17 Kasım 1942 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

Günün meseleleri ARLIK ve kazanç sahiplerinin varlıkları ve yüksek kazançları üzerinden alınacak olan (var- hik vergisi) nin mahiyet ve hedefi lâ- Riye karşı, bazan vergi esas ve naza- nydzriae. bazarr da hak mülâhazala - tetikitler yapıldığı görül- mdındır Verginin (servet) ve Üev - kalâde kazanç) gibi aynı zamanda iki “mevzuu (bulunduğu, ve bilinen servet z veya fevkalâde kazanç ver- we şekillere gidildiği, verginin tama - Mmen takdire bırakıldığı ileri sürül * 4 dedir. Varlık vergisi, ne vergisidir, ka - Hunda (servet ve fevkalâde kazançlar) üzerinden alınacağı yazılı 'olmakla be- ıüu bu verginin servet ve sermaye- ıyem gpek mahdurt kalacaktır. Çünkü thumın altıncı maddesine göre ko - misyonlar (her mükellef namına 1941 yikiyle anlaşılamadığı için bu yeni ver: gilerindeki esas ve usülden farklı esas * Varlık Vergisi — kanununun mali ve içtimai bakımlardan izahı Bu kanun, memleketin bugünkü içtimai görü - nüşü karşısında keskin bir görüşün ve derin bir milli heyecanın ilham ettiği büyük ve tarihi değerde bir eserdir. kazançları ile mütenasip derecede ver- gi vermiyenleri), gözönüne aldığı ifa- de edilmiş bulunmaktadır. Verginin galip karakteri — yüksek kazançlar mükellefliği olunca mesele, bu yüksek kazancı tayine inhisar eder. Şüphesiz ki yüksek — kazançları tesbit için ddu evvel kazancını mükellefe k muvafık olurdu. Fa - Ajllln'la tarhedilmiş vergi miktarlarını, Bi itarde mükelletiri eat vüziyetini — e gayri menkul sahiplerinde irat ve 3 Çirmek süretiyle) vergi takdir edecek- | lerdir. Her ne kadar komisyonlar ya- 3 pıçk.l.ırı (mlsdır) de luı.u.nn ve ge- beyan kat 1926 senesinde tatbikına başlanı - lan kazanç vergisi kanununun — (17) senelik tatbikatı göstermiştir ki bizde bir kisım mükellefler, normal kııanç- larını bılc doğru bı!dı.muyer!k vzrgı- den kür yolunu bul: — değillerse de mhıyeı takdir kdecdderı — şey, kazançtan ve daha ziyade yüksek — kazançlardan ibaret olacak demektir. Hawikmu vergiyi kazancı nispet et- © mekte o detece ileri gitmiştir ki, şir- W kazanca göre bir vergi haddi bile tayin eunmr (Kanun maddesi 6) , faraza İtalya'da alınan ser- haye vu'[dsı ile Almagya'daki servet — vergişine veya İsviçre'de 1940 yılında (İhdaş edilen ve safi servet üzerinden — alınan (milli müdafan için fedakârlık Hİ 'vqusioe) benzetmek ve bu vergiler- —e takihedilen esasları varlık vergisin- ç de aramak yersizdir. * çi Bizce varlık vergisi, daha ziyade M kııınç!a:ı hı.-ılef tutan hıı mü- vg., !ı /— cip sehepler Lıyıhn:ındıı da, vergmuı İ (daha ziyade iktısadi şartların darlığın- dan doğan güçlükleri istismar ederek yüksek kazançlar elde ettikleri halde Bunların, kendilerinden belki — bazan binletce lira verd ıünmıwu ıabem kalâde kazanç olduğu hallerde işe ver- Bi nispeti aramıya pek lüzüm yoktur. Bu nisbet İngiltere'de olduğu gibi âîız:ic yüze kadar gidebilir. Fakat biz- bu hadde gideceğine, hakiki miktarını bulduğuna kzni ulduğu hal- lerde yüzde elli nisl ibhe bol tatlı Pahaı şke * ağız tadımızı — bozmıyacaktır Aztıki şekeri sakınarak kullanacağırz. Çün- kü şekeri ucuz alanların hakkı tayın- lanmış, hakki tayınlanmıyanların şe- keri pahalılandırılmıştır. Az şekerli | lisi veya sade kahve içeceğiz, çay barda- munılnndabupmdıhlmh- ğında şeker tortusu