20 Mart 1943 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

& â TÜRKOLOJİ B/ BAHİS LERİ TÜR dünyanın kültür tarihinde LA Lâtin E SKİ £ol oynamış üç büyü Bunlardan Yunanca ce Feki ve Orrazamanlı tür dairesinin, Arapça > ii ana dilleri VE ln istigue” denilen ın Orta-Asya'ya ki mişti. Bu büyük diller bi izledikçe muhtelif Jehçelere ayrılır Tardı: Hamâ eski genişliklerini gittik: ge kaybedip en dar sahalarına çekil dikten sonra bile coğrafi ve ırki mil. Jet altında muhtelif Jehçlere ayrılan dağınık manzaralarını muhafaza edi- yorlardı. Fakat bu üç dilin her üçün- de de dağınıklık içinde birlik vardı Bu birlik, konuşma dilinin ayrıldığı Jehçlele likadar olmıyan kültür di deydi: Yunanlılar buna, Hiwin birliğinde; *“Kini” derlerdi. Faki vw Men en rin sah ge hav “Müyerek dü? erek tarkiprki sılat | narak kısaca: “ i mi ve müşterek e ie ehçeşi işte bu mahiyestedir. Hitd'- Avrupa dillerinin en bü- ilmi sayılan (Mille) Yunan nbr edilmis a muharrirdi çal kabul edilmiş ve mahallf İd iy Jehçeler. gittik haline gelmiş ve bütün sit ever tabakalar hep bu külün di m ir e Bi m birbirleri e anal Mulmola e. "bükün wan şivelerini gittikçe biz e tadi Ebi ele kırıldı e Ein Jin taş “İtalya: sız”, ne Vi üçin ve WPeovana” Ölleri gbi ikaiyaçılarn eme e kei bir grupta topladıkları yeni diller hep eski Lâtin lehçelerinin. e den ayrı birer kültür dili e eyle önler e le lde için 842 tarihli bu İstihalelerin in lehçeleri, ko- - abiyetl ai e e bir kalk di kal masıdır. . Lâtin Aleminin bu dağı milletlerinin müşterek kültür D #< YAZAN İ Hâmi SI İ DANİŞMENT ka pakedi ba Lâtin ve Yunan dillerinin mütenâkiz ni bütün bü ihmal çok ii tün İehçelerin “efsah” ol Tehçesinde tlimden Kureyi e zengi >, hem Arap, müşterek kar ii haline ii ? vir. İsi, m ünün eşasi sa & ua aralar sorun bürbükün alan minhalli ! in Kerimde, miş e laşak a irki alk isik kültür dilleridir; “Kini” yi ei anladığı rap” te bi ği bii im kül dillerinden sayılan b “Klinik Arap: ya” ye memleketlerde konuşu- lan arapçalarla alâkadar değildir (101. ör ön kısaca dehçe vazi - çan yi neticeler şöyle hul ri coğrafi sahalara yar Şinik ünü nn bir in leh - e ayrılması mukadder bir vazi - eş — “Kini” vaziyerinde bir e küler li ii e mıyan lehçeler gittikçe ayrı birer dil haline ir dil teşekkülü 3— demek, ayrı milliyet & derek. Lehçeler kültür dille ra rinin büyük rolleri yalnız eski me - deniyet dilleri in ei > Ar man, Fransız, İtalyan vesai ye ni a ve e aa br kiymı hemmiyeti , haizdir (111, ağ BE ? iş dündeki um: ge mehiyeleri sayesin - rim bm ehemmiyetini KE olan lak arayan bile bu müşterek ve umumi mahiyeti hâl dar kiki dile basin riye ve yahut ven'de anlaşılmaktadır. Fakat kan bir güzete ve çıkan bir kitap Ti gilizce, fransızca ve hatti «ser vaziyetinde — değildi Türk İehçeleri üstünde müştar E ei yoktur. isârimiklere ist tikleri mi hakikatı tamamiyle ve etmiyen isaniyat haritalarına bak itibariyle * dil. bir taraftan Asya a prn Gl 8 aki ir fark is pir Türkçe değil, çeşit çeş bizmi dari bunların yam bi . gi rinde edebi ie Türkiye ye sine pek yakın olanlar bulunduğu gi“ bi ayrı bir dil. sayılabilecek kadar * toire de la langu uzak kalmış ve yahur uzaklaşmış olan- Diger edilebilir; meselâ (Radlotf) Garp, Orta-Asya ve Cenup gruplarına ayırdığı meşhür tasnife “Yakut” ve “Cuvaş” lehçeleri iştir: Çünkü bunlar art yeçıiça öğe bee b de tabi eya vaz ek dili tasfiye gözönünde ME mühim metele, işte bu meseledir: Günkü EE Türk lehçelerinin üs tünde umumi ve müşterek külrür di- Ti olabil ii a lehçe, bütün ha- yatını bu büyül a li eden (İs (Vendeyes) e göre müşterek kül tür. dillerinin teşekkülünde ve mese akik akk ründe en mühim âmil, muhtelif leh - geleri lie benmiyeer rin muhtelif sebeplerle ortadan i ede o leh meleri kolaylıkla biribirlerinde inbilâ ede- lola Gri Dilek di yasında şimdi en e ver ederse mal, edilmi iade he iyasetinde bi e karşı şi kadar Türkç e ie beş yiz iye Ve > Ee lerinde: meal “alkalik” “felek” mânasına © mesine iz ia “universel” dâbiri vak lere yapılanı “evrene” kelimesi üçüncü ei girebilir (171; Eğer bu uydur kelimelerin Türkiye. lehçesinde har öneli yerleşip kaldığı disa farzedilecek olunsa, ni Yeti de yar b asrında Atadolu'ya yerleşip bügünkü Türkiye devini eker boylar. 1 etmiş i gin Birimde tk şivelerinden. oğan “Ti — Anadolunun etrafın ürk lerinin de kür dili elüe'kdar iniş Kab yeri gömerken bum şekline n hiç dikkat et- yi biz adli var “Mak «ep kelimesi, tpki "kitap" kelime si. gibi muhtelif Türk İehçelerin girmiştir ve meselâ Kirgiz Jehçesiar de “mektebe girdi” mefhumu “Mek vepke kedi” şeklinde İfade edilir. Bu vaziyete göre “mektep” yeti MM “kitap” yerine “bitik” demek bizim rguz Tehçesiniri arasını bi- ak demektir. Tıpkı b Tehçe ile Kırg rağ daha ii gibi bir ie Arert deheinden bile: ayi" ir vaziyetir (18), Tabit bu bi yatti lke bünye İtie bariyle biziz er Türk leh K den gelişi güzel şekline artık bir nibayet verip ilmi esaslarla açılacak bir yol girmek. ve bu yolda en Türki. ye Türkçesinin kendi İ ihriyaçs İariyle beraber öteki lehçeler üzeri, deki müstakbel ve mukadder rolünü de hesap etmek zamanı gelmiştir ve hand geçmektedir. Ti) Ferdinand de Sausyure, "Gours e Dingulslane göndrale”, 1931. Pe. ris tabi 121 A. Meillet, pena dune his reca”, 1930 FE Melle © Za dune tire de İn angue atine”, 1931 ve Cevdet. Pasa, Haldün” tercemesi, 1277 ri ye «21. Renan, “Histoire gönd ile a un sim. 1878 Paris tahı, 8. 347 - 350 ve UN 1401 Mares Ge ei du onde” um e Chamise » sdmitimues” faslı, 1924. Patiş #xbit ze 20/3/19A8 LT Dar gelirlilerin koltuğundaki etler Bugünlerde, Ankara sokakları eli pa- keli kabin eld Ba: 7ış yıllarının bavram © arifelerini hatırlatan neseli, güler Yüzlü insan 1, önddelerden, otobüslere, lar, Devlet b mü calışan memur aileleri Geli NA, DEMİŞ lanma e. lanır nefis bir Yastı Balan delen ve öte ri in tozan bu ruhluların — bile kara görümeri ümarine biz kar gbi yağmış, onların kötümser düşün- celerini kaplamış ve aydınlığa Gi- karmışır. Dün, kendi ihmalleri veya teşkilât aksaklığı yüzünden di ge | Varlık Vergisi İstanbul, 19 (Telefonla) — Varlık Vergisinden « dün e AK Sİ ar, — makamlar 2 Son ie na, Mecitözü mi Sabri ai * grimbeyli ma, Aşkale kay al Gütyelin Ulu borlu kaymakamlığına, Kangal ami İE E) ala Makami ymakamı ek “İle * Uixborlu kay Şerafettin Davran Vekâlet em- rine alınmışlardır. Çocuk Esirgeme Kuşiyiyepı bağışlar Çoe me Kurumu Ge- nel pinler "Elldirmişi e Sı Türk Hukuk Kurumu