14 Ekim 1942 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

inlândiya'ya karşı yâpilan g” F kış harbindenberi Sovyet Ş Rusya'nın sanayi teşek - küllerinde büyük değişiklikler ya- pılmıştır. O tarihten sonra Ural — dağları yakınında. Sihirya'da yeni — gdabrikalâr kurulmuştur. Bu fah- — - Tikalar kurulurken icabında muh- — telif cephelerin ihtiyaçlarını te - “min etmek, sulh zamanında da şimendifer nakliyatını azaltmak gayesi göz önünde tutulmüştür. Ç Rusya'da başlıca sanayi mınta- *kaları Moskova, Leningrad, Uk- “zayna, Volga sahilinde Stalingrat ve Sarakov, Moskova'nın şimal - — doğusunda Gorki, Jaroslawi, U - Jral'da Sverdlovsk, Magnitogorsk, âhelinbinsk, nihayet Sibirya'da Konsnetzk ve — Novosibirsk'tir. Buralarda iki büyük silâh fabri - — kasından başka biri Theliabinsk'te, diğeri Stalingrat'ta — muazzam _A,!rık!ör, Ford oötomobilleri tarzın- — da seri halinde otomobil yapan — Gorki ve Jarsolawl'da — otomobil, — Saratov'da ziraat âleti fabrikaları | ve diğer pek çok fabrikalar var . dır. Bu fabrikalardan hepsinin daha Bulh zamanında gizli şubeleri var. — dı. Buralara ancak partiye mensup — olan ve ellerinde hususi vesika buülunan işçiler girebilirlerdi. Giz. li kısımlarda tank, zırhli otomo - bil, top vesaire yapılırdı. Aynı za- manda küçük tadilâtla bütün fab- ikalar harp istihsalâtına çalışacak hale getirilebilirdi. - Ukrayna ve' Doneç havzalarının len çıkması ruslar için büyük r kayıptır. Fakat yukarıda kısa- — Ca saydığımız yerler, rusların arp sahnesinden uzakta bir çok Banayi merkezleri olduğunu gös- teriyor. Ural'da Kousnetzk hav - drun kömürleri ve Magnitogorsk ir madenleri bu fabrikalara zumlu olan ,maddeleri temin et- nektedir. Bu madenlerde istih - âtı arttırmak da kabildir. Bir kısım rus fabrikalarının ge- riye nakledilmesine gelince; teh- dit altında bulunan yerlerdeki fab- rikalardan bir kismının makine - | lerinin sökülerek harp hattından ;f- üzak yerlere gönderilmiş olması — Müuhtemeldir. Fakat bununla bu — fabrikaların geride kurularak is - — tihsalâtta bulunması arasında bü- 'yük fabrika vardır. Tabii zamanda, 'nıkliyıtın çok kolay olduğu de - — virlerde bile hir fabrikapın ku - — rulması için aylar, hattâ seneler Jâzımdır. Bugünkü şerait içinde, Ün fabrikalardaki makinelerin — Sökülüp — götürülmesine — imkân yoktur. Hiç şüphesiz en kırymetli Ve en az yer tutan esya nakledil- Miştir, Meselâ Ukrayna'daki mü- o Sibirya ve Urallarda neler var ? I Gazette de Lausanne'dan ı azzam türbinleri söküp nakletmek imkânsızdır. Fabrikalardaki makinelerin nak- li güç olmakla beraber burâda ca- lışan mütehassıs işçilerden geri - lerdeki fabrikalarda istifade edil. diği tahmin olunabilir. Amerika ve İngiltere'nin verecekleri makine. lerle de yeni fabrikalar kurulabi- lir. Fakat bütün bunların rus harp sanayiindeki kayıpları telâ . fi edip edemiyeceği hakkında bir şey söylemek güçtür. Bunun için rusların hakiki kayıplarını, ge - rideki “istihsalât miktarını ve İn- giliz - Amerikan yardımının dere- cesini bilmek lâzımdır. S İngiltere harp