mânalı mânasız şeker ik di İktisadi Devlet feşekkülleri Umumi Heyeti dün toplundı Devlet İktısadt i umumi hcyeudııuuıııodıBuydkMıMuM» kütüphanesinde Başvekil Şükrü Sa- racoğlu'ya vdd.leun Mıılıye Vekili Fuat Ağralı'nın ik bu te- Şekere dcir! edecektir. Ya bunu fazla pahalı bulacak, mıkunvııneoec&urBuulaiude dddı&ı-hnnvüuwm tükenmesi ihtimali Türkçede - pek atalar sözü değil de - bir tekenleme vardir: “Tatlı yiye- Him, tatlı konuşalım!” denir, Fakat fazla tatlı yemeksizin de tat- h tatli konuşmak imkânsiz — değildir. O halde tatsız ve tatlı konuşanlari, kkülleri: l”lyıhl d dıyük sek Vaz- timal verilemez. Çiftçilere ve gayri menkul sahip - lerine ait olan mükellefiyet ise bunla- rın bir kısım kazanç ve gelirlerini al- miya inhisar edecek ve irat getirmiyen ve spekülisyon meyvzuu ölan arsalar müstesna ölmak üzere, sair gayri mem- kullerin temsil etriği sermayeye hiç bir suretle sirayet ermiyecektir. * Kanuna, komisyoz takdirlerinin ka- tiliği ve idari ve ndli kaza mercilerin- de bunlara karşı dâva açı yordu. Cumhuriyet lük ıhıvyıç luılme hakkında hüküm konması da, kazanç sahiplerinin kazançlarını gizliyeme - dılden hıllı.-rde kınunx merzsıhnn hi- iyetten kurtulmalarına ve fevkalâde mahiyeti bulunan bir vergiyi âdeta dejenere bir hnle getirmelerine imkân bırakmamak dan ileri gelmektedir. Gene verginin bu mahiyeti, mal kaçırmak istiyeceklere karşı en müessir tedbir - ler alınmasını, ve vergilerini ödemek» ıs(e—mıycnler bakkında çalışma mecbu- “Fecek yüksek 1nt tatbikı ııhı kuvvı—dı müecyyi- = ki deter kabulönü ? hakil y e öğ " ı tet 'Hşk n::îlhııx!anm gelmce yuı'vte kikat ile kendi İSRNDE eĞ (hek edil :If.mndcm bışkı bir netice veremez- Verginin tesbitinde, gene wergi usulleri arasında yer alan re'sen tak - dir tarzına (taxation d'office) gitmek bir zarurfetti. Varlık Vergisi Kanu- mnunun vergi takdir komisyonları teş - ) yüksek kazançlar elde eden, ve her mükellefiyetten kurtulmanın yolunu bularak memlekette ferih ve fahur ya- şıyan bazı zümreleri memleket borcu- nu Ödemiye -çağıran Varlık Vergisi Kanunu, vatandaşlar arasında — hakkı ve adıhtx kurmaktan, bir fedakârlık kili yoluna gitmesi işte bu doğuyor. tesis başka bir mıkm gnınmemektedır. Memldıeun kukm bir nnrügüm ve derin bir milli ilham ettiği bu yüksek ve lerdir. Verginin mevzuu daha çok fev- kalâde kazançlar olunca matrahi da taayyün etmiş oluyor. Matrahın fev - tarihi değexdc eseri aynt — duygularla karşılamak hepimiz için bir borçmr zorlarla ( Başı 1 inci sayfada ) kül — ve ,müesseselere — veril. bu şekerlerin her hangi bir şekil- / gene fiyat farklariyle iştira kabi- yüksek olanlara intikali mel - ' görüldüğünden —mevcut — şeker lan yukardaki ihtiyaçların te- kifayet edecek miktar baki- n yüksek fiyatla satılmasından tevzi ve tanzim şekli buluna- kanaatine varılmış ve bu- ünla beraber hariçten şeker ithali- temini için yapılmakta olan te- sbbüslerde muvaffakıyet husule ge- istihlâkin olursa n tekrar indirilmesi düşünü- M ve bu tedbirler alınırken iler- tahakkuk edecek zaruri şeker ih- YARAĞI ' yahut yeni fiyatlarla mzim ve tahdidi mümkün ve mektepler gibi te- lan geri kalacak şekerle - Bütün halka dağıtılmasına mad- en imkân bulunmıyacağı gibi böy- bir imkânın meveudiyeti kabul o- — Şeker fiyatları hangi artırıldı etmiye ve şirket de bu ıaleıbı mm- hürsüz iİs'afa