18 Haziran 1943 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

irme Ce- esi 19, 1 Halkes ve saate r atlı 4 Mağa kana tar £ bulun Femzlm, at ayari (ei) 8 ayan (Pı» at ayari rkestrası, ans ha- iki prog- i rkestrası, Bu ya Yurt ve etütler, alanlar ve hiberlerle her ayn birime ve üçüncü cuma günleri çıkar. No::4 Sıvas Çimento Fabrikasının açılışı dolayısiyle Türkiye'.. cimento .- |sanayline bir al e ziran ayının en önemli olayla- > yndandır. Devlet sanayi yin tesisi ve Dr. Muhlis ETE i ü üzerine al ır Bank i ikinci beş yıllık sanayi plânı muci bince bu fabrikanın inşasına 1937 ne inhisar etmekte idi. Limanlarımız i bulunuyordu. Mul in bu sahanın sarfi- Dir zekn umuyordu. pala, de iel kidiseleilen > Tikel öğe si de iebile bu fb. me ine ar dmento sanayiine bi 1. İm oluyor. im olduğu üzere şimi dar “Türkiye de çalışan K hab. emleketti e e i binaların binaların inşaatı müterakki bir te artacaktır. Nafıa sahasında yuk; de mız hususlardan manı bir be e ylaş otağ buğün pek mahdut olan ami di ara yollarımız. im yol şebekemi a Türkiyede Tem eli in ir. Türki a e eymiiele KANİN yn Hamamda dr kalk (1000) ton olarak ima ile çok yakından ileiliir. Yıl İstiklâk © İstihsal İehalâr 1938 36 O a “ 1939 304 04 io a 267 8 194 v yani çimento olarak mı inşa ettire- iie 78 Lİ e madığı için İstihlAki, i- Miteçlöla ir lke Wep Ap aa halâtı ilâve etmekle hesabe- v GM rk geni emleketl dur: başka in ab e Siker, el hayli mlm kab, ik ml eek, Türkiye'nin ve mann ? Son. za ırda in büyük terakkier kaydetmiş yazmalekederden birl “kiç süphesiz Almanya'dır. Bu memleket ya (otostrad) denilen saye si ii aşağıda isimlerini sr ei nazaran çok di ai memleketlerin çimen- to istihsali Türkiye'nin dur YRI a imyeler ar hı mimie Yl a . Gi lerin çimento istihsallerini 5 "alda, eenebi biz mite na taksim etmek suretiyl e isabet eden çimento mik. — ton yollar. . Bu mevzuun mü- EB hendislerimizin fikirlerini — dinlem: çok faydalı olacaktır! 1 bulmakl nakaşası ve çi İlanda süz oluruz. e Genie vi meşriyatına göre 19) da dur di ULUS EKONOMİ Balık servetimizi değerlendirmek için 1. Balık ekonomimizin © bugünkü yeti e fosfor ve Yazan: Şefik BİLKUR ınayiinin kurulmamış olm öyek mürekkepleri ile. an D dolayi DE sı. ehem- WE ei Mk ek ml a ib iyetli bir balık stoku tesisine mey ileri bir kültür seviyesinde bulunan m bırakmamakta ve balık emen Ohemen © min inkişafında en mühi iyacın “tar © yaçak olan fiyat ikramının makta olmasi layısiyle mümkün makta a Lem birkaç üreaz ie gıda fizyolojisi inn balığın arti e alm ii fabrikasina inhisar etmekte ve yeddüde, mahal, bırakınaz. (Bin il Ml ibi iz az AZAR YENAYu bulk diya; | cak e liyebilmektedir et itihlâkine mukabil mehir ve göl O (Alma a balk sanal db 1926 göle disndaki yal deniz pal senesinde umum balk” istihsalinin < e kile ile bumun üç. yüzde 50 sini ilemekie iti. İvan ei lm lan ei Sâd Ja al yonya; kendi dehilerinden senede “ e getirerek Ax milyar iyi iğer lr piyasaları» ema balıkları dünya nükmmlinin ma 10 milini bulan fiyaslarla devret yüzde 49 ni temin etmekte ve mele. makie idle) icimi senede 30 milyon kiloyu Şüphesiz bu vaziyet karsısında da e bary bilen dıkları e balık hsali ise dünye ihlâk de çok