nezareti'tara « fından neşredilen bir broşürde de Rusya'nın yeni sanayi — bölgeleri hakkında şu malümat veriliyor : Son yirmi sene içinde sovyet - ler, Volga nehrinin şarkında yeni sanayi bölgeleri kurmuşlardır. Bu mıntaka bütün. Rusya'nın sanayi kudretinin Üçte birini teşkil et - mekte, silâh istihsalâtinm yüzde otuz beşi burada yapılmaktadır. Buradaki maden istihsalâtı şudur: Petrol 5 milyon ton yan: Sovyet » ler Birliği istihsalâtının yüzde on dördü, demir cevheri 9 milyon 300.000 ton yani rüs istihsalinin yüzde otuzu, çelik 7 milyon ton yani ümum istihsalin yüzde otuz beşi, kömür 60 milyon ton yani umum 'istihsalin yüzde otuz besi, bakır 180 bin ton yani umum i8s- tihsalin yüzde 91 i, kurşun T mil- yon 790.000 ton yani istihsalin yüzde doksan biri. manganez 200 bin ton yani yüzde altı buçuğu, nikel 10 bin ton yani yüzde elli altısı, krom 350 bin ton vani yüz- de alüminyum 700 bin ton yani/ vüzde kırkta biri. Dokuma sanayii 1,100.000 met. re yani Sovyetler Birliği istihsa- linin dörtte biri, avakkabı 46 mil- Yön cift yani istihsalin yüzde yir- mi üçü, tusların sanavi kavnakları erkezi Urallarda demir cevheri verimi 8.500.000 tondur, Bu rakam Ukray- na'dan geridir. Ukrayna'da istih- sal bütün Sovyet Rusya'nın de - mirde yüzde On BSekizini, celikte yüzde yirmisini teşkil ediyordu. Mamafih istihsalin — arttırılması mümkündür. En ehemmiyetli çe - lik istihsal merkezi Magnitogorsk (senede — 2.000.000 ton) Zeltaust 7T1.000.000 ton), Nijni Tagilsk (500 bin ton), Theliabinsk, Sved- Tovsk mıntakalarında kömür ocak. larından senede 14 milyon ton kö- mür alınıyor ki sovyet kömür is. tihsalinin takriben yüzde onudur. Urallarda — Volga * havalisinde Backneft ve Prikamneft'te bulu- nan petrol sahaları senede 2.500.000 ton petrol verir. Buralarda pet- rol tasfiyehaneleri de vardır. U- Bayfamdan Bayramâ Bayanlar Rizmasın amma !... Çocukken, bize birçok şeylerin yapılma- sını menederler, “ayıptır!” derlerdi. Zaman mı değişiyor? Kafalar mı de- ğişiyor? Göfgü mü değişiyor? bil - mem, o ayıpların çoğu bugün mubah oldu, hattâ meziyet oldu C.kiden, büyüklerin yanında çecukların ulu orta konuşması ayıpların en bü- yüğü idi, Bugün aksine, “maşallah ne serbest, ne pervasiz çocuk!” diyoruz. Dün, çocuk babasına, “"beybaba, pa- şa baba, hacı baba!” derdi, “siz” di- ye konuşurdu. Bugün, yaldız ve sır- masız. sadece “baba” diyor, senlibenli konuşuyor. Bu misalleri yüzlerce ço- ltabiliri: Maksadı dünkü ayıp- rallar ile Hazer denizi ar daki Emba petrol sahası da 750 - 800 bin ton petrol verir, Bu petroller Orsk'ta tasfiye edilir. Üçüncü beş senelik plânın baş- langıcında Urallar Rusya'nın en büyük makine sanayil merkezle- rinden biri haline getirilmişti. Baş- hea 3 makine - fabrikası şudur. Sverdlovsk'deki ağır makine ya- pan Ural Marşzavod fabrikaları, Navotagzil'deki otomobil fabrika- ları, 50 bin kişi çalıştıran Thelia- binsk'teki traktör fabrikaları, Bu mıntakadaki kimya sanayil fabri- kaları da vardır. Urallardan başka garbi Sibir- ya ve merkezi Asya'da da bir rus sanayi mıntakası vardır. Burada Kuznetz ve Karaganda kömür o- cakları etrafında iki büyük ağır sanayi merkezi teşkil edilmiştir. Bu havalideki inkişafı anlamak için 1936 ile 1939 seneleri .arasın- da ş$ehirlerin nüfusunun artışını gözönüne almak kâfidir. Yeni ku- rulan Karganda'nın nüfusu sifır- dan 166 bine, Novosibirsk'te 120 binden 400 bine, Kemerodo'da 21 binden 130 bine, Stalinsk'te 3 bin- den 170 bine çıkmıştır. Kuznetz havzası senede 26 mil- yon ton, Karganda 7 milyon ton kömür veriyor ki sovyet kömür: istihsalinin yüzde yirmisidir. Ke- mervut'taki alüminyum — fabrikası sovyet istihsalinin yüzde yirmisi- ni, Balkhas'taki — bakır madeni soövyet istihsalinin yüzde — yirmi beşini temin eder. Bü mıntakada senede 1,5 milyon ton çelik istih- sal edilmektedir. Türkistan'da Fergana ve Buha- ra ile Neftdağ'da petrol sahala- rından senede 1.200.000 ton gayri safi pbtrol istihsal — ediliyor. Si- birya'da Kabarovosk'ta — birçok fabrikalar açılmıştır. Sakalin'in şimal kısmında — senede takriben 420 bin ton ham petrol istihsal ediliyor. Cumhurreisi M. Ruzvelt — son yaptığı gezide silâh fabrikalarında gördüğünü — anlattı yi (Başı 1 inci sayfada) ması gereken vazifeyi en iyi bir tarz — da başarıldığı zaman duyulan derin nânevi hazzı duyabiliriz. Demokrat eniyeti kurtarmak için — yapılan 0 büyük mücadelede her birimizin gerefli bir rol oynadığımızı biliyo « Şahsi hayat şartlarımız ne olursa olsun hepimiz — mücadeleye iştirak Ai kteyiz. Amerikalıların ve müt« — tefiklerinin harbi — kazanacaklarına k: ımız vardır, Bunun aksinde ya- pılacak bir iddiayı hiç kimse tara - idan tekrarlatmayınız. -— Memleket içinde yaptığım seya - — hat esnasında her yerde karşılaştı - yenilmez ruh budur. Alman; ve — jJapon devlet adamları bu seyaha - — timde benimle beraber olabilselerdi ve benim gördüklerimi görebilse - | lerdi çıkardığım neticelere onlar da kanaat getirirlerdi. Yazık ki benim- Te beraher değildiler. İşte bunun içindir ki harp gayretlerimiz hak - H"i onlara bir fikir vermek Üzere gayretlerin semeresini deniz aşi- — Ti ülkelere götürmek zorundayız, her çen hafta harbin şümnlünü ve ke- 'etini arttırmaktadır. Bu olay Av- Pa için olduğu kadar, Afrika, As- ve bütün denizler-icin de bir ha- attir. Müftefik milletlerin harp içindeki kuvveti daima yükselmekte olan bir seyir takibetmektedir. Hal- — buki mihver devlet adamları azami — küdret seviyesine artık varmış bu - — lunduklarını devamlı sürette aftmak- - ta olan insan ve malzeme kayıpla - Oo rımnın yerini tamamiyle dolduramı- * yacaklarını şimdiden biliyorlar. Al- — Manya ve Japonya, müttefik millet. “ ler yer yüzlünün yeni yeni yerlerin- de tam kudretleriyle kendilerine y çarptıkları zaman önüne gecilemez /neticeni# ne olacağını şimdiden gör- — mektedirler. 