mecbur l Yurtta zararsız yerdepremleri oldu Haber aldığımıza göre evvelki gün saat 20 ile 20,10 arasında İsun.hnl Bur sa, İzmit, Manisa, Balıkesi: vazife bilmişti. şeker yemek y Fakat bütün bunları bolluk devrinin şe- ker hasretini çekerek değil, çayımız - daki buruklukta veya sade | deki acılıkta bir milli vazifenin zev- kini tadarak yapacağız. Çünkü: Bu memleket yılda 100 bin ton şekeç yi- yüksele yüksele, vatandaş ağzını tat- landıra tatlandıra şeker istihlâkini bu hadde kadar çıkarmıştı. Bayramdan bayrama şeker yiyenlere, şekeri gün- getirmeyi Cumhu büyük kütleye ıcke- riyet tin tadımı Cumhuriyet — tattırmıştı, bunu seve seve yapmış bunu kendine Bu memleket böylece yıkh ıoo b..-. ton mduketmdımbqkoınuymtehl mnışur Uımımlıeyecikmdmılmsım 30 yıllarının grafiği ikinci: 1942 günü saat 10 da yapacaktır. (a.a.) haaman d ĞÜN Meclisin dünkü toplantısında Büyük Millet Meclisi dün Doktor Mazhar Germen'in reisliğinde toplanmış- tır. Ruznamede bulunan Meclisin 1942 yılı nisan, mayıs, ıyları hesabina Aiı ııı"r rakiplik görüşülecek. başka ııvıdd: bukıfıııa&ığı fakat tayınlı Ve bunu yaptı. re vardı: "kânsızlığını gözü vermek. Fakat bugün, hepimizin bildiği sebep- lerle istihsal 50 bin tona düştü. Bu - gün bu şeker azlığını da paylaşacağız. Yapılacak iki şey vardı: Biri, şeker fiyatınt ve satışını serbest bı- takmak... Bu, bütün bir yıllık mem- leket şeker stokunu hirsli vurgüncü- lar ve doymaz istifçiler elinde bir iki ay içinde eritmek, ve bütün yur- du bütün yıl bir dirhem şekersiz bı- takmak dımdn.i. Hükümet bu feci ne- ticeyi ve bu içtimaf ada - letsizliğe göz yumamazdı. İkincisi, yardama muhtaç olanlara ucuz, şeker Vermek, geriye kalan şekeri serbest bırakmak, fakat stok 'mevcudutu yüksek mayesinde korumak, Hükümet, bugün içinde bulunduğumuz hal ve şartlara göre ancak bunu yapmak zorunda idi. Çünkü bu basit hesap meselesinin üçüncü hal şekli yoktu. Ancak bir ça- memleket ihtiyacını karşılıyabilmek içiğ 50 bin kilo şe- ker daha bulmak, hemen bunu temin etmek. Bu tedbir Hükümetin gözün- den kaçmış değildir. Bugünkü şartlar içinde dışardan şeker getirtmenin im- olanlarımız bile bilir. İçerden temine gelince, pancar İstihsalini teşvik ve seker istihsalini çoğaltmak için baş- wvurulmadık çare kalmamıştır, 100 ki- lo ham ııınnn bir kı.lo şeker primi bir fiyat hi- bir- tam kulağı en kapalı şeket h cihetle b üzere içtimaa son vezumışdr (La.) Çağrı vx Divanı Muhasebat Encümeni bugün 10 da toplanacaktır. Valiliklerin alacağı hububat fiyatı. Hükümetçe ekmek ve ekmeklik hububat ve sair eşya ve maddelerin dağıtılması hakkındaki — kararname ile yürürlüğe giren tallimatname ge- reğince yapılacak Hağıtım — dışında Ankara, !sunbul ve İzmir v(mlıkıe, rinin ek K ması için Toprak Mahsuleri Ohsin. ce bü vâlilikler belediyelerine ya « pilacak satışlarda bugünkü fiyatlara on dokuüz kuruş ilâvesi Koordinas « yon Heyetince kabul edilmiştir. Sümerbankın 1943 çalışma proğramı Sümerbank'a bağlı yünlü veya pa- muklu fabrikalarının müdür ve mu- Kocaeli, Bolu, Eskişehir, Kmıhy.ı. Simav, Turgutlu, Akhisar, Kepsut, Nazilli, Sa - revııa:.