7 Aralık 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8

m 8 — VAKIT. 7 Kânunevvel 1929 Kâğıteskiden nasıl yapılırdı, şimdi nasıl yapılı Medeniyetin, ilmin, irfanın yayılmasına vasıta olan tarihi bir keşif: Kâğıt... Mehmet Ali Bey verdiği konferansta bunu; şöyle anlattı Terihin demir devri namını vef- n gibi yi surette göste- asırlar insanlar » yazı Papirüs vadisinde yen deki Papirü al olunduğunu a da işlendiği, tarihi Vr lin or. ağ kağıdı s dar Milâdın onuncu la Papi- er bayvan derileri ile lunan PAR de birçol zamanlar kullanılmı: Fakat bütün W vi satıhları yam surette TE edilecek ka- eğildi. Umi ler, ipekten mul bir nevi ii üzerine İırça Bu kumaşın e tif, inçe ii ii. beli ela semi için Çı ler kl ma pi kumaşın Ki d hk : eden elyaf bela er va eşerek, kumaşın atkı ve çözgü EPİ EKM iyce pürüzleri kapatmış iz bir tı çi möymi sy gelinciye ka- dar havı EN —— haline Ki to Bld ayal sonra su ei — in edil- Sö ba şlanmıştı! si idi Anemi Lichenisi yerine nişasta ve Jelâtini iğ etm ard ai bam- 0 nesci madeni nesce tahvil edil- Sr. Maamafih kâgıt 14 üncü asıra dar e imalâthanelerde ustalar: tarafından ni pek tadil olnmaş şekilleri bl kulla- nılıyor. bodan veya telden mamul ğa e Meli imali at usta| ve uzu a ih- tiyaç ei li gn çare bulmak için çalı ken lina N fal Sl malini nihayetsiz ma, teşribatını Yaş kâğıdın kurufuması muşayıp İpli — mütecanis olacak — idtiktı tün esaslarını — bulumuyo: bert in keşfi İngiltereden sre meni eki da in bir Ka ikinc vesaltinin bu tekâmülü kağıdın nefasetinişucuzlu- gunu ve bolluğunu temin etmiştir İlk Mer a esinin Almanya dubulün: sene sonra Alman ada a) eg fabrikası çalıyordu 29 yaya 'intişar etmiş olduğu halde, bugün bir tek kâğıt fabrikamız yoktur. Kali aksazı şarkta miylât tan asır evvel o keşfolunmuş; m ei ya Tug Afrikayı geçerek Endülse kadar in- tişar etmiş ve oradan a İtak yı nihayet bütün 1 do laşmıştır. Her nedense ii gi- derken uğramamış: bütün memle- ketleri ziyaret ettikden sonra av- dette gelmeği münasip görmüş. Şarkın mahsulü olan bu san'ati ancak 18 inci asırda garptan alme- Ea teşebbüs etmişiz. İbrahim Mü Bel ei he kurulan matbaa bir ntılardan sonra İkinci den yeri psa sonra kâğıt ihtiyacı hisse dilmişş memleketimizde Ye kâğıtlarının da memleket- mali lüzumu gayet en düşünülmüs, İbrahim ferrika ve Sait Mehmet Çelebi gibi zevatın himmetlerile ilk Türk kâ- 1742 tarihinde Yalovada Bu babelkae Ba nılan alât ve edevat; tatbik ol usül- ler muasırı Avrupa Bl imal De aynı idi, ke ba man Avrupadan gelen in i ayarda idi. Hatta üzerindeki lan resmi filgran da aynen Yapi kpa usulünde kâğıt imali ci kâğıthane epice zaman çalışma: Selimi Salis zamanında İmaltta İs- ul: Ağıthı muştur. Ezcümle Rus: ven Behiç efendi Ki anenin mesine çol unu Beykoz fabrikası nda iel t almak e ie mıyordu. Hatıralarda yal gibi kalan ve fakat Suk Mi tçılığını ku: EMAK ei ML ali müteşebbislere ba Beykoz fabrikası e imiordi), Ancak bükü br ve ei e olması üzünden ecnebi makasıdına kur din Beykoz fabrikasının tarihçesini müstakbel Türk kâğıt: yi ima ve m vesilesi olamam, nakletmek istiyorum Daha di bizzat ta den biri ağzından dinlediğim ve gösterdiği vesikalarla e a m şöyle oluyor: le Ser karin Osman B it ie e gi nevi kâğıt imal etmek üzere İmtiyaz alıyor. Ve mü- teakıben Hamidiye kâğıt fabrikası şirketi ie bir anonim şirket be olunuyor. İmtiyaz müddeti elli.sene zarfında başka kim- mis kâğıt imal a anlaş yerlimiye fakat Ber Gi lerde mevcut ee akik ki kalacaktır. (17 şirkin Ri 300 000 Osmanlı altınıdır. Bu parayı İngilterede bir ser- mayedar gru; grup ilk had erme onunu yani 80 maninin Londra peer yor ve bu suretle şirketin külü eN resmen tal ve e tcaret v. Di m 180 a müeeler nuyor. Tebliğden sonra hisse & tabı ve tevzi ediliyor, diğer tan kâğıt makineleri imalile Masson Scottet Co gil mukavele yı Bu oyak Bu anlaşmaya göre cıgara İl imali için kullanılacak 4 üncü kinenin imalinden sarfı nazar yor. Fabrikanın tamamen ku sından sonra 6 ay işletilmesi son Geli çime ii Fabri 3 yor. Dk am ra İsleri “rim en Scott fabrikayı kapatıyor ve ameleye yol vermiyor. İ taraftan İngilterede sermayedar! aleyhine dava açıyor. Neticede oz fabrikası Masson Scottun yor. Oluyor ama şirketin hi er iken harbi umum! bi lât başlamadan tatil olunuyor Harp zamanında Almanlar © leketin müdafaası için ve hiç bir tarafta imi demir, kalmamış gibi - Beykoz hâğıt rikasının mak ini b zeme yapmağa kar. Bir taraftan iğnesi oka lizlerin bir müessesesini ızrar ei ve bilbassa Alman kâğı p yeni: makinel ediy orlar aci alizin vk a dost görünen eller an rulan bu darbeyi © nın küme değil menetme hil lan ve senelerce süren İL) Bu imtiyaz mukavelenamı ve sair mahallerde kâği duğunu öğreniyoruz. Fakat ne imler tarafından buluş