16 Mayıs 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

— i Üst tarafı 1 ini sayıfamızdadır Ben böyle bir endişeye mahal görmüyorum. Yeni nesil ba ihtiyacı duyduktan sonra o ih- tiyaca cevap verecek muharrir- ler, tabiler gene kendi içlerin- den yetişecektir. Esasen bu ib- tiyaç senenin herhangi bir gü- nünde birdenbire (duyulmaz. İhtiyaç yâvaş yavaş arttıkça kitapların da o nisbette artaca- ğına şiiphe yoktur. «Marifet il tifata tabidir». — Eski harflerle basılı kitap- lardan hangilerini yenilerle bas- mak lâzımdır. Milli kütüphane- miz hangi kitapları ihtiva et- meli? — Uzun bir tetkik yapmadan kütüpaneleri kitapçılar dolaşıp fehristlerini gözden geçirme- den bu sualinize tam bir cevap vermeğe kadir değilim. Her halde harf inkılâbı milli kütü- pane inkılâbı demek olmadığı- na kaniim, Milli kütüpane mil- letin mazisini atisine, Türkçesi geçmişini geleceğine bağlıyan bir zincirdir. Bu zincirin zaman geçtikçe halkaları yeni yeni kıy- | metler alabilir. Fakat ber yeni kıymette kendinden evvelki hal- i kaların bir payı vardır. Tekö- mül başka türlü olmaz. Bugünün büyük inkılâbı O hazırlıyanlar nasıl yetişmişler? Elbette on- ları yetiştiren bir kütüpane ve bir irfan hamulesi vardı. Ben o hamuleyi şu itibar ile olsun is- tihfaf etmeyi, hafif görmeyi in- safsızlık sayarım, Fikrimce Dev- let matbaasında Maarif hesabına basılmış kitaplar yeni harflerle tekrar basılmalıdır. | Demin size “marifet iltifala tabidir ,dedim. Bunun iktisadi ifa- desi şudur: “Arz talebe tabidir. Fakat © unutmıyalım ki bugün ticarette “talebi, de tahrik ve teşvik eden “Arz,,dır. Hiç bir şey almaya niyetiniz yok iken camekânlarda teşhir edilen eşya sizi cezbeder, paradan çıkarır. Ortada okunacak kitap olmazsa okumak hevesi nasıl doğar. Her şeyden evvel kendi menfaatlerini düşünen tabiler bu işte önayak olmazlar. Fakat Maarif vekâleti bu fedakârlığı yapabilir. Ali Kâmi B. Garp lisanlarından bangi kitapları almalıyız? Sualine | hafif bir tebessümle cevap veriyor: — Bu sualiniz de çok şümullü “deryadan hangi katreleri ala- lım?,, demekten az farklı, Garp eserleri mahdut bir define olsay- dı ömrümüz oldukça uğraşır onu yurdumuza nakle çalışırdık. Garp irfanı kömür madeni gibi — âstihalesini bitirmiş: bir define değil, her an içinden fışkırıp taşan bir kaynaktır. Amerikada dahil olduğu halde dünya mede- niyet merkezlerinde her gün basılan kitaplardan binde birini alabilsek bunu büyük bir muvaf- fakiyet sayarım. Onun için bu kitap ve okuyucu buhranı ara- sında garbe karşı bir müddet daha seyirci vaziyetinde kalaca- ğımızı tahmin ediyorum. Bununla beraber Meşrutiyet- tenberi Maarif hesabına kitapla- nn çoğu esasen kıymetli tercü- melerdir. Bunların olsun yeni harflerimize tebdili bu sahada bir hidmet olur. Bir taraftanda ı mili talimü terbiye heyeti, © yalnız fransızcaya münhasır kal- , ' bu gibi eserlerin di 6 — VAKIT 16 Mayıs 1930 — Yeni anketimiz Pİ bir listesini yaparak ve bu husus- ta vaki olacak teklifleri dikkate alarak bir ücret mukabili bun- ların tercümesine delâlet etmeli- dir. Geçirdiğimiz büyük inkılâp- lardan sonra Türk kabiliyetinin ji her sahada inkişaf edebileceğine imanım olduğu için istikbale ferah kalp ile bakıyorum, bedbin değilim, oBulmacae Dünkü bulmacamızı hallede- medinizse bugünkü balledilmiş şekle bakarak yeni bulmacamı- zın sırrmı meydana çıkarabilirsi- niz. Bunun için aşağıdaki tarife- yi tatbik ederek Üç beş dakika meşgul olmanız kâfidir: S E İs i Dünkü bulmacamızın halledilmiş şekli 1238456 7 8910 İZA Teli Bugünkü bulmacamız Soldan sağa ve yukardan aşağı: 1 — Bir yemiş (5), bir sebze (5) 2 — Çıkma (2), Cin, Japon köşkü (5) hayır (2). 