21 Aralık 1942 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

yedıf.. / Muhacirlerden PAZARTESİ 21 ULUS İlkkânım 1942 Dişande 5 KURUŞ Telefon : Her Bayram Çıkar Basıldığı yer 1 Çankaya Caddesi, Ankara Mümtaz Faik Fenik Basımevi t Müdürü 1061 - 1062 &£ Sovyet askerleri, alman işgalinde olup geri aldıkları Ayrı bir ficaret ahlakı olamaz ! Falih Rıfkı ATAY , Bir gün İstanbul'da tanıdı- mm bir tüccar bana şöyle dert Yandı: “— İki yıldır mahke- Melerde sürtüp — duruyorum. satın aldığım İaas... lar da istasyonda çürüdü, (gitti. Yazık değil mi bize? Su- | sçum ne imiş? Kanunda lâstikli ;hir madde bulmuşum, istifade iedeyim, demişim. Ben tücca- (tım, kanunun neresinde bir ge- (dik bulursam, oradan girer, ö- 'bür tarafımndan çıkarım. Siz ai , n aöi böyle gedikler bırakıp da biz- leri de günaha sokmaymız!” 'Gene sokak esnafı değil, eni- ikonu bir tüccarın şu derdini dinledim: “Doktor Refik beyi Hanır mısınız, (merhum Dok- tor Refik Saydam), bizim ti- /(tarethane için bir emir vermiş, eksiltmelere almayınız, demiş, şunu bir düzelttiriverir misi- niz?” Sonra vakayı hikâye et- ti: “— Geçen yaz bir eksiltme Li | 21 .i "maaşla geçinilmez " “HARAÇÇI KARDEŞLE vardı. Bizim ticarethane me- Muru, Kızılay «...... müdürünü lokantada bizim rakiplerden biri ile yemek yerken görmüş. (Olur a, acaba elaltından bir (şeyler mi yapıyorlar, şüphesi - ne düşmüş. Bize anlattı. Son- 'Ta bu adamcağızı bir köşeye “çekmiş, bu dar zamanlarda bu yollu bir hasbihalde bul O da | Moskova'ya göre iki noktadan başlıyan rus faarrlzuna dair Moskova'dan tafsilât geldi Almanlar ağır kayıplar verdiler Moskova, 20 aa, — Tass: Sovyet la- üUhbarat bürosunun tebliği : Orta Don bölgesinde yer almış olan kıtalarımız bu son günlerde alman kı- talârına karşı taarruza — geçmişlerdir. Bu taarruz bini $imal batı ve Novzya Kalit heteh ve diğeri doğuda Bokovskaya kesiminde ol- mak üzere iki istikamette yapılmıştır. Şimal batıda 95 kilometre genişliğin- de ve doğuda 20 kilometre genişliğinde düşman müdafaasını yaran birlikleri - miz dört gün sonra çetin savaşlardan sonra düşmanın mukavemetini kırdıktan sonra 50 ile 90 kilometre arasında — ve geniş bir derinlikte “ileri yürümüslerdir. Askerlerimiz 200 meskün yer ele geçir- mişlerdir ki bunların arasında — Novayz Kalitva, Kantemirovka, Bogzocov sehir- leriyle Tali, Radçenskoye ve Bogouska- ya bölge merkezleri vandır. Askerlerin taarruz do- kuz piyade tümeniyle bir piyade tuğayı bozğuna uğratılmıştır. Düşmanın — dört piyade tümeniyle bir tank tümenine ağır zaylat verdirilmiştir. . Dört gün süren muharebelerde düş - mandan 10.000 den Tazla esir alınmış ve aşağıdaki malzeme ele - geçirilmiştir. 84 tank, 1102 muhtelif çapta top, 608 mayın makinesi, 1729 mitralyöz, 28.000 tüfek, 420 tanksavar tüfeği, 2720 kam - yon, 300 motosiklet, 1000 den fazla at, 45 mühimmat, silâh ve yiyecek — deposu Mmerkeze yazmış... İşte sebep bu! Ne yapalım efendim, o da tüccarla yemek yeyip insanı şüpheye düşürmeseydi!” seneler İstanbul'un tanınmış bir tüccarı iflâs etti. Yüzde 5 veya 10, alacaklıları- na bir şey dağıtarak bir müd- det ortadan çekildi. Bir gün (aynı adamı, eski malları ile, bir başka mağazanın kapısın- da gördük. Kapmın üstündeki kırmızı tâbelâda “Madam.....” Wi—ni yazılı idi; kendisi de san- malzemenin sayımı yapılmak- tadır. Bundan başka 64 uçak, 88 tank, 120 top, 500 den fazla kamyon ve muh- telif harp malzemesi ile dolu 203 araba da tahribedilmiştir. Düşman harp saha - sında subay ve er olarak 20.000 