ı esas 'olan bedel fabrika sa- ma- hallermm tesbit olunacak mutat ve hakiki nakil ücreti ve normal bayi kârının ilâvesiyle bulunacak miktar olacaktır. temetlerden aldıkları bordroları va- liliklere tevdi edip, o tevziattaki şe- kerin miktarını tesbit ve bu mikta- rın vilâyetçe mi yaptıkları fabrikaya veya Şeker Fabrikaları Şir ketine iş'arını talep ve temin edecek- lerdir. Bu sureue bayllerin müsteh- Bayiler her tevziatı müteakıp mu—' lihli, K Tekirdağ, Bergama, Yenişehir, Banditmâa'da hafif ve şiddet- lice yer ıı.runı.ılan olmuştur, hısu yok- tur. (a. İstanbı.ıl Rasathanesine göre İstanbul, 16 aa. — Kandilli rasatha- nesinden bildirilmiştir: Dün akşam yaz saatiyle 19 u 10 daki- ka 56 saniye ve diğeri 20 yi bir dakika 57 saniye, diğer bir üçüncüsü de 20 yi yi 58 dakika, 18 saniye geçe üç yerdep- remı hydcdı).mışı.r Bunlardan birincisi liklere tevzi etmi: dukları şeker miktarında yenmen tevzlat :çin Hü- kümetçe tesbit edilen fiyatla — şeker celbine hakları olacaktır. Tevzlat zamanları, vilâyetlerin cuğ- rafl vaziyetleri ve nakliyat imkânla- rına nazaran Ticaret Vekâletince tes- bit ve tebliğ olunacaktır. Vüliler vilâyetleri Budutları dahi- ü gayet hafif, ikincisi okduk- m şiddetlidir. Her üçünün de merkez üs- sü İstanbul'dan 265 — kilometre uzakta tahmin edilmektedir. Diğet yerlerde ALA, SA ev- velkı gaeyunlnn mu&ııehf yalennde tlarla halkın şeker İ evcut stoklardan 3 mMilyon kilosu- da ayrıca her çesit ihtimal için e bulundurulması kararlaştırıldı- gibi üzümden pekmez ve mümkün a glikoz İstihsali İve böylece baş- bir yoldan ve nisbeten — mutedil V olan yer lindeki den transit olarak mal getirtenler de da- hil olmak üzere, fabrikalarca gönde- rilecek şekerlerin miktarını, sevk ta- rihlerini, hangi bayilere gönderildi- ğini, daimi olarak köntrol ve bu su- reı!e gelecek şekerlerden bu-talimat- olacağına karar verilmiş şeker için de hüsüle gelecek birçok n Türk parasının kıymetinin mması gibi yüksek milli gayele- lanması tetkik edilmekte — olup ütün bu sebeplerle ve ambalâj mas- farının tahavvül etmekte bulun- H dolayısiyle fabrikalarda amba- şeker fiyatının kristalin kilo- gn 480 ve küpün kilosunun 500 olarak tesbit edilmesinin mu- ve tesbit olunan yük- fi ildiği fiyatlarla seker istihlâk edi ğ: GÜLYE 1 z GD biz Haat dağma — hazır istifade — ede- ca.klen tevziatin yapılmasını müm- kün kılacak miktarın sevk ve tefri- kıni temin edeceklerdir. Şeker Şirketi dahi bu malümatı, her sevkıyatı müteakıp — teahhürsüz valiliklere bildirecektir. Bayiler, celbedecekleri- şekerler- den, tevziattan istifade — edeceklerin için muktazi miktarı bulundurmağa ve hukı ,müstehlik- lere tahakkukunda — ku vılr ir olacak şekilde sarfı kararlaş- ak üzere 7!raal Bankmmda hu- Seku Şirketi de v&!üu tarafından tevıııu yapmak Üzere seçilmiş olı.n d bir fon kararlaştırılan Şeker dağıtımı nasıl yapılacak ? Hükümetçe ekmek — ve Bu değişikliğe göre Şeker tevzlatı aşağıdaki attan istifade dilecektir. Bık sahiplerine tevzlatı yapacak t her vilâyette valiler tarafın- seçilerek bunların isimleri Şirketine bildirilecektir. — Vali ve kaymakamların muraka- l altında, bayiler veya âcenteleri, tnamede yazılı esaslara göre, mütemetlerince — hazırlana - tasdikli bordrolar mukabilinde, tarda gösterilen mnttırda sekprl bedeli klerdir. Bu suretle ucne- Herde ilk tevzimta kâfi şeker t değilse valiler seker şirketi. gyiler vür zirnatini teşvik İçin muımı- # verilecek şekerden maada bu de- da pancarın kilosuna- İlâveten te- 2 * kurüşün. fondan ödenmesi muvafık görül- ve bu maksatla