17 Kasım 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—— 4. — VAKIT. — 17 Teşrinisani 1929 EZME Şehir esnafı ve belediye memurları Evvelki gün Darülfümun kon - ferans salonunda bir kongre akte- den bakkallar belediye tezalar yazmak suretile son derece tazyik etmekte olduklarından şikâyet etmişler ve bu memur- ların bu haksız hereketi esnafm işlerini kanun dairesinde ıslah etmekten ziyade kendilerini ha- raca kesmek maksadına matuf olduğunu söylemek istemişlerdir. Malümdur ki bu kabil şikâyet ler ilk defa vuku bulmıyor. Bu mesele bir iki sene evvelde ha- retli surette gezeteleri işgal et mişti. Hatta o vakıt bizzat şeh- remini oMuhiddin Bey esnafı mürakabe ile mükellef olan be lediye memurlarını yeni baştan tensik (ettiği. gibi | bu sınıf memurların maaşlarını da 'mkân nisbetinde artmıştı. Fakat şimdi görülüyor'ki bütün bu tedbirlerden sonra gene va- ziyet ehemmiyetli şekilde düzel memiştir. Maksadımız tabii her hangi bir esnaf tarafından bele- diye memurları aleyhinde yapı: lan ş kâyetleri olduğu; gibi doğru telâkki etmek değildir. Ancak belediye memurları hakkındaki şikiyetler okadar çoğalmıştırki bun'arı ne kadar mübalağalı telâk ki etsek gene ortadaki şikâyetlerin mühim bir kısmını nazarı dik- | kate âlmak Tâzımgeliyor. Umumi Harbin asıl * 3: müsebbibi Bır kadın intikamı Umumi harbin vukuunu tesri eden en mühim sebeplerden biri Avusturya veliahti Arşiduk Frans Ferdinand ile zevcesinin 1914 senesinde Hersekte öldürülmeleri idi Son zamanlarda du katil ha- disesini tenvir eden bir takım ifşaat vuku bulmuş ve bu cina- yete bir kadın intikamının âmil olduğu anlaşılmıştır.” Milyonlarca insanm kanma giren ve dünya tarihinin en bü- yük hadiselerinden birine bilva- mta sebep olan bu kadın kimdir? Bu nokta yakında intişar edecek bir eserde mufassal bir surette tetkik edilecektir. Bu eserden iktibasatta bulunan bir İngiliz gözetesi şimdilik şu malümetı veriyor: cemiyeti azası memurlarının o haksız Habsburg hanedanına mensup gayri meşru bir kiz vardı. Adı E'enora Habsburg idi. Bu kız, Avusturya İmparatoru Fransuva Jozefin oğlu Rudulfon ve metresi İ ketlerinden doları i mağa salâhiyettar olan küçük me- Marya Vetseranın kızı idi. | Rudulf ile Marya 1889 senesinde| Meyerling te meşru kızlar Ele. | nora, Arşeduk Jon tarafından | yetiştirilmiştir. Elenora, büyüdüğü zaman ba. basile annesinin intikamını almağı düşünmüş, bunun için elinden ! gelen her şeyi yapmış, hatta bu maksat için Suplı anarşistlerle birleşmiş, neticede Hersek cina- yeti vuku bulmuş, Avusturya veliahtile zevcesi bir anda mak: tul düşmüşlerdir Çünkü Elenora- Bizim — anlayışımıza göre bu husustaki fenalığın asıl menbaı esnafı mütakaba İle yolsuz hare cezalandır murların geçinmek için artırılmiş olmasına rağmen mevcut maaş larını kâfi bulmamaları ve bir kısmının ellerindeki (o salâhiyeti sui istimal ederek esnaftan hakkı sülküt almak temayülüne kapıl- Eğer hakikat böyle ise bu işi esasından halletmek lâzımdır. Bunun yegâne çaresi de esnafı murakaba selâhiyetini adetleri çok, fakat maaşları az ve seciyeleri tecrübe edilmemiş küçük memurlardan alarak