'i Sinis harbi Düşmanlarımızın geçmişte kul - landıkları başlıca — silâhlardan biri Hnir harbi ismini verdikleri şeydir. şmanlarımız her tarafa yalan VE tethiş yaymışlardır. Beşinci kol her afta masumları aldatmış, kom - AF arasında kuşku ve kin aşıla - / Mıştir. Düşmanlarımız diğer millet- | ler hattâ; öz milletimiz arasındaki & 1 kimselere yardım etmisler, bun- . teşvik eylemişler ve sonra da — bünlârin 8öz ve hareke'leri etrafında © Berlin ve Tokyo'da yaptıkları neş - riyat ile bunu içimizde anlasmazlık oldüğünün bir delili diye ileri sür - müşlerdir. Bu kahil proparandalara ŞKi müdafaa orta halli *& tefik milletlere karşı yapılan sinir harbi tepilmiş ve şimdi bu silâk kul. nanlara karşı dönmüştür. İlk defa arak görüyoruz ki nazi propasan- da makinası müdafaa vaziyetindedir makina büyük alman kuvvetleri- n Stalingrat önünde uğradığı bü - <Y ç nan alman milletinin zayıflamakta olan istihsal gayretleri etrafında toplanmasını dilemek zorunda kâl. mıştır. Alman propagandası kendini ilk defa olarak Almanya'nın ancak Avrupa'daki diğer memleketlerden yiyecek maddeleri çalabildiği tak - dirde beslenebileceğini alenen Söv- lemek mecburiyetinde görmüştür. Nazi propagandası ikinci bir cephe pakmer imkâ lduğ söylemekte ise de almanlar Finlân « diya ve Nörveç kıyılarındam doğu Akdeniz adalarından her istikamette alelacele ve Ümitsizce kıtaları gön- dermekte, diğer taraftan da meza - limini arturmaktadırlar. — Amerika Birleşik Devletleri bu kabil ve he - sapsız vahşiyane hareketlerin me - sullerini nazi devlet adamları ara « sından tesbit etmiye karar vermiş - tir. Böyle caniyane hareketler vuku buldukça bunlar için birer, tahkikat dosyası açılmakta ve ileride alına - cak adalet tedbirlerine esas olmak üzere şahitlerin ifadesi alınarak bu dosyalara — konmaktadır. — Birleşik Devletlerin Almanya, İtalya ve Ja- ponya milletlerine karşı toplu mi « slleme hareketi' yapmak istemedi « Kgini açıkça söyledik. Fakat — çete reisleri, ve canavar suç ortakları ce- za kanunlarının hükümlerine çarpıl- malıdırlar, Ve bunların kim olduk - ları ilân edilmelidir. Şimdi orduzühlarda, deniz üsle - rinde, fabrikalarda ve/ deniz inşaat tezgâhlarında milyonlarca amerikalı vardır. Memleketimizin — varlığını koruyan bu milyonlarla adam kim - lerdir? İşte ben bünü &nlamak için s.yahate çıktım. Mr. Rüzvelt bü seyahati sayesin « de vakit kaybetmeksizin yapılacak işler hakkında fikir edindiğini, daha başkâa seyahatler de yapacağını söy- lemiş, Amerika'nın silâhlı kuvvet - lerini arttırmak için büyük bir işe giriştiğini, fakat azami istihsal had- dine erişilmekte uzak olduğunu söy- lemiş, sonra sözü vapur IMadagaskarda 910 subay, er' ve erbaş hür Fransa kıtalarına kafıldı ( Başı 1 inci sayfada ) arez'deki fransız garnizonunun dört- te üçünü teşkil etmektedir. Burada- ki fransızlar müttefiklere iltihak ve- ya vatanlarına iade edilmek hususla- rrada tamamile serbest — bırakılmış- lardı. General De Gaülle'e — iltihak edip etmiyeceklerini henüz bildirmi- yen fransız subay, erbaş ve asker'le- rinin sayısı 260 dır. Amerika'da oluran * İalyanlar yabancı düşman — sayılmıyacak Vaşington, 13 a.a. — Baş müddel. umumi Biddle Amerika birleşik dev- letlerindeki italyanların 19 ilkteşrin. ları saymak değil. Bunların — içinde İiyileri de vardır, saçmaları da... Dünkü ayıplar içinde çocuk