hazırlanan li - 400 K, seyili kararın meriyete mulması İera Vekilleri — Heyetinin 11-0942 tarihli toplantısında kabul istir. A ekmeklik bübat ve salr eşya ve maddele- Mmmasma dair olan talimat- bazı maddeleri — değiştiril- talimat- enin mühim maddelerini aşağıya esaslara yapılacaktır: Hükümetçe yapı- k edecekler şark vilâyetleri ihtiyacı — şimdi- n temin olunmak suretiyle Şeker brikaları Şirketi tarafından lüzüum- t miktarda şeker tefrik ve bayilere rlne getlrip tevzi eyledlkler! vllAyet— çe bildirilecek miktarda şekeri her ây kendilerine ğgöndermiye — mecbur Valtler, hilâfı hare - ket eden bayiler namına, bir daha şeker gönderilmemesini Şeker Şirke- tinden talep edebileceklerdir. — , Şeker Fabrikaları Şirketi, muhtelif vilâyet ve mıntakalara — gönderilen şeker miktarını her üç ayda bir Ti- caret Vekâletine tafsilâtlı bir Cetve- lni göndermek suretiyle bildirecek- tir.” — Mawislm 'a bir mıel heyeli gönderiyotuz Macaristan'la olan, tidaret müba - delemizin arttırılmasını temin etmek üzere' Budapeşte'ye bir ticaret he - yetimizin — gitmesi — kararlaşmıştır. Haber verildiğine göre heyet, Hari- ciye Vekilliği Ticari anlaşmalar da. irebi Relisi B. Burhan Zihni Sa - nus'un reisliğinde, Hariciye Vekil - liğinden B. Zeki Sirmen, Ticaret Ve- killiği Dış Ticaret dairesinden B. “Mazhim Ataman'dan ekkep o - acaktır. Üışandan getirilecek kaııçuklar ham hıuqııklırdın yude B& inin ge- sunbey, Gemlik ve Kırkağaç'ta da hısu— dildiği ve Kırkağaç'ta bazı hasarlara se- bebiyet verdiği bildirilmektedir. Çaa.) İstonbul'du_yeni şeker fiyatları İstanbul, 16 (Telefonla) — Büu - gün toplanan daimi encümen Ppera - kende olarak toz şeker fiyatımı 507 ve kesme şeker fiyatını 580 kurüş olarak tesbit etti. Kuru üzüm pe - rakende olarak 73.îlâ 75: süzme bal BB0 den satılmaktadir. Pekmez fiyatı 180 ilâ 190 ise de piyasada Mevcudu yoktur, Bir bakkal mahkemeye verildi İstanbul, 16 (Telefonlay — Ni - gantaşı'nda Mehmek adında bir bak « kalın İ ve « tün bu çalışmalar, varıncıya kadar... Fakat bü- yazık ki, ancak dökülen alınteri ka - dar şeker verebiliyordu, © kadar... bu iyi niyetler ne Plânların hazırlanmuası devam etmek Y daha bir. müddet ileri şehrimizde — toplanmış- bulunmaktadırlar. Müdür ve muha- ıebwıkr, tıbrıkn.lırıma 10943 cılu- ma dırlar. tedir. h sürecektir. lannııqızıekuı * y şekere tünmek pdd banıf;:İirHledkn:ern hu.ıuht. Devkt rakam mefhumünü yori kı,, * hamıştı. miştir. Bu yüzden banka & olacaktır? Onlar da şekersiz hmüul mıyacaktır. Bu tedbir de alınmıştır. Pahalı şekeri yiyecek olan bol ve bedava kazançlılara gelince, Hattâ onlarda — “pahalı mera- “pahalı şevgisi" bılegakunbış Bütün bunlar anlaşıldıktan sonra pdıılı şeker — prensipiyle bir — taşla kuş birden vurulmuş — oluyor. yurdun. yıllık şeker stoku korunmuş, içtimat adalete lâyık olduğu chem - miyet verilmiş, hem de Türk parası- nın kiymeti bir kat daha yükseltil - onlar - fiyat ve kaybedeli çok olu- Üa yüz - milyon İi ö Kuçuk Haberler Jl Yr Devletçe parasız verilecek gi - yim eşyası hakkındaki kanun dünkü Resmi Gazetede çıkmıştır. Yz İsviçre ticaret ataşeliği şefli « ğine dış ticaret raportörlerinden B. Reşit Zanbakoğlu tayin edilmiştir. ye Yabancı me.mle—ketlerdeu gelen- lerin irecekiri 50 | düinde ve edebiyacrımızda da sık sık bahsedilen Tunus, Afrika'nın şima - | , ç lkkânun ayı içinde göz Ka litde Fransa'nın — himayesinde bir | Nacak olan YADACĞL pınlmınn ortadan kı'llueıık ter. Yahut da ne kadar pahalı o j olsun, alacaktır. Bu takdirde de mil « yonlarca lira Devletin eline ge ve Deyletin bankasına yatacaktır. — Dumrıunböylebirımnandı pie parayı e kişi de 1.600.000 dar ve sabit gelirli dıwıahıdıv.