18 Ekim 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

j Maarif - vekili o Cemal Hösnü B. uzun senelerdir bir türlü halledilmiyen ve gevelene, gevelene olduğu gibi söylenmiyen darülfü - nun meselesini kökten hal- ledecek şekli çok kuvvetli ve çok açık sözlerle anlat: tılar. Cemal Hüsnü Beye nazaran darülfünun kemi- yete değil keyfiyete istinat €der. * Darülfünun, vasat ilim bu vazifeleri başarır. Bizde normal bir darülfünun is - tediğimize göre darülfünu- numuzdan bu vasıfları is- temekte haklıyız. Ben hak- hyız derken gözlerinizin parladığını : Evet ama... Muasır mil letlerin darülfünunu bir ta- rihe sahiptir . Bugünkü da- rülfünun dünkü tarihin bir neticesidir demek istediği- seviyesi halkeden müessese | haber vereyim ki, ben tarihi değildir. inkâr etmiyorum, demiyo- Darülfünun beynelmilel | rumki : bars tebellür ettiren bir muhittir, Cemal Hüsnü Bey bu hakikatları (o vüzubla sarabatle ap açık izah etti- ler. Maarif vekili nutku ile hastalığa en doğru teş his koydu. Bir siyaset ada- mından ziyade bir fikir adamı cesaretile konuştu. Halbuki şimdiye kadar bir siyaset adamlari darülfü- nundan ancak bir siyasi mesele halinde renksiz ve pekilsiz surette bahsettiler. Cemal Hümü Beyin fi- > nazaran bir da- rülfünunda: I — Muasır ilim mües- sesesi olamasını. 2 — Memleket harsını tedvin etmesini 3 — İlim otaritelerini sinesine alarak, ilim otari- teleri halketmesini ; 4 — Yarı münevver ye- rine sağlam, tam fikir sa- hibi bildiğine hakikaten inanan inran yetiştirmesini Gençlik kültürü Darültünun meselesi | tıpatıp hakikate uyan bir ilme... Binaenaleyh büyük se- nayi devrine girmemiş mem- leketletde müsbet ilmin bir kıymeti yoktur ki orada müsbet ilme beşik olacak bir darülfünun canlansın! Dikkat ediniz, Avrupa darülfünunlari büyük se- nayi hareketleri başladık tan sonradır ki birden in- kişaf etmiştir. Ondan ev- vel de darülfünunda hare- ketler varsada bünuri sebebini insanları tatınin eden (din) müessesesini - artık ( niçin neden ) e kâfi derecede ve ikna edici şekilde cevap vermemesidir. Bu. muasırlarımızda da- Garpta On altı yaşında... Evet ön. ali yaşında... Hem de Fransada rekoru kazandığı gibi Amerikada da birinciliği “Kazanmak ümidile Atlas denk Hinl aşan bir nalıka perdaz.. Bu delikanlı: söz söylemekte, ve sazilerce söylemekte" mahir- miş, Kendisinin. telâkat kuvveti sayesinde pak yüksek mevkilere kadar yükselmesine şimdiden intizar. ediliyormuş. sKleman Vniel» ismindeki Fransız nümakkidi bu harike- dan bahsederken diyor ki: « Eğer bu delikanli ilmin her hangi bir şubesinde ( tekâ- | mül gösterseydi kimse aldırmaz- dı. Fakat çene meselesi mev. Zww. bahsolunca iş değişiyor, sineması alınıyor. Çünkü dün- yada yeğüne rağbet edilen şey çene kuvvetidir. nesansım ruhunu ikavrıyan bir ilim ve fikir hareketi için nasl bir mazi göstere“ biliriz. Dahk birkaç sene evveline kadar kurunu vus- rülfünunların en kuvvetli tarafı klâsik bir-tarihe mg- nin inhilâlinden hiç ol | lik olmalarıdır. Bu klâsik mazsa teokratinin çözül. |larih, zannedilniği gibi köh- meğe başladığı devreden | ne ve iptidai bir görene itibaren — inkişafa © başlar. | ğin ifadesi değildir. ( Rö Ondan evvel müsbet ilmin | neson) gibi yaratıcı ve darülfünun yerine ( teo- | teokrasinin suratma sille İoji) dersaneleri kaimdi. indiren bir devreye işaret Çünkü bu devirde bu- | eder. günkü müsbet bilgiye ih» (Renesans) Yunan ve Ro- tiyaç yoktu; O zamanki | ma hasretinin ve ona dö- istihsal tarzları, müsbet ka- | rüjün ifadesidir. Bilhassa nun haline gelen bilgiler « |Atinada (ilim) hiç bir zaman den ziyade alelâde tecrü- | dini kutsiyeti haiz olmadı. belere istinat ederdi. Sapa: -| İlim her zaman tenkit edi. nı işletmek için mi,“Yok. ! lebilir bir halde kaldı. Hal sa traktörü işletmek için | buki kilesede ve hatta Şark mi ilme ihtiyaç vardır. | dindarlığında ilim, dini Sorarım size layyareyi mi | kutsiyetler arasında sayıl. zeplini mi yapmak ve u- | du. Binaenaleyh din neka çurmak için müsbet bir | dar kutsi ise ilimde o ka- bilgiye muhtaçamız? Yoksa |dar tenkit edilemez, içtihat bir uçurtmayı yapmak ve uçurtmak için mi? Şüpbesizjki tayyareyi, zep- Mini uçurtmak, traktörü iş- letmek için ilme ihtiyaç vardir. Höm öyle bir ilme ki kontrol edilebilen ve ütiyeceğiz. Esasen muasır memleketlerin darülfünun- larından bekledikleri şey - ler de bunların haricinde değildir. Normal bir darülfünun Teminatlı ucuz mobilye Mebilya almazdın veya sipariş etmezden evvel A. Sofianos Mobilya mağazasın ZİYARET EDİNİZ Beyoğlu, Asmahmesçit, No. 13 Telefon Beyoğlu 1293 Asri, sağlam, emsalsiz, mobilyalar imal eden Son sisten ve elektirikle müteharrik fabrika, Taksimde Taksi No. 48 telefon Beyoğlu 1801 EŞİER> SERİ ve İTİNALI TESLİMAT Vilâyet daimi encümeninden: Lâleli cinni Ta han derununda beş bap oda ve Karogümrükte kilise sokağında 4-3 numaralı dükkân ica- ra verimek üzere 10 teşrinisani 929 pezar günü saat on bire kadar müzayedeye konulmuştur. Taliplerin encüme- ni Vilâyete müracaatları. İstanbul truk Piya uye İcar müzayedeleri: Beyoğlunda Hüseyinağa mahallesinde Valde geşme- si Sokağında 57 numaralı bane şehri 32 lira ve itti- salindeki 59 numaralı hane şehri 30 lira ve maballei mezkürede Feridiye sokağında 121 numaralı hane şehri 30 lira ve Beyoğlunda Kâtip Mustafa Çelebi mahallesinde Rum mezarlığı karşısında 30 numaralı arsa şehri 10 lira ve ayni mahalde 32 numarali baraka şebri 7 lira ve Kamer hatun mahallesinde karnavala sokağında 36-38 numaralı hane şehri 30 lira ve Top- hanede Beyazıt mahallesinde karanlık fırın sokağında 7 numaralı dükkân ile | ittisalindeki 9 numaralı hane de şehri on beşer lira bedellerile bir sene müddet ve müşahere suretile icara” röptedilmek “üzere 7-11.929 tarihine müsadif çarşamba. günü snat 14 te müzayede- teri mukarrerdir. Taliplerin teminat makbuğlarile “Em- vali metruke icar komisyonuna mütaceat eylemeleri, | olunamaz bir (vas) haline geldi. Rönesans bu ilimde Yunan an'anasını ihya etti, Bu çarilara göre birde darülfünunumuzu gör İstanbul ithalât gümrüğü ta teşkilâtırı, kurunu vusta irfanını muhafaza eden bir devlet çemberi içinde idik. Bu devlet (o darölfünunu bir sör olarak telâkki edi- yordu. Dartlfünunla tik de fa ciddi surette alâkadar olan Ziya Gökalpti. Bu bü- yük adam © darülfünunun manasını tamamile kavra- mışlı. O darülfünunumuzu bir ilim ve bars yuvası ha- line koymak