mik- darı mahdut, fakat maaşları yük- sek ve sec yeleri mücerrep müfet- tişlere bırakmaktan ibarettir. Vakıa İstanbul çok geniş ve dağmık bir şehrdir Bu vaziyette bulunan bir şehrin esnafını bir kaç kişi ile her gün baştan aşa- ğıya kadar teftiş ve mürakaba işlerini hakikatan muktedir, faal ve namuslu beş, on müfettişe havale etmek ellerine verilen malarıdır. i salâhiyeti halkın ve esnafın ve İ kanun aleyhine sulistimal etmeğe müsalt birkaç yüz küçük memur kullanmaktan elbette daha iyidir. Mehmet Asım nm intikamma hedef ittihaz ettiği bunlardı. Sebep te şudur: Elenoranın Obabası Arşiduk Rudolf ile babası Fransuva Jozef arasında Avusturya imparatorlu- ğunun idaresi üzerinde derin bir ihtilâf vardı. Arşeduk, Macarle tan, Hırvatistan ve Dalmaçyadan bir federasyon vücuda getirmek istiyordu. Saray, buna muhalifti, Hatta bu muhalefet o dereceye varmıştı ki imparator, şayet oğlu bu fikir üzerinde ısrar ederse onu kurşuna dizdireceğini söyle- mişti. Bunu müteakip Rudolf ile ka- ns çekilmişler ve Meyerlingte ikamet etmişlerdi. Bir gün Arşeduk Rudulf, evin- de bir ziyafet vermiş, birçok akrabaları arasında Frans Ferdi- nandı da davet efmişti. Ziyafet esnasında birçok münakaşalar İ veku bulmuş, münakaşalar kav- gaye müncer olmuş, sabahleyin Rudulf ile karısının ölü oldukları İ görülmüştü. Rudolfun elinde iki defa ateş edilmiş, bir rüvelver bulunuyordu. Fakat bu rüvelver Rudulfun değil, Frans Ferdinan- dındı. Rudulfun hizmetçisi Loşeh bunu biliyordu. Rudulfun kızı Eleonora büyüdü- ğü zaman kendisine babasini kimin tarafından o öldürüldüğü anlatılmış o da Frans Ferdinant tan intikam almağa ant içerek Sırplı anarşistlerle birleşmiş. ne- ticede umumi! harbı doğuran ci nayet vuku bülarak Ferdinand ile zevcesi öldüsülm üşlerdir. Günün siyaseti “Hover, mağlup Ameika reisi hükümei OMister * Hover , dahe iritibabinin ferdasında gümrük terifedede himsye usulüne taraldar o olduğunu beyan etmiş ve bimayekâr bir tarifle prjesi keleme aldırarak kongreye serkemişi Miter * Hover , ile nazariyelerini müda'an eden İkılsaiçilerin o nazariyeler kabul edildiği takdirde Avrupay ile yeni dönya (arsındaki ticari O münaseba' Asrupa aleyhine ve Memaliki müte hide İehtne olarak mühim ( tadilâta üğrivacaktı Bunun için *Hever,, teklifi tik mev?uu bahs olduçu sırada bütün Avrupa matbuatında şedit huirazla serdedildi Amerika Kongresi 2 Künunevvelde dağılacak olduğu halde tarife projesinin henüz müzakereye vazedilmiş olmaması projeye, att kanunun bu sene zarfında imza olunmiyacağı kanaatini vermekte- dir. Esasen himaye usulü cümhuriyetçiler tatafından o müdafaa edilmekte olup demokratlar bu usule muarızdır. Soo zamanlarda demokratlar, cümhuriyetçi- lerin bir kısmını iknan muvaffak oldular. Bundan başka, cümhuriyetçilerden bir kısmı sanayli hilemaye etmek isterken diğer kısmı zirsatin himayedne İtzum görmektedir. Daha bundan bir kaç gün evvel Amerika Ayanının, memaliki ecnebiye- den gelecek dökme demir rürumunu tensile riza göstermesi cümburiyetçiler aranndaki o Pkir ibtilafindan O husule gelmiş bir keyfiyettir. Dökme demir meselesi hakkındaki müzakerat oldukça