8 Aralık 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—— 4 — VAKIT. 8 Kânunevvel 1929 le al m e e İ Bu faşistlikten başka bir şey değildir Yalan şayıalar on günlerde borsada sterlin fiyat yokuşunda dört nal koşarak yükseldi. Para işlerine ömrünün hiç bir zamanında akıl erdirememiş, be- nira gibi bir adam için borsa, pek yabancı bir yerdir. Orada olup biten işlere burnunu sokma. “Olması lâzım gelir. Fakat bu mes © Sele, ihtisas davası olmaktan çık. mıştır, Ondan konuşmak için, vatandaş olmak, bu memlekete darile bağlı bulunmak kâfi bir ar. İngiliz lirası bir hafta içinde yüz kuruş yükseldi ve bir günde kırk Ikuruş düştü. Hudutları, dünyanın en cesur en kahraman ordusuyle beklenen, şere'li, muzaffer bir memleketin parasında, halta ve günlerin bu kadar büyük sarsıntılar yapması akla, ilme sığar şeylerden değik dir. Netekim bütün banka mü dürleri, bir tek sesle: “bu yük: selişe meşru hiç bir sebep yoktur !, dediler. "4 Alttan alta işidilen fısıltılara göre terelfuun bir takım yalan şayıalardan ötürü çıktığı anlaşık miışmış, Evvelâ fhult halinde beşliyan iddiaları çok geçmeden gazetelerin başmaka'elerinde gör dük. Fakat gene o onlardan öğrendik ki bu yalanların çıktığı yeri, bulmak kabil olmiyormuş Bize kalsa bu yalan şayıaların üstündeki perdelerin bâlâ sıyrıl. maması cürmün ne korkunç bir | sey olduğu, lâzım geldiği kadar berrak görülmemesindendir. Halbuki bunun vatana, cüm- büriyet idaresine, millete toptan kurulmuş bir suikasttan okalır yerimi vardır? Bu yalan şayıa- lar yüzünden bu memleketin uğ- radığı zararı bangi cinayetin en kanlı izlerile ölçebiliriz? Bu yalan şayıaları çıkaranlar, nunun: * vatan hainliği, de diği ve haklarında idam hükmü verdiği mel'unlardan daha gü pahkâr, daha kabahatlı değil yağ VAKIT sa derununda asarlatika gam olunmak oldu- na dün yazmış idik. Matbaamıza haber veril- diğine nazaran işbu ta- harriyalla bir bostan ku- yusu cesâmetinde bir ku- pu bulunmuş ye gayet muhkem inşa olunmuş olmağla derununa keşif için adamlar indirildikte bir, iki kapu müşahede edilmiştir. Mezkâr kuyu taihir olunacakmış. Riya- yet olunduğuna göre İs- fanbu un fethi esnasında işbu kuvuya zikıymet bir takım eşya saklantir miş. Mukaddemleti dahi bu mahal içün bazı teşeb- büsat icra olunmuş ise de natemam kalmış imiş. Balâ biriki zaf hafıt- yat içün imfiyas talep ediyorlar imiş mmm midir? Eskiden “ tahdişi ezhan terkibile ifade edilen bu türlü cinayetler, daima lâyık old iç dan çok hafif cezalar a Şimdi şeniyeti gören insanlar ta- rafından idare ediliyoruz. Astık elbette bu alçak bhırslara karşı memleketin kapıları ve can da- marları açık bırakılamaz. Vatan hainiği, ister borsada, ister ban- kada, ister sokakta yapılsın, hep ayni keskin satır altında yere serilir. Seyyah Günün siyaseti İİ Lehistanda vaziyet Jebistan Diyet meclisi uzun bir müzakereden #onra * Svitalski , hükümetine ademi itimat beyan etti. Neticenn bu olacağı zaten malüm idi. Relsi- cümhurun hakkı kanunlsini isti. mal ederek meclis müzakeratını bir ay tatil etmesi ancak bu hadiseyi biraz tehir edebildi. Meclisin toplanmasından mu- kaddem relsicümhur, başvekil M. “Svitaleki, ile mareşal “Pik sudaki, yi nezdine davet ede rek mecliste muhalefetin ekseri yet kazandığı takdirde nasıl bir battı hareket takip edilmesi icap edeceğini müzakere eylemişlerdi Maama'ih Diyetin verdiği ade- mi emniyet kararı mukabilinde ne suretle hareket edileceği hak- kında hükümetçe verilen kararın şekli henüz melüm değildir. Diyet meclisinin bu içtimamda ruznamel müzakeratta 193031 bütçesinin evveliyatının tasdiki, münzam krediler hakkındaki yirmi projenin tasvibi ve Diyet müzakeratı mizamnamesinin ta dili mevcut idi. Ruznamede hükümetin hakkında itimat