tarafından bugün saat 15.30 da Dil Tarih . Fakültesinde. hâfırası anılacak olan Mahmut Esat (Efendi) ölümünün 25 inci yılı dolayısiyle Yazan: Prof. Dr. Sadi kile ANT Han “Elendi” öle ge a yirmi iŞ çe Ve —i İken ita tale rler bırakmı lahmut zi bircok köşel iyi başında ulan dem, talebeleri de aziz hocalarını minnetle hatır Haya e e vardır ki yazılı eser iyetleri yen mesl ne mensup olmakla Değ gerli ilim adamımız tük, temayilerden yalnız, kendin! Mahmut Esat (Efendi) alm: dar tonajlı geninin uçak MAY denizaltı çemberini aşıp karasula- Tımıza yanaşmasındadır. “Taşmdığı Givi ecem Vay nl ayaz bu bakımdan denk değerde »irdedir. Bugün caddelerde gördüğümüz tor. nlar Köne KORarı ee ve canlalar bu bakımı bir mâna ve başka br ğer “e ve damağımızla miemizden ziyade kafamıza, iantığımıza ve insaf. yen hitaben arial İğ duy: Gene bu le dar ve sabit gelir- iler giyeceğe kavuşmuş bujunu” yorlar. “Caddelerde rastlam: > e sa dünkü Ulus'ia resmini görmü, sünüzdür. Gül ir kal osyal yardımı bu sene dila korumakla kalmamış, aksine mi ei çalışan Çocuk Esirge-| bet ilimiem zir “ilk eserleri veren- zamanımın bütün bilgilerine Ili göe- e Kurumu hariç piki | erten bişisrolmüştür, ibreli jar anali ee Tinden Alaşehir kolu, zayıf ç ar abi”; “tarih yazacak derinlik kazan» e nayi”; “İlmilâriz. oneri 5 a mıştır. guklara er. gün sıcak. -yemek | “map ba “Tarihi tabli" bu Otuz cilt kadar tutan kitapla. verebilecek 50 mevcutlu bir a$|. yoldaki eserlerinin başlıcalarıdır. — rının en önemlileri sulardır. evi açmıştır. Bu kitaplar nd, mektepleri Usülü hadis, Usulü “iki, Tel. Turgutlu kolu 1/3/943 tari - yıllarca okutulmuş « ve defalarca: © his-i-hikmet hukuk, İlmi servet, Dİ e .. “Efendi,, nin sah- ni islâm, Feraizül feraiz, Hukuk le beliren hususi- husı vel, “Tarihi dini islat okul pim sıcak öğle ye - yeteri — irisi 2 doğru Sm Tktısat meği vermektedir. öm Bu ir kısmını tale oran desin Gi ves MİR ARAYARAK kulu 5. ci sini ği lele sile karşılamak için yazmıştır. Fakat bilg Bi da hust süs ve içten bir le pişirmiş olduk ları imi den 107 zayıf çocuğa etli ve sicak öyle yemeği yedirmişler- dir. > #lı kolu tarafından & di e a giyangede 7 lira kı bulunan bir tuvalet taka vi "Tüccar Ziya Yavuz tarafından 57 lira 50 ku- evel ve ilgi ile meydana getir şt senedenberi blum memsylerde fikri adalet Hadis, kitabı “Cevdet attan zerre kadı ese lere elik ön hayatında. önemli bir rol ei oynamıstır. Paşa bu kitabı alınca lek lehine ictayi adale, GE lerek Üy e gal , fazla olarak bir de'zevki milli O yaziyor ve Eset “Bfendi, de, hasıl ederim Bir de mağdar. ve «Yük bir sek Ve ilmi iktldark Sli lar nağme ee e #evindizmi göst sakla o derece mesrur olurum ki, “Tarihi dini islâm, kitabı şeinaimde len çok. kere ; ağladığımı — ermin'en “imi, sidir, diyebiliriz. ire bir kum sözler ille hedi» çocuk sevinciyle e- teberrularla birlikte 114 lira 6 kuruş a ya Yardım ve ar devam etmektedir. ii a sever yurtdaşlara teşekkür eder. bili Mahmut Eset ilmi şahsiyetini o meydana getirmiş olan tari ;.c0ğ« ini “çin Sunu söylemek 20- ; rafi, siyasi âmilleri inceden wnceye rundayız: O, son asırda yetişmiş araştırmakta ve kendisinden önce in A je m irisi m biri eld makla kalmıyacaktır. Onu alanlar, bu kumasların