asabiyetle cereyan ettiği gibi Amerikanvari bazı skan- dallara da sebebiyet verdi. * Pansilvariye, #yanından ve himaye taraarlarından © Möter Grundi, *İdaho,, ayan Mister Borahı, “Pansil- vanya,, dan pera kaldırarak iplihap mücadelesinde sarletmiş olmakla ittiha- me kadar vardı. İkinci bir skandal sebebi de öyan- dan “Binzam, ile “Eyerson,, arasn- da vükua gelmiştir. *Eyerson,, “Şerer, gibi iktisat âleminin “mabeyinciliği, ie iştiğel eden ve aynı zamanda *Könektiküit. manifatura fabrikalarının acentalığını yaran biridir. Ayandan *“Bingam,ın kâtibidir. İddia edildiğine göre “Eyerson, ayan sra- andan imiş gibi gümrük tarifesi pre jesinin tanzimine müdahele etmiştir Bu hadise o derece as#biyeti mucip oldü ki “Bingam,, hakkında ekseriyetle tnkbih kararı verildi, ve kâtbini saw ması talep olundu Ayan azasından birinin takbihe uğ remasi yirmi yedi seneden beri gürül- memiş bir hadise idi, Aynda zubur eden bu skandallar konürenin himeyeli gürrük projesine karşı rasil bir vaziyet alacağı hakkında bir fikir büsüle gelmesi için kâfidir. Eğer proje 2 kânune velden mukud dem kongreye sevkolunabilse bile M “Hover,le | tarıfdarlarınn — ekseriyet elde edemiyeretleri “e y ni bir tarife yapılsa bile binun sabık tarifelerden deha ( himayekâr olmıyacağı tahmin olunabilir. Gümrük tarifesi özerire olacık mü sakerat aynı zamanda Amerika siyaseti dahi iyesi | bakkladada bir fikir ediim-sini temin edecektir. elde | M. “Hover çin projesi reddole- | nacak olur'a cumhüriy.tçlerm 1928 eylölündeki muvuffekıyetleri ruya düşü yor demektir. 193) da koemen intihabat örn edi. leceği nazarı dikkate alınırsa denek rallama pek yakında, ellerne ekseriyeti almam ve M. * Hoaver , in vatiyefi. slm O bütün bütüne o müşkülleşmeside ietib'at edilmedi lidir M. Gayur #enebi gezeigleri Cıgara izleri Deyli Ekspresin başmakalesi : İçtimai kabahatler içinde zerre kadar ihmal olunmaması itap eden biri, cıgara içenlerin cigara kül- lerini öteye beriye silkmeleri, ha: lıların yahut softa örtülerinin ya- hut cilâlanmış masaların üzerine düşürmeleridir. Bazan bu kabahat, bir cürüm derecesine varmaktadır. Meselâ dansa kalkan erkeklerle kadınlar cıgaralarını kıymetli eşyadan bi- rinin kenarına . iliştirmekte dansdan döndükleri zaman bun- ları tekrar kullanmağı ümit etmek- tedirler. Halbuki dâns uzadığın- dan, yahut tekerrür ettiğinden cıgaralar birçok eşya üzerinde, ve izalesi kabil olmıyan izler dıtak- maktadır. Bir zamanlar, bir kitap üzerine kirli bir parmak izi. bulunması, büyük bir kabahat sayılırdı. Şimdi ise bir evin eşyası üzerinde ciğa- ra yanıkları bırakmakta mahzur görülmiyor. Bu fena, bu muzur hareketler- den tevekki etmeliyiz. Medeniyet. yolun- da Türkiye Tribuna gazetesi “Türk Cüm- buriyetinin altı senesi , serlavhası altinda, Gazimizin eserlerine has- tettiği takdirkâr ve hararetli te- veccühlerle dolu bir mekalesinde diyor ki: “Bu altı sene içinde katedilen yol her türlü takdirle- rin fevkindedir. Ferdi. vicdanı bile tahavvül ve tekâmül eden bu memlekette, en zahiri ıslahat garp medeniyetile tam bir tevazün balindedir ve bütün hedeflerine henüz vasıl