İL. Irakta vuku bulan dkprcil in, hatıratı ve İraklâ. ihti âlİngilterey siyasetini değiştirmiştir. —52 Attığım ilk adım Kahi- rede bir konferans topla- maktı. Ben bizzat bu kon- feransa riyaset “ etmiş, bu- rada orta şarkın idaresile alâkadar bütün (memurlar bir araya gelmişlerdi. Bu- rada münakaşa ; olunan başlıca mesailden biri Emir Faysalin Bağdat tahtma namzet olarak gösterilmesi ve onun Bağdada izam edilmesi idi. Feysal aslan irakk değildi, fakat onun bu makama gelmesini te- mün edecek bir çok İiya- katleri vardı. Mekke şeri- finden olan Feysal, İslâm âleminde oOçok muteber bir aileye mensup idi. Feysalin babası, bilâhere Hicaz kıralı olan Şerif Hüseyin, umumi harp es mâtında Türkiye aleyhinde bir kıyam hazırlamış, Fey- sal bizzat bizimle birlikte barbetmiş, Miralay İLoren- sin iştihar ettiği çöl harp- letinde vazife ifa etmişti. Emir Feysal 1921 senesi baziranında Iraka doğru hareket etti. Feysalin mu- vaselatı üzerine (Bağdat nazırları,Feysalin kıral ola- rak intihabı Jiçin reyiama müracaata karar verdiler. Bütün" Irakta reyiama mü rassat edilmiş, taiamile bitaraf kalmak | istiyen (Okürtlere (e reyleri sopalmamıştı. Çünkü “Kürtler, bu işe körişmamağı tercih ediyor- lerdi. o Neticede reylilerin yüzde 96 ısı Feysalin İe- hinde tezahür etmiş ve Feyeal 1921 senesinin 23 ağustosunda kiral olarak tetviç olunmuştu. Feysalin ilk hareketi Bağdat naki- bine kabinenin - teşkilini tevcih ötmek oldu. Bu suretle: Irakta İngik terenin doğrudan doğruya idaresi nihayet © bulmuş, Irakta Şingilterenin U irşâdı ile hareket eden bir Arap hükümeti teessüs etmişti, Bu hükümet kendi mes? uliyeti tahtında hareket etmekte ve haricin dikteşi dairesinde yürümemekte idi, Irakta bir çok İngiliz za. bitleri o bırakılmış, O fakat bunlar ya istişari mahiyet. te kalmış, yahut Irak hü. kümetinin' emrine - tâbi fenni memur olarak istih- dam edilmişlerdir. İngiltere £ hükâmetinin bundan sonra yapacağı İş, bütün vaziyeti tanzim idi. 1920 senesinin nisanında, San Remo konferansında, İngilterenin Irakta, Akvam cemiyetinin mandaterliğini “ifa etmesi tekarrür etmişti. 1920 senesinin kânunev- velinde Akvam cemiyetine © bir manda layihası takdim ” KE olunmuş, fakat O muhtelif müşkülât yüzünden tasdik edilmemişti. 1921 senesinin birinci teş- © rininde, Akvam cemiyeti “meclisi relsi, İngiltere. hü- © kürmetine bir mektup ya- zarak bizim manda lâyi- - hası datreninde devam et- memizi ifade etmiş ve va- ziyetin tavzihine kadar bur " i nun - devammı istemişti. e Ya yalnız |, Je ettiği halde mahalli vazi- yet tereddüde mütehammil değildi. Irak; İngillenin teh. berliğine tâbi olarak İler liyordu. Manda kelimesi tamamile gayri makbul bir mana; almıştı. Manda; visa- yet manasınada anlaşılıyor ve; yeni İrak devleti, ken- dini bundan müstağni. gö- rüyordu. Bu hadise Mısır. daki O himayeden © başka bir şey değildi. Müşkülâtı bertarâf ötmek için Irak Kıralı ile müsavi şerait dahilinde bir muahede ak- tine karar verildi. Bu mu- ahede iki memleket ara- sındaki münasebatı mu- fassal bir ; surette tayin edecek ve İngilterenin Ak- vâm cemiyetine karşı de- ruhte ettiği vazifeleri ifaya yardım edecekti. Bu muahede 1922 sene- sinin 10 teşrinievvelinde imza | güne A Birğünde belediye amelesin- az zaman sonra İngiltere- deki temerküz hükümeti sukut etmişti, bende müs- temlikât - nazırlığından ay- rılmıştım. 1922 birinci teşrin muahedesinin bir çok tefer- rüatı. sonraya bırakmıştı. Bunlar için aynca zeyiller vücuda getirilecekti. Bu as- keri, mali, adli zeyiller 1924 senesi martında ikmal edildi. 