23 Şubat 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

— 2 — VAKIT 23 ŞUBAT 1931 — aaa em . mum | Mütefekkir bir çiftçile hasbihal | İL ietnadi işler o | Telgraf Haberleri Sahil ahalisi ne ekmeli? Rober Kollej ziraat kısmi şefi Şükrü Hüseyin beyin verdiği izabat -—.— Şükrü Bey Anadolunun sahil aksa» mında yaşıyan ve ziraat işleri ile meş gul olan halkımızın para kazanmuk için takip etmeleri lâzrmgelen usulden bahsederek diyor ki: — Anadoln sahilleri kâmilen ihra- cat mahsulleri yetiştirir. Meselâ Ada- manın pamuğu ve portakalı, İzmir ve Aydınm tütünü, üzümü ve inciri, Bur- sanın ipeği, Samsunun tütünü, Giresu- nun ve Trabzonun fındığı gibi, Orta Anadolunun memleket için ma- işet mahsulü olarak buğday ve hubu- bat zirant etmesi ne kadar lâzım is? tabii olarak sahil ahalisi için de yine buğday ve sair hububattan memleketi ihtiyacma kifayet edecek nispette istih- salâtta bulunmaları zaruridir. Yalmız Orta Anadoluda çiftçiler için paraya kalbedilecek mahsul bilhassa hayvan olduğu halde sahil ahalisi bu maksat- Ja istihsal olunmak icap eden mahsul tütün, üzüm ve incir, portakal ve pa muk, fındık gibi şeylerdir. Sahil ahalisi ihracata mahsus istih- sal edecekleri zirai mahsulât için el Jerinden geldiği kadar a&meleye muh- taç olmryacak tarzda hareket etmeli. âir, Sahillerdeki çiftçiler dönümü art.| #rrmak suretile değil, az dönüm ile çok! mahsul almak ve maliyet fiyatını müm! kün olduğu kadar azaltmak, iyi mah- Bul yetiştirmek suretile kazanç elde| etmeğe çalışmalıdır. Farzedelim ki beş kişilik bir aile) yardır. İki çocuk, bir zevce, bir baba, bir de kardeşten mürekkep bir aile, Bu mile tabif olarak kendi maişetine kifa- yet edecek kadar buğday, arpa, bâkliye ve saire gibi hububat ziraat edecektir.! Bundan başka hususi ihtiyaçlarını tat- min etmek, hükümete vergisini ver- mek, kazancından bir miktar para ik- sat ederek istikbalini temin etmek İçin de tütün, yahut incir, yahut üzüm yetiştirecektir. Bır aile icin en makul| hareket sadece on dönüm gibi az biri sahada çalışmaktır. Farzediyorum ki bu aile tütün üzerine çalışmış olsun, Ve beher dönümden elli okka tütün al sın, Elli dönümden beş yüz okka tü- tün alacak demektir. Beş yüz okka til tün de vasati olarak beş yüz liradır. Şu halde bu aile kendi maişetini te- min edecek hububattan başka sırf ken di efradının mesaisi ile on dönümlük bir yeri işliyecek olursa senede beş yüz ira kazanacak demektir. Bu ailenin Birkaç ineği, on beş yirmi tavuğu olur- sâ bunlara yine efradı aile ile idare edilir ve hem ailenin maişetinin temi- nine, hem de kazancının bir az daha| artmasma hizmet eder. Şimdi bu hesabı bir tarafa bırakar| lim. Bir de bu ailenin fazla istihsalât- ta bulunmak için on dönüm yerine kırk! dönümlük tarla ziraat ettiğini kabul edelim. Bu sile bu kırk dönün: için a- mele kullanacaktır. Çünkü, başka tür. lü başa çıkamaz. Bu takdirde dönüm başına aşağı, yukarı kırk, elli lira mas- raf yapacaktır. Bir dönüm için elli lira masraf olur) sa kırk dönüm için yapılan masraf iki bin liraya varır. İki bin lira sahibi çift. ci nadirdir. Bunu faiz ile buldu farze- delim. Bu takdirde Anadoludaki faiz miktarının yüzde elliyi bulduğuna gö- re masraf yekünu iki binden üç bine çıkacaktır. Alacağı hasılata gelince; Bu defa da beher dönümden elli okka — İşi olacağa bırakalım. Şim- di gidip te kendi kendimizi zabıta» ya haber vermiyelim... — Ali Senaver Beye mektubu göstermiyelim mi? — Hayır.. tütün aldığına göre hasılatın yekünu iki bin okka tütün olur. Bu da iki bin Yira demektir. Şu halde bu aile kendi efradının müşterek mesaisi ile on dö- nüm