kafamda en çok yer edeni caketi veya — paltöyu omuza koyup sokağa çıkmaktır. Ço- cukluk bu, bir gün komşuya giderken paltomu omuzuma koymuştum. Baba- min bit ok güb oturduğu koltuktan fırladığını, gözlerinin ateşler saçarak yerinden kaydığını, yüzünün kıpkır- mızt kesildiğini ve bu haliyle üstüme yürüdüğünü bugünkü taze bir hâtı- ra gibi hâlâ hâtırlarım: Külhanbeyliğe özeniyor!... Giy palto- nu efendi gibi!... Beynini patlatırım!.. Bizim zamanımızın babaları böyle konu- şurlardı, ve dedikletini yapar mi ya- parlardı!.. O gün bugündür, caket veya paltoyu omuza koymak benim için en büyük bir hâtadır, o kadâr ki hâlâ bugün kimsenin — bulunmadıği evimde bile pijama caketimi dahi omuzuma koyamam... Rahmetli babamın akranları kate omuz- hu caketlerini, pardesülerini, paltola- rint omuzlarında taşıyan hanimefen- dileri gördükçe kimbilir" ne - kadar hayret ve dehşet içinde kalırlar!... Fakat bugünün tek modası budur. Ar- tık bütün — caketlerin, pardesülerin ve paltoların omuzları çoban kebesi gibi bayanların iki yanıgda - birer dört köşe çizmekte ve kollar rönar arjante kuynukları gibi iki yana sal- lanıp durmaktadır. Moda, güzel şey, insan zevkine yenilik ve tazelik getirir. Her modanın çıkt- şında mutlaka estetik, ekonomik, ve sosyal hattâ tarihi bir sebep de var - dır. Fakat, kadınlarımızın çoğu bunu götür görmez hemen taklide başlıyor. lar, nerede, ne zaman, nasıl yapılır, onu arayan ve soran yok. At köşusu- na giden ve yüzlerce lira değerindeki pardesüsünü omuzuna koyan hanime- fendiden tutun -da, dev anası - gibi göğsü ve karnı sarkık kirkint aşmış kadına, pazar tatiline çıkan hizmetçi kıza kadar herkes omuzunda caket, “eyvallah imanım!” kıyafetinde ge - ziyotl.. Bu harbin getirdiği modalarda zevk, gü- zellik sezemiyorüm bir türlü... Omu- zunda. caket, ayağında bir karış man- tar veya tahta ayakkabı bulunan bir kadın düşününüz.. Düşünmiye de lü zum yok, her gün gözünüzün önün- de... Bereket versin bayramın yağmu- runa ve soğuğuna... Oh, gözlerimiz biraz rahat etti!.. Sabaheddin SÖNMEZ Danimarkadaki alman komtulanı geri çağırıldı Londra, 13 aa. — Danimarka radyo- sunun dün ak$amki neşriyatında Dani- marka'daki alman kuvvetlerinin bağş- komutanı general Lugdke'nin başka bir vazifeye tayin edilmek üzere geri çağ- rıldığı bildirilmiştir. On gün evvel komutayı tesellüm et- miş olan genera! von Hantneken general Luedke'nin yerine tayin edilmiştir. Yeni bir sdvaş Çâği ( Başı 1 inci sayfada ) olduğumuzu düşünerek, maddi — manevi bütün savaş kabiliyetlerimizi uyanık- ve işlek tutalım. Şunu da - unutmıyalım ki yeni dünya harbi de, içinde bulunduğu- muz buhran çağının bir nöbeti olarak ge- çecek, yer yüzünde hayat ve hürriyetleri- ni devam ettirmek istiyen milletler, yeni bir emniyet düzeni gelinciye kadar, vat güçleri ile çalışıp uğraşmak zorunda ka- lacaklardır. Felih Rıfkı AT AY Berlin'e göre savaşlar devam ederken cepheninşimal ve merkezinde havalar fenalaşıyor Berlin: 18 a.a. — Alman' orduları başkomutanlığının tebliği: Kafkasyanın şimal - batı kiısmında ormanlık