23 Temmuz 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

VAKIT © Temmz. Ruslarla Çinliler biribirlerine blöf mü 7 (Çorçil) in | hatıratı aj Rusların Ermeni fehciri Ruslar 150(C0 Ermeni askerini İehistan ve Galiçyada mahvetmişlerdi —20— Bunları defetmek icap ediyordu. Vatenperver Türk- lerin özledikleri devlet, yal- nız Türklerden teşekkül edecek devlelti. Bu hede- fi tahakkuk ettirmek müm- kün olsada, ona varmak uzun ve müşkül bir işti. Türk milleti ise, bu belâ- lardan ne kadar çabuk kurtulursa o kadar iyi ola” caktı. Türkler 1912 sene- sinden itibabaren bu yolu tuttular. Onların bu. hattı: hare- keti uzun bir zaman, Av- rupanın meçbulü kaldı. Fa- kat Ermeniler daha iyi ma- lümat almışlardı. Ermeniler e Kafkasyada, müslümanlarla meskün has valinin Türkiyeye iltihakı takdirinde,Rusyadaki Erme- nistan da dahil olduğu hal- de bütün Ermeni memle - ketinin Türk hâkimiyetine geçeceğine ve bütün atile- rinin mahvolacağına hük - inetmişti. . Umumi harbin infilâkı bu meseleyi ortaya atlı. Türkiye hükümeti ken- di emellerini ilerletmek için Rusyaya karşı Ermenilerin bilhassa Rus Ermenilerinin müzaheretini temin etmek istediler. Ermeni meseleyi lerdi: Ermeniler Türkiye lehin- de mi,Rusye lehinde mi ha- reket (edecekler, yoksa kendi milletdaşlarını bir birile döğüşmeğe mi sevk- edeceklerdi? Ermenilerin verdikleri o şayanı dikkat karar, harp vkuu takdirin- de Türkiye de ve Rusya- de bulunan Ermenilerin hükümeti metbualarına kar- şı vazifelerini ifa etmeleri idi, o Ermeniler, atilerini başka bir milletin zaferine bağlamaktan sa bir birine karşı oharbetmeği tercih etmişlerdi. Türkiye Rus Ermenista- nına taarruz ettiği zaman Çâr hükümeti, Kafkasyanın Eğneniler tarafından mu- veffakiyetle müdafaa edil mesinin Ermeni bissi milli- sini tehlikeli bir surette alevlemesinden korkarak Ermenilerden 150,000 as- keri Lehistan ve Galiçya cephelerine sevketmiş ve Kafkasyadaki o Ermenileri müdrfaa içinde Rus asksri göndermişti. Bu yüz elli bin Ermeni askerinden pek azı Avrupa harplerinden kurtulmuş ve harbin hita- Kafkasyaya rehberleri şu tetkik © edecek. mından evel dönebilmişti. Rusların müracaat ettik- leri bu tedbir son derece şiddetli idi. Fakat gerisi daha fena idi. Türklerin harp plânı ademi muveffa- kiyete' uğramıştı. 1914 se- nesinin O kânunuevvelinde ve 1915 senesinin kânunu sanisinde Kafkasyaya karşı yapılan taarruz boşa gitmiş ve Türkler mağlüp olmuş- lardı. Şark vilâyetlerindeki Ermeniler, Ruslar hesabına casusluk etmek ile ve Türk muvasala bâtlarına teczvüz | ile ittiham olundular. Bu itthamlar, ihtimal ki, doğru idi. Doğru veya yanlış; Ermenilerin bu hâreketi, mukarrer siyasete muvafık bir intikama müncer oldu. 1915 senesinde o Türkiye hükümeti Ermenileri taktil ve telicir siyasetini tatbika başladı. 300, 400 bin erkek, ka- dın ve çocuk Rus arazi ne, diğerleri İrana firar et- tile. Fakat Anadolunun Ermenilerden tathiri, vasi bir mikyasta ikmal olun- muştur, Bir milyon 250 bin kadar Ermeniden yarısının telef olduğu anlaşılıyor. Bu cürmün, siyasi mak- satlarla ibzar ve tatbik olunduğuna karşı söylene- cek makul bir itiraz yok- tur. Türk memleketini, Türk emellerine muhalif, Türkle- rin hesabına milli emelleri» ni tatmine âzım olan ve Türkler Kafkasya müslü. manları arasında duran Hi- nstiyan