ı.v.ı.&ı vatandaşlar arasındadır. Şu halde siz çukfıy(hl-' sağlıyacağından — şüp 140 kuruştan her ay iki kilo şeker ala- edebilir misin? 4 Sözün kısast, ağzını ge için elde şekerden başka vusıtalar d alırsınız, etti üç. Bu şeker pek gerekli şeker ihtiyaçlarınızı karşılar. vardır bir; İstersen ben.sana, kendi evimde tat Pahalı şekeri almazsan bir. tü bik etmiye başladığım usulleri anlata- — kâr olur iki: Alırsıııhnthaiıauu-hıkir n.ıaebaıyıauıu,am tatlıya bağlı oluruz dönt. YAK - Satranca dair! - Ankara'da bir satranç başladı. V*uyh:'l'ıdıınvı'ved dıkıSulenlıhndıçdd:m d miyalım. Pekmezimiz vardır, bulama- miz vardır, şiramız vardir, balımız vardır, pestillerimiz vardır, tatlı su « sormuştu: c._gdmuvaıd,ır.mbıqü:u- —Bumu'ıkonıhıw&ııhıl' ——Aıhıüıdmymnnm Heciyeçiliğl merk ğ rahat rahat tatlılandı _'hir. — Bu usuller güzel, bugünd yok; hemen tarbikına geçelim. Fı'ı.ı 140 kuruşa satılan ve idate edebilen şekeni 533 kuruşa niçin satıyorlar? — Het bhalde ucuz aldığını paha- Hnın pahalısına kara borsada süren bir vutguncu zihniyetiyle değii. Bunda memleketin ve milletin birkaç baktm- dan kazancı gözetiliyor. Peki şeker mahsulü alınıncıya ka - dar e.lde kı.lm mk*meuidwu son attmış olan kar- ! şılıyacak kadar fazla &gildı:. Fiyatt' » , "ıdı"ınmnışohnhuıdıır. çi dı&oyııınin_üıuııdeqıı Yabancı dövizlerik: fiyatları Atlk Tunus Günün olaylun amamoca bugün - lerde a#di en çok gecen lerden biri ve en mütümi Yunus'u tür, (Tunus gediği) tabiriyle balk beyliktir. Sınırları herkesçe bilinen | Tâlama çek fiyatları tesbit ğ*uu:ğ: cenubu büyük — şahradır, | ©f- Buna göre : atti it denilen göle kadar me - | ». sahası 79 bin kilömetre karedir. Bu- | ReZistermark gölden aşağı uzanan ve Tunus bey - DNmıimarka Kuronu liği sınırlarına giren çöl parçası da, örveç Kuronu 46 bin kilometre karedir. Au“'“g'»:';';’ğ'm gram çay ve 100 gram kahvenin Zat eşyası sayılması kararlaşmıştır. Ye Merzifon kazasına bağlı 42 köyde yapılan bina sayımı sona er. miştir. Bu köylerin bina vergileri sbu malf yıldan itibaren yeni irat - lar üzerinden alınacaklır. n TACiRARİ kipuınızbırudıhıdıienlmeedı Bümduzhiımmumıhmn» dınin b nın değerinin korunmasıdır. Para- Sabaheddin SÖNMEZ Doğumunun sekseninci “aldönümü dolayısiyle len güzel dağlariyle küçük bir'şehrinde, Gerhard Hauptmann Almanya'nın Riesengebirge — deni- süslü bir yerinin sıra İle üç alman neslinin ıöılerl dnüuda alman — şiir lan bir adam rilmemiş fazla şeker bak- kal mahkemeye verilmiştir. Türk - Macar münasebetleri Ü Budapeşte, 16 a.a. — Mebuslar meclisi Ticaret Nazırlığı bütçesini müzakerç et- tiği sırada söz alan Ticaret Nazırı M. Varga, geçen sene Macaristan'ın en ziya- de mihver devletleriyle alış veriş ettiği- miyetli bir piyasadır. disi ile daha az muameli tağimen, mübhim bir pazi 5I. Wevgnd'a gizli ve önemli bir vazife verilmiş Londra, 16 aa. — Pransız hududun- dan alınan bir hahere göre evyelce a rnen tirene Kauçukla meşgul oıımyııı firmala- rın bütün kauçukları -Hükümetçi rin Berlin