15 Nisan 1945 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

— Buut Kemal Yetkin SANAT MESELELERİ Nebioğlu Yaymevi No. 67 HALİT ZİYA © KARMAŞIĞI ty Gelecek çağların eleştirmeni. ri Uşakhıgilin sapati, vr $â. uaneluğ zate alet bö ceklör, bilmemi; fakat ie yel derirlerin LG ul vi lan on iii bit aski yapmiş Büyük bir kuvvet olduğunu — söylemekte birleşeceklerdir. 2, yalm etamhulda değ, manlarının. mum m : Yaldığı bükün Türe lerinde hm aşılamıştır. fendi mesiimin okur yazdı Kül rin. bilmiyorum, Dun doğrudan doğruy: Se miiğı görülecek. 46 Oner bovaryama a erdiği x a ela dr: Birtakım insanlar herhangi bir eb yüne en tini olduklarını eğ a türlü 8 #irler ve bu ruh olumu, bu iğret mi birekini iğ asl benliği yer ine e Kanca an un, ana lg nik ağ Uşaklıgil'e kitün büyüle edebiyat eserleri. a gkuyuulatı özetinde, evci bir kaynaşma ile böyle kl har sama mahın ins inliği 08 gene Kendini» gi İğ ye EA dn geçek, pr yirleşir, z ? erine koyarlar liği sihayan e ir. Bu yanı. neslimizde de bir Ahmet Gemi ni bir salgın halindö dı in le Zezmelerinde, konuş. > “şii le bir kılık takınanıar görü) Belim yapılışım çelimsizdi, böy Ie bir özentiye kalkamazdım. Fak Fuhum, bir zaman, tamamiyle Halit Ziyalaı iri imdaki sedite yay - an bir minder üzerin â6 otu diği iştirirken ve yahut Yazları bağa göçerdik. Bahçı * anla. a atları Bularkan, Av altinda Se Bu ve. #irken.. bile Mal ve Siyah; Ayet Memnu dekoriyle süslü eli 5 gecede yaşıyormuşum gibi ge idi. it Ziya edebiyatının, zama - nn ee birtakım karma « şıklar o yarattığına hiç oşüpüe edilemez, aşağınk veya Üstünlük daya deyiniz, ne dersehiz de > 5 halde cemiyette roma k bir a meydana get ir hayatı, olaylar, ikm ii ir lava. O #a- n İçin de meselâ: esti ii 0 düdükleri, kuşlarin uçması, horozların ötmesi, ağaçlar bir Alemde yaşıyor nen ie, deyimleriyle Kendini bir ve Siyah veya Aşk-ı Meniru rü ara Ber merakına tutuldu “ yl sürdü. Şimdi dna any : nrken ile ime , bütün a- iliğtme yağrmen, e kadar İn > adar Kn mel e bli ve normal olduğumu fakat Haz it Ziya etkisinin alahina girdikteki Böla yazılarımın he kadar yap - LA ik Gerdek bir ümanizma eğitim ve öğretimi dlacağımız bir çağda Ha Mit Ziyü ve Bervetifünn edebiyatı bizi, neslimin edebiyat m duygun çocuklarını. bilmed tanımadığımız yabancı bir luğun havasına ahp atv “Halit Ziya hayranlığı yet aldı kapakli öl teğini kamçılamışı gara doğrula döğrlıya gör ebiyatma Kavuşmak yollarını aç: mia gerçek ve verimli var- emi dadar. bir ent prdeloslta'den başka bir şey olmu. Yun özenti devri YANE düm de. inde Hil ruhlarımızı da içinde yaşadığı Şe ay i bir benlik içinde sürükleyip 2ö- i müştü Meşrutiyet'ten sonra gerek İs tanbul'dâ, gerek Anadolu'nun paz 21 merkezlerinde çıkan mecmun ların incelenmesi bu yolda bi 0 birtakim” belğe- ler. Werebi ergi adlarından tutunuz da elele yazı