bir kavmi temizle- mek için fırsat elvermişti. Belki İngilizlerin Çanakka- leye hücumu Türkiye hü- hümetinin gazebini tacil etmiştir. Çünkü Türk itti- hadı tareftarları İstanbul zayi edilsede Anadolunun tatbiri ikmal edilmeli ve Türk milletinin atisi daimi bir surette kurtarılmalıdır. Grandük Nikolanın 1916 mebadisinde © Kalkasyaya gelmesi, şubatta Erzrumu zaptelmesi ve Anadolunun şimali şarkisindeki havaliyi zaptetmesi Ermenilerin ü- mitlerini ihya etti. Ameri- kanın umumi harbe iştiraki bu ümitleri daha fazla kuv- vetlendirdi, fakat Rus ihti- Tli bu ışığı söndürdü. Bunu takip eden Gürcü, Ermeni, Tatar kavgalarını burada mufassal bir surette nakle imkân yoktur, 1918 sene- si mebadisinde Kafkas — ardusu Anadolu çephesini terketmiş © ve memleketine avdetten baş. ka bir şey düşünmiyen bir müsellah kalabalıktan ibaret olmuştu. Ruslar git miş ve Türkler henüz gel mem işti. Memleketleri kalan Ermeniler; Sel müdafaa için son bir te- şebbüste bulundular, Rus ordusundaki Ermeniler bir araya gelerek birleştiler ye gönüllülerin yardımile bir müddet için Türklerin iler. lemesine mani oldular, Er. menilerden Lehistan ve Ga. liçyeye gönderilen 150,000 asker ölmüş ve dağılmıştı, Ermenilerin toplıyabil. dikleri askerler (33,000) den fazla değildi. 1918 senesinin Şubatında imza. lanan Brest Litovsk muahe. desi Türklerin şarka doğru umumi bir surette ilerleme. lerine işaretti. Ermeni hattı yıkılmış, mayısta Türkler yalnız Grandükun işgal et. tiğini istirdat ile iktifa etmi. yerek Batum, Kars ve Ar. dahanı almışlar vö Hazer denizine doğru ilerlemiye hazırlanmışlardı. Rusların (Bitmedi ) Buhran tevakkuf halindedir Her iki tarafa hazırlıklarına devam ediyor Dünkü nushamızda Rus-Çin meselesi hakkında neşretliğimiz. telgraflar mütenakız bir şeklü mahiyet arzediyordu.Bir taraftan Rus- ların Çin hududunda taarruza geçerek iki mevkii işgal ettikleri Pekinden alinan maltınata atfen bildiriliyor, Tekat diğer taraftan Moskova haberlerine ölen Berlinden gelen telgraflar bunu tekzip eyliyorlardı. ie Dünkü m malümata göre Rusların Çin hududunda vuza geçmiş olmaları htimalinin doğru olmadı ilyor. Buna nazaren Pekinden gelen telgrah başka e e LE etmek İâzem geliyor. İhtimal ki Nankin de teemüs eden milliyetci Çin o hükümeti ehli cereyanları itühada devet için harici bir hareketi çıkarmağı ihizam etmektedir. Bir barp için en müsait hareket cephesi ole- vak da Rüs hududunu intihap etmektedir. Bu takdirde Ruslar tarafından” bir taaruz vuku. bulursa bile bugünkü Rus- Çin alim aldığı vaziyetten istifade ederek Nankin hükümeti Rus ududunu tecavüz. edecektir. İhtimal ki Rusların Çine taarruz ettiklerine dair Pekinden çekilen telgraf cihan efkârı umumiyesin Ee le olduğunu göstermemek için hazırlanmış bir Gi uzak şark un hakiki gekli bu ise gene harp Ancak böyle bir ihtimelin kati olarak tehakkuk edip m aalamak için daha bir kaç gün beklemek lâzım Bu gün bu meseleye alt telgraf huberleri şunlardır: Şanghay, 22 (A.A)— Rusya ile Çin arasında zuhür eden buhcan tevakkuf halindedir. Sovyet kıtaatı hudut boyunca istikşaf- larda bulunmakla iktifa etmektedir. Mençurideki Rus memurler çekilmekte devam etmektedir. Mukden hükümeti Sovyet konso- bosile, konsolosane memurlarını serbest bırakmuşlardır. Sulhan hal imkânı yar mı? —— mn Şangay, 