2 Ocak 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

#——> 6 — VAKIT. 2 Kânunsani 1539 Zampara Kıral Me 17 Samimi dostun hizmeti!.. Dük dö Risölyö ara'arında samimane müna- sebat bulunan Madam dö Turneli kırala takdimi bir vazife saymıştı Geçen fefrikalar hulâsası Kral on Beşmce Luinin daha pek genç | iken sefahat âlemine düşmesi adınm zam para İmal diye tarihe geçmesini mucip ol muştur. Zampara İmal zevcesi dr müna- sebalını kesdilklen sonra “Nel, atlesi kız- larından Madam dö “Mayyi, yi ve daha gonra siraşile hemşirelerinden ikisini gözde olarak kullandı. Dördüncü hemşirenin zev cinden korkarak uzak durması zerine *Luw, gözü beştner. hemşireye dikti. Bu kadın dal, pek gürel ve ciddi idi, yalnız dök Dajfenuc ile feldtun! bir muaşaka ge giriyordu. Dük dö “Rişölyö,, nün akraba ve dostu olan dük “ Dajenua , muaşakasım “Rişölyö,, ye haber verdi, Bunun üzerine aralarında büyük bir irtibat hasıl oldu. Madam dö “Flavakur,, da bun. ların sohbetlerine iştirak ederdi. M. lâ prens dö “Konti,, ve M. “Dümenil,, isminde bir refiki bu esrarı elde etmiye bir müddet uğraştılar. Bir akşam iki dost ile bu ha- nımlar bir hususi evde taam için arabaya binecekken M.dö | “ Rişölyö,, nün evine geldiler. Pren: vâö dostu dört kişiye re- fakat için çok ısrar ettikleri halde muvafakat yüzü gör- mediler. Hanımlar o kadar kat'i bir surette reddettiler ki koca arabada bir yer elde ede- | mezliler, O vakit. gidermiş gibi yaptık- tan sonra arabanm arkasına asıldılar ve araba gideceği yere vardığı zaman hanımları araba- dan indirmek teklifinde bulundular. Herkes şaştı ve baştan savılmaları müm- kün olmadı. “La Jönes,, ismini | taşıyan M. “ Rişölyö ,nlin uşa- ğı, bir araba arkasına ilk defa olarak binen kimselerin “ eldi- ven bahşışı ,, verdiklerini ihtar etti. Prens dö “ Kontı ,, kese- sini evde bırakmıştı; parası ol- madığını söyledi. O vakit araba- cı pervasızça dediki: “ Eğer prenslerde para olmazsa kimde bulunur? ,, Ertesi günü prens arabacıya iki altm bahşış gönderdi. «Rişölyö,,nün madam dö “Tur- nel,, ile irtibatı, madamın dükün | metresi olduğu kanaatmı vermişti. Halbuki dük kadının yalnız mah- remi esrar idi. Daha sonraları dükün metresini kırala taktim ederek teveccüh kazanmıya ça- lışmış olduğu ileri sürüldü. Bunu her kes yazdı ve her kes böyle zannetti. Fakat en iyi malümat almış olan kimseler meseleyi tamamen tevzih etmişlerdir. Her ne kadar garip görülsede dük ile markiz dö Turnel arasındaki rabıta sırf samimane idi. Madam dö “Ventimiye, ile meşgul olan kıral, Madam dö “Turnel,, e dikkat etmemişti. Bu kadının “Nel, ailesi efradı arasında, en yakışıklı ve şayanı perestiş olduğunu bilmiyordu. Zaten onu nadiren gördü ve gönlünü kaptırmıya vakti olmadı. Fakat madam dö “Ventimiye, nin vefatmdan sonra onu kıraliçenin mezdinde gördü, ve ondan başka ' için muavenet | hiç bir kadının kendini teselli edemiyeceği kanaatini besleme- ğe başladı. Madam dö “Turnel,, i bem asil hem güzeldi. Her hal- de başına saadet tacı konacak bir