istiyordu. Fa- kat fikirlerini ve temelle - rini meydana çıkarmakla edecek .bir darülfünun ih- tiyacı ekmek gibi, su gibi bir zarurettir. Yarının gen- cine muasır gençlerle dö- Züşebilecek kuyvet verecek bir darülfünün istemek en tabil. hakkımizdır. - Yeniyi yapmak için bizim de ây- rca bir tarih rhalesi müdürlüğünden: Paket OKilo Gram o Cinsi öşya 1 1 200 Kolonya 120 Kokulu podra 2 16 200 İşlemeli pamuk şeri 4 28 935 Seleluit düğme » 5 27 900 Ouz telefonu: ve teferruatı 5 42 450 İnce ipek mensucat ! © 750 ci ” ı 7 Sunl " 2 “ 600 Pamuk Koltuk altı ı 5 950 Pamtk örme fanila 5 39 Podra ve şampuyan 185 Mikroskop v 3 Meşen tütün çantası 9 100 Vidala deri Balâda muharrer mim? : 13 kalem eşya 19-(0. emvali metruke müdüriyetinde rİğ| den itibaren stanbul ithaltr günrüğü 929 tarihin. sap, ambarında bil müzayede satılacağı ilân olunur. Mace ki al ea RA i Devlet demiryolları ve limanları umumi * idare- sinden: Haydarpaşa eşya tahmil ve tahliyesi kapali Zarfla münaka: saya konmuştur. Münakasa — 9-11-0209 ; cumartesi . günü saat 15,30'da Ankarada devlet demir yolları idaresinde yapılacaktır. Münasaya ; iştirak edeceklerin teklif mektupletni ve muvakkat teminatlarını ayni günde saat 15'e“ kadar umumi pler mün, Ankarada, © malz ik “Kalemine. vermeleri lâzımdır. şartnamelerini dairesinde , mağazasından tedârik edebilirler. iki ça mukabilinde Istanbulda Haydarpaşa Gençlik hab. rleri Yeni ders yıh Teşrinevvelin 12 ind cu- martesi günü saat 8 buçukta bütün liğe ve orta mektep lerde tedrisata başlanmıştır. Maarif vekâletinden gelen bir tamime tevfikan o gün, osaatte bütün tlebe bir yere toplanarak kendilerine istiklâ! mücadelesinin, inkı- lâbın ve büyük o Gezinin yüksekliği hakkında hitabeler irat olunmuş ve son Gazi Hazretlerinin Türk ge: liğine hitap eden kıymedi cümlelri okunmuş ve mera- sime Ohitem verilmiştir. O gün lk Türkçe derslerinde de bu .mevzulara o temas olunmuş ve tlebeye bu mevzu üzerinde tahrir yazi fesi verilmiştir. Vakit, ders yılının baş lanmasından sonra ilk çıkan gençlik sayıfasında genç mek- teplilere feyizli bir ders yılı temenni çder. Hayvanat ve nebatat koleksiyonları Mekteplerdeki hayvanat ve neba- tat laboratuvarları için icap eden hayvanat ve nebatat sümuneleri, ekseriya Avrupadan getirikyor.Hal. buki memleketimizde yetişen hay- vanat ve mebatattan mükemmel kol. | lekatyonlar vücuda getirilebilir. Maa- | rl vekâleti, mektepler için iktiza eden hayvanat ve nebitat kolleksi- yonlarını Anadoluda tedarik estire cek ve ancak” memleketimizde bu. lunmıyan hayvanat ve nebetat Av. ropadan getirilecektir” beklemeğe lüzum yoktur. | Muatir milletlerin hayatı bir tarih tecrübesinin s0- olamazdı. almamıştı. Netekim Çanakkale boğa- zim tabiat açtığı halde Sü- veyş kanalını açan insan eli olmuştur. Bir müheüdis çıkmayıpta Süveyş kanalı- nı tabiatın açması beklen- seydi daha sittin sene eller böğürde beklemek lâzım gelecekti. Tarih bizim için bir plândan ibaretti < Piriç Makine aksamı | ŞERENOİ ve ADEMİ İKTİDAİ ZEY sukluğu Paris (Saint Louls) ve (Necie: Kliniklerinden mezun Dr. SITKI KEGİP Bssoğlunda İstikiği cad. desinde Lilnumaralı İstiklâl g partımanının birinci Fr:ngi enmücssr cdi 9 ys