aşağı bir seviyede dn alin avının ancak Yüzde 2 tadır. Dünyanın nefis ve binde iki) sine tekabül etmek! e ugaddi. Kiş Re iğ Memleket e avlanan alkarik meni leketimiz aşı” men hemen yüzde, 80 inden fazlar senede bir kiloyu aşmıyan balık ii Karadeniz Mari li istihlâkine mukabil bunun Almanya da tu lıkları teşkil. eder da 7 Kile, Danimnnk bulan göç bal Balik klz ete, kişinin ve balıklarımı- kib, o, Nç Araz a 9. (yani ton er takriben 50 ii balığı, tarik, palamut ve urkumcu Milleer eniyi İnme cinslerine inhisar etmesi Karadeniz. Halbuki daha 1940 a yi a Sk nemimizdeki ser son birkaç sene zar- kini erir. Geçi in İstanbul mez- ve bi tan fiyatına mazaran e satışlarının dai yı pıldığı ye et ve balık fiyi ikisinin de çok yükaşlmi olduğu bugüne ai r toptan ba- kemal ın et fiyatlarına .yunca bu sefer aksi mp tek- ortalama bir ei pla gene üç rar Boğazlara akın ederler. kere da ucuz Si resmi kayıtlar- Bü göç Bl la da sabit olmaktadır. mizi inki ıklarının tabiatın bir Sven olar e ii defa aynı dar L. Balık ekonomi eee Delme edi koridordan geçmek zorunda der bulunmaları av meselesini şüphesiz ALIK ekonomimizde müş ede. kalaylaştırmaktadır odllen 'yeriliğin daba bayanl av itiyatlarımız ve balık sanayii, muhafaza tesi- e ve çine dört beğ e senede 100-15 0-150, iclal iz ok Ya iie “değildir. Buna şim İİ me iii sebebin Ulusal Ekonomi | © istihsalde olmayıp bunu (takibeden a mz inme iz Dar | hi e semen e ve Artırma lık istihsalini temin eden 60 kada gaygumuzdan üçte ikisinin en harareli z pm Kurumunün kattir, UGÜNKÜ balık ticaretimizin B e bir ça ligi Eli Umumi Heyeti a le fiyatlariyle iliki ledi sin lar arasındı en yarın toplanıyor A am e man Yak ehaymleri balık ema tabii hâdiselerdendir. Modem soğuk mii el zaman Başvekil oan Ya içe iin Jale milli Sonu 6. ıncı sayfada) satı ve ticari teşkilâtımızın çok bü- yök elan intklk ihtiyacımızla, geni in ikin yak uydura- mai zi geldiği anlaşılmak Sin bmlir. sezyidi. yolunda. e lunması lâzımgelen tedbirlerin rılmasını dah: üzerinde topla simkeliç ir SBA larla allel b an evvel gereken le ve müstaceliyetlerine göre şöyle mak mümkündür: 1 — İanbulda derhal büyük bir “Balık Kombim, Kurmak isine gi işilmesi: böyle bir kombina konserve, ça rl x ii balık ama, balk yağı, ib İn 24 zamanda halledebiir. Bu kombine; da elde edllcek gubicl maddelerin bile alan. ei yem Ri kereler lg lnedama yil artıklarından mebzul miktarda ba- ıkyağı ve balık gübresi elde edilebi- desek (Birçak memlkale-da daha gene evvel bile yalnız İç 10 misbe- 20-05 be soğuk hava depoları harnmadde stok- larımız tesisine imkân vetecek ve Ja. ablan taze bah ihiğmdindan arşılıyabilecektir. biyü Kuşman — Birkaç ie ii balık- haneler tesisi balk a ın İstan vel a ve İm gres mü asu 60 Bini an Ankara, Adana, Bura, Eakiehir. Die Ya Ky GE ON gehirler rine. eleielrin Te iniiie ma ariileğia ye gibi len Devlet i ken. inde 3o kar hava va event İse Şimali “kara nakliyatı meselesi de halledilmiş demektir.) 