3 — Aptalık (2). 4 — Kül ban beyi (4), bayağı adam (4 5 — Mâve (3), höcre (9), ben (8. 6 — Bir bar (4). 7 — Bir cins kömür (3) bir- denbire (3), büyük bir seyahat acentesi (3. 8 — Hücum edici (4), kusur (9) 9 — Tabaka'ur (7). 10 — Bir renk (2) Sariyede bir şehir (5), nota (9. 11 — Büyük tencere (5, mezar (5) iskenderye postası İngiltereden yeni bir vapur alınacak Evvelki gün Yalovadan şeh- kile ikilemi müdürü Sadullah B. dün akşam bir vapur mübayaa olunacaktır. Garden barda yeni bir hadise | Üst tmrafı birinci sayfamızda | İki tarafı da tanıyan bazı zat- larm bahse karışmaları üzerine münakaşa devam etmemiş, bu aralık (Okendi arkadaşlarından Celâl Memduh beye içme tek. lif edilmemesini söyliyen Fazıl Rıza beyle, Ali Mnhittin bey ilk münakaşadan haberdar olup kapıya gelen şoförler de işe dil i i “VAKIT,IN Adliyede: Hikmet B.in oğlu Meçhul bir motosiklet tarafından yaralandı Dün saat 17de Bandırma ağır ceza seisi Hikmet Beyin 7 yaşındaki oğlu Necip, Şişlide Haltskâr Gazi ceddesinden geçerken, sürse gelen bir motosiklet tarafından başından yaralanmıştır. Zavallı çocuk Etfal hastanesine nakledilmiştir. Motosikletin numarası #lınmıştır. Polis bu meçhul otomobili bulmak için tahki- kat yapmaktadır. p Hikmet Beyin geçmiş olsun, deriz. Yedi gazete Aleyhine müstantik Hikmet B. in açtığı davalar mahkemede Bandırma mahkemesi reisi, sabık müs- tanik Hikmet B. tarafından, hakkındaki Dersetle meticelenen davanın o mahkeme- ye intikalini yazarken, muhakeme kararı ile alâkası olemyan maddeler zikrettikle- kaydile “İkdats.. , “Milliyet, , “Polirika,, “Yarın, , “Jamanak, , *Astarar, , Rumca “Avli,, gazeteleri aleybine oner bin Jira manevi zarar telebile açılan hakaret da. vaları, dün Istanbul iktnei ceza mahke- mesinde rö'yetedilecekti. Gazete mes- vi müdürlerinden bazılarına tebligat için muhakeme 31 mayısa bırakılmıştır. . Raşit Pş. torunları Ulviye, (Muzaffer, (Zekiye henımlar beraet ettiler. As- lan, on seneye mehköm oldu. Aralırında Dir alacak meselesinden çıkan ve mahkemeye intiksl eden ihti- ME tesirile kin besleyerek evvelce tica- rette ortaklık ettiği Bağlurbaşında bakkal Teofanı, Yolunu bekliyerek tesmmür su- retile öldürmekten maznun Aslanın mu- hakemesi, dün İstanbul ağır ceza mah- sevimli o yavrusuna kemesinde bitmiştir. Dün şahsi iddin ve müdafaa dinlen- miş, müdafas ssat onyedi buçuğa, kara- , d - nn müzakeresi, de onyedi buçuktan on ei rr z dokuza kadar sürmüştür. Hasan Lâdi, Asım ve Tahir beylerle teşekkül eden mahkeme heyeti, evvelce iddianamesini -serdeden müddei umumi Cemil beyin talebini muvafık görmüşler, Aslanın o tesmmüt suretile olmayarak | Teofanı öldürdüğünü sabit bulmuşlardır. Aslan, tehevvüren katilden onbeş sene ağır hapse mahküm edilmiş, ancak Teo- fanın Aslana karşı olan hareketleri ce- zayı azaltacak sebep olarak kabul olen- müş, ceza, on seneye indirilmiştir. Bu davaya, Aslanın vak'anın işlen- IŞ! saatte kendi köşklerinde olduğunu #öyledikleri kaydile idhal edilmiş olan merhum seansker Raşit Paşanın torunla- rından Ulviye, Muzafler ve Zekiye hanım- İarın saati tahminde yanılmış olabilecekleri düşünülmüş, kendileri