1924 senesinin ey- lâlünde muahede ve itilâf nameler Akvam cemiyetine takdim. edilerek onun ta- rafından kabul olunmuştu, Yalnız İngiltere hükümeti bunlara bazi teminat ilâve etmişti. Bu suretle bütün mesele muntazam hukuki esaslara raptedilmişti. Diğer taraftan irak da- hilen, hayli mühim terakki adımları atmıştır. Bunların biri bir müessisan mecli- sinin toplanmasi ve bir kanunu esasiyi vazetmesidir. Meclis, bu kanunu esasasiyi 1924 senesinin 10 temmu- zunda kabul etmişti. Mu- essisan meclisi bu vazifeyi ifadan sonra dağılmıştı. (Bitmedi ) ii Teşekkür Refikamın doğum ame- İkdam gazetesi istihbarat şefi Vahit Ramiz e Doktarlorınızdan sorunüz:i BİOLACTYL Mide ve barsakla tabammür ve tesemmümü temizler, İSHALLERİ ve z def'eder. (27. ağustas salı günü ak- şamı Şehzadebaşı Ferah tiyat- rosu Cevdet B. temsilleri (Hindi sihirbazı) 3 perde Çekirge yumurtası alınmaktadır. pm sesessesaiamnazısi vapurlar Bisrruamsaseseçıı ca anramanızasar ans AYAS, HAMİLE CUKLA- # 2 BürÖmEsİNE ren KEM MK LR STALİKİAY KAL YLM Memleket Hâberleri 60000 kilo Son günlerde Muğla vi- lâyeti dahilinde imha «edi- len çekirge yumurtalarının mikları 60 bin kiloyu bulmuştur. İzmirde yüzme rekoru Geçen cuma günü İzmirde yapılan yüzme müsabaka- larında 100 metre sür'at yarışını Karşıyaka Sebat kulübünden . Selim (Bey 14,7 dakikada kazan mıştır. Bursa fabrikalarında faaliyet 1925 “senesinde 1O “bin metre kumaş yapan Bursa fabrikaları bus sene -80Ö bin metre dukumuşlardır. Tezgâh adedi de bu müd- det zarfında 40 tan 290 a çıkmıştır. İzmirde Sitma İzmirde müthiş bir sıtma vardır. Bu hastalık 'günden ziyadeleşmektedir. den 36 kişi hep birden sıtmaya (o tutulmuşlar o ve ütriye £ titriye işlerini bi- rakmağa mecbur olmuşlar- dır. Sıtma için tedabir Seyrisefain Trabzon İkinci postası (İZMİR ) vapuru 29 Ağustos || Perşembe ukşumı Galata rhtimsi dan hareketle Zonguldak; İne bolu, Fatsa, Orduş Giresun, Trabzon, Rizeye gidecek ve Ol, Trabzon Serik geceli. Kadıköyünden 14,35 te kalkan vapur 28 Ağus- toslan itibaren 14,30 da kalkacaktır. 50 adet çıralı hatıl 34 “ çam fabrikasi kütük 30. * beyaz çam * w-“ “ i | 20 * çıralı İsnbeli fabrika “ dg e beki Yukarıda miktarı yazılı altı kalem kereste 27 A: ğustos 929 çarşamba pa- zarlık suretile bilmünaka- sa alınacağından talip olanların o gün saat on altıda levazım müdürlü- ğüne gelmeleri. Yelkenci VAPURLARI Karadeniz. Postası Vatan Baypas Çarşamba günü akşama Sirkeci mkitmından hareketle doğru ( Zonguldak, İnebolu, Samsun, Ordu, Gire- sen, Trsbzon, Sürmene ve Rise) ye gidecektir. Tafsilie için Sirkecide Yel kenci hanında kâin acentatına müracsst Tel İstambul- 1515 Sinöp, © Samsun, Ünye, fi Polathane, Gireson, Ordu, Fatsa, pl A e Kadıköy hattı | Yeni neşriyat Şerh ve Sak Vasfi yin ceza mahke- ka- Raşit be- meleri üsulü nunu için vücuda getirdiği Şerh ve Suk iütişar etmiş: tir. Bütün hukuk: l | alâkâdar | | çuları eden kiymetli bie eserdir. "Tavsiye ederiz. MOMPRİME TOZ vs GRANÖLE ön serik yahol 5 kE$ik, kisra Gızk Zayi — İlame: tezkere- mi ZAYİ ettim yenisini çı- karacağımdan eskisinin hük- mü, yoktur, Kadıköy Aziziye sokak No. 37 Yunan tabaasından Kisönti Yörasimo Moliesi, —— — | dülebürşaz asliye. mahikme- sindeni Eski taşlı köyünden Şerif kızı Hanife tarafından zevci Haşan oğlu Hasanın gaipliğine hüküm itasını dava ederek cari muha- kemede kanunu medeninin 31, 32 inci maddelerine tev- fikan merküm Hasanın ğa- ipliğine dair sadir olan 20 İ haziran 929 tarihli ilân su reti mahkeme divanhane- sine talik olunarak tarihi iMândan itibâren “bir güna itiraz vuku bulmadığı tak- dirde