4 Şubat 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

Maelii JORJ NAKETİL i dedik- Teri sey Kadavra kokuyor, Bu 1920 “ Avrupa medeniy sözleri Haziranında Tokyo darulfüünumundaki bir konferan snda Hint âlimi “Rabindranat Tagor » söylemiştir. O ihata euiği milletleri yakıyor. Galibane baraketine mukavemet eden akvümı mahvediyor. Avrupa medeniyeti bir yamyam me- “5 deniyetidir. i tazyik seder ve onun Zârarma zengin © Her tarafla kıskançlık bus met Saçar. Önündeki sahada boşluk yaratır. İlmi bir medeniyemir. Fakat beşeri değildir. Kudreti bütün meseisini yegâne zen- ginleşmek gayesine atlerttiğin- > dedir. o Vatanper süsü “altında” verdiği sözde hulle- der. Haya etmeksizin riyadan mürekkep ağlarını gerer. O kabile tapar ve onun namına meşhur muazzam abideler kurar. Bu halin ebediyen devam etmi- , yeceğini şimdiden bilâtered- düt söyliyebiliriz. Evet Avrupahle £ işi “musunuz” Bu devam etmiye- # çektir, Ne o kulaklarımızı mı yorsunuz? Bir defa vicda- sedasını - dinleseniz panızın “Kendi kendimize bir sorüştu- alım. o Konişularıma bütün kabahatler atfedip te onmuzla- rımda yükü attıklarını zanfi- “ «edenler gibi yapmıyalım. Bu günün felâketinde he- ,pimizin hissesi vatdır. Kimi- “miz “barekdumızla “kimimiz © <osahımızla buna iştirak © © OKabahari en az gösterenler değildir. Bir kısmı © rehavetten namuskâr kimse ler hicapan resikârdaki kor- «okaklar hodbinlikten ve bed- binlikten, matbuat cehaletten .;, veya redaetten dolayi Sulsu- çoyorlar; haydut tiynetliler men- İaatinden. başka bir şey dü- şünmiyor, müttefikler imha « vazifesinde oldukları o sahif o san'anelere kurban Oluyorlar; «münevverler kendi fikirle- «rini mahze hakikat sanarak rücu'dan ise mil “yönlarers halki o mahvede- rek haklı çıkmağı müireccah görüyorlar: din adamları si- 4 ondan « yasetin . sandalcısı olmaktan «başka bir şey düşünmiyorlar; “yol gösterecekler sürüyü tat- « bir kaydi ile imha ediyorlar; « Zavalh sürü körü körüne bir “sofuluğa kapılmıştır. İçimizde #kabahatli olmiyan var mı? Katil ve hârap edilen Avru- panm kanmdan hepimz mes- sl değil miyiz ? Herkes Kaba, “sg hatini görerek tamirine çalışsın.| Ba yolda acele edelim, acele. Asıl Avrupanın Zarar gör- düğü nokta hür olmamasn- —dadir. Milletlerin sedası boğu- Tuyor. Tarihi cihanda ve bü- yük esaret devresi, bu dev- redir. Avrüpanm bir nisfi diğer mslını hürriyet şerefine tazip ediyor. Bu mücadele için. Avrupanın İki misfıda « hürriyetinden © vazgeçmiştir. Boş yere akvamın iradesin. «den bahsediliyor. Akvam şah- siyer itibarile arak mevcur dirler Bir küme siyasiyatçı, bir ii ö Şeytanın eli altında 1021. senesinde yazar — 427 nokuasındnd seyyar maliye tahsil: memuru Ah- Zima İt Nakil AMI yolünda hakkını > kendilerinde © görü- yorlar; Halbuki hiçbir hakları yokeur. Onlar yalnız kendi sahıstırını temsil ediyorlar. Millett acaba bu Kitpyos siyasilerden. hangisi (millet milim olarak kendilerini Ortaya i Hali hazırda hüküm süren edebilir ? Bir defa gemi azıya almış € harbi kim tevkif navarları kim tekrar zincir Hiyebilir? Hatta onları salıve- ren mürebbiler bile buna muktedir değildirler. Hayde medeniyet keyfince kan dök. Fakat, on milyonca kadayrayı yere sererek kana doyduktan sonra, sürhoşluğundan -ayılın- ca, kendini toplamıyacak mı- sın? Kizbü riya libasından te- cerrüt etmiş sefaletin karşısın- da utanmıyacak mısın?. Giemedi ) I Adliyede | Bir zimmet davası İstanbul “ağır ceza mühkemesi, ira » simmetine - geçirdiği muhakeme etdği me Muhar Efendinin o muhâke sini dün bitirmiştir. Kendisinin cürmü adiyen sir- kar mahiyecinde görülmüş, üç ay hapsine , alu ay memuriyeticn mahrumiyetine Karar verilmiştir. Müddetini mevkufen ikmâl eti - ğinden serbest bırakılmışur Göze taş atan Aingı taşla Koço çücuğun gö- zünden malüliyetinc sebep ol- makla mmaznuw on sekiz yaşında Sarafin Yorginin muhakemesine ağır cezada başlanmıştır. Muha - keme devam etmektedir. Sirkatten mahküm Serope isminde bir maznon, dün ağır cezada hırsızlıktan dört ay, yirmi gün hapse (vahim olmuştur. İstanbul müddei umumi ğinden: Bill mezuniyet terki vazite ederek İstanbula gelen ve adresi meçhul bulunan Çorum bukuk hâkimi Sabir Beyin derhal mahalli memuri- yetine avdet etmesi lâzımdır. Ş Falih askerlik dairesine merbut şubeler o mantikasında bulunan ihtiyat zabit ve ihtiyat askeri memür ve mensuplalar rının 929 senesine mahsus yok- hamalarına 1 Şubatta başlamı- mıştır. Şubat gayesinde nihayet verilecektir. Zabitan ve memurinin vesaik ve hüviyet cüzdanlarile mer sup oldukları şubelere bizzat veya bilvasıta müracaatları ve bu muddelin hitamına kadar müracaat etmiyenler haklarında 1076 No. kanının o onuncu maddesindeki alıkâmı cezaiye- nin tatbik olunacağı Fatih as- kerlik dairesinden bildirilmek- tedir. Kimdir ? Fransanın en güzel kı. a edildi « Parıs, 2 (A.A) — Jermen La- Her hakkı mahfuzdur nsanın en güzel kadını | ile M. Şire : tekzip Berlin, 2 |A.A.) — Harbi kanun harici addeden Kellog misâkna sit kanun lâyihasının Rayihştagda ilk kıraatina ait müzakerat . hariciye nazıri M. Sirezman (Stresemann) m âtik deki nutku ile açılmıştır. Bir Fransız Anterikan sülh misaki fikrinin Ameğika İrüküretinin teşebbüs — ve kararile bütün dünyaya ait ve şimil bir misa- ka tahavvül ettiği haber alıtır alınmaz Alman kükümeti bu kadisenin ehemmiyet ve şumu- lini idrak etmiştir. Bu hadisenin Almanya için büyük ve muzaaf bir ehemmi- yeti vardır. Cihan — harbinin hitamından beri halline mühtelif surelerde teşebbüs edilmiş olan beynelmilel: bir sulh” idaresi tesisi riğselesine bu defa son senelerin diğer sulh teminatlar. rından müstakil olan tamamen, yeni bir şekilde vaz'ıyet edilmiş ve bu şekil gayeye vasıl olmak | için iptidat ve cihanşümul bir esas ildas eylemiştir. Sonra bir hadice daha vaki oldu ki buda Almanya için fevkalâde mühim olan evelki sulh teminatlarına iştirak etmemiş - bulunan ve bilhassa Cemiyetiakvam âzasın- dan olmayan deniz aşırı büyük ve küvvetli bir devletin bu meseleye müdahale etmesidir. Almanyanın bu teşebbüs kâr- şısında alacağı vaziyet hakkında âsla tereddüt edilmezdi . Müsel- Jah ihtilâfları bertardf etmek ve devletler arasındaki yekdiğerine zıt yoklai nazarları stuslihane bir surette telif etmeği temin eylemeğe çalışan Amerikan mi- sakının ihtiva etmekte olduğu iki büyük fikir hakkında bunla- rn Alman harici siyasetinin esasları olduğu bihakkin ve samimiyetle söylenebilirdi . Bu sebebe mebni Alman hükümeti Amerikan projesini hiçbir kayt ve şart ileri sürmeden kabul etmekte tereddüt eylememiştir. Alman hükümeti bü suretle hareket ederken bu projenin mevkii Meriyete (girmesinin mevcu beynelmilel mukavele- lere ve bilhassa Cemiyeti akvam. ve. Lokarno misaklarile tezat teşkil etmiyeceğine, bilâkis bu mukâvelelerin esasi fikirlerini