24 Kasım 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

Yaz me 2. Seçen senâ (o (Graf Zıplin) | a GN KAYİLLK ik giliz fenni Alman fennine rakip! R. 101 garajında yangın tehlikesinden dolayı bususi tecdidi hava tertibatı yapılmış. Graf Zeplinde sigara içilmesi menedildiği halde İngilizler R-101 de sigara salonu yapmışlar. R- 101 deki yemek salonu 50 yok varında bulunan iki yan makine lerden zayi olan hararet tayfa ve yolcu dairelerini ısıtıyormuş. Van- tilâtörler bir taraftan makineleri soğuluyor ve sıcak havayı salon- lar etrafında dolaştırıyormuş. El- hasıl R - 101 de hava mühendis Nobel mükâfatını Kim kazandı? Dük dö Brolyi fen mütahassısı olmadığı halde akıl sa- yesinde bulduğu keşifle fızık mükâfatını aldı Karilerimin kısmı azamı Nobel mükâfatı hakkında malümat sa- hibi olmakla beraber, bu mükâ- fatın sureti ihdası hakkında bir kaç «öz söylemeyi zait addet- miyorum. On dokuzuncu asrın son kıs mında “Nobel, isminde bir Da- nimarkalı mühendis “Dinamit, denilen tahrip edici maddeyi keşfetti, “Nobel in bu keş'i, har- baletletlerinin tekâmülünü, bom- ba ve envai tahrip tanelerinin yapılmasını mümkün kılmıştır. Bu keşfin neticesinde milyon- laca insan harp sahne'erinde te ief olup gitti. “Nobel, e gelince keşfi saye- sinde pek zengin oldu; ve vefat ederken, beşe riyete yaptığı fenalığa bedel bir iyilikte bu'un. mak emelile servetinin bunlar yekdiğeri ile cidal halin de bulunuyorlardı. Bir taraftan “Niyoton, un mesaisi neticesinde ziyanın mütekatti ve maddi ma- hiyette bir intişara tabi bulunan küçük cüzü fertlerden hasıl ol- duğun iddia ediyoılardı. Bu mes lek taraftarlarınca bir ziya hüz- mesi hali faaliyetteki bir mitrak yözün kurşunlarınn atılmasını andirir bir şekilde vücuda geli yordu. Diğer cihetten “Huygens, ve “Fresnel, e iştirak edenler ziya- yı maddi ve müdavim bir te mevvüçien mürekkep addediyo- lardı. Bu ikinci ak'de iptidasında pek sağlam gözükürken olr keşif onu zaiflattç; Ziyanın müdavim olme. yip mütekatti (olduğu ve her hüzmenin li yazdığımız bir mektup- | cuyu alıyormuş. Dans salonvnun Ziltere ile Hindistan arasın döşemesi yaylı imiş. Kamaraların seferlerini yapmak üzere i e ENAM ola dilmyanz 68 en mükemmel yataklı vagonlar ka- ir bi gemisi R - 101 e da- İG. "bre malümat vermiştik. Şen Sehe ikmal edilip uçuş dar muhteşem olduğu söyleniyor. R - 101 deki yeniliklerden biri de kolayca “iştia! eden benzin yerine” makinelerde mazot Yakıl masıdır. Bu haberlere mahsus o- hen bu tekne hakkında elde liği itibarile bir takım yenilikler vardır. Balonların inşa masrafından mada İngilteredeki bağlama direği 50000, hangardaki tadilât 98500, su ve bağlama direği 53000, Mısırdaki idrojen tesisatı 22000, Mısırda yol ve saire mesarifi olarak 14000, “Kuanta, ismi verilen bir takım mütevalij*ener- ji, - kuvvet - kesrinden terekküp ettiği ispat edil di. “Radyom, un inşiaa- unda görülen ve telsiz İ tezraf lambaları tarafın » dan neşredilen “Elektron, Pak date ismindeki gayet kü- çük atomlar keşfedildi. bir okısmını varidatını sene obeşeriyete hizmet edenlere mükâfaten veril meye tahsis etti “Nobel, in vasiyeti (o mucibince tahsis ettiği resülmalde senede <hasl oOOö'an 1,080,000 irank beş kıs ma ayrlı; ve her biri © sene zarfında e . bülâğatöo larak Breadmore fabrikası tara- ye. 3 Gi Zee) fından imal edilen beheri 600 der, Peru. ap : beygir kuvvetinde beş Dizel mo- R 15 metre kadar kısa olan 7101 in kutru Alman gemisi Viz kutrunu 9 metre kadar teca- N, *derek takriben 39 metredir. bei Zeplinin bacmı © takriben ki metre (Omikâbi olduğu e R -101 in hacmı 142000 eya kadaıdır. R -101 İyi et fabrikalarında inşa edil Ağ, halde eşi olan R - 100 de Ming? Güarantee Company. ta- ikm, 300000 ingiliz lirasına Arveri hesabına inşa edilmiştir. xg ika hükümeti bunlardan bir Maya geniş ve 16 metre kadar R ki hava gemisi ısmarlamıştır. büyü, 100 de dahil olmak üzere ld, hava gemileri o duralumin alüminyum çeliğinden i- “ui edildiği halde R-101 tekne iğ ales kirişleri, bisikletlerde İğümüz gibi; boru tarzında » Selikten imal edilmiştir. Yü, , Yum halitası gaz