zan göngeri. ala karlar Ede, biyati Cetide etkisinin ne kadâr kin e miri MK elini Bunda da en ie- tün rol, Halit Ziya'nın payına düğür. Bu takma ki kari bumuza, milli geleneğimize up olmadığını duyuş ve bilin mişt: Osmaalılığın düşklin bik dav rinde yayılmış bir aşağılık duy su, iğter istemez bizi böyle bir du- tuna, sokuyördu, Alalrangalik Ve ene gür nane ane Bir meydana getiriyor. dah yıllar gecip de milli ede- soyalım e e Fülmeyin ahin sekli ve: halk elebiyari gzl .n büyük değer al - Bu havaya “ulaştığımız saman, yıllar, evini, bar - ik dolambaçlı e gun bir hal ol in siler ek sürükliyen A) Gömplere şaklığü'in. kd. Alime “Genre BİZ gede uzun uğun kotuştum. Kapalı adr e a gın bedenini defa m. miş şi sevdiğini ya, annen tokada yüreğinde e bulutlara doğru dülznli yer ni Mpa My > inden kırılmış, bitmiş olarak, dirarak bütün insa ii il Alman şairinin ene “silik” Beli rk diyorsun! tyorum ki sen gerçekten mavilik. Yaba gecti olay, KİŞ Kepli eya kırılsan bile daha öşem kırılsaydın. Gerçi sen bana dünyanın baş eserlerindeki sarımı hatırlatırdın, hâlâ da ağ mi sarmıştı? Birkag da “Doktor Faust” w aniniş. ii “bir ülkede yaşa. şu ei Hani sen İyi bir gazeteci olm aya niyellenmiş, ve aileni rahint yaşat ni fakir haa işle kal için arzu. mavi bir en doğru iye karar vermişlin ya? EM hayali e e e rek öten demi Bay tee ii onunla bir da- Oo — Fükat nk Ayi insanlığı bu ha andık, hein ne Hazin anarak m ear özlediğimi, pe bii. Kendisine bir aralık, gegen yıl da tadın kaybettiği ai Si ini ze ti ta: e hatirlattım. Dalgın ei Arme Ger, senin li ağn “ak yak dedi 0) Mal ve diyahn © em e büyük” lerin yanında yapraklarında beni kaybettiği, e- Silik kalışın! Sen bütün insanlığa limde çantam, mi ve bâhisiz kadar uzanamadın. Gerçi seninii ânnemle beraber uzak bir memle. © Faust'u kımıldatan şey, büyük iyi kete indenb: kaybetmiş benim ilimmezin başladığı andan iti- ep ra * ladın 1 ik s0 - gırmı İN eriğemedi ama onun istediği e) çok büy ve yok geni S6. “np bir pey aöyüiyenağim.* “Min LA a Uzun yıllar. bunca insanımızı mantik & Verter'de de kia alalim Melen m müd Yattâ bu aş nı İki, gk gapıntmmn bel me luktan mahtum sanıyorum. Var. iyi biliyorum. Al EY le bir eksiklik ama, sende mi, 10- © Jliyorum. Dünyayı kaplıyan bir sö mi ak aj iksa sen de şu komik cdi yi Mary Bibi beni. silik mi nl pek yanlış da değil do; rusu, e Beni ei doğ- bu Uşaklıgiin teknik bir günahi up yildir, Sen Türk zorançlığı. değil, senin nasibindir, Sonra di saman bir kaçınılmaz 1 - rlar ki o edebiyat tarihçisi seni ie mn Kadri'nin “Hak. utıuş da, içinde seninde bir Kı Celts” inde de sen yok muydu zamanlar bulunduğun MY biraz? Hati pati Abdül 5 ağn sar Mai ye Siyah Ba © past Hisar'ın iy” e yük büytk. ik HULRİG o vt Ahi if” san sallan Yük Biye harılışlariyle sensin Ah. “silik” sözünden kurtulanıyordu: . met