tütün işliyecek yerde amele tut- mak suretile kırk dönüm ziraat etmek yüzünden bir senede kazanç yerine bin lira zarar etmiş oluyor. Bu zarara ai- le efradımın el emekleri mukabili ve tarlasının icarı ve saire de ilâve edi- Jirse tabii yekün da o nispette artar, Her memlekette cihan iktısat buh- ranı neticesi olarak fiyatlar düşüyor. Bizde de buğday ve arpa fiyatları çok düşmüştür. Fakat üzüm, incir, tütün, pamuk, fındık gibi mahsullerin fiyatla. rı ya hiç düşmemiş, yahut pek az mü- teessir olmuştur. Bu itibarla memleke- timiz cihan iktisadi buhranından en az müteessir olan bir memlekettir. Diğer taraftan memleketimizde yetiş- tirdiğimiz mallarm dörtte üçü satıl mıştır. Bununla (beraber yine Türk çiftesi bugün borç içindedir. Acaba bunun sebebi nedir? İşte hu sebep yukarda izah ettiğimiz tarzda hareket etmiş olmaktan başka bir sey değildir. Bizde İntensif ziraatin tatbik edilmesi lâzımgelen sahalarda çiftçi bu inlensif ziraatin şeraitini anlıyamıyor. Maliyet fiyatmı indirmek ve az dö nümden çok mahsul almak çareleri. ni aramak yerine ekeceği dönümün miktarını artırıyor, bundan dolayı mahsulün maliyet fiyatı yükseliyor. Keyfiyeti bilâkis düşüyor. e Dönümün fandemanı azalıyor. Kazancı ile mas raf arasında büyük bir fark hâsıl olu. yor. Topraktan aldığı para borcunu ödiyemiyor. Çiftçi mürabahacının ku- cağına düşüyor. Mahvoluyor. Dörtyolda bir portakalcı portaka- İmi yirmi beş paraya yetiştiriyor. On paraya satıyor. Zarar ediyor. Adanada pamukçu bir okka pamuğu yüz yirmi Ikurüşa malediyor. Altmış kuruşa sat- mağa mecbur oluyor. Aydında incirci bir okka inciri kırk kuruşa malediyor. Yirmiye satıyor. Akhisarda tütüncü bir okka tütünü yüz elli kuruşa male- diyor. Fakat yüz yirmiye veriyor. Ru sebepten zarar gören çiftçilerimizin &- dedi büyük bir yekön tutar. Çiftçi fazla dönümün daima fazla masraf olduğunu düşünmelidir. Daima ona göre müdebbirane hareket etmeli. dir.,, Şükrü Beyin ziraf kooperatif hak- kında da ayrıca fikirleri vardır. Bu fi kirleri de yarın neşredeceğiz. Yeni yollar Yeni yol ve köprü kanununun tatbikin den beri nafıaca on iki köprü inşa et- tirilmiştir. On beş yeni köprünün de inşaatma devam edilmektedir. Bu köp- rüler için 1 milyon 754,100 lira sarf ve tahsis edilmiştir. İnşaatına başlanan yollardan 178 kilometre imtidadındaki Balya - Çanak kale yolunun 110 kilometresi bitmiş tir, 55 kilometrelik Hopa - Burçka yolu yaza kadar bitirilecektir. 260 kilome!- relik Kayseri « Maraş yolunun inşası, ilk baharda ihale edilecektir. Bu yollar için 2,934,400 lira tahsis edilmiştir. Ankara ve civarı yolu ile Trabzon Bayazıt transit yolu için de 3,984,000/ Wi rfedilecektir. Ezberlediğin mektupta küçük bir ibare var. Onu aklına getir... — Hangisi bu? — lelâl Hanım “Kocama söyle- yiniz beni affetsin,, diyor.. Bu idavi edilir. Bundan başka, sıhhi ban- ORMANCILIK SANAYİİ RUSYA. DA NASIL İNKİŞAF ETTİ Moskova Ormancılık Rusyanın mühim sana- yiinden biridir. Son zamanlarda Rus- ya bütün sanayiine olduğu gibi or. manlarını işletme hususuna da ehen- miyet vermiştir. Orman sanayi birliği müdüriyeti re. isi A. Smirnov, bu sanayide çalışan iş- hakkında şu malümatı vermektedir. “Bu günlere kadar, Rusyada or- mancılığa verilen ehemmiyet munta- Zam ve sağlam esaslar üzerine istinat etmiyordu. Evvelâ, bu işlerde orman- lara civar olan köy halkı kullanılıyor, köylüler için de ormanda çalışmak, si ile kabil olan tali bir işti, bet olmadığı iş, amele günde 10, 11 hat 77, bıçkıcı 98, arabacı 57 kopek kazana biliyordu. yeni hükümet tarzı teessüs edince, günde S saat iş sistemi kabul ve tatbik edildi, bütlin işçi gündelikleri asgari iki misli oldu. Gündeliklerin bir kısmı ameleye ay- Ben, diğer kısmı da malen verilmekte. dir. Amele kendilerine verilen çekler ile mahalli mağazalardan emtia ve eş ya almaktadırlar. Eski rejim altımda sıhhi hiçbir ter- tibat alınmamıştı. Bugün senevt 581.000 ruble tahsisat ile dispanserler yapıl- mıştır. Buralarda âmele meccanen te- yolu evler yapılmış, işçiler eskiden yer- lerde ytarken şimdi istirahatleri temin edilmiştir. 