den faz- la ölü bırakmıştır. Düşman cephesini yaran — kuvvetler örgeneral Vatounin kumandasındaki ce - nup batı ordularımıza körgeneral Goli - kov kumandasındaki Voronej cephesi or- dularımıza mensuptur. Bu savaşlar esna - sında korgeneral Kuznetsov ve tümgene- ral Leluşenko ve general Kharitonoo bil- hassa ehliyetlerini göstermişlerdir. (Sonu 3 üncü sayfada) Berlin'e göre Stalingrat'fa ve Büyük Don dirseği bölgesiade sovyetler 161 tank kaybetti Don cephesinde çetin müdafaa savaşı var Berlin, 20 a.aa, — Alman orduları başkomutanlığının tebliği: 'Terek kesiminde, düşman, de yere hücumlarına devam tir, Volga ile Don arasında, Romen kıtaları ile işbirliği halinde hareket eden alman zırhlı tümenleri, şiddetli surette mukavemet — gösteren — düş- mana hücumla nehrin mühim bir kısmını ele geçirmişlerdir. Şiddetli savaşlardan ve kısmen karşı hücumlardan sonra, düşmanın Stalingrad bölgesinde ve büyük Don dirseğindeki kuvvetli hücumları püs- beyhu- etmiş- kürtülmüştür. Düşman, 164 tank kaybetmiştir. Savaş uçakları - düş- manın ihtiyatlarina, topçu - mevzile- rine ve tank topluluklarına hücum- lar yapmişlardır. Don cephesinde, alman ve italyan kitaları, düşmanın mühim — piyade ve zırhlı teşkillerine karşı halâ çetin müdafaa muharebeleri vermektedir- ler. Kara teşkillerimiz ve hava kuv- vetlerimiz, 20 tank tahribetmişler- dir. Cenup kesiminde 26 sovyet uçağı düşürülmüştür. Bizim — kayıplarımız 5 uçaktır. (Sonu 8. üncü sayfada) Hitler dün Laval'i kabul etti Berlin, 20 a.a. — Führer'in umu- mi karargâhından bildirilmiştir: Führer 19 ilkkânun günü umumi karargâhında yanında İtalya hariti- ye nazırı Kont Ciano, alman devlet mareşalı Hermann Göring ve alman hariciye nazırı Von Ribbentrop bulun duğu halde fransız hükümeti Treisi M. Pierre Laval'ı kabul etmiştir. Bu mülâkatta Fransanın bugünkü mese- leleri görüşülmüştür. meskün bir yere Berlin Büyük Elçimiz geldi Berlin Büyük Elçimiz B. Saffet Arı - kan dün sabahki Anadolu ekspresiyle şehrimize gelmiş, garda dostları tarafın - dan karşılanmıştır. B. Arıkan şehrimiz- de on gün kadar kalacaktır. İspanya - Portekiz siyasi temasları Lizbon, 20 a.a. — Portekiz başvekili M. Salazar ile İspanya hariciye nazırı Jordana arasında dün yapılan gönüş - me üç saatten fazla sürmüştür. Bu ko- nuşmada M. Salazar'ın hususi kâtibi ile M. Jordana'nın yaveri bulunmuşlardır. Bu hususta Lizbon'daki siyasi mah - filler şu noktaya dikkati çekiyorlar ki, İspanya'nın ve Portekizin müşterek dış siyasetleri komünistlere karşı —savasa dayanmaktadır, İşte iki millet arasında sıkı dostluğu temin eden de budur. MİHVER'E GÖRE Libya ve Tunus'ta karşılıklı keşif faaliyeti kaydedildi Bingazi ve Malta bombalandı Berlin, 20 a.a. — Bugünkü resmi tebliğe göre: Libyada ve Tunusta, karşiliklı ke- şif faaliyeti kaydedilmiştir. Sirenaik sahilinde, düşmanın — İki büyük ticaret vapuru alman savaş uçakları tarafından o derece ağır hasara uğratılmıştır ki bu gemilere kaybedilmiş gözü ile bakılabilir. Gece Bingazi limanı yeni den bom- Doğu cephesinde savaşan alman askerleri ır. 