Cemil, sen! Fakat sana kız — Peki, senin beni silik buluşuu sor Orta okulun son sınıfında 88. Makber okumuştu. Tin iç 5 Jer sonun. ik olamadın! Yıllardan, yorum da, Bi va e hep bir kiri hik beri yazın. pek çok Ep main bizim İ e lde i ol yal kahramanları seninje konuş — Roman ve hikâyeleri. üslüste gelen felâket * is kahramanlar sapır & pır döküldüler. Seli; anneni Be. pek a bir uzak ülke itti yuşumda daha yeni şeyler anladım, © mize gi in talak ilahe iklim le bk ikin i, kala kala bir büyük “vefanın O da, sana benziyerek valizleri kol — ateşi kaldı. Seni ise bundan bir O tuğunda, Anadolu'ya, bu insan hafta önce gene hazla ve beşine! © dan, duygudan uzak - ne acı - sa defa ımıya başladım. Gözümden nilan ye Aş göhçler Asla, asla düşmüş değildin, IK hâş © artık hiç de karamsar değil Ön. tıralarıma yeniden can verdin. Fa. — Iardan büyük romancı yetişmedi küt gölü enin bu kadar si kak. ee de Vİ aktı Ki mış olmamı istemiy Kızar gibi oldu: Kuhramanlatla bi iN YAZDIRIN. nıştirıyorlar. Ulus'tan ir sanatkârın, eserlerinde e pen Li karakteri iş bir hir mahzun ki siniz onun gibi dl aci. kâlnata ağu gö züyle bakan “nsanlardır. — Bündün dolayıdır ki o kahramahlarını döl. si benlmrtmiş, sevmiş Ve onları kem gözden korumağa — çalışmış. iphe' yol si i bunlar her zas man yerli hay KAŞE Ee e ler değildir. O, yaşadığı Bn e Ee etme le arı okuduğu eserlerdeki — kahramanlarla Çole korâ birleştirmiş ve bunlardan ye- ul, dikkate değer ve canlı Üpler yaratabilmiştir.. Ag Tanin'den ir Siri LEVEND O Halt Ziy Akşam'dan aralık bazı gençler kota rent malla, Skal — uşlardı, Hayır; bizim Köliüe Ve tetkip dilin wş ta- Ri da olsa “Aşkı M kıyafetinden başka zamanımı ör lanlar bir şey değildir. Zaman “im © “Behlüllerin, Nihallerin ndan. Kelimeleri, de, terkip muzda dolaş ge p atabilir. Fakat düerini bilirler. Halit Ziya di bu, ME eli kiymetine iç bir suretle | halel | gelmez tiği pi'in eserlerini bugün saraya ya Mavra ayle” meklip. bölirtmiti ileri öyle mi öbürüni rahmani Ve akar biri lerine aykiri gibi durstlar ikisiin birleşerek Ayni devr carilandırdık- larına. ine anımaıyız., etik Halit KARAY onu 6. ncı Sayfada Kabahat benim mi? Dört ya. ünü gevreliyen. karanlığı unutur. abana it Deden senin Sen ediği bir yerde sun? Mem em oğlu im al a hem gelecei yük sanatın bir şartı da budur bö ce. Zamanlarında lak bi e dahili ha 5 ari Hide de gey alan emerler Men > Glerii 1 sevetlerin büyüş Serin bir rüzgür çıkmıştı. düş bizi bilmem naml dolaştıra opema ea pi atkısını boynuna — Şimdi Rael'yi hatırladı: v sını mağrurların yarın göl. 