişi ya- ralanmaktadır. Nevyork, 20 (A.A —Dünyanın en fazla altın parası hali hazırda Amerikada toplanmıştır. Bu mik- | tar, 4 milyar 685 milyon dolara | baliğ bulunmaktadır. Balonu tahrip edecekmiş Akron ( Ohio), 20 (A.A) — Budapeşte komünist isyanlarına iştirak elmiş olan esk” Macar zabitlerinden OLassay namında birisi burada inşa edilmekte olan yeni kabilisevk balonu tahrip etmek için bir takım manavra- lar çevirmekte olduğuundan taht: tevkife alınmıştır. Alman donanmas Berlin, 20 (A.A: — Raybiştagf meclisi, ordu bütçesini ve bil bassa iki zırhlı kruvazör “inşası için talep edilen tahsisatı kabul etmiştir. Bundan evvel jeneral * Gronere karşı ademi “itimat İ böyan edilmesini mutazammın olarak komünistler tarafından verilen takriri 62 reye karşı 295 ve komünistler tarafından verilip Alman donanması cüz'ü tamları” bın yerine. kaim olmak üzere yıni cüz'ü Jamlar inşasına mü“ teallik plânın feshini talep eden takriri de 62 rey'e karşı 290 reyl&" reddetmiştir. Arnavutlukta feyezanlar| Tirana, (A.A) — Mat nehri taşmış Gurze kasabası sular” altında kalmıştır. Kasabanın bü tün evleri yıkılmıştır. Nufusç& zayiat yoktur. Viking kazazedeleri Saint Jean, 20 (A.A) — Vini king vapuru felâketzedelerindef 128 kişi Sagona vapuruna alın mıştır. Vapur bu akşam buray gelecektir. Horse adası etrafın daki taharriyattan vaz geçilmişti Bir mektebin dörtvüzünel yıldönümü Paris, 20 (A.A) — Le Jowt nal gazetesi, N. Joseph Bedy€ Fransa © kırallarından Fransu tarafından tesis edilmiş ol Kollej de Fransın dört yüz! neşretmektedir. Bütün darülfünunlarile irfan merkezlefiit, üç gün devam edecek olan bö şenliklere mümessil gönderme: davet edileceklerdir. Çekoslovak hariciye n: zıri Atinaya gidiyor © Atina, 21 ( Apu) — Çekosl& vakya sefiri, dün Yunan harif se mazırile vukubulan mülâkali da, Çekoslovakya hariciye nas M. Benesin 14 nisan taribindi Atinaya geleceğini resmen tebliği etmiştir. M. Benesin Yu: Başvekili M. Venizolosla berah€! Giride gitmeleri, ve iki hüküm€ alâkadar meseleleri orada mi zakere etmeleri ihtimali vard Londra, 21 (A.A) — Bir$ haftadanberi gripten rahat! bulunan meşhur romancı Arn©* Bennettin hastalığı nüksetmiş sıhhi vaziyeti tehlikeli bir * td e di baldaki askeri tayyare kara bında tayyare ile ve süratle * nakli hususunda ameli bir 18” yapılmıştır. 75 milimetre çapı”... 4 sahra topundan mürekke| batarya bu karargâhtan İ l uzakta bulunan Rio- Hal2, tayyarelerine gönderilmiş ve da bazırlanan mevzilere y€ tirilmiştir. Bu talim ve tet! 67 dakikada yapılıp bitirilm