hakikatı saklamak. tan müddel umumilij talebi veçhile beraet etmişlerdir. iki kararda itti- fakla verilmiştir. Bu muhskemeyi dinlemek için Bağ- larbaşı civarnmda oturan birçok kişi mah- kemeye gelmiş, geç vakte kadar bekle- mişlerdir. Vilâyette: Vali Yalovaya gidiyor Vali vekili Mehittin B. bugün Yalo yaya gidecektir. Yalova yollarının inşasında terahisi görülen mühendis Sabri Beyle fen me- muru hakkında vilâyetçe tahkikat baş- lanmıştır. Rumların intihap işleri Beyoğlu Rumlar eeöteveli intihabı için vilâyete müracaat etmişlerdir. m m — İhsan Abidin 73. İktsat vekâleti müsteşarı İhsan Abidin Bey İzmirde bulunmaktadır. Müsteşar bey İzmirden şehrimize gelecek, bura- dan da Londraya hareket edecektir. —ş——— a ——> karışmışlar, Ali Muhittin ve Fa- nl Rıza beyler göğüs göğüse gelmişlerdir. Bu arada Ali Mu- hittin Beyin ağzı ve yüzü ka- . İki zat arasında her hangi bir sui tefehhümden çık- tığı muhakkak olan bu badiseyi samimi teessürle kaydediyoruz. Profesör Doktor M. Lutfi l Maarifte ... İdman şenliği Gelecek cumaya kaldı Kiz, erkek bütün lise ve orta mektep- lilerin iştirakile bugün Taksim stadyo- münda yapılacak idman şenlikleri gele- vek cumaya tehir edilmiştir. Çünkü 'd man sahası, dönkü yağmurlardan bozul muş, çamur deryas halini almıştır. Ehliyetsiz şoförler Dünden İtibaren otomobil ve uram- yayların köntroluna başlanılmıştır. Tram- vaşlardan atlıyanlar da yakalanmaktadır. Yeniden ehliyetnamesi olmıyan 50 şoför yakalanmıştır. : İşte bu garip? Adapazarmda 45 kuruşa alınan patatesler Istanbnl da 11 kuruşa niçin ve nasıl satılıyormuş ? Devlet demiryolları umum müdürlüğü gazetemize şu mektubu gönderiyor. Muhterem gezetenizin 18 nisan 1930 tarihli mashasinın dördüncü sehifesinde (lkrisadi program) serlâvhasile intişar eden bir makslede, şimendiler nakliye ücretlerinin pahalılığı yüzünden memle- ket mahsdlarının ecnebi memleketler ma- hsulütma rekabet edememekte oldüğu yazılmakta ve Adapazar patateslerinin, nakliye ücretinin yüksekliği dolayısile Marsilya patateslerine nazaran İstanbula daha pahalıya mal olduğu bir misal ola- rak zikredilmektedir. Patates için ötedenberi tatbik edil- mekte olan bir tenzilli tarilemiz mevcut- ver, Bu tarifeye göre bir okka patatesin Adapazanndan İstanbula nekliye ücre tahmil, tabliye, vezin ve Haydarpaşa !i- man ve nhtüm Ücretlerile beraber 21 paradır. Bugünkü piyasaya nazaran Ada- pazarında toptan satiş fiyatleri: Baş kelle 5.12, orta kelle 4, sra 2 1-2 kuruştur. Hstanbulda toptan sanş fiyatleri ise Bunların İstanbulda temizlenmiş ve parçalanmış nevileri işe: İl, 8, 6 ku- ruştur. Marsilya (o patatesleri, (o Adapazarının parlak birinci ve ikinci patateslerine te- kabül ezmek Üzere: Baş kelle 13 1-2, orta kelle 11 1-9 kuruştur. Adapazarı ile İstanbulun yerl! parstesi toptan satış flatları arasında 2.1.2 2.1 1-2 kuruş fark vardır. Bu farkların yal- mz yarımşar kuruşu şimendifer nakliye ücreridir. Bu miktar tenzil edilirse 2.1,1-2. 