olmamış bulunsa dahi, derin inkılâbat suretinde telâkki edilmeğe değer. Türkiye, medeniyet sahasında en güzel bir cehdü gayretiri nü- münesidir. Bu gün, Türk milleti, milliyet fikrini tamamen hazmet- miştir. Ve milli hayatta rolünü hissetmektedir. Hükümet kuvveti, dahili endişelerden azade olarak, kâmilen memleketin" hayati işleri- ni başarmağa sârfediliyor. Seyri- sefaine, omaadinin işletilmesine, ve elektrik tesisatına ait işler hal ledilmek üzere bulunuyor, Türki- yede şimendiferler yollara ta kaddüm etmiştir. Türk hükümeti yollar o meselesine de cesaretle göğüs vermek mevkiindedir. Zira muntazam yollar medeniyetin in- kişafhını en küçük köylere kadar SAM 119 144 İŞ 2S 0506 Bugünkü hava Rüzgâr mütahevrii hava ekseriyetle yağı #wurla sine kt, Zavallı mıya? 7 “6 Zey bekâr , “imzalı bif mektup aldım. Evlenme! İ istediğini, bu uğurda epi zahmet | çektiğini, fadakörliklara razı, oldu" ğunu, fakat en son deride. çıka beklenmedik bir hadise yüzünde emeline nail olamadığını yazıyo Eğer, iş'sade bundan “ibaret'o” saydı, o delikanlının 'derdind kendime bir teessür hissesi ay" rir, zamanla derdim. Fakat, zavafi bekâr, bir taraf tan derdini yanarken öte yandal nasihat te istiyor, ne yapayım, »3” beraber unutur gi sıl bir çareye başvurmamı tavsi.* edersiniz diyor. Bilmem içiniz“* hiç aşinası olmadığımız mese” lere girenler var mıdır? Ben'f şimdi, kalemime bir gürz ağırlığı veren acemiliğin tatsız manasi“ anlamak için, bu buhranı evvel©? geçirmiş olmak şarttır. Ömrümde böyle çapraşık bir işe girmediğim için kurtuluş ç# releri tavsiyesine kalkışmıyacağıM Yalnız, evlenmek istiyen genci önüne dikilen setler hakkınd söylüyeceklerim var. Birbirini seven, sây, huy; malca birbirine denk olan çifti© karşılaşınca, onların bir daha 4 rılmamaları, kuvvetli bağlarla b” birlerine kenetlenmeleri lâzımdi Günül, akıl ve vicdanın tam b anlaşma ile elele verebilecek! hadiseler, dünyada seyrek şeyle dir. Böyle mes'ut vak'alara mü) har olanlara düşen vazife, zam” geçmeden evlenmektir. Bana meji tup'yazan gencin pekâtemi madığı, nişanlısı ve onun etrafi daki insanlar hakkındaki kuvveti tahlillerinden anlaşılıyor. Her şeyde- beraber kaldıktif sonra, bir yüz gorümlüğü orta'i karma karışık etmiş. Kız *Alınacak hediyenin cinsini; m denini, hatta fiatmi biz tayin ede ceğiz!, Diyorlarmış. tal Nasihat etmiyorum, ama şayfi böyle bir teklif karşısında kt” dim kalmış olaydım, kız torahıf” şöyle cevap verirdim: *Ben kızınızı, kizıniz beni gf rüp beğendik. Uzun süren ki” lıklı tetkiklerimiz müspet ne” ler verdi, Bahtiyar bir çift olmakiçir bir noksanımız yoktur saniy0” duk. Fakat müdehale” yanıldığımızı gösterdi. Yüz se rümlüğü, .bir hediye ise, behi” hi$ sön zevkime, benim karıma verdik" kıymete, yet ve nihayet gene benim ps” 2 ikkilerime göre alınirsBei “£ ana babalar için bir damst vir banıdır. “Siz sasdeti yanlış * yot sunuz. Ben ise babtıyâr! ye açgözlülüğün çürüttüğü tem üstüne kuracak gafillerden lim. Parmağımdaki halk numda ağır bir lâleye dön” bu işten vazgeçiyor Ve yeni zenginlerden bir Za benim mali, vaz) sip olmasını temenni Sisa i Sey) ah A e A e