7 Meva tdisetin azami kapar çiğ ie çalıştım; tani bal kombinas, modem balik mü ari enn soğuk ham depoları kuru FER stihlâki niyetli bir Şinik yalnız inceden Balıklar. dan alınabilecek bir ve balık aral Kombinası kurulduktan. ima- Hi üzerinden. alınacak ir iatiklâk resimleriyle bugünkü | vergi ekme gm desen Hiksenda Sö saklamış Bulünaca 'ALIK kombinası kurulduktan sonra tedbirlere şöyle devam edilmelidir temini: Ba- Fiyat ist ik illa ve le zp de (Sonu 6. ıncı sayfada) Gelecek sayfalarda Dr. Muhlis ETE, Esat TEKELİ, Dr. Y. 5. ATASAGUN, Şefik BİL- KUR ve başka iktisat ve maliyeci- lerimizin yazılarını bulacaksınız. 18 Haziran Kooperatifçiliğimiz bir adım daha atmalı! IR kooperatif âzasmm ahlâk sevi viyesi, kocporati- fin ke ni müessir ola ildir SE yeni lynn Ki AE de üm yılarda Eaifleri düm) rinde büyi i secek olanlara, (Türk Kooperatif, sin e ei Di El 2 ila, bire yeni sayıl ” Ee arı Ea makta olduğu aylık ve üç aylık yan insanların çoğun eratifçi are dek ni el ek yımlarını da karıştırmalarını sağlarız, İZDE, kos; yük bir Ba “lenyebilr. © iç Siz ME pek arm. olen nut ücretle. çalıştırılacak © boşluğu hemen dolduralım: iz. müdürler, Bu boğluk, haki biz ital, “ehlidir ve- ye — yokluğudur (4). Vakıa mevruntımızda murakal iki Eka ihtiya iyinin mektedir. Keza, son günlerde İstan- ihtimalde bul gazetelerinde de büyük şehrin İemürin Kooperatifini tenkideden ire k. Fakat il peel ik meş ri, a yi e vE cevaplar da gerektiği urdun ikusadi i inandın lk eamilirin biz ık kerez dı oi olak Sa ball, dokson de kerametine kuz yıl ös nu 6. inci gmenikkelerime bera e ice olan e ya; 0) mağa başlıyan konperatiiin, e 1920. mile uygun bir gelişme göstermesini (e) P istememek elden — gelmez. Nitekim, ekl bet om gl ağal iştikç e fi. Dr. Kesler (Koopera gilik 1940). ie (4) Kooperatişilik Eylul 1941 fa 55 ve sn e e Ke peratifçilik rganıY. makla e imz n ii le Gi memiş bul ii ere bale memleketlerine gitmeksizir zi — Kanala bakarsak, belki İran Me geride “oldu- ru Bu görüş her aydı- sürür, araşernlara gök. gym Bilgiler Okulu : Cilt I, sayı 1 ei 1943, sayfa rı Akk mal kita; : e e eden? Koopratifçiliğimiz, ae e kei eleği başarıya | erişemiyor? , doğru cevaplar bulahilir- idaresi tarafını ayrica ği b ke ki mezunları rafında Ali Fuat b halde bu konuya (ilgi) göste- KISA EKONOMİ A DEE öyle (1000) ton hesabiyle Ke. mii Çimento Memle- Adam ismi | İstihsali ve yi si lusu çimento İstihsali Almanya, Toprak mahsulleri Avusturya 16250 79100 205 mele Toprak mahsullerinin bir kıs e lan ayhen ve bir kısmından Cenabi akden vergi alınması hakkı Amerika —— 2604 8346 gr | hazırlanan lâyiha, 4 ha. İngiltere | 7900 47600 Oo 166 | te kabul edilerek kanun hal Rusya 5700 170400 o 33 | miştir. İtalya 4587 43490 108 Kanun hükümlerine göre * Belçika © ag 0 8386 347 a) Vergi, çeltik ve mısırdan Romanya (o 532 1g8g2 O 27 | maada hububattan aynen ve har- Bulgaristan © 194 6273 3 | manda ölçülme suretiyle alınacak- Polonya (o 179 5090 , 49 İ tir. vee © e b) Bakliyat ile fındık, kı Türkiye Yan Kaımaniza e rupa > e den gene aynen, fakat mükellefin ir e e emi meye Dünya - bildirdiği miktar üzerinden tah- Yekâinu a 2145200 sil olunacaktır. ©) Kendir, keten, afyon, naren- a e a mükelleflerin e beyanına eray sana üzeriden akımara ma Kanununa tev - İm Ge du ep il Tü Hi tale bükük a Me rinde mahsul mikdarının veya kıy- ir kan dele metinin de O, x2 si nispetinde alı. e nacaktır. Bütçe zaruretinden dolayı ihdas edilen bu.yeni ayniyat vergisi, fevkalâde hallerle birlikte ortadan kalkacaktır. o Verginin tahsili, ek şi yani doğru - e İarı yüzünden, asgari miktara inmiş bulunuyordu, Çimento buhranının baş: ca sebepl 2 bunlardı. let — işletilmeğe başlanan in to Fabrikasının faaliyet a Devlet eliyle olacak- Zeytin de bu vergiye tâbi tutul- jin, zeytin istihsalcilerinin ik- mede 95 bin i söyl ar yeme rn, mat ikta bulacağı | Jen zey sem Deyr e #anelilmemelidir. 1 düşüncesi ileri sürüli ki ele | zeytin, aveiçeği alıp işleteceği e ente fabri- İlik senede aile başına Dn kaşının günlük 50 &« uf çimento ik bir-muafiyet ei lm de inin “bulurum kalay | te ezen bir kann ikale hıkla tal -miyecektir. Olub Mag 0 iş) Glenn Kullanılacağı ye kkk bi bin ella Kazanç vergisinin artırılması ve tiyatro ve kon: ipe EMLEKETİMİZDE şimdiye ka- vergilerinin indirilm; “3 dar çimento, daha ziyade bina || 7 haziran mp3 kabul edi ir Eker vergilerine i i lanılan ve çi ks yal zam yapı e zam yapılan kazanç üikerletleri şunlardır Naha lerinde daha ziyade ba- iska işleri- a) Ticaretgâhının gayri safi ira O miştir. Yalnız bir aramada yüz bi di özetinden vergi verenler, ii liralık boya ve çivi kal ld Mükellefler, ödemekte ol rılmışi ün il Bi ve e imi boyanma ia dâvet edilmiştir. Korkuya ikrar Zizledikleri nl raki hiç paha ey A be ye düşüklü iğünden ir ediyor. Ak Keynes'in para plânına di İngiliz iktısatçısı Lord Keynes' onra milletler arası mü- 00 İzin nem ini di fuslı ikamet etmekte yulunmalarına ve a mik- tarlarda maktu bir a tabi tu- tulmuştur. b) Beyannamelerinde bildirdi leri kazanç mikdarı üzerinden mü- kellef olanlara bunların da öde - Bi BE E SE tedavi rmaye :e (bancor) adlı millet rates biz vin meli 3 âdeta bir banl eril nispetlerde zam yari 7 e hendis ve mimarlar gibi serbest e — Aylık ve ücretleri üzerin. den vere veren hizmet erbabı, 3 — Ticaretgâhı bulunmuyan v gündelik gayri safi kazancı üze - rinden vergiye tabi olan gezginci . mükellefler 4 — Ticareti mnameye tabi başka bir te - gâhı bulunmıyan ve mal ırken kazandığı parayı mu- açlblsle uğraşmayın vereileri, İ— bakkak olarak başka memleket > eledarN > > ten mal almakta kullanabilsin.) Kazanç vergisi mükelleflerini; kkk almıya mecbur oldukları ruhsat İsviçre'de (kaynağında ei harçları da arttırılmış- blmcsek vergi) vin şekli İsviçre'de vergi mevzuu ıtro ve konser bilet bedel- ” il i il gelir, daha mükellefin eline geç - mezi ve e we ys çelirin vergisini mer » ağ unda e a tasavvur edi- ak üzere yüzde kırk nispetinde N ni li Bütün” ferişttu mak üzere alınan vergi, aynı kanunla yüzde & hi enlarinin. fab kayanlımmazı ve ona e Bu tenzil, sine- | 7 gı viçre'de ödenen sair faizlerin Hin E ödenmesi sırasında tediyeyi yapan * i tarafından bu hisse ve faizlerin karıda fır baleiler We yüzde on beşinin kesilerek konfe- le ei Seyi Misr'da fursatçılara ve ihtikâr- e Gilmlele in JAkeEE dürdceie Birleşik Amerika'da şosyalizan varmıştır. İskenderiye ve Kahire- tem yeli muhafazakârla- nin antrepo ve dükkânlarında İstif e kapitalistlerin edilmiş olan iki milyon ingiliz li- . Be rimşman R tasıma (10480000 Türk lirası) O Birleşik Amerikanın iktisadi yakın değerde mal müsadere edil- ve