1 kurusun ibaret kalacak olan farklardı, şimendifer nakliye ücreti hariç kalır, Bu farklar Adapazarı satış fiğelarına nisbet edilirse, sanş fiadarının, şimendi- fer nakliye ücrei bariç olmak üzre İs- tanbulda; *, 36, */, 37, */, 40 nisbetin de tezayiı ettiği görülür. Binsenaleyh bu farkların, nakliye ücretinden başka amillerin tesiri altında hasıl olduğu tabildir. Marsilya petateslerinin fiatı Adapazar patateslerine nazaran epeyce yüksektir. Bu farka rağmen Marsilya patatesleri Adapazar patateslerile rekabet edebiliyor- sa, bunda flattan ziyade evsafın tesiri olacağı aşikârdır. Makalenin diğer bir yerinde, müstah- siller, patatesi mahallinde bedava satsalar bile nakliye ve tahmil ve tahliye ücret- leri yekönönun, Marsilya patateslerinin satış Fanndan daha fazlaya baliğ olduğu yazılmaktadır. Nakliye Gcreti 21 para ol- duğuna göre İstanbulda ecnebi memleket patatesleri bo fista veyahut buna İstanbul limanında yapılan masrafların da ilâvesile hasıl olacak azami bir kuruşa #atılmalıdır ki, bu iddia doğra olsun. Halbuki bu pa- tateğler, nakliye ücretinin 26 misline sa- tılmaktadır. Aynı zamanda bu malümats nazaran Adapazanndan İstanbula patates rakle- İ dilmemesi icap eder. Halbuki mevcut ists- #stiklerimizden, Adapazarından Haydar. şaya külli miktarda patates nakledil- is olduğu anlaşılmaktadır. Ezcümle 926 senesinde 8900, 927 senesinde ise 10,500 ton patates sevke- dilmiştir. tül Sanayi müzesi Sanayilu tarihten evvelki de- virlerden bu güne kadar geçir- diği safahatı tesbit için Mısırda böyük bır sanayi müzesi açıla- caktır. Mısır konsolosumuz Tür- kiyenin de bu müzeye iştirak etmesini temenni etmiştir. dk: SEHİR HABERLERİ i Emanette: m Oktruva tarifesi Pazara müzakere edilecektir” Yeni ok wrifesi tabedil 1 Tarife lek beli pazar gir içtimamda müzakere editecektir. an | tarifeye göre, dahilde yapılan © i hiçbir $ey, alınmamakta, yalnız dan cüz'i bi? oktruva alınmaktadır. VUKUAT 24 Elbiselik kuma$ Beyoğlunda tepebaşmda Asım Amerika terzihanesine hırsız gi elbiselik kumaş şer, | Tuhafiye meğasında yani” Mahmutpaşada tuhafiyeci Mi dükkândan yangin çıkmış, bir “ yanmış olduğu halde yangın <i müştür, yi Madamın çantasında nel” vardı? ij Taksimde oturan Mn. Ardi İstiklâl caddesinden geçerken meçiğie yankesici trafından el çantası aşıf vr. Madamın iddiasına göre “ içinde 31 Jira, gayet kiymetli old lenilen irci! m bir sasi," pırlar bir yüzük Haftaya tehir edildi z tizm taşfiyeleri yapılağ Evelce de yazıldığı veçhile ; mekteplerin iştirakile Stadvomda #5 dmnastik şenlikleri yapılacaktı. ; havanın iki günden beri yağmurla X | vam etmesi ve sahanm çamurla O dolayısile şenlikler gelecek eumays Sp edilmiştir. Lik maçlarıda tehir et için bugün hususi maçlar yapıla Gelecek cura günü lik mıçlan © edilmiyecek ve çentikler öğleye bitirildikten sonra (şampiyon oynanacakur. Bugün Robert kollej sahssmda b adetizm müsabakalarına seçmeler * lacaktır. Memleket haberler | banı da bir İs; İki intihar Birisi veremin korkunğ bir eseridir İzmirde son hafta içinde # intihar vak'ası daha kaydedif i miştir. Birisinin sebebi vere! diğerininki henüz anlaşılamaf tır, al Verem yüzünden kedisini * | düren genç İzmir asliye mab” mesi zabıt kâliplerinden Tahsin Beydir. Uzun bir detten beri veremdir. Ser” yoktur, bir deri bir kemik *.. İine girmiştir. Kendini beki?” ölüme bir çare bulamıyan biç” genç bir gece kendini daha evvel öldürme vermiş, babası ile kardeşi duktan sonra kolunun d i kesmiş ve feci bir şekildeöl! tür. Ikinci intihar kadisesinin yol artisti O Madam Hellidir. Ne ole” anlaşılmıyan bir bir şey İ$ ve şedit acılar içinde ölmü İntiharın sebebini bir mi la zabitaya bildiren bu Ma Arap bir kocası | Alemdar — Şehir uyurken Asri — Aşk yüzünden bır Beşiktaş Hilâl —Gençlik çılg Ekler — Son emri İ Elhamra — Paris şarkıcı Etuval — Esrarengiz suvari