kadındı. Kıral aziz oda uşağı “Löbel,, in delâletile mmadamı “Versay,, şatosuna davet etti, Madam dö “Turnel,, hiç kimse farkma (Ovarmadan o“Versay,, şatosunda (yerleşti. Dük dö “Rişölyö, madam dö “Turnel, i sarayda nasıl bulduğunu o kadar açık bir surette ızah eder ki dükün bu izahatının mahzı hakikat oldu- ğunu kabule mecburuz. M. dö | “Ta'arek,, isminde birinin apar- tömanı Madam dö “Turnel, in apartömanları altında :miş. M. dö “Talarek,, in pederi M. dö “ Şalmozel,, kralın Madam dö «Turnel» ın apartömanını gece leyin ziyaret ettiğini görmüş. Bunu dükle beraber tesbit etmiş. M. dö “Rişölyö, Madam dö “Mokonsey,, e ve Madam dö “Lüksanburg,, a bu bapta yaz- dığı bir mektupta diyor ki : “Hanımlar siz de uydurarak mütalâa yürüten halk gibi, Ma- dam dö “Şatoru,, yu krala be- nim. takdim. eylediğim - zannını besliyorsunuz. (Devamı yan) Artist Pek yakinda bu isimde haf- tahk bir mecmua çıkıyor. Tiyat- ro, sinema, Varyete ve güzel san'atlardan bahsedecek olan “Artist,, az yazı ve çok resimle i en meraklı, en güzel yazıları en kolay ve sade bir lisanla yaza- caktır. Kartpostal ve rozet yaptırılacak Türk Maarif cemiyeti İstanbul mümessilliğinden: | — Cemiyeti- kartpostal'ar bastırılacaktır. Şe- raiti öğrenmek istiyenler Anka- rada umumi merkeze müracaat edebilirler. 2 — Cemiyetimiz hakimiyeti milliye bayramı günü dağıtacağı kâgıt rozetlerden bir milyon a - det bastıracaktır. Yapmak is - tiyen matbaa şeklini ve şeraltini öğrenmek Üzere kânunsaninin on beşine kadar Kadirgada mü- messilliğe (müracaat edebilir. Telefon: İstanbul 2647 İSANBUL YATIMEKTEP- LERİ MUBAYAA KOMİSYO- NUNDAN: Gazipaşa yatımek- tebi için 350 çift ıskarpin kapalı zarf usulile münakasaya kon- muştur. İhale 21/1/930 da Orta köyde Gazipaşa yatımektebinde yapılacaktır.Talipler teminatlarını | Yüksek mektepler mes'ul muha- | sipliğine tevdi ile alacakları makbuzu teklif zarfına koyma” hıdır, sBulmaca' Dünkü bulmacamızı ballede- meğdinizse bugünkü halledilmiş şekle bakarak yeni bulmacamı- zan sırrını meydana çıkarabilirsi- niz. Bunun için aşağıdaki tarife- yi tatbik ederek üç beş dakika meşgu! olmanız kâfidir: 123456789 1011 a riiliğ — - İİ İS M>x>r'>w umapp'ı DO ATM DUM © “Si zall a ugünkü bulmacamızm bhaliedilmiş şekli 1 23436 7891011 er TAM 7 OE JAWMBLN a5 Soldan sağa ve yukardan aşahı: 1 — Şömine 4, göğü 4 2 Şu 2. saklamak 4 3 — Şıkâr 2, sehimler 5 4 Küçük tavuk 6, yürek acan 4 $ — Oh 2, itirafin değil 9 6 — Alelüde değil 5 7 — İskambilde bey 2, bilgiç 4, rabit edatı 2 8 «— Sevap değil 5 9 — Veciz yapmak 4, akıl 2 10— Gülmiyen komik bir sinema artisti 5, nota 9 11 Uyğun 7, yardım İsteyiş $ mame m Üsküdar hukuk hâkimiğinden:; Ferit beyin Fatihte Sofularda Ortaçeşme ittisalinde Cemal be- yin 27-35 numaralı hanesinde Fatma Muazzez banım aleyhine evlenmenin uhdesine tahmil ey- lediği Yazifeleri ifa etmemek maksâdile hanei zevceyni terkile altı aydanberi evine dönmediği ve yabancı bir erkekla şurada burada gezdiği ve haysiyetsiz bir hayst yaşadığı esbabına müstenit olarak ikame eylediği boşanma davasından dolayı müd- İmizce Türkiye manzaralarından ve| deinleyh namına berayı tebliğ i büyük adamların resimlerinden irsal kılınan dava arzuhali sure- ti mümaileyhanın ikametgâhı ha- zırımın meçhuliyeti hasebile bilâ tebliğ iade kılınmasına binaen bittalep mahkemece on beş gün zarfında cevap Vermek Üzere ilânen tebliği ye yevmi muhake- me olarak tayin edilen 24-şubat- 930 tarihine müsadif pazartesi günü saat on bir için tarafeynin daveti ve davada terk sebebi de mevcut olması basebile müd- deizleyhanın bir ay zarfında ko- casının hanesine avdetle eylili- ğin üzerine tahmil eylediği ve- xaifi fa eylemesinin İüzumüunun ibzarı karargir olmağla olbapta- ki istida sureti ve yevmi muha- kemeyi muallen davetiye ve ih- zarname mahkeme divanhanesine talik kılınmış olduğundan muma- ileyhanın istidaya onbeş gün zarfında cevap vermesi ve yey- mi muayyende mahkemeye gel mesi tebliğ ve bir ay zarfında kocasının hanesine avdeti lüzu- mu da ihtar olunur, ilyarderle Nasıl zengin oldular? “ Krup, lar :4 On sekizinci asır zihniyeti Prusya ticaret nazırının iddiasınca sınai bir teşebbüse yapılan yardım, o teşebbüsün feyiz bulmasına engel olurmuş —— —ee em Geçen tefrikalar hülâsası Yedi öalnden beri çelyarak oldukça servet, ve muhülerinde #ibar kozanmış olan Krup ailesinin yedinci batın mümesstli olan Frederik Krup tolisiziik delayısle bütün sertelini balırmışkı. Krup kendini toplamağa bir çok çalıştığı hakle mesaffak olmadı. ve nihayet fakriçinde vefat etti. Yerine on dört yaşındaki oğlu Ayrad kalmıştı. Alfred birçok uğraştıktan sonra enkaz hatindeki fabrikayı ihyaya muvaffak oldu, Altı sene sonra fabrika ame- lesinin mıktarı ona çıkabildi. Pederin inşa ettirdiği koca fab- rika henüz bomboş gözüküyordu. Ancak sermaye fıktanı, işletme- nin tevsiine imkân bırakmıyordu. Nibayet “ Krup , un validesi “ Berlin ,e giderek (Prüsya kıralna müracaate karar verdi. Bu suretle para kaygusundan kurtulmağı ümit ediyordu. Zev- cenin bütün servetini feda ettiği fabrikanın, halini izah etti. He- nüz büyük bir muvaffakıyet elde edilmemekle beraber kömür ve demir madenlerini yakınlığı do- layısile imalâtta büyük kolaylık görülecekti. Nakliyat gayet ko- laydı, seri bir inkişafa intizar olunabilirdi. Yalnız iyi bir dö- küm ocağı tesisi için lâzım ge- len sermaye noksandı. Fakat Prusya hükümeti yüz sene sonra yapmış olduğu veç- hile bol keseden sarfedecek va- ziyette bulunuyordu. Ticaret na- nr şu mötalâayı yürüttü: “ Şimdiye kadar yapılan bir çok tecrübeler sınai bir teşebbüse edilen yardımın onu ikaz, muha- faza ve tevsi etmediğini mey- dana çıkarmıştı. ,, Bu mütalâa üzerine Mâdam Krupun ricası reddolundu. Ço- cuk hükümetin yardımı olmadan işini başarmağa mecbur kalr yordu. Buna muvaffak oldu. «Krup » bazı fenni üsülleri tekâmül ettir- di, Sert ve gayet parlak silin- -dirler imal etti. Bu silindirleri Adilerine verilen fiatın üç dört misline alanlar oldu. Fakat istih- salâtı pek mabdut idi. Büyük badde istivanileri