'n toz toprak olüp ututüldu- Bir do. akşam e ük içen, hayatı ka- Jurla geçen Raci'yi, dedi. Ona Sir- keci körteclerinde ölaliren gün birkaç genç şairi hatırlatarak: — Gene öyle mahzun insanlara m m wki Efendi'yi bulmak — Hğer Şe “istiyorsan Ankara Caddesinde bir- Kaç örneğini görmen mümkün. ir. Uzun saçlarından çekindiğini an. yuyrdum, cesaret verim: Baksan, yorum. Devri mek bütün el bi İdi olm hikâyelerini. başka çareleri yoktu. sk olurst ş 5 anlatırsın? Kalbin hür tali köşesine dokundu; mal Dir mean, lak gözler dolaşım Kün girdi ir şey hatırladın Ahmet Ce- L miz Kem we a va Lie ir yer mi ve Belki. e Halbuki ni kl ge devrin. de? Hadi âşık oldun? Nasıl bunu oldu- Fakat bu bahse dön. ei de pu pa — oldun v vüyüi usta bütün açıkça anlattı. Şimdi tekri bahse, dönmekten çekilecek buu okula ar bu göstermek lâzım. Lâmia ile sizi ulişamıyaağımz biribirinize ka vuşamıyacağınız muhakkaktı, ee m, ız öyle. Fakat biraz da dlmal meri DA 2 KR ve iL belki dili ile, üslübü a£ dünyası ile bir dal ama edebiyat göğe izleri bir hayli sürlip gidecek Ya 1ş- nden, Sen aslaklan- akımdan ara- in. He. Şami genetpmdan bir avup bk tıra olarak Ahmet Cemil kalıyor. öünbii; bahasizhk seni el. pek üzer, Fakat sen her yl bir parça hakikat olarak yapıyacak — Hayat d ayil döstüm. — Öyle mi Ahmet yoken dünyaya dönecek sen değli imisih ? Üşakhıgil gitti, fakat sen önün gidişi dolayısiyle. yeniden dünyaya döndün. Sanatçıların ve kahramanlarının talihi... İş yari hit anan RE a z 3 HİKA YECİ HALİT ZİYA yalin BehaDÜRDER derceede eiremiyet | verilmiş bie. Pâikolojik görüş de bulunmaktadır. Halit Ziya Uşaklıgil'i önce bir yakla beraber, onun, 1 dar, küçük hikâyeleri edi “node e Sehir bir in Laşır; ve yn ndaki derii rita ğe m ay bilhassa, bayağılığ& düşmeden bl Konuyu ii oManM kadi; hikfyelerime de. ilgimizi teksit edi Halit Ziya'nın hikâyelerindeki Römahcılığımızda, bilkasan te ahısların birçoğunda hastalık varı dik bakımından, hâla aşilamamığ © dur; bu durum dail gözlü. e kalan üstndn, — müze çarpar. Meselâ, nda unluğunca yazdığı bil hi. © el, ayak, göz gibi âze eksiklikleri üyelerini helme, at dair ve bulunan 5 hikâyeye rastlar Pa düşünerek okumal at buna mukabil, 7 veremli, üstümüdür. İşte benı böyle bir ins a ki bulunup bul dığını daha bircok mümin m - iken Ee olak in ii sine faydali olacağı ka varı celediğim hikâye Kitaplarının. adedi Nakiller, İhtiyar Dost v8 Kadın Pençesi hariç on beştir, Na- a a di. ger kitaplar den, Hhtiyar Di Dont tak trmek. fırsatını Bulamadığıından; beşe inhiz e ya'nın bütününü ortaya koyas; olan yazılar tutarının tile kısmı fax lâkki edilse bile, bunların e yâkin, bilgiyi vereceği. Mevkuf, Raika Molla, > Taziye Kadıh tiplerindi 5 hikâye mevcuttur 1 Muhtiranın Son Yapraklafı, © Dın kol Bir İzdivacın Tarihi Muaşakalı, © dekiler, me tezyif, ye tergip Bu muydu?, Küçük Fıktalar. (8 le olmıyaı im cilt) Bir Yazın Tarihi, Solgun De- olaylarin ala Ba ner gt, Br gri Hayal, Sepet palm kâyeı Se hikâyelerinin yarında delirdi çed içi ei yava e ami yüne hikâye vardr. Bunlardan 10 tane RM yakini 8i ikişer, 2 tatesi de