'Tunusta hava teşkillerimiz düşman birliklerine, topçu —mevzilerine ve ve jaşe depolarına hücumlarına de- vam etmişlerdir. Oranm'ın batısında, bir alman deniz- altısı 18 ilkkânunda bir ingiliz muh- ribini batırmıştır. İtalyan resmi tebliği Roma, 20 a.a. — İtalyan umumi karargâhının tebliği: Sirte cephesinde ve Tunus'ta, keşif unsurları arasında savaşlar — olmuş- tur. Düşman hava kuvvetleri, mevzile- rimize hücum için yaptığı müteaddit teşebbüslerde, 4 uçak — kaybetmiştir. Gerek bu uçaklar gerek Tunus'ta düş manın kaybettiği başka bir uçak, top- çumuz tarafından — düşürülmüştür. Bundan başka av uçaklarımız da Sab- rata üzerinde 3 ingiliz uçağı düşür- müşlerdir. Alman hava kuvvetleri, Bingazi Hmanına muvaffakıyetli surette hü- cumlar yapmışlardır. Liman tesisleri- ne ve burada bulunan gemilere tam isabetler kaydolunmuştur. (Sonu 3 üncü sayfada) İran hükümetinin müttefiklerle arası iyi Başvekil radyoda iç ve dış durumu anlattı Tahtan, 20 a.a. — İran Başvekili rad- yoda söylediği bir nutukta bilhassa de - miştir ki: “— Hükümetin parlâmento tarafın - dan tasvibedilen siyaseti memleket için- da asayişin temini ve yiyecek maddeleri- hin tedariki ve harict bakımdan da mem- leket menfaatlerinin korunması, mevcut muahede ve anlaşmaların tatbiki ve bil- hassa menfaatleri İran'ın — menfaatlerine sıki sıkıya bağlı bülunan hükümetlerle samimi işbirliğidir.” Memleket - ihtiyaçlarını — temin — için müttefikler tarafından yapılan yardımla- rı hatırlatan Başvekil demiştir ki: *“— Bu yardım, önümüzdeki hasada kadar memleketin hububat noksanıni gi- dermek ve taşıtlar vermek — hususunda müttefikler arasındaki münasebetler dai- ma dostça bir işbirliğine dayanmaktadır. Dostluklara ve ittifaklara riâyet olun - makla beraber memleket menfaatleri hiç bir vakit ilimal edilmemiştir. Muhakkak ki müttefiklerimiz ve dostlarımız da mem leketimize hürmet etmeyi gözden kaçır - mıyacaklardır. İran hükümeti, Ametika Birleşik Dev- letleri Hükümetinin iyi niyetlerinden fay- (Sonu 3 üncü sayfada) Afrikada ingiliz askerleri i şgal ettikleri bir şehrin yıkın tıları arasında gizlenmeleri muhtemel mihver askerle- rini arıyorlar KAHİRE'YE GÖRE alman artçıları Libya'da çemberden çıktılar Matratin savaşı çok çetin oldu Kâhire, 20 Dün akşam geç vakit Kahire radyosunda asker ti mütalea eden bilr Ka n en büyül n zırhli birlikler de & l1 olmak ü- zere çenbernden — kurtulm. muvaffak olmuşlardır. Bunlar sadeve zırhlı ağır - lıklarının üstünlü rine yol açabllmişlerdir. Seki Bu sözcünün fikrine göre k kuvvetle doğru ağır A - larının vardığı nok « orndu almanların ğ madan önce batıya nak zorundadır. manlar ingi tanın çok batılarındaki ucak meydanla, rını bile şimdiden tahribetmişlerdir. Matratin'deki alman kayıpları Kahire, 20 aa, — Sah günü cereyan eden Matratin muharebesi hakkında alı- nan tafsilât bu muharebenin çok g$id - detli olduğunu göstermektedir. Düşman bu muharebede 20 tank kaybetmiş ve 500 esir vermiştir. Bundan baska 30 top alınmış ve yüzlerce taşıt veya hasara uğratılmıştır. İngilizlerin maddi kayıbı nisbeten ha- fif, insan kaybı ise çok hafiftir. Bu muharebele Yeni Zelanda piyade kıtalariyle İngiliz zirhli birlikleri ve bir alman zırhlı tümeni iştirak etmiş - tir. tahribedilmiş Sonu 3 üncü sayfada Cenup - Batı Pasifik'te japonların bir kruvazörübattı Buna bölgesinde yeni mevziler zaptedildi Melbourne, 20 ala. — Cenup batı Pasifik müttefikler umumi karargâ- hının tebli Madang: düşman deniz kuvvetleri şimal kıyı açıklarında i Ö termişlerdir. Buna'nın şimal batı açıklarında iki ticaret ve beş harp gemisinden mürekkep bir düşman kafilesine taarruz eden ağır bomba uçaklarımız bir hafif kruva- zörün güvertesine dört bomba isabet ettirmişler ve barut deposu ateş alan kruvazör şiddetli bir infilaktan sonra batmıştır. Uçaklarımız bu taarruzları sırasında İki man avcısını düşür- müşlerdir. Düşman geceleyin Madang ve Finsohafen limanlarına girmiş ve (Sonu 