torbala- amilleri, kamaralar gibi di- ii Srlerde kullanılmıştır. b, #üvertede tertip edilmiş o- a işiye mahsus kamaralar, : Ve eğlence salonları diğer | lerde olduğu gibi (asma eni Yapılmayıp hava mukave- Ming özaltmak üzere tekne de- Be edilmiştir. Bu yeni- (Ma b rika balonlarında da ay- | ta, vik edilecekmiş. Oda, Ha Sallar balonlarda yanmı- ok, ME Mm gazını kullanmıyor- Man b, Tikada mebzul ve ucuz . > hi “ja, TİĞİĞİ Zİ. z EE; gazı hükümet harice çı- YON. İngilizler. R- 101 de kullanıyorlar. idrojenin S... Hihdistandaki Hangar 172000, Hindistandaki o bağlama direği 53000, sair masrat için 33000 İngiliz lirası olarak cem'an 500400 İngiliz liralık masarif yapmıştır. Müderris Salih Murat törü pervaneleri çevirmektedir. Bu makinelerde ne mazota ve ne de karbüratör mevcut olmayıp gaz tazyik hararetile iştial etmek- tedir. Kamaralar ve salonlar ci- R. 101 mühendisler iy başda ——————— Akşam çayı balonda içilecek Londra, 23 (A. A.) — R. 101 balonubugün iki yöz millik bir sefer yapmak üzere parlâmento azasıpdan, ikisi kadın olmak 72 zatı hamil olduğu halde kardington tayyare karargâhını terke - decektir. Balonda 180 kişi bulunacak ve öğle yemeği ile akşam çayı balonda yenip içilecektir. : Sözlü filmler her lisanla konuşabilecek Çikago Tribün gazetesinin verdiği malümata göre yakında sesli Gil sözlü kısımları istenilen lisanlarla konüşabilecektir. Sinema mü leri Allan Duvon vakubulan beyanatında sözlü bir filmi istenilen dil ile konuş turmak kolay bir iştir. İngilizce ile hazırlanan bir filim Almanca ile konuş turlmuştar. Bunun için, meselâ A'mancaya çevrilecek bir filim, Almanca bi len aktör ve aktrisler karşısında çevrilmekte bunlar söylenecek sözleri ken di jisanlarile söylemekte ve bu suretle ilim o lisana çevrilmektedir,demiştir - İŞE Mm 2<4 m ça ge EĞ Apre “5 edebiyat, Fizik, kimya, riyaziyatta en büyük muvaffakıyet göste trenlerle sulhü selâmeti cihanı temin edecek bir hizmeti insa- niyetkâranede bulunanlara veri- lir. Bazı defa ayni şubede tekâ- mül etmiş iki zatın mükâfatlan- dırılması icap ederse o mükâ- fata isabet eden 216,000 frank ikisi arasında taksim olunur. Ba- zı seneler mükâfatlardan bir kıs- mı verilmez ve ertesi sene iki senenin mükâfatı tevzi olunur. “Nobel, mükâfatına lâyık olan: ları tefrik kakkı Stokholm da- ıülfünunü müderrisleri arasından ayrılmış olan bir heyete tevdi edilmiştir. Bu sene “Nobel, mükâfatının kimlere verildiği bundan bir kaç gün evvel telgraf haberi olarak bildirilmişti o Mükâfat alanlar arasında en genci -henüz 37 yaşındadir - kadim Fransız asil ailelerinden birine mensup olan Dük dö “Brolyi, dir. Dük dö “Brolyi, 1924 te yani henüz otuz iki yaşında iken fi zikin esasatı üzerinde tesir icra edecek bir keşifte O bulundu *Brolyi,nin keşfi Alman ul.ma- sından Şredinger tarafından ri yaziyeye tatbiken tecrübe edik miş ve bir çok İngiliz, Alman ve Amerikalı mütahassıslar muh- telif tecrübelerle mihanik ziya bahislerini tadil eden bu keşfin sıhhatine kanaat getirmişlerdir. Üç asırdan beri ziyanın “natu- ra, -seciye- si hakkında iki mü- bim mazariye serdedilmiş olup Bunların keşfi “Nyuton, un dü- şündüğü veçhile hususi huzme İein mevcut bulunduğunu ispat ediyordu. Bu iki git nazariyeyi telif etmek veya bunlardan ha- kikari izhar etmek için ne yap malı idi? M Dö Brolyi bunun çaresini buldu, ve riyaziye saye- sinde şu esası teşrih etti. Ziya şüaları filhakika mevce halinde- dir, fakat ayni zamanda “elek- tron, larda mevcelere iştirak eder, yani onarın çizdk'eri mahrek meveevi olup sürat ve ahengi “ elektrou , un O süra- tine tabidir. Şu suretle “intişar,, ve “temevvüç, aynı hadisenin 'ki suretle rüyetinden başka bir şey değildir. Bu yeni na- zariye doğru addedilire © iki düşmen mazariye telif edilmiş oluyordu Brolyi, nin verdiği bu netice uzun tetkiker neti cesinde doğru çıktı. İşte fran- siz âliminin “Nobel, mükâftın alması bu sebi Şunu da söyliyelim ki “Brolyi, ayrıca fen tahsii etmiş bir zat olmayıp bu keşfini sırf tefekkürle icra etmiş t. Âlimin bu keşfi yapıncıya kadar yegâne şöhreti tanılmış bir edip olması idi.