1991 senesi için bu tesisatın! tersilne 9 milyon ruble tahsis edilmis- tir, Bu suretle, ormâncılık sanayii de! inkişaf etmiştir. Amele, eskisine nixpetle ms entertığe halde daha çok iş görmektedir. 1929 senesinde yevmiye 2 metre mi kâbı iş veren bir oduncu, bügün 241 metre mikâbı iş işlemektedir. Bu tezayüt, işçinin yaşayış tarzının ıslahı ile kabil olabilmiştir. o-———— Belediyede; Cezalara itiraz edenler. Belediye cezalarına itiraz edecek es- nafm bu hususta devlet Şurasına mü.) meselesi ile meşgul olmuştur. Devlet racaatla haklarını arıyabilecekleri vi- lâyete bildirilmiştir. Ne tavazu ! Bir arkadaşımız, “Yarın, m çalışmadığını öğrenince bir resim yaptırıp bastı: Yağı bi- tip kendi kendine sönen bir kandil! Dün tekrar yağlanıp çıkan bu gazete diyor ki: “Bir mutavazı kandilin sönmesinden bu derece sevi. nen zamane larına #oru- yoruz: Sönen, yağı bilen kan. dil kimin kandili?,, Cevap veriyorlar: “O kan. dü Arif Orucun kandili de- gil, milletin ve cümhüriyetin İP Maşallah! Ne tavazu! Maşallah! Ne tevazu! — Nedir o? — Yani bu söz kocam beni af ile|bu vacibül ihtiram unvanı benden karılığına kabul etsin manası evvel halk sana verdi. Karısı ile yine na da gelir... — Hayır... Hayır yanlış anlıyor adamın tekrar yanma gidin te yü- sun baba... — Ne yapsın bir çıkmaz soka-. ğı içindesin. İleri gidemiyorsun.! Geri dönemiyorsun.. Bu kadm bu»! lunmazdan evvel halli icap edeniler bundan kimseye bahsetmezsin|« çilerin eski ve bugünkü vaziyetleri| olması sebebile bu fazlalaşmadan boş zamanlarını oraya tahsis edebilme. dir. Tunca dün yeniden O zamanlar, orman sahipleri ile iş-İmecrasma çekildi. Tehliye olmadığı çiler arasmda muntazam bir münase-|anlaşılmaktadır. ta 12 onat çalışıyor, bir oduncu günde! İlk mektep hocalarının Edirnede Tuğyan hakkında son haberler Edirne, 22 (A.A) — Tabil mecralarına çekilmiş olan nehir- ler yeniden yükselmeğe başla- mışsada havaların çok güzel endişe edilmemektedir. Mahalleler arasında teşekkül etmiş büyücek göller ve su ile ihata edilmiş evler hâlâ mevcuttur. TEHLİKE YOK Edirne, 22 (Vakrt) — Havalar iyi yükselmiye başladı. Fakat çok devam etmeden tekaütlükleri Ankara, 22 (Telefon) — lik mektep hocalarının tekaütlükleri için hazırlanan kanun lâyihası bitmek üzeredir. Yeni lâyiha- da muallimlerin lehine birçok hükümler vardır. Hayvan borsası belediye- ye devredilmiyecek Ankara, 22 (Telefon: — Hay- van borsasının belediyeye devri veya lâğvı hakkındaki haberlerin aslı yoktur. Borsa, Iktısat vekâ- letine merbut bir devlet mües- sesesi olarak faaliyetine devam edecektir. Borsanın vekâletçe tetkik edilmekte olan 931 bütçe ve kadrosu geçen senenin ayni olarak tastik edilmiştir. Hayvan borsasına ait mesaili takip etmek üzere bir müddet evvel Ankaraya gelmiş alan umumi kâtin Vahit bey, bütçe ve kadroyu bamilen Istanbula hareket etmiştir. Maarifie Muallimlerin kitap ihti- yacı temin ediliyor Maarif Vekâleti ilk tedrisat umum müdür muavini Hicri Bey Ankaradan şehrimize gelmiş Devlet matbaası ile temasa girişerek seyyar kütüphaneler | matbaası şimdiye kadar tab'etliği ki. taplardan mühim bir miktarını bu iş için Ankaraya