21 (A.A) — Havas ajansı muhabiri telgrafla bil or: ÇinRus ihtlâlınm sulhan halledileceğini tehmine müsait bazı emareler ve alâimetler mevcuttur. Rusya ile Çinin mali ve dahili siyaset sahasında maruz bundukları müşkülâtn bu iki hü- kümetin bir harp teşebbüsüne girişmeledne mani olduğu da beyan ediliyor. Bunun içindir ki şimdiki vak'alara iki tarafın birbirini korkutmağa matuf hareket ve teşebbüsleri nazarile bakılınası Jizım gelir. Amerikalılar ne dar? Vaşişton,22 (A.A) —Hariciye nezareti erkin Çan-Kay»! neşretmiş olduğu beyanname hakkında Na Ml habelerden pek ziyade hayfete düşmüşlerdir. Sovyetlerin muhasamata müarız olduklarına deir olan haberler, Amerikan elkâri umumiyesi üzerinde müsait bir,tesir icra elmiş e : mezkür beyannamenin cihan elkâri umumiyesinde Çini mevkiine düşürebileceği mütalessi serdedilmektedir. Sabık hariciye nazın M. Kellog, Çinin ve Rusyanın harbe girişmiyeceklerine ve aralarındaki ihtilâfin hakeme (müracaat tarikile hallanabileceğine kani bulunmaktadır. Amerika tavassul peşinde Vaşingron, 20 — Amerika sefiri, Kollog misakımı &n son olarak Rusyanın imzaladığının Rusyaya hatırlaulmasını Fran- sadan rica etmiştir. Çin hükümetine de bu yolda bir ihtar yapılmıştır. Rusya hazırlanıyor —— —— Londra, 20 — Riyadan bildirildiğine göre mezun bulu- nan Jeneral Buntyevo Rus hükümeti taralından çağrılarak Marçuri budutlartında bir tayyare filosu tahsiş piyade ve Len ile Möskova muhafaza kuvvetlerinin tezyidine memur edilmiştir. Lehistan, Romanya ve Macaristan arasında Moskova 91 — Leh hükümeti reisi maraşal Pilsodeski nin bu yaz Romanyaya yapacağı seyahar Moskovada nazarı dikkati celbetmiştir. Sövyet gazeteleri Lehistan, Romanya Mâcaristan arasında bir ittifakı müselles akti mevzuu bahsol- duğunu yazıyorlar. Mareşal Pilsodeski ihtimal bununla meşgol olacaktır. Varşova, 21 — Nim resmi gazetelerin beyanma göre mareşal Pilşodeski tâ müddeti Zarfında Romanyaya gide- cektir. Seyahatin tarihi malâm e Alman baş vekili ağır hasta Berlin, 21 (A.A) — Haydelbetgten bildirildiğine nazaran safra kesesi iltihabından rahatsız olup Mergentheim de bu- lunan Alman başvekili M. Müller, Iaydelberge nakledilmiş ve oradı kendisine ameliyat yapılmığtır. Ameliyat esnasında Safra kesesinde bir delik bulunduğu görülmüştür. Başvekilin sıhhi vaziyeti ağırdır. Haydelberg, 22 (A.A) — M. Müllerin sıhht vaziyeti gece geç vakta kadar bir değişiklile göstermemiş ve ciddi endişelere bais olmamıştır. Berlin, 22 (A.A) — M. Müller, nisbeten iyi bir gece & iştir. yapılan ciddi ameliyattan dolayı ahbi vaziyeti tevakkuf halindedir. Sırp- Bulgar münasebatı düzelecek mi? Zagrep, 21 (A.A)-- Gazeteler Yugoslavyanın Sofya sefiri- sin Bulgar hariciye nazırile görüşmüş olduğunu, bu mülâkatın iki memleket münasebalındaki gerginliği giderebileceğini yazıyor. Almanyada nümayişler Münih, 22 (AA) — Eski milli müharipler federasyonuna mensup 80,000 kişi bayrak taşıdıkları hâlde sokaklarda nümayişler yapmışlardır. T peryalizim aleyhindeki kongre Frankfort, 22 ( A.A ) — Emperyalizm aleyhindeki ikinci gre açılmıştır. Mısır İranla bir muahede imzaladı Tahran, 22 (AA) — Misir ile bugün bir daimi mubade- net füvahedesi aktedilmiştir. 