3, üncü sayfada) Çimento dağıtma işi Çimentonün ihtiyaca göre dağı- tılması etrafındaki — talimatnamenin yürürlüğe ; girmesine kadar çimento dağıtımı durdurulmuştu. Haber aldı- ğımıza göre İktısat Vekilliği tali- matnamenin yürürlüğe girmiş ol- ması üzerine hususi inşaataa çimento verilmesi işine önümüzdeki günlerde başlıyacaktır. ki yeni dükkânın cuğu |idi. İstanbul'da ticaret âleminde Osık sık duyduğunuz bir tabir |vardır: — “Vergi vermemek için..” yahut, “az vergi ver- |mek için....” Bütün mülk alım |satımlarında iki fiyat vardır: |biri doğru fiyat, biri tapuda |söylenen fiyat! Büyük mağaza |ve ticarethane sahiplerinden birçoğunun muhasebecileri, en “İnce hukukçular gibi, kanun- Uları eleyip dokumak, ve gedik bulmak ustasıdırlar. Hani bu ııpıı'tı ahlâkı gibi bir şey: itaba uydurduğunuz kadar çalmakta yalnız serbest değil- siniz; kitaba uyup da çalmadı- 8mız kadar, kaçırmadığımız ka- dar budalasımız. Öyle hükmo- | lunabilir ki deftere, hesabâ ve |—beyana bağlı işlerde Devletin (aldığı kazanç vergisi, alması | Berektiğinin sadakası bile sa- | Yılmaz. Bu ahlâk zâfının zara- (t Devletten vergi kaçırmakla itmez: halka karşı, dış ticaret âlemine karşsı, fiyat oyunları - |ha, tfağşiş'lere, her türlü dü- zenbazlığa kadar gider. Doğ - Tu söylemek, önce, menfaatini bilmemek, sonra âdeta günah İşlemek olur. Bir gün Frank- ( Sonu 2 inci sayfada ) HAVA - HARBİ İlalya'damlyon kişi şehirlerden boşaltıldı Stokholm, 20 a. a. Svenska Dagbladet gazetesinin Roma muha- birinin »bildirdiğine göre Mussolini- nin İngiliz hava hücumlarının zarar larından korunmak için halkı şehir- leri terk etmeye dâvet eden — nut- kundan geçen Üç hafta zarfmda bir milyon kadar nlifus şehirlerden *ahlive edilmiştir. Yüzbin kigi de harekete hazır bir vaziyettedirler. Alman resmi tebliği Betlin, 20 a.a. — Resmi tebliğe göre: İngiliz - amerikan kuyvetleri dün 18 uçak kaybetmişslerdir. Üç alman ucağı Üssüne dönmemiştir. Dün gündüzün alman savaş av u- cakları İngilterenin cenubunda harp icin ehemmiyetli olan hedeflere kar- sı taarruzlarına devam — etmişleğ. dir. (Sonu 8. üncü sayfada) Xe lünöt KA NĞK ÖR Mesükeii üt ğ BİR UÇARKALENİN MİTRALYÖZCÜ LERİ İŞ BAŞINDA Çaldıran Sonbahar at yarışlarının sonuncu- su dün şehir hipodromunda yapıl- mıştır. Havtanın çok soğuk olması- na rağmen yarış yeri her zamankin- den ziyade kalabalıktı. Koşuların he- men hemen hepsi çok zevkli ve he- yecanlı olmuş, bilhassa beşinci Çal. dıran koşusu uzun senelerdenberi görmediğimiz bir mükemmeliyette nihayete ermiştir. Birinci koşu: 'Taşpınar koşusu idi. Üç yaşında- ki yerli yarımkan ingiliz erkek ve dişi taylara mahsustu. —İkramiyesi 550 lira mesafesi 2000 metre idi. Üç tay arasındaki koşuyu B. Suat Ka- ra Osman'ın Meneviş'i kolaylıkla ka- Dünkü at yarışları çok güzel ve heyecanli oldu koşusunu Bay Ahmet Atman'ın "Hasba,,sı kazandı Üzerlerine oynanılan atlar kazanınca... G zandı. Kader ile Soydan daki çarpışmada Soydan galip çıkarak ikinci oldu. Kader üçüncü kaldı. Za- man 2,22 dukika idi. Müşterek bahis liraları geri iade etti. İkinci koşu: Karacabey koşusu idi. Ük ve da- ha yukarı yaştaki yerli safkan ingi- liz at ve kısraklara mahsustu. İkra- miyesi 800 lira mesâfesi 3000 enetre ( Sonu 2 inci sayfada ) Ç DOĞARA SİGORTA ANONİM ŞİRKETİNİN 1943 Yeni yıl için hazırladığı ye- nilikleri, sabırsızlıkla bekleyiniz. (DOĞAN) S. A. Ş. En soti model yatak ve yemek oda takımlariyle salon takımlarının geldiğini sayın müşterilerine bildirir ve Bayramlarını kutlar.