arazide yeni bir düşman gürüpüu kuşatılarak imha edilmiştir. Başka yerde hücuma hazırlanan sov« yet kıtaları topçumuzun müessir ate şiyle dağıtılmıştır. “Terek'in cenubunda tanklar tara- fından desteklenen düşman karşı hü, cumları tesirsiz kalmıştır. Alman ve romeı savaş uçakları Vol, ga nehrinin her iki yakasrıda düşman pakliyatını ve ikmal merkezlerini her çapta bombalarla bombardıman et mişlerdir, Kafkasyadaki petrol merkezlerinden Grosni'de çıkarılan yankgınlar gece yapılan diğtr hava hücumlati netice, sinde yeniden alevlesdirilmiş ve ge. nişletilmiştir. Stalingrad bölgesinde ve Don cep, hesinde düşmantn mevzii hücum te. teşebbüsleri daha başlarngıçta- alman ve-maçcar kıtaları tarafından akamete uğratılmıştir, © Doğu cephesinin şimal ve merkez kesimlerinde hava şartları giltikçe fosnlaşmaktadır. Buralarda — yalnız topçu ve devriye faaliyeti olmuştur. Bu hareketler esnasında “Azul,, ispan yol.tümeni rus karşı hücumlarını. ta. mamiyle püskürt $ ve düşmana kâan h kayıplar verdirmiştir. Hava kuvvetlerimiz düşman hatları, nın gerisinde Valday bölgesinde mü. him demiryolları üzerinde bulunan irlllhat merkezlerini bombardıman et miştir. Buralardaki tesislere tam isa, betler kaydedilmişir. Manisa belediye seçimi Şehrimize gelen malümata göre Mamnisa belediye seçiminin müddeti per- kadar [Moskova'ya göre Doğudaki durum yüzünden alman bas komutanlığı plânlarını değiştirdi Moskova, 13 aa. — Sovyet tebliği: 12 ilkteşrinde kitalarımiz Stâlinğrat ve Mozdok çevrölerinde düsmânla mü - hârebe — etmişlerdir. Diğer — cephelerde hiç bir değişiklik olmamıştır. Moskova, 13 â.a. î Öğle üzeri neşre- dilen sovyet tebliğine ektir: stalingrat'ın simal - batısında sovyet tank mürettebatı üç âalmân tankinı tâh- ribetmiştir. Ve bir düşman — bölüğünü imha eylemldiştir. Başkâ bir kesimde al- manların bir hücumu püskürtülmüştür. Mozdok bölgesinde muharebe devam etmektedir. Sovyet kıtaları burada bi- raz ilerlemişlerdir. Düşman kaybettiği toprakları geri almak için karşı hücu - ma geçmişse de ağır kayıplara uğtamış- tır. .Şimal - Batı cephesinin bir kesimin- de bir alman alayı mevzilerimize hücum etmişse de söovyet kıtalarının ateşi kar- sısında 400 kayıp vererek geni çekilmek zorunda kalmıştır. Leningrat cephesinde mevzil ma- hiyette bir muharebe olmuştur. PN Moskova, 13 a.a. — Sovyet tebliğine ektir: Stalingrat'ın şimal batısında teknik ehemmiyeti olan bir nokta için cereyan eden savaşta almanlar sovyet mevzile- rine karşı 14 hücum yapmışlar ve püs- kürtülmüşlerdir. Stalingrat'ın diğer bir kesiminde de üç düşman hücumu mu - vaffakıyetle tardedilmiştir. Yalmız bir kesimde sovyet birlikleri çekilmek z0 - runda kalmışlarsa da bu da düşmana 20 tankın ve iki piyade taburunun yok edilmesine maledilmiştir.” Mozdok — çevresinde sovyet — kıtaları faal hareketlerde bulunmuşlar ve birkaç kesimde ilerlemişlerdir. sin cenup - yet kıtaları muvaffakıyetli karsı hücum- lar yapmışlardır. Almanlar, plânlarını ! değiştirdiler Londra, 13 a.a. — Royter ajansının Moskova'daki hususi muhabiri bildiriyor: Alman başkomutanlığı cenup Rusya sefe- ri için hazırladığı plânı son dakikalar- da değiştirmek zorunda kalmıştır. Sta- lingrat önünde durdurulan ve kıtaları - han mevcudu büyük ölçüde eksilen Hit - ler, kuvvetlerini dinlendirmek ve Kaf - kasya'da Mozdok ve Novorosisk çerte; samelneük Hd da sov- Malta'ya şiddetli bir hava akKını yapıldı ( Başı 1 inci sayfada ) Güneş batarken yapılan bir akında düşman bomba uçakları. hedeflere muhtelif istikametlerden ve — gayri muntazam fasılalarla hticum ederek müdafileri şaşırtmak tâbiyesini — tat- bik etmişlerdir. Fakat bu tâbiye de düşmana pahalıya mâl olmuştur. Bir hava filomuz tek başma beş bomba uçağı düşürmüştür. Dün gece uçaksavar hataryalarımız yedi uçak düşürmüş, başka bir uça- ı da hasara uğratmıştır. Pazartesi sabahı şafak vakti yapt- lan ilk akında uçaksavar bataryaları. miz beş bomba bir âav üçâği düşürmüş tür. Diğer bir çok uçaklar da hasa« ra uğratılmıştır. hi İlttü K Or aa bir & ay 2 Gündüz yapılan ikinci akında dü$- — | Tei man bazı uçak meydanlarına hücum İYorlar etmiş fakat üç bombhâ ve üç av uçae n ğı kayıp vermiştir. Diğer bazı uçak- — (©or üs lar hasara uğratılmıştır. Dör. An Sahili aşmaya muvaffak olan bir #Sraber kaç bomba uçağı askeri mahiyette bir *!n, 7 hasar yapmaya muvaffak olamamıŞşe =da tır. OİA? kal Öğleden sonraki üçüncü —gündüz 9 8: akınında avcılarımız düşman uçaklak n'Derr rının yolunu — kestiğinden bunların — | ülatas hiç biri sahile yaklaşamamıştır. (Bu — | zorl düşmaznı hava filosunun yarısı denize — İBH! düşürülmüştür. AÇ da Pazar ve pazartesi günleri düşürüs — |1 bu : len düşman uçaklarının sayısı 37 yâ. İ? üe | bulmuştur. Alman resmi tebliği Berlin, 13 aa. — Bugünkü resmi tebliğe göre: Malta adasında alman ve italyan uçakları ingiliz. hava meydanlarını gece ve gündüz çok tesirli bir surette — bombardıman etmişlerdir. Şiddetli hava muüharebelerinde düşman 15 uçak kaybetmiştir. Almanlar 10 uçak kaybetmiştir. Amerika (enüp Afrika'ya ve Bahreyn adalarınaf' T asker çıkardı , h ( Başı 1 inci sayfada ) rikan iktısadi menfaatlerinin ingilizlerim kine nisbetle daha üstün olmasıdır. Berlin siyasi mahfilleri bu habere büyük bir ehemmiyet atfetmektedir. Çümr kü bu hâdise Büyük Britanya İmpara “ ğ fiyesini daha açıkça göt Gal. İtvyor, ğ em ari Bune ut bilh İit & İŞ'yor, lerinde hücum zorunda kalmışsa da burada da olaylar almanların plânına uygun olarak cereyan iştir. Stalingrat'a mürettep bir al- şembe gününe 'a POLLLLLLLILULLULLUDDLLELLLLLALI KÜÇÜK DIŞ HABERLER KOTTTTTLLLLLLLL LA LLLLR Lizbon, 13 a.a, — Havas ajansının Vichey'den verdiği bir habere göre bir, ingiliz tayyaresi dün — öğleden sonra Tunus'un Sfax şehri üzerinde uçmuştur. Muüdrid, 13 a.a, — Hâvana'dan gelen bir habere göre Cuba hükümeti, Lon. dra, Rio - janciro ve Buenos - Aires' deki elçiliklerini büyük elçiliğe. tah- vil etmeğe karar vermiştir. _Çıın_king, 13 a.a. Çin akıncı bir likleri Hanoşovo ile Knihwa arasın- da japon kuvvetlerinin gerisindeki ana yolda japog nakliye kollarına pusu kurarak 12 kamyon tahrip tetmiş ler ve 