şehirlerinde heykeltraşlık yaptı. : Geıîuu'd H Gerhard Hauptmann — Almanya'da Obersalzbrummn ., şehrinde, 15 ikinciteş- e doğdu. Yena ve bir tek kalb gibi çarptırmiıştır. Gerhard Hauptmaıımn başlıca e- serleri şuıı.lar'chr ı_HWefbe'ı"'. “Der rp duürümü içinde, * Müttefikler $imal Afrika'ya tama - Afdantin Pezosu miyle İbâkim oldukları takdirde bil. ““““:: lî'îl A, hası d İ b Ba İtalya'ya yakınlığı doayılsiyle r K Ybiny ehemmiyeti bir kat daha artacak e. lan Tünüs, dağlık bir. memlekettir. M (Berlin üzerinden) Dağlik ve step olarak iki kısma ay, RiYal (Londra üzerinden) rılan Tünüs'ta Akdeniz iklimi hâ » Rüble kimdir. | Cek! Kuronu Şimalde Tunüs gahili bir sıra bu- / Elisir Lirası runlarla süslenir, Sahil açıklarında Störis Lirasr Galite adaları sırahanır. Burade Bi. M" Lirasi zerte limanı vardır. Bizerte zenig | İfâk Lirası ve derin bir gölün denize birlegtiği | Süriye Liram yerde kurulmuştur. İyi bir aâkert H. | (Paris üzerinden) mandır. Biraz daha ileride Tunua | Suriye Lirası körfezi vârdır. Küçük bir kanalla | (Lyon fzerinden) Tunus şehrine kadar küçük vasıta« | Aitin Sterlin (Merkez Bımlmnı lar girebilmektedir. Daha biraz şark- altin alış mavici Üzerinden) 10/ ta mühim emekler sarfiyle Sus ve Altın Sterlin (Londra'da altın Sfax | ları meydana rayici üzerinden) 10, tir. Altın Rayşmark (Merkez » Tunus'ta Gabes körfezi Akdeniz"- Bınkw altın ıhî Tayici' de med ve cezirin hissedildiği müs- | Üzerinden) tesna yerlerden biridir. Yükseliş iki | Altım Pensö (Merker Bankası metreyi bulur. altan alış rayici Üzerinden) Tunus'un nüfusu 1935 — sayımına | Altın İsviere Frangı göre 2 milyon 160 bindir. Bunun iki | (Merkez Bankası titın alış milyona yıkım müslüman, 54 — bini şrayici üzerinden) yahudi ve geri kalanları Avrupalı. Sterlin 5.22. NDolar 130092 İ dır, Avr çoğu — ital | Franmı 3803775. Pexrta 1?9'25' 4 İtalyan fransız veç Kuramti RL1975, Rühi ROİMİĞİ * Biberpelz", W “Die versünkene Glook “Florlan Geyer", quını" “Der Ket- tahsilini bitirdik- ten sonra, evvelâ çiftçilik, sonra da 1889 senesinde Gerhard Hnum- manrni'ın “Vor Sonnenaufgang” isim- li eserl oynanmış ve genç şalri b.lr— denbire meşhur yapmıştı. ya.r şair, hayatın ilk bahurııu, ,yazını Bu bahti- zer von Soana"”, “Friedensfest", “Mi- chael Kramer”, “Dorothea — Anger- mann", “Die Ratten”, “Einsame Menschen” le daha birç . İstan- bul Şehir Tiyatrosu da Gerhard Ha- up! 'ın “Vor Sonnenuntergang"” istmlf dramımı “Gün batarken” ismi altında muvaffakıyetle temsil etmiş- ti. Bu defa da bu büyük şalirin sek- seninci yıldönümü — münasebetiyle "Colleıııe Orynpton" isimli — eserini mllht onun hayatına bütün güzelliği de ilâve Ger hard Hauptmann'ın “Pipp-dan igenle”-sine ve “"Det arme He- ile parlak bir kış etti. Gerhard Hauptmnnn’m hayatımı sönü- ni nasıl man parçası vur bile edemezler. tınin de ikle ar, onun alman , nasıl başlıbaşına bir al- sekseninci alman tarihinin birçok 9 dönüm noktalarını yaşamış, görmüş- tür. Kendisi bu gibi zamanlarda hiç bir Zaman seyirci kalmamış, bilâkis köndi hissesine düşeni yapmış ve o vakit içinde yaşadığı tarih ve hayat parçasını düşünce ve fikirleriyle, his ve buluşlariyle zaptederek eserlerin- ebedileştirmiştir. Sairin nesir ve- ya dram olarak yarattığı eserler '0- kuyucu ve dinleyicilerin bütün esi na kadar takibetmek fırsatını bula - * | bi colan kimşeler, önlerinde koca ılmı.n tanihi görürler, ve Hal 'ın sadece yaşlı günleri- tarihine olduğunu tasav- Bu senenin 15 sonteşrininde haya- yılını dolduran Mr inrich'-inden “Veland”-ına kadar ö- lan büyük edebi —eserleri, şimdiye kadar alman dram edebiyatında va- olan bu memlekette bir takım karar- | liradır. İhracatta Ravsmark 50.50. 