üçer defa muh- azal a kam ük an va t Ni gocukların hayatından bahse: ri ir emer gi 10, hikâyeye kahramanın ismi ve e | İnme eşe li rilen 15; Kahramanı hayvanlardan Şimdi türlü bakımlardan bu 120 çile 6 hikâye de bulunmakta » hikâyeyi ineeliyelim: le abatld şak bilin hikâyeleri ne kadat gk atma SAMAN 8 HAZ v3 mektup, & tane hâtira derler mal, 26 tane birnci tek gal karşısındakine ânla- 81 tane de suhartirin görül yal all İŞ TAAL ta bir objektie sadakatiyley anla b yle olduğunu anla a Kadar rün, BA kaakkigk: yin ii geçtiği yeri si tutarsak, da şöyle » üzülme bitip insanın Içimde bur. Kulma bırakanlar 58; sonu AZ ei senar de ğer çok genel ve geniş mânalı aa vi in hangileri. ealist, ve hangilerinin psiko - aslarına göre, Otel, 5 hastane, 8 8 Arası ve 3 ya “g akite va Büro, e edilmişler > Tojie hiye es , şlen. diğini merak edersek, iz ii notla şudur 61 real G0 peker rin ele ziya. Uğakığll lojik ve geri kalanları da fanta hukyaleri hak tk hükürg. 2 anl Demek oluyor ki, hikayrelerindeki olayları realist, Me ke latmak onda nasıl bir hususiyet ise, onun yanında, ai yukarı aym 1ör çıkârmak müm olacaktıs, ve bu hükümler, kendilerinden ee. vel ağlaya korglaze Bengal cektir, 2 | . ii. “ > 49 “ ni Halit Ziya Uşaktıyilin bibliyografyası ie zan: Mustafa Nihat ÖZÖN lu bibliyografya bir yıl sol erişeceğimiz Hdebiyatı cdiddnin v yili yn hasirİanmâkta olan bir etüt igin ei Ti idi. e beli ki e buhu vaktinden evvel çiki mıya hâzin EN : lar ese VE HİKÂYELER — Timurhane Müdürü, Saf, çeki. Georges Ohnet'den me, İlâve-i Ne rün kik La Shi, üşür kitaplarda > Milan ate baası, İstanbul, 1306 ii 2 — İmei Siyma, kitaplardan; Biat Arakel (inan şiirler, NT, bul) - Hizmet matbaası, İzmir, 1206 yakar eitaplardan. » Aydın Vilâyeti le) £ Meclisinin ruhsatiyle, - KL — Dahceci Teta, Bit, 56, - Kü tahı: Arakal Çiatanpup); Blk çak harapikrlas Ayn; VAY matbaası, İzmir, İS07 (CİMB i Maarif Meclisinin ruha - Ki alli tapcı Arakel m B | s2 matbaasi, İzmir, 1308 (190 Kür tap Maarif Meclisinin. ruhi sat eme i » KU ctüşmneni: Ohannes Ferit Kratan- Mantit Meclisinin Puhamtiyle. - KU| Pay, F2M6t matbaası, Tamir, 1807 meni m * Hizmet z matbaası, İzmir, 1808 (1890) Mözardan Sesler, Shf, 54. - Bu- Elem my, Sn. 88 ie iy Leon, İstanbul, — Küpü kitaplardan > Ayam Vala e) yeti Mikari? Meclisinin Mühsatiyle, - - arih-i Mua Kitapçi Arakel (İstanbul). < Hitmet kası, BE, 52. > Küçük Kaplarda. - a Mihran matbaast, 1308 (İ8i gi lem oyaları, BAE. 50. pa OY çük Kitaplardan, Kitayı Arakel (İk e e iii me çk tamlanan Mihran - matbaam, © İstanbul, 2ö08 ie e imali yad itaplardan » Kitap — Bir Ölünün Defteri, Shf, 172. 1 (1888). Ayam Vilâyeti İAatif. MecLal e airkaç Yaprak, SE &8,« ga.) Fühinüiyie, - Kitap &rakel, e gi kitaplardan. > eyomayan matbaasi, stanbul, ik Gi880) tanbui, 1316 (1898), » Sonu 6 ıncı ileri