gene İngilte- reden ( celbediliyordu. o Çünkü Krup on santim kutrundan fazla istivaneleri omatlup tekâmülde imal edemiyordu. Nibayet bu güçlüğü de atlatmağa muvaffak oldu. İmal üsulünü ıslâh etti. Daha kalın kuturda İstivaneler yapabildi; o vakit her taraftan İyüzlerce talerlik siparişler yağmağa başladı. Bu mühim bir terakki idi. Alfred Krup şimdiye kadar yap- tığı küçük işin tekemmül ettiği ni görünce, kendisini tanıttıra bilmek için Cenubi Almanyaya gitti, 1829 da gümrük ittihadı- nn tekemmülü ve heyeti itti- hadiye bükümetleri arasındaki gümrük resimlerinin ilgası fab- rikatörlere büyük hizmet etmişti. Alfred Krup bu vaziyetten ilk İ istifade edenlerden oldu. “Vür- tenberg,, de “Bavyera, da ve İ “Saksunya,, da bir çok müna- sebat ve müşteriler peyda etti. A 1834 senesi künunevvelinde idi. Krup “Berlin, darbanesi müdürüne muazxam bir projeden bahsetti. Büyük bir fabrika plânı kurmuştu. Bu fabrikanın üç çekiçli bir döğme makinesi, bir kulesi, fevkalâde teşkilâtı olacaktı. Şimdiye kadar elde ettiği muvaffakıyetler boş yere öğünmediğini ve büyük tasav-| vurlarının hayali olmadığımı gös- teriyordu. İki senede fabrika müstahdemlerinin adedi dört mis- lini bulmuştu. Yirmi iki yaşındaki bu patronun maiyetinde şimdi 45 amele çalışıyordu. Zamanı hazır teknikinin harika- larindan istifade etmek; bu harbı bir örs çekice malik olmak, bir kazan ve bir intikal teşkilât sayesinde bir menbadan bütün fabrikayı işletebilmek, işte genç Krupun düşüncesi bu idi. Fakat bu düşünceyi hakikat haline sokmak için mühim ser- maye lâzımdı, halbuki Krup he- nüz bundan mahrumdu. “Berlin, hükümeti nezdinde tekrar teşeb- büsatta bulundu; bu teşebbüsle- ri de reddedildi. Maamafih, ha- libazırda Krup müessesesinin vâziyeti iyileşmiş olduğundan akriba muavenet teklif ettiler, Hepisi Krup firmasına İştirake ona para tedarikine veya kefa- let etmiye amade idiler. Alfred Krup bir dayızadesi ve gayet faal olan kendi biraderi “Her- man,, İle birleşti; istibsalâtını ve ticaretini tevsiden başka bir şey düşünmiyordu. Yeni metod birçok güçlükleri mucip olmiyor değildi. (Bitmedi ) —— 2 —— Bahrtiyuna ilân: Karadenizdeki Ereğli limanının şimalindeki Bababurnu fenerinin bulunduğu mevkide bir kampana tesis edilmiştir. El ile müteharrik bu kampa- nanın 4 kânunsani 930 tarihinden itibaren sisli ve pusulu ve tipili havalarda her iki dakikada bir yekdiğerini müteakip kısa fasıla ve sedalarla beş defa çalınacağı bahriyuna ilân olunur. Devlet demiryolları ve Timaü- farı umumi İdaresinde 225, adet masadolapve yazı- bane kapalı zarfla münakasaya konmuştur. Münakasa 20 ikinci kânun pazartesi günü saat 15.30 da An- karada Devlet Demiryo'ları ida- resinde yapılacaktır. Münakasaya iştirak edecek- lerin teklif mektuplarını ve mu- vakkat teminatlarını ayni günde saat 15 e kadar Umumi Müdür- kalemine vermeleri lâzımdır. Talipler münakasa şariname- lerini 5 lira mukabilinde Anka- rada, Malzeme dairesinden, İs- tanbulda Haydarpaşa mağazasın- dan tedarik edebilirler.