gönderecektir. Muallimler bu kitaplardan istedikle rini Maarif Vekâletine bildirecekler, vekâletten derhal o muallim namma arzu eltiği kitap gönderilecektir. Ki- tap ancak muayyen bir müddetle mü! allimin yanında kalacak bu müddet bi- ter bitmez derhal iade edilecektir. Posta ücreti gönderilirken vekâlete, iadesinde kitabı istiyen muallime ait bulunmaktadır, Deniz gripi Rüstemiye vapurundaki hastalığın mahiyeti budur Izmir, 22 — (A.A) Rüstemi- ye vapurunda vuku bulen ani bir ölüm ve umumi hastalık ha- disesinin ilk anda zehirlenmeden mütevellit olduğu zannedilmiştir. Fakat merhum : vapur süvarisi Tevfik Beyin cesedinde yapılan otopsiden ve hastaların kan ve idrar tahlillerinden alınan neti- ceye nazaran hadisenin zebirlen- meden mütevellit olmadığı, deniz gripi denilen ve yakalananları ani bir surette ölüme sevkeden bir nevi hastalıktan münbais ol- duğu anlaşılmıştır. ———aa— Ilk tahsil lâyihası Ankara, 22 (Telefon) — lik tabsilin yalnız Türk mekteplerin- de yapılması hakkındaki lâyiha vekiller heyetinde tetkik olun- maktadır. İ Memieket Haberleri) Bir aşk faciası Seferihisarda çolak Ibrahim mahallesinden Giritli Ali Ef. nin oğlu 18 yaşında Hüseyin dayısı- nın karısı Şadiye Hanımı sustalı çakı ile 9 yerinden vurmuş ve kaçmıştır. Hadisenin sebebi aşk» tır. Bir metre kar Ankarada Bağlum nahiyesine bir metre kar yağmış ve bir merkep irtifada yükü odun 100, 150 kuruşa fırlamıştır. Bir kaç gündenberi havalar (o ılıklaştığı SR tey Seylan Rençperler havadan memnundur. Zeriyat eyi yapılmıştır. Ankarada bir otomebil kazası Ankara, evvelki akşam üzeri orman çiftliğinin bir otomobili ziraat memuru Şefik Beyin ida- resinde istasyon civarında hare- ket balinde iken, kontak neti- cesinde benzin deposu ateş ala- rak patlamış otomobil yanmıştır. Şefik Beyle refikası yaralanmıştır. Şimendifer hattı tamir ediliyor Edirnedeki tuğyandan bozulan şimendifer (o hattının o tamirine devam edilmektedir, Tamir edilen kısımdan trenler geçemediğinden yolcular otomobille diğer trene geçmektedirler. Bu yüzden Avru- pa ekspresleri şehrimize beş altı Tayyarede telefon Son zamanlarda tayyarelerde de te lefon muhaberatı temin edilmiştir. Ru; günlerde, biri Boenos Ayres, diğeri de! Avusturalyanın Sidney şehri üzerinde uçuşmakta ölan iki tayyare 20 dikaka telefonla görüşmüşlerdir. Muhavere Arjantin payitahtından Madride ve oradan da radyo vasıtasile neye verilmiştir. —EXLNb babi bara; deli diyormun aramızda böyle bir macera geçen| züne nasıl bakabiliriz? — İcabı hal oğlum. — Nasıl icabı hal? saat teehhürle ve ancak akşam üstü gelebilmektedir. Ekspres posta nakliyatı da i Nis - Gergili * Pikyon tarikile yapılmaktadır. “VAKIT, e abo- ne olunuz ye bilir miyim? (Bitmedi) ... Tashih ve itizar “Deli filozof, tefrikamızı" dünkü kısmında bir yanlışlık ok muştur. Dünkü kısımda ikindi sütunda Üçüncü satırdan sonr# araya aşağıdaki parçanın ilây€ edilmesi ve o suretle okunma! — Ya bu elindeki mektubu sak» lâzımdır. Tashih ve itizar olunur bir kadının nazik vücudü ile bir çok müşküller vardır. Bulun-ve yahut ki kocaya müracaatle işi rebileceği mukavemet ne kadar 3" duktan sonra da bu güçlükler beşitamamile onun reyine bırakırsın. İman devam edebilirdi. Jon kadar artacaktır... Öyle her şe- “İyi kendi lehine tefsir etmekle bu/caatla: “Karını — Ben Ali Senaver Beye müra- elimden aldılar. akla Maşukasınm ağyar kuci düşmesinden ise mezara gi zün açık manasından başka bir delmaceranm felâketinden yakanı 41-Haydi onu yine bana terketmek i-İni tercihte Çelebi hiç tereddüt * zımni mefhumu vardır.. yıramazsın... çin beraber aramaya çıkalım.,, Di- miyordu.,,