hükmün kespi katiyet; edeceği ilân olunür. —————— ZAYİ — Asker, vesikamla | nüfus tezkeremi zayi ettim, Yenisini çıkartacağımdan hük- mü: yoktur. Aksaray 301 tevellütfü Esmal! “Hakki” oğlu Hüseyin Sapri şubesinden Yazan : iyot (0130 ) kurstur, mesi lâzımdır. konağında telefon, İstanbul 2731 Erkek Ameli hayat mektebi Cağal oğlunda Tel, 3630. Tiyâtro ve Sinemeler —— — 28 ağustos çarşamba gü- nü akşamı. Kadıköy Kuşdili yazlık Hilal tiyatrosu Cevdet B. ve Sait Böğler müsarherösi, meş- temsilleri, Memduh um izdivaç facia 4 perde. Ünkilâp giyatrosu) temsilleri Üskdarda Beyleroğlu bahçe- sinde 27 ağustos “salı günü | akşamı “Baykuş, Yeni İcra ve iflâs kanunu Şerhi İstanbul İcra reisi Ahmet Refik B. İkinci cildi çikti Saliç Cihan ve ikbal körüphaneleridir. Kız ve erkek Ameli hayat Mektepleri müdürlüklerinden: Venistalebe kayt ve kabuline başlanınıştır. Cujnarteşi, pazartesi, perşembe saat-10 dan 12 ye, 13 den 17 ye kadardır. Telebe kadrosu mahtuttur. Zamanında müraccat edil Eski talebenin nihayet eylülün 19 zuncu güüüne kadar kâytlarım Yenilemeleri mecburidir. Aksi takdirde yerlerine yeni talebe almacâktır. Birluçi sınıfa ilk mektep mezunları elinir yukarı sımflara girmek isteyen lise ve orta mektep muadil sını talebesi gireceği sınıfın altındaki suuf derslerinden imtihan Olunur, Kız *Amelihayat mektebi Saraçhane başında Münür paşa SATTE MOTÖRLER ve TEZGÂHLARI Veresiye size takdim eder Beyoğlu Tünel mey ydanı metro Han - İstanbul Beyazıt - Elektrik Evi ?SBABI MÜCBİRE Gelmekte bulunan kışlık mallara yer açmak İ turalye yününden, mamul; e ve kâdınlâra tümlük » mentoluk ve * pard k İngiliz rekabet - kabul etinez. bir ruz. İstot bitmeden evvel Karaköyde Topcular sokağında 23 numarada Bebek tramvay durağında TAYHMAN ticsretliaiesine acele müracaat ediniz. fi Avus* hiss kos” Kurmaşlarım ata satmağa mecbur oluyo- merkezi (İstanbulda Vakit, Her kitipç da bülünür Münakasa ilânı Manisa nafia baş mü- hendisliğinden: Manisa vilâyeti dahilinde Saruhanlı civarında Kumçay üze rinde mevcut köprülere ilâve edilecek 16şar metroluk betonarme iki köprü inşaatı kapalı zarf usulile münakasıya vaz'olunmuştur. Münakasa vilâyet encümeninde icra olunacaktır. Münakasaya: yalnız beton erme inşasında tecrübe ve vukul sahibi mühendisler veya bu ehermiyete inşaatı hümü suretle | ikmal eylediklerini kansatbahş vesikalarla ispat edebilen iuşaat müesseseleri dahil olabilecektir. Münakasaya iştirak etmek isteyen | ler ihtisas ve ehliyetlerinin ispat eden vesikalarln Manisa nafiz İ baş mühendisliğine müracaat ederek bir ehliyeti İenniye vesikası | alacaklardır. Şartnemelerin nafta vekâleti yollar umum müdürlüğünden ve Manisa nafia beş mühendisliğinden alınabileceği ve izahat almak için mezkör mekamlers müracaat edilebileceği ve Yhalit kanununa Kâyt günleri İstanbul: | ve münakasa şartnamesine texfikan ihzar edilecek teklif | zarfların yermi - münekasa olan 14 Eylül 929 “umartesi günü saat İlre kader Manisa valiliğine Mmüteselsel numaralı bir makbuz HEPSİNDEM | mukabilinde tevdi edilmesi ilân olurur. devlet demiryolları ve li- manları umumi idaresinden: Münakasası İesholuman beş adet devvar köprü yenindef kapalı zarila münakesaya konmuştu. Münakasa 10 töjrimievvel perşembe günü saat 16 da Ankarada Devlet demiryolları idare : sinde yapılacaktır. : Münakasaya iştirak edeceklerin teklif mektuplarını ve mua 3 kal. teminatlarını ayni güde saat 15,30 kadar Umum! Müdürlük” e O me kale'ine vermeleri lâzımdır. Talipler münekasa şartnamelerini 5 Gi dairesinden, Hstanbulda adebilirler, EKTALARıDIR öleli