takviye eyliyeceğine kani bulu- muyordu. Şunu söyleyebilirim ki Ak manya bu Sür'atli ve azimli cevabile ve sonradan takip et- miş olduğu hattı kareketle Paris misakının 27-83-28 tarihinde mu- tanlan suretle imzalanmasını temine hizmet etmiştir, fakat imzaya takaddüm eden müze- kerat “esnasında o derçei tesiri voklai - nazarından wisaka hü- cum edilmiş olduğu suretinde ötede beride - söylenen” sözleri reddedebilirrm ve £eldetmek meeburiyetindeyim. Bilâkis bu müzakerat alika- dar devletlerin Amerikan tek- lifini valmz bir mumayiş hare- keti telakki etmemeleri lözim geldiğini belki büyük neticeler tevlit edecek mahiyette bir vesika addetmeleri icap ettiğini ispateder, Narzır bundan sonra M(Bri- and) Briyanın Pariste İmza esnasında misakım ehemmiyetine dair olan sözlerini — hatırlatmış ve şu suretle. sözüne devâm etmiştir: « Almanya Fransız hariciye (o Pazırımn bu sözleri misaka — atieimiş olduğu niyetten daha. az ediyor AKTI 4 Subat Harici haberler ezman “Rabın Dranat Tagor diyor kE|&elloğ misakı hakkında Alman- & forupa medeniyeti kadavra kokyuvr. O| yaya affolunan dedikoduları ihata eylediği milletleri yakar; duran insanları mahçeder. ehemmiyet satietmekte hiç bir menfaati” yoktur. Başka suretle inrekpi |cdecek olansa Şu ve ya bu siyasi sebepten dolayı bu vesikayı" kıymetten düşür- mekte menfaati olan cereyan ları takviye etmeklen başka bir şey yapmış olmayız.» Berlin, 2 (A.A)— Rayhiştar meclisimle Kelloğ misakının müzakeresis&snasında M. Ştre- zeman söz alarak : Fransanın İakdir ettiği misaka Almanya- mn daha dun bir kiymet ver- mekte hiç bir sebep ve mehfa- ati olmağığınısöyledikten sonra demiştir ki: Misak bir vat ve beynelmilel pizam adit ve hu kinin müstakbel inkişalı için bir esas olabilir. Harpten fera- Zata elzem olaa bir Jâhika gibi mevcut ve hudusu muhtemel niza ve jhtilâiları adilâne ve muslihâne bir surette hallede- bilecek imkân ve kabiliyetler belma” Jâzımdır, ELLİE ke ika iri, Bursa mahkemesi JÜsttarafı birinci ssayıfamızda)| külsüze para verme- dığini söyledi. Maheme diger şahitler için talik edild i * iddianame Bugün mü okunacaktır. Bursa, 3 (Vak) — Mahkeme akşama ka- dar müdafaa şahitlerini dinledi. İkinci eclsede islic- vaplarıne devam edildi- len 40 şahit maznun- ların lehlerine şehadet ettiler. « İddianamenin yarın saat 14 te oku- nması mühtemeldir. —- Lorens leketinin fopraklarına gene esrarengiz bir şekilde ayak bastı Berlin, 2 (A.A) — Londradan bildiriliyor: Esrarengiz Miralay (Lorens namı diğerle dayfare iakinisi Sğav ) İngikereye mi- vasalet esnasında donanmaya at stimboda vapurundan. alelacele karaya sıvışuğından kendini bek. Wiyen halk inkideri hayale öğra - mışur. Paris, 2(A. A.) — Resimi ceride zirde isimleri gösterilen zevata (Lejiyon donör) nişanının | Komandör Şövalye rütbesi ve rildiğini yazıyor: Ankara sefiri Cont dö Cham- İ brun; Edime O konsolosu M. Puech; Istanbul o konsolosluğu terçümanı M. Orâülle; Selânik bankasını Istanbul şubesi mü- dürü M. Legprain, Istanbulda nesinde M. Hsoard. işi anistanda iler gittikçe karışıyor Amanullah han Kandahar hükümet merkezi yaptığıdı ilân etti Berlin, 2 — (A.A) — radan alınan bir telörafa göre Gilzat kabilesi reisi Şozülün Piganistandaki karışıklıktan İs tifade ederek kendisini cenup vilayetleri emiri ilân etmitir. Amanullah hazretlerinin ta- raltarı olan, Düranis kabileleri- nir ileri gelenleri