30 Teşrinisanide iki hükümet ara- sında dalmi sulh ve selâhı natık beş senelik bir muahedenamenin imza, edilmiş bildirilmiştir. Gi. aris, Ea tülâfların li elim fakat zaruri bir bl a elimde vapurlar! Seyrisefain Merker. seertsei Gelsin Köprü baydı. Beyoğlu 2562. Şube acentesi; Mahmndiye Hanı altında İstanbul 2740 Ayvalık sürat postası (MERSİN) vapuru 23 Temmuz (| Sah 17 de Sirkeci rihtmmden hareketle | Gelibolu, (o Çanakkale Küçükkuyu, Edremit, Burhaniye, Ayvalığa gidecek ve dönüşe merkür iskelelerle birlikte Alhn- oluğa uğrayarak gelecektir. Gelibolu için yalnız alınır yük alınmaz. Trabzon birinci postası (ANKARA) vapuru 25 Temmuz Perşembe akşamı Galeta nhtımın dan hareketle Zonguldak, İne bolu, — Sinop, Samsun, Ünye, Fatsa, Ordu, Giresun, Trabzon, Rizeye gidecek ve dönüşe Of, Trabzon, o Polathane, Giresun, Ordu, Fatsa, Samsun, Sinop, İneboluya uğrayarak gelecektir. İslâh ve yarış encümeni ri- yasetinden: 26 temmuz üçüncü han- dicap koşusuna işürak ede- cek olan hayvanlardan Petigri 65 Ejder 65 Nasıp 63 kü çük Ceylin 61 al Ceylin 61 Saba 56 Yıldız 55 Gü- zel İzmir 60 kilo siklet ala- yolcu "a Pertev Ata B. Berâyi dak Almanyaya 3z'met etmiştir. 5 baya eylülde Sabık Türk tarih encü- meni oazasından Tophane sanayi - mektebi omüdürü esbakı miralay mütekaidi Ali B. dün gece Üsküdar daki hanesinde vefat etmiş naşı omağfereti (Karaca- ahmette aile kabristanına defnedilmiştir . Ailei oke- derdidesine beyanı taziyet ederiz. Ş$ Mütekaidini İlmiyeden ve mülga medresetülkuzat müder- rislerinden Halis efendinin mah- dumu bomonti fabrikası beşi taş deposu müdür müavini İhsan bey irtihal etmişlir. Mer- huma mahferet Ailesine sabır temenni ederiz. | tayyare | Cemiyet şimdiye kadar bu hak- | Kına istimal etmemişü. Son gün- Sigara paketlerinde reklâm Sigera paketlerinin içine ko- nacak olan reklâm hakkı Türk cemiyetine (verilmişti. lerde bir müteahhit O cemiyete müracaat etmiş bu reklim hak- kının cemiyete verilecek bir temettü mukabilinde & kendisi tarafından tebedilmesini talep ekmiştir.. Tayyare cemiyeti, siga- ra paketleri içine konacak olan İlânlar için bir tarife hazırlamış” tır. İlânlar bu tarifeye göre tab- edilecektir. * Ankaranın su tesisatın İş- letmek istiyen ecnebi grup ile yapılan müzakereler ilerlemekte, uyuşma istidatları görünmekle- dir. Eğer uyuşulamıyacak olur- aa, bu işi İmar müdürlüğü E- manetlen alarak kendisi deruhte edecektir. * Ankarada Tatar köyünden Mustafa hemşiresi Kezibam öl- dürmüştür. Mustafa jandarmalar. tarafın- dan © yakalanmıştır. o Cinayetin sebebi malüm değildir. * Reşadiye orman muhafaza memuru Şahin efendinin kızı bir. genç tarafından öldürülmüş- tür. Katil genç © yakalanmıştır. Cinayete bir aşk © maccrasinin sebep olduğu zannedilmektedir. » Barem tatbikat talimatna- mesi, Maliye vekâletinde der- dest ikmaldir. Talimatname 40-50) maddeliktir. * Mehtelif vilâyetlerin hüke- met doktorluğu ile seyyar dok torlukları münbaldir. Bu münhalâun yekünu 4000 bulmuştur. Bilhassa Şark” vilâyetlerindeki münhal doktorluklar şayanı dik- kattir. Sihhiye * veköleti ahiren bu münhal © doktorlukları nazari dikkate olarak, ber sene azami 150 telebe kabul edilen tp talebe yurduna bü sene 300 talebe alınmasına karar vermiştir. « Merkez kumandanı Emin paş Âli karar heyetine nak lolunmuş ve yerine binicilik mektebi müdürü miralıy Fer. hat B. tayin edilmiştir. Ferhat B. merkez kumandanlığını