her tümünün. devlete ne büyük fedakârlıklar pa- rileri yanima iz m. ae Mi a e Bütün bu er madde ve m kıymetiyle ölçelim; fakat, madde, değeri ne kadar yüksek — olursa erini ölçebilir mi- siniz? Sabaheddin SÖNMEZ çil İm eli rekaliğine, € EL lâyet ri a izm eczacı B. £ Bilgiş getiril miştir. Bir Fin ticaret heyeti kn geldi İstanbul; 19 (Telefonla) — Maci Bilandiye dan uçakla şilik bir ticaret heyeti gel- Ekmek karnesi satark İstanbul, 19 (Telefonla) — e iaşe memuru Celâl, ek - mek ei esi satarken yakalan miş hak mal Gelirin liz ayrıca a 250 kar- ne bulun İ yapi onla — Vilâyet ei “el nüfus başına ikişer Kilo um ve- Unu: kuruştur e Memurlar İstihlâk Kooperatifi tarafından dağıtılacaktır. Sn ni Kl eser, 8 267 - b pilini Jean Deny, ha Rad el Se Nör- aa al 13 Leipziz sa İk Ti ii ki ikban gil in > inde emeye verlleilştiz i İsilmüstür. Bu asırda İni larından, ARAAVAMIMM TAR BUYUK Piçiliği Basın Müstesarı Mr. Leigh Ast- lor dün Ankara Halkevinde geçkin bir dinleyici kalaalığı önünde (İngiliz re- sim sanatı) konulu konferansını veri» mlatir, ia varsa yaradılıştan ed Tenim ya apt tape Senet eti pavanin, ttlei süyün te- büyük res- ramı larak hayaller doğur re malla eni le bae len ve binler ne 2 Mt ike ada size İngiliz resmini geçmis, yan kuvvetli bağları belirteceğim. PL eli bal inilere de Um ettin getiriyordu. İngiliz sanatkarları diği yenilikten hoslaı yabancı fikirleri Anta Kaydı 1 m en amm büyük. bie. sanatkara. ine büyük bir gile üslubunu iaın Hoganik (1607 meydana koyan, William İngiliz resim sanatı hakkında M. Leigh Âshtor'un dün Halkevinde verdiği konferans inim el i dığı ve; çağdaş müsbet ilim 'üşünü benimsediğini açıkca biydgraftsi. km ger Semieeki Baba ve dedesi Ma inde yaptık şel maalin-i-as- ide tabla Hile göre: le “doğm iie a vebali e an tür sebil e Münif ehmi. hocalardan ders e se Ah ei akli IŞ Ni poli si - e ui azmiyle Eg ii düğü gibi resme geçiren ilk rı dine fransizca ve ingilizce Öğren: mi e | di. mm liye k a üye Sk mmakebin rafarı idi. askeriyesi; “ “lisanı a Mİ okay ile Wilson 18 inci asır in - | “münllimliğidir. Buradan İzmiir giliz resminin a 2 sanatkârı Joshua reisliğine nakledilmiş. ve MN AK gem ime e) ae ali 2 ya çöncülük maliye nezareti hukuk müşavirliği- İyi İngii in a eğ ii altın ça- ne hukuk ve mülkiyede devletler nir an ear | DİNİ öne la ME im da de en büyük sanat a- —rah Hüriyeti inki ip dân sora ma” ağn Neyi akan Tasli DAN O a ilme e b etmisi inihi e ili hocalığını ei irem gelenle Kendisine hizmet edenleri asla Unütşıyan hek söledi siniz a m e ri bir hülir, renkti Mala eğ liğ he pa layışm. hitabelmek Üzereiki“ dalubun Bilimin abi elek sima, b | sekil ELA hn m İk ma Gm CİA) ve Peter de Wint (1784-1849) ın eserleri, böğledir. i İkinet, unu! ise ele-alinan meveuu ge. Kül bakımından imal etmmemelle bera, | Dak üzere bakla ber esas itibariyle bunun tevildestiği yanalardan bb eğe heyöcani belirtir. YURT e Safra ve el ir mine ve muallimler dernekleri di ida, li ten; sonra. merkezle. rabı- talarını: tesis seylemişler - dir. YURT DIŞINDA Atina' m bila irili; Arm zle an eden büyük sa - «table, bu devirde sün inalir resminin mevkii ve işer ned, yla ll öle > ) Kesi ime ölü pılacak oan la eksi zarlıki beylik Mini