Kâbilde tew Ki olunmuştur. Bunların bütün emvali .ve emlâki. ni dere edilmiştir: Diğer taraftan Afgan orta elçisi Amanullahin kükü- met merkezini muvaakaten Kan- deharda tesis eylemiş olduğun- dan M. Litvinofu resmen haber- dar eylemiştir. Londra, Z(A.A)— aDa- gy Mallsin Lahor muhabiri bildiriyor; İki İngiliz askeri tahlisiye tayyaresi Kâbildeki İngiliz sela- retine mensup 20 hintliyi cu- martesi Peşavere getirmiştir. Kendi kendini Efganistan emiri ilân eden Habibullâhm Kâbil şehrini rakibi olan rüesadan Ali Ahmet cana terkeylemeğe hazırlandığı söyleniyor. Berlin, 2 (A.A.) — Paristen bildiriliyor: «Jurnal ın istihba- rına mazaren Amanullahın en büyük oğlu Pariste bulunan Hidayetullah pederinin daveti üzerine Moskova tarikile Efga- nistana gitmek üzre trene ft kip olmuştur. Mumaileyh yol da Berline uğrayıp burada bir kaçigün kâlmak' tasavvurumda- dir. Loüd- Rusrlar Amanullah Hz. lerinin galebesinden pek memunlar Mosköva; 3 (A.A) Ama- nullah hanın İstifasını geri aldiğı ve merkezi Kandeharda olmak üzere bir milli hükü- met teşkil ettigine mütedair Sovyet hükümetine vaki olan resmi Efgan tebliginden bah- seden İzvestiya gazetesi bü haberin Sovyet efkârı umu: miyesince fevkalade memnu- niyetle karşılanacağını söyle. dikten sonra diyor ki: Sov- yet müdekkikleri eski Elga- nisten İle yeni Eefganisüm arasında açılan mücadelenin en: vahim devrelerinde" bile Eigalstanda milli, terekkiper- “ver, müttehir ve müstakil bir devler. teşekkülüne hiç bir kuvvetin mari olmuyacağını görüyorlardı. Efganistan mür- teğleri ve onlar hariçten “himaye edenler dâvayı kay- betmişlerdir. hiç şüphe yok ki Kandehar hükümeti Kâbile avdet için daha çok mevanli bertaraf etmek mecburiyetin- dedir. fakat mücadele mukad- der neticesine oyaracakur. Eigan milleti dost ve düş manlaşının hangi tarafta oldu- gunu bu mücadelenin netice- sinde daha iyi anlıyacaktır. Asini ifeti Moskova, 2 (A.A)—Alınan, malumata nazaran o Kâbilde tevkif olunanlar o meyanmda Amanullah hanın Avrupa sey- yahati esnasında kendisine vekâlet eden Mehmet Ali han bulnmaktadır. Mevkuflara iş- kençeler yapılmışur. Beha Saki siyasi muarızlarımn em- val ve emlakine vaziyet et- bırakular, Yazın sıcak züman- ç Sayıfa 4 San'at mekt feplerimiz için ye nibir talimatname hazırlandı .bu talimatnameyi alâka: dl göndererek fikirleri sordu. U Maarif vekâleti “San'atlar mektepleri, “için yeni bir hi- Zamname ve birde yeni müfredat. proğramı vücuda getirmiş, mütalâaları alınmak üzre maarif ve mektep müdürlerine ogön- derilmiştir. İstanbul san'atler mektebi müdürü mütaldana- mesini yazatak maarif emin- ligine göndermiştir. Maarif eminliği bunu, kendi mütalâ- alarile beraber vekâlete irsla edecektir. Öğrendiğimize göre yeni talimatname, eskiden mevcut olmıyan bir çok esasları ihti- va etmektedir. Talimatnamenin ilk kısım- Jarı san'at mekteplerinin ga- yelerini, nevilerini, ders teş kilâtımı, san'at zümrelerini ve Kabul şartlarını, diğer Kisim. ları da idare tarzlarını tespir etmektedir. Birinci maddede: «San'at mekteplerinin. gayesi memle- kette bir san'atı ehliyet ve ihü icra edebilecek genç- ler yetiştirmektir. denilmek- tedir. kuvvetli temel teşkil edel cek tarzda okutulacaktır. Mesleki sınıflar, ağaç demir işleri ve elektrikçi gruplarına ayrılabilecekleri Ağaç grupu: mal gozluk: mobilyacılık, arabiğ alık, sınai modellik şubele rini ihtiya