ia ya başlamıştır. İstanbul Sıhhat ve içtimai me muavenet müdürlüğünden: Çorum sıhhat ve içtimai muavent müdürlüğü için nü- mune ve münakasa kaimesinde muharcer çersite tevfikan mübayin edilecek asgari 40 azami 60 kilo mavi renkli kinin komprimesi 23. haziran 929 tarihinden itibaren iki ay mild- detle mevkii münakasaya vazedilmiştir “ münakasaya iştirak edeceklerin şartnameyi görmek ve daha ziyade talsilât almak üzre Çorum — Sıhhat eylemeleri ilân olunur. Ve muavenet müdürlüğüne müracaat istanbul mıntakası maarif eminliğinden Beyoğlunda Tepebaşmda (75) numaralı Şeyh Hanımın (7) numaralı apartmanında Nuriye Hanım tarafından açılan dikiş dershanesinin kaydı terkin ve tuhsatnamesinin hükmü iptal edilmiş olduğu beyan ve ilân olunur. anisa mili emlâk baş memurluğundan: Akhisar kazası dahilinde Mermerecik nahiyesi civarında bulu- nan ve iki senelik bedeli olan mermerecik gölü saydı semek tesmi Ocdüs nehrinde açüacak mecfalar vastasile saf ve taze su isale etmek ve bu yüzden icap eden tcminat talebine ait olmak şeraitile 17-7-929 tarihinden 11-8929 tarihine kadar 8 sene müddelle müzayedeye verildiğinden talip olanların şeraiti Mzimeyi'anlamak üzere Manisa delterdarlığına müracaatları ilân olunur, Diğer vilâyeilerdeki mektebi talebelerinden İİ, nakledi bulda bulunan muavenet 50 Beyaz Rusun takiki ile Amerikayı göndermiştir. Ayni teşkilkt eylül tndede 509 Rus cektir. *24 temmuz çarşamba BL Lozan sulhunun yıldönü! Bu münasebetle o Darüü' Hukuk fakültesi talebe ce tarafından bu tarihi yü döĞĞ | mü tes'it edilecektir. » Darülfünun namına C reye hukuk tahsiline gönüğü! cek olan hukuk mezunlari müzdeki Perşembe günü A”) paya gideceklerdir. | « Vilâyet makamı, kazasında tahkikat icrasına görmüştür. Talıkikat içi heyet teşkil olunmuşlur. Heyet bugün Silivriye cektir. Tahkıkat Silivri Ye iskân memurları ve. itibarı ile kaymakam hali da yapılacaktır. * Telgraf işletme müd Ilısan Cemal B* Ankıka “Fİ bul telefonu hakkında demi” | Mİ < — Ankara - İstanbul * fonu pek güzel çalışıyor. i fimidimizin fevkindedir. Ö yetmiş beş muliavere ie hyan bu bat üzerinde yüz altnışı müteaviz müki yapılmaktadır. Bu rağbet süratle ikinci bir hattın yapılması — için © teşebbüsü, sevketti, Alinan tertibat sinde bir ay zarfında ikin 1 hat daha tesis edeceğiz.» Bu talimatnameye göre e yi « Musölüm muavini Kusi muallim mektebi bulunan Y a 8 ağustosta başlıyacaktır. 7 açılacaktır. muallim mravinlerinin mesl&, i | bir talimatname yapmıştır. iştirak edecektir, Kural cekür, i Memleketimizde 2,000 mü muavini bulunmaktadır . » Dahiliye vekili Şükrü bey Bitlisten Diyarbekire olmuştur. Oradan al e vekâleti kurslar hakkında lara yalnız muallim muavi a Kürsta muvaffak © olm olan alâkalarma nihayet veri Malatya, Mardin, ve Urtaya gideceX i cenuptan Ankaraya avdet | | cektir. Seyahat dala 20 Fİ kadar sürecektir. « Türkiye - ticaret itilâ, Kendiliğinden © kabili olmak üzere 930 şubat mii tine kadar devani eşlecektif” İ «Liman şirketinin (A di küçük bir farkla ipka edil”. » Ankara yangınındaki © mi 0; emtia yi 813,090 liradır. « Talebe birliği sne bugün toplanacaktır. gel «Defterdarlık bir vergi * sinden dolayı bir şirket MA” : da tahkikata başlamıştı” ketin senevi vergisi 40 tutmaktadır. Muamelât edilmiş, vergi senevi 2 liraya indirilmiştir.