ve mühtelit eu) ile, 3 soğukluğu ve iktiltatının Ş müarnit şekilleri $ Coronotetmi y giti Kuvvet ve sıhhat Kanı ihya ve sinideri takviye eden Arsenoferatos ile temin edilebilir. Eozenelerle 6 dopolarında Jİ Talebesi çok sınıflar Lise ve orta mekteplerde aliplerin çokluğu karşısında mektep İdareleri fazla tale- beyi ne suretle yerleştirebi- leceklerine - dair o maariften emre intizar ediyorlar. Bugünlerde tülebesi çok mekteplerdei hangisinde şu- be açılması icap ettiğine dair maariften emir. gele- cek ve kayıt muamelâtına nihayet verilecektir. Maarif vekâleti, açıkta hiç bir ço- cuğun kalmamasını emretti ginden ihtiyacı olan Orta mektenlerde / şubeler açılar Liselerin ikinci devresinde Arapça ve Acemce dersleri. nin kaldırıldığı maldmdur. Bu derslerin yerlerine ecnebi lisanı dersleri konunlacağı da evvelce yazılmıştı, Bu derslein ne suretle konulacağı hakkında vekâ- letten beklenen &mir gel miştir. Buna nazaran ikinci devrenin son sınıf edebiyat şobösl talebesi dört saat faz- İn ecnebi lisanı okuyacakür. Fen şubesile sair sınıflara dets ilâve edilmiş değildir. Gençlerin yazıları San'at hayatımızda genç» erin yeri büyüktür. Genç- lerin istidat ve mesaisin- den ümidimiz kuvvetlidir. Bu istidet ve mesainin inkişalına Zemin hazırla. mayı vazile biliyoruz. Bu Kibarla gençlik sayılasın- da genç kalemler için bir sütun ayırıyoruz. Bu- raya gençlerin yazdıkları güzel © yağlari o mevzuu bize gönderecekleri yazı- lar, mümkün olduğu ka- dar kısa, açık, okunaklı, temiz “olmal, mürekkeple kâğıdın yalnız bir tarafına yazılmalıdır. sa sırt üstü yatılıp teka- mül gelsin bizi bulsun diye beklenecek © eshabı kehif mağaraları değildir. Maarif emanstn'len Darülfönunla liseler mühendis ve ticaret mekteplerinden Avru- paya gönderilecek talebenin im- tihanları Z1l10fa20 pazaytesi iü, yapılacağındah namze'lerin eml enit sekiyde Darültünün konferane salonunda bulunmaları Spor “Yarın akşamki boks Yarın akşam, Fransız «e yatrosunda Galatasaray bok- sörleri, İngiliz bahriye taki. mile çarpışacaktır. Boks ber yatımızda bu tefnas ilk bey- nelmilel temasur denilebilir. Bu temisıri nöticesinin 18- himizede olmak ihtimali pek azdır. Çünkü böksu icat eb miş olan bir millet mü messilleri bizim gibi “bü sporu daha pek az zaman- dır tatbik eden bir milletin mümesillerinden elbette daha iyidir. Fakât #por, beynelmis iel temaslarla ilerliyen bir kiymet olduğu için ba temas ergeç bizim için mukadderdi. Bunun. bir an evvel © oluşu lehimize kayd. edilecek bir hadisedir. Bu müksddimeyi yapmak. tan maksadımız, cumartesi günü yapılacak olan maçlar» dan alacağımızı tahmin enk gimiz menli neticeyi mazur göstermek değil, hakkari vl- duğu gibi göstermektir. Bunu tamamen kabul cttik- ten sonra, boksödlerimizden bekliyeceğimiz şey muvatin- kiyedli bir mağlübiyetten beşe ka birşey olmamalıdır. Far- amuhal bir galibiyet elde edersek bu bizim için bek- lenilmedik bir muvaffakiyet ölacaktır. Bu galibiyei de Küçük o Kemalden bekliye biliriz. Kongreler Bugün esat onda Beyoğlun. da halk fırkası binasında İstane bul mıntaka kongresi aktedilecek ve heyeller yeniden intihap olunacaktır. Galatasaray kulübüde bur gön kendi binasında fevkalide