etmekte; del işleri gurupu: bina ve arat çilingirliği, küçük inşaat, bacılık, demir ve | kalıpçılık ve | dökmeciliğ kısımlarına ayrılmaktadır. Elektrikçilik o grupu des alelümüm elektrik sanayii muhtevidir. Bu gruplar mahalli ihtiysö göre mektebin talim ve id re heyeti tnrafından o tasY maarif vekâletince de olunduktan sonra açılabilir! San'at mektebine ilk tahs bitirmiş olanlar müsabaka İl kabül edilirler. San'at mekteplerinde ley meccani, leyli ücretli ve, M€ hari mecani, olmak üzre nevi talebe bülunr. Nizamnamenin diğer emilerine işleri Diğer maddelere göre, sa. | deleri idari ihetleri ves Mat mektepler “San'at mek. | ecmektedir. isi. tebi, ve *Tekvikom , ve | O Mektep müdürü ile mü “ Sa maallim mektebi , | Jimlerin, fabrika ve ateli şeflerinin vazile ve Selâhi; leri tadat olunmakta, mis zamanlarda talebenin ha ki fabrika ve müessesi sıksık götürülmelerine edilmektedir. i Yeni talimatname hoy$i umumiyesi iübarile, bu ve olmak üzre üç revidir. Bunlann mezunlarına da “ehliyetli işçiz; “teknikçi, ve “san'at müallimi, nâmı ve. rilmekttdir. Sen'at mektepleri, İkisi ih- zari ve üçü mesleki olmak üzre beş simlur. İhzart sınıf umumi malümat ders. tarda de müspet bir 'mesai Pİ leri talebenin bilgilerini tak- | gramı takip olunduğunu & viye, ve mesleki derslere | termektedir. Karilerimizin mektupları Torbalı felâketzedeleri kendilerinin unutulmamalarını istiyo: i Size şu mektubu yazmak üzre | larda çoluk çocuğumuzla bütün köylülef toplandık; Kalbi: | altında ateşler içinde y mizin yaralarını neşterliyen elle. | şın bütün şiddetile hü rin arık İorlması için feryadı. | düğü bu sırada ise soğul deliletinizie Ismaz karar | inim inim inliyoruz. izi verdik, Felikes zamanına kadaf b bes “Tobak; kazan ahalisi | Kep İlimizde yaşıyor, rimizi, ianelerimizi veriyofeğ de azçok memleketimize ME etmiye çalişyorduk.. Mü olsa da şimdi sizin bir riniz, fakat gazeteci veya M sfatile değil bir. seyyah gelse de, halimizi ve yakından görse .. İstanbulda Tatavla mahallede çıkan yanşındı * götenlefe yardım etmek bazı ecnebilefin psra to) Dn gazetenizde okuduk «7 geçen sene mafnının dlinci günü zelzele felâketine uğradık. Barın- dığımız yuvalarımızdan o birçoğu yıkıldı. İçimizde ölenler yarala - nanlar oldu. Cümlemiz ahü figan içinde iken Allah Tazı olsun, İzmir Hilâlahmer cemiyeti imda- dımıza yetişti, yaralarımızı sardı, gönlümüzü aldı, sonra bizim bu felâketimizden - müteessir olarak başa büyük Gazimiz olduğu balde! hamiyet erbabı neler verdi. Günlerce, haftalarca, aylarca | Kim olursa olsun Za bekledik, elimizdeki yemeklik | olmak şartile insancasına Sİ Zahirelerimizi, çift hayvanlarımızı | lafını yapsınlar ! Satuk, bazılarımız yüzde kırk, | Yanık yürekle yazdığ feryatnamemizi ve. on 3 elim bir halde inliyen şu feci halimizi arzad seniz hem bir hakkı mi miş, bem de millete hiz! lurmuş olursunuz. ii Torbulu kazası ve civari i elli kuruş faizle para isdkraz ederek mümkün olduğu kadar evlerimizi tamire savaşuk. Bizlere acıyan İzmir matbuatı ile İzmirin Hilâliâhmer o cemiyeti Kevfiyeti Ankarada Tilâliahmer umumi merkezine bildirdiler, on ay sön- ra bizim için toplanan 300000 Uraşa yakın paradan 45000 lira - sının lütfen tevziine karar ver » mişler. Bunun üzerine yirmi gün evel sekiz on köye bir mikur para verdiler, Havaların soğuk Ye yağışlı olması ve köylere geçit verme mesi yüzünden tevzian yarım