kararı verilmesi mevzuu bahıs değilken müzakeratın aldığı şekil itimat meselesinin ortaya atılmasını mümkün kılmıştır. Vaziyeti hazıra karşısında bü kümetin ne suretle hareket edeceğini o tahmin omüşküldür. Diyetin tuttuğu tarikin mehali kini nazarı dikka'e alan mareşal Pilsutekinin bundan evvel bir defa daha yapmış olduğu veçhile diktatörlük ilân ederek Diyeti dağıtması kaviyen memuldur.. Eğer Omarşal, memleketteki nüfuzuna güvenerek kolayca ba- şara bileceği bu teşebbüse giri miyecek o'ursa “Svitalski,, hükü- meti yerine gelecek kabinenin muhaliflere istinat etmesi ve kanunu esaside icrası icap eden tadilâttan ferağat olunması lâzım gelecektir. ( Pilsutaki ) nin, bu ikinet tak- dirde memleketin geçireceği bub- ran metayicini nazarı dikkate alarak filiyata geçmesine intizar doğru olur. Maamafih mareşalın diktatörlüğü geek Almanyaca gerek Rusyaca şayanı memnuni- yet görülmiyeceğinden, Lehista. bın siyaseti hariciyesi üzerinde sui tesir göstermesine İntizar olunmalıdır. Velhasıl Lehistan si- yaseti gerek dahilen ve gerek haricen oldukça endişeli bir bub- ran geç rmektedir. Bu buhranın ne gibi neticeler tevlit edeceğini yakında göreceğiz. * ÖOmrup Meb'uslar böyle bağırdılar Fransız meclisinde bütçe müzakeresi gürültülere sebep oldu - Paris 6(A.A.) — M. Tardieu muvakkat bütçe usulüne müracâat edilmemesi ve bütçenin müstacelen tasdik olunması icap ettiğini beyan eylemiştir. Deği üzerine sosyalistler “bu faşistlikten başka bir şey di . diye baykırmışlardır. M. Tardicu, şiddetie protesto- da bulunmuştur. M. Auriol ile M. Daladier muhalefetin bu husustaki hattı hareketinin doğru ve baklı olduğunu ispata çalışmışlar, hükü meti cebir ve kuvvete müstenit bir siyaset tatbik etmek istemekle ittiham ötmişlerdir. Nihayet meclis, umumi bütçenin biran evvel tasdikini temin için günde 3 celse akdetımeğe ve pazar günleri de toplanmağa 142 muhalif reye karşı 330 rey ile karar verilmiştir. Radikallerin bir çoğu müs tenkif kalmıştır. Paris 6 (A. A.) — Bu gün mazbata mubarriri tarafından meclise tevdi edilen 1930 harbiye bütçesinden bahseden Paris gazeteleri Fransız ordusuna ait tabsisatın Alman milli müdafaa ordusile zabita kuvvetleri için bütçeye konulan masariften daha az olduğunu ve müdafaa edecek kara hudutlarına malik bulunmuyan Ingiltere ordusu- nun masarifine hemen hemen muadil bulunduğunu kaydeylemektedir. Fransa harbiye bütçesi 1929 senesinin ayni”olerak 4,5 milyardan ibarettir. Müstemlekelerin müdafaası içın ayrıca bir milyar 760 milyon İrank tahs's edilmiştir. : Lchistanda kapatılan meclis Takrar toplandı ve daha ilk içtimamda hükümete ademi itimat beyan etti Varşova, 6 (A.A.) — Diyet meclisi mesaisine yeniden başlamış- tır. 3İ teşrinievel © hadiselerinden bahseden reis ordunun siyaset haricinde kalması lâzım geldiğini beyan etmiştir e Meclis, Teşrinievel vakayii hakkında tahkikat yapmak üzere meb'uslardan mürekkep bir encümen teşkili hakpında hükümete taraftar blok tarafından verilen takiriri reddetimiştir. Bunun üzerine blok azası içtima salonunu ter- ketmiştir. Varşova, 6 (A.A) — Diyet meclisi uzun bir müzakerede, adliye ve hariciye nazırlarının beyanatından sonra hükümete ademi itimat beyan edilmesini talep eden bir takriri 190 muhalif reye karşı 240 rey ile kabul etmiştir. Araya müracaat neticesinin tebliğini mütenkiy» komünistler tezahüratta bulunmak istemişlerse de reis celseyi tatil etmiştir. N Varşova, 7 (A.A) — Dün diyet meclisinin vermiş olduğu ademi itimat reyi dolayisile nazırlar meclisi tep'anmışlır. Kabinenin bugün istifa edeceği bekleniyor. Atinada grev bittimi, bitmedimi? Gelen haberler birbirini nakzediyor © Atina; 6 (A.A) — Vessiti nakliye müstahdemlerinin ilân ettiği grevden mütevellit vaziyette bir değişiklik yoktur. Hükümet, doğru ve haklı bulduğu talepleri kısmen isaf edecektir. Selânik, 6 (AA) — Tramvay amelesi grevi nihayet bulmuştur. Atina, 7 (Apo) — Atinada amelenin grevi devam ediyor. Atins dahilinde tramvayı dinamitle havaya uçurmağa teşebbüs eden Ko- münist amele derdest olunmuştur. Venizelos yalnız grevci şimend'fer amelesinin metalebini haklı bulmuş diğer grevcilerin müddeliyatını zedeletiniştir. Atina. 