içtimai yaşayışında üç temayül biribiriyle | karı zşılaşız ri Cumhurreisi Roo: di mi özi lala lesini iltizam eden ii. ye lanan lan klar vlet kat zında bir ei ve- ya Sere akıla bir Eline lin warız bul ve serbest rekabet, nin esaslı li z Birleşik Kiz şimdi (60) imi — me yi atl ha; ına ait'bu plânlara takar Fakat Rooseveltin idaresi, hassa çalışma saat ii alta ması hakkındaki kı ilgasına veridge çalışıyorlar. rika 2 plânı ve (harp ve harbsonrası plâncılığı) adındaki iki plân da Kongrede şiddetli aksi tesir yap- mıştır. Dünyaya şamil plânlr, gre ekseriyeti e yeni e Di e tas- vibedilmiyor. Muhaliflerin çoğu, insanlığı sefaletten kurtarmak için dünyaya Si plâncılığın fazile- tine inanmı Akdeniz le açılmasının Türkiye ehemmi Bir aaaetaye göre, in bir (malzeme harbi) ol Zunu yani iki düşman taraf m vi cesarette olmak'şartiyle isti salin zaferde kati âmil olacağı bir sanayi harbi mahiyeti göster: ii teyidetmektedir. Bu mütalca. Ca al A; ra bu gazete, Akdeni ayi mim. alelerine RR al "ümitler, Fethi er izel Orta-Şarl ki için, sanayi ve esnaf odaları. Felsefe İçtimaiyat kısmında: Kara: Bilin deye; Bedi Ziya Ergene terbiyesi, mahiyeti ve okullare ie lir Ma a ya yalnız şekil bakımından kısa bir ven yapabilesiğr örgi emsali mecmuzlarda oldugu eli e A A lillerine yer vermiyor. Halbuki bil Joğrafya kısmı bu gibi mecmelelerin lunduğunu sl X ida 1943 inen Al ra'da mayıs ayında et > yını haftada yüz gram indirilmi tir. Bugün Almanya'da et Hay Ukrayna'nın imana linde | ünl eimeleri caiz olmıyan bir bez bulunmasına rağmen © haftada | histir. Bilhassa talebeye hital (250) gramdan ibarettir. Bu | Jâzimolan ani maki tep mı azaltmaya bir karşılık olmak | sında hukuk ve. ke e ei ukçe ye yabancı dik üzere ekmek tayı 5 gram ve içyağı tayını da gene haf- tada iki buçuk gram arttırılmıştır. derle Ki Mi zıların bir araya alla ve ipi kün. pibetinde bunların tahlili çak LE Almanya'da bugün gıdanın esası, | faydalı ekmek, sebze ve unlu maddelerden ibarettir. Nebatla beslenmek hu- Aylık ve Maliye üteassıp ol bile ” Mecmuası & eleyhinözki mübadele” Terininiböple bifreeeiseye: vera. Haber aldığımıza göre Ankara'da, Jeceğini ummaklardı ürk Ekonomisi, adiyle ya Bombardımandar müteemir | Hü mele men gm olayi Bağ il balta ayı e dar Meb la sk rıca bir kilo şeker ve haftada ge- İlk beyde sö iğ kl ER ve ik Sem (50) gram et ve | Türkiye'de — ime kere, 0) gram ekmek verilecektir. ken < idare irakabe sistemi; Hüsrev Tökin rkiye'de hububat i ei çelik Bilkurun Türkiye'de Hem in yy e ç başka meralekeierde mesken siya We ime ele inin Toprak Mahsul- kında bir tetkiki ve ağlar ii de ik sebep- ER Amerika Cumhurrei eri in Muavini a Mllsce mişrek Ei bir makalede harbsonrası 'dün- Yasir i tablosunu ep an yoluyla kal vE kn imla Bülent Osma, Nebi Ösma'nın zıları çün ü krim 7 ilya, Garbi di isiklerine ve dördün hm kez parml seçerek Sinek ünye Mağa dair yağla stmek- ık Ameri tedir. Dünya ekonomisi kısmında Baha ia Bere ile yi ana hat larından bahsetmektedir. İktisadi mevzularla ilgilen, aydına belli El a m larının. in ak çıkardıkları bu mccımı gidecek pi Birleşi ii msi edişini ara tan? gidecek hat kalacaktır. Bu kesişme e neresi olacağı belli değildi Esat Ti