7 lar almıya sebep olmuş ve italyan- | halâtta Rayşmark 50.76 liradır. ların çoğu fransız tabiiyetine geç « t miye mecbur tutulmuşlardır. T AAT ATÜRK ___ hazırlıkları başladı Merkezi Tunus şehri olan ve bey- #'de idare edilen bu — memlekette Ebedi Şef ;ATATÜRK'ün Anl ya İlk şeref verdikleri günün y fransızların, umumt vâülisi — vardir. 1922 denberi Tunuüs bütcesini tan - zim eden bir de meclis kurulmuş - tur. nümü olan 27-12.1942 p._lrb Ziraat memleketi ölan “Tunus'ta | E€sen yıllarda yapıldığı gibi, D, zengin fosfat depoları, kurşun, Çin- da yapılacak olan T nci ATATUU İ koşusunun hazırlıklarına Halke mizde başlanılmış bulunmaktadıfıf'm Yakında koşu tertip komitesi t ko gibi madenler de vardır. 2.500 ki- lometre uzunluğunda simendiferi o- nik çalışmalarına başlıyacaktır. yıl koşunun daha kalabalık ol lan Tunüus'ün ihracat maddeleri ara- ginda birinciliği buğday, arpa, yü- na çalışılmakta olduğu öğrenili tir. Iaf kazanır. idaresi altında bu- rılmamış bir zenginlik dir. s_airlıı nesirleri, onun yüksek İn- ve hudutsuzluğunu, belki de dramların- dan daha güzel, daha geniş ifade et- mektedir. Gerhard Hauptmann'ın yüzü, bo- yu, şekli, büyük alman $airi Göthe- ye çok benzer, Bu dıu benzeyişinden insan- kalblerini le- doldurmuş ve titneterek başka, H hğıin en büyük şairleriyle bir sıraya konduğunu çok defalar kendi kulak- lariyle işitmek zevkıme de, şerefine de nail olmuştur. Halbuk! bu büyük şair çok mütevazı ve sadelijti her şey- den fazla seven bir insandır. Tabiat- la başbasa olmak, doğduğu tonrak- larım dağları, insanları ile en yakın ve en candan bağlarla bağlı kalmak ve yaratıcı cali durmadan Şimdiye kadar Fransa'nin himaye daha in N M kunan Tunus'un tarihi pek uzundur ve Türk tarihi ile de hayli ilgilidir. Berberilerin vatamı olan — Tunus'ta Finikeliler Romalıların yaktıkları Kartaca'yı kurmuşlardı. Emevi or - dularının geçit yeri ve nihayet haçli seferlerinin kanlı harplerine de sahne olan Tunus, 16 ncı asırda Ce- zair vâlisi Barbaros Hayrettin ta - rafından işgal edildi. Fakat bir müd- det sonra çekilmiyejmecbur kalan Hayrettin'in bu eserini otuz yıl ge- cince Uluç Ali tamamladı. 1574 te Tunus bir Türk vilâyeti idi. ç Osmanlı Türkleri merkezden u - Win zak olan bu ülke icin yeni bir ni « | tesiri Tunus'u zamanla Osmanli İf ,, zam kurmuşlardı. mııı'ııııı_ı Bir di - | paratorluğundan tamamiyle aYfğ,,, vanı vardu Bu divandan Tunus da- | 1881 den itibaren Tunus fransıf yıları üredi. Vâlilerin nüjfuzu gittik. | mayesinde bir beylik oldu. Terfi eden hesap mutehassıslan esap bin BB. M. Ali Adalan, Fikri Ökte, İhug ref Kalfa, A, Faik Bulgulu, Akçit, Mürtaza Yenel, M, Salii sen, Hüsnü Arman, Saim Al rahim Birkan, M. Cemil U: Osman Nuri Güven, A. Rasim | ru, Tahir Sarucan, İbrahim Ayf Hayrettin Saracoğlu birer def terfi ettirilmişlerdir. -| devam edebilmekonn eu Wük m—m ce azaldı ve nihayet mahallf entrika- | 814 yıl Osmanlı Türklerinin b w yabancı nüfuzların ' ği altında yaşamıştır.