7 (A.A) — Grevler akim kalmıştır. Bugünde greve de vam edecek olan tramvay müstahdemini iş'erinden çıkarılacaklardır. Elektrik amelesi de grev ilânna kerar v dir. M. Venizeloa, bugün grev hareketine iştirak etmiş olan talebeyi kabul edecektir. haa akal iğ ime ei © Çinde huzursuzluk Nankin, 6 (A.A) — Burada bir nebze huzursuzluk ve endişe sürmektedir. Hükümet kıtaatı efradından bir kısmının daha ayrılıp çekilmesi üzerine örfi idare ilân edilmiştir. Bu suretle ordu. dan kaçanlar iki gün evvel Punkovda isyan eden ve Tiyencin Pu- kov şimendiferlerile şimal istikametinde yürüyen kıtaata temayül göstermektedir. Asi kuvvetlerin takriben 50 bin kişiye baliğ olduğu, şimdi yollarını değiştirerek Pukov üzerine ilerlemekte oldukları söy- leniyor. Hükümete sadık kalan 5 fırkaya asileri geri çevirmek için hareket emri verilmiştir. Moskova, 6 (AA) — Tas Ajansı bildiriyor: Mareşal Çang-Sueh- Dang Nikolsk konferansında elde edilen neticeleri temamile tasvip ettiğini, evelce teati edilen telgraflar mucibioce elyevm muallik bulunan bütün meselelerin müzakeresi için derhal bir mümessil gön. dereceğini Sovyetlere bildirmiştir. i Tokyo, 7 (A A) — Mukdenden gelen haberlere nazaran, Sov- yetlerle Mançuri arasında aktedilmiş olan ve şark şimendiferleri ibulâfının halli için yakında icra edilecek mürâkerata mukaddeme , teşkil eden mütekaddim itilâh Nanken hükümetinin tasvip etmş olduğu rivayet edilmektedir Almanyada komünistler Berlin, 7 (A.A) — Komünistlerle polisler arasında bir çarpışma olmuş, iki polis yaralanmış ve birçok kimseler tevkif edilmiştir. gin Sy, 4 ; Ek vi ai Londrada müthif bir fırtına Londra, 7 (A-A) — geceki fırtına Londrada hasarlar yapmıştır. çok evlerin si türmüş mahzenleri sü bir çok kimseler damlard”; şen kiremitlerin isabetile : mıştır. Sabahın dördün? pi şiddetli bir yağmur ve müterafik olarak kuvveti” fırtına memle ketin ", aksamını © yalamıştır. adaları civarında fırtın8 kudurmuş ve rüzgâr milden fazla bir miştir. | Merwede Norveç vapuru karaf? | muştur. o Tayfası, n civarında bulunmuş ve mıştır. Manş denizind€ sürati halinde (bulunan bir vapurundan istimdat * alınmıştır. Birçok tahılı, mileri mezkür vapuru © dina koşmuştur. a İspanya kabinesi Hendaye 6 (A. A.) <İi mo de Rivera nın kabineö' 7 nunevvelden evvel bağ! yapmak niyetinde olduğu” yor. Şddetli bir fırtıt Vigo 6G(A.A)—A 1 sahilinde şiddetli bir fırt #| küm sürmektedir. Bir çok * taşmakta mühim zarar v0 “| sebep olmaktadır. i Yeni bir çelik ya?” Londra,7 (â.A) — Br nedenberi yapılmakta 2 rübeler neticesinde ali” kadar hafif ve ondan ç nıklı bir nevi çelik OimiZi miştir. Şimdiye kadar, *#İ yomdan yapılan ve deniz" tinden kolayca paslanan teyyareleri bundan sonr lik ile yapılacaktır. ; Meksikada gres! ; Nevyork. 6 (A A) — ile Verakruz © arasında Meksikan şimendiferi bf leden sonra grev ilân etm” Şimdiye kadar hiçbir Lu olmamıştır. Kumpanya, *“ miktarını azaltmak sureti lerin lemesini temine çalışm” Bir senede 104 sali Şikago G(A. A.) —”. şam bır binaya bomb8 “ii ekserisi Çinli ve Japo” üzere 20 kişinin ya sebep om Bununl? senesinde yapılan suikasll8" baliğ olu e “VAKIT,INTAK —— e yi Pazar Kânunevvel 1929 Güneşin doğuşu: Sabah OÖğin İkindi Akşam SAZ 1205 ARR Bugünkü hava Röngür mütehavvll esecek, hP* açık olacaktir