200 japon Aaskerini yoket- mişlerdir, Stokholm, 18 a.a. — Pazartesi gü- nü Berlin'den alınan bir habere göre, Prağ husust mahkemesi kaçak et vesikası almak ve karartma esnasııda suç İşlemekten dolayı 7 çek'i ölüm cezasına çarptırmıştır. Kerç yarımadasından çekilerek Moz- dok'a gönderilecek olan rumen — tümeni ise aynı acelelikle Novorosisk üzerine sevkedilmiştir. Diğer taraftan — almanlar kökünden yokedilmiş — bulunan — üçüncü dağ tümeniyle 5 inci süvari tümeninin yerine başka kuvvetler koymak zorunda- dırlar. Arkalarında alman kutal. bu- termektedir. Bu olay gözden geçirilirketi Bahreyn adalarının Süveyş'ten Hindis * tan'a giden er ehemmiyetli hava yolu * unutmamak gerektir. Hindistan z la bakımından Kizildenizde Aden'in h iyeti me ise i Juğun tacı 6” lan Hindistan'a giden hava yolu bakt mından Basra körfezindeki bu adalartıt ehemmiyeti o kadardır. Bahreyn adalarin da petrol kuyuları işletilmiye başlıyali adaların iktısadi ve askert ehemmiyeti Çünkü ingiliz ve kruvi” lunmaşından cesaret alan rümenler — son birkaç gün içişde sovyet hatlarının bir kesiminde bir gedik açmışlarsa da top- çu ve hafif tankların yardımiyle arka ar- kaya yaptıkları hücumlara rağmen bu gediği i i Hak ol £. Novorosisk cephesinin diğer bir ke.' siminde sovyet kıtaları ilerlemişler ve bir köyü sarmışlardır. n Mozdok'ta teşebbüs Ruslara geçti Mosköva, 13 a.a. — Royter âjansı - nın hususi muhabini bildiriyor: — Sövyet zörleri benzin ihtiyaçlarını kaynağındafi | temin edebilmektedir. Berlin'de — işaret edildiği gibi, Büyük Britanya'nın Yakıt? Şack - 9ü T M İnetlı nin Hindistan yolu üzerindeki bu mevkti kolaylıkla elden çıkarmak istemij anlatlar. Ruslar tarafından vaktiyle bt | bölge üzerinde beslenen emeller İngilte” re'de haylı endişe uyandırmıştı. Şimdi a9" nt emelleri amerikalılar - beslemektedif örülüyor ki, Britanya İmparatorluğunuf tasfiyesi her zamandan daha büyük bif süratle devam etmektedir. İ Cenup Afrika'da Jot h 13 aa. — Bugün bit — kıtaları Mozdok © almanların elinden alaraR faal hareketle- te başlamışlar ve ıslah edilmiş mevzilere den itibaren düşman y " dan sayılmıyacaklarını — bildirmiştir. M. Biddle bunun, tehlikeli ve sedakat- lerinden $üphe edilmiyen kimselerin tevkif edilmiyecekleri manasına gel- miyeceğini izah etmiş ve sadece düşe man yabancılar hakkındaki nizama- tın italyanlara tatbik edilmiyeceği şeklinde bir karar olduğunu tasrih etmiştir. Jİtalyanlar harp gayretlerine işti- rak edip etmemekte serbest olacaka lardır. . nakletmiştir. Mihver bir çok ge - miler batırmaktadır ama müttefikler deniz inşaâtım büyük ölçüde arttır- mişlardır. Aynı zamanda,ön binlerce kişi yeni gemiler için seferber edil. miştir. Kadın işçilerin sayısı da bo- yuna artmaktadır. Bu sayı belki de erkek işçilerin sayısına yaklasa - caktır. : Hayat pahalrlığı karşısında hükü- metin aldığı tedbirlerden de bahse - den cümhuürelsi, en iyisini bulmak hususunda karşılaşılan güclükleri de kaydetmiş, bu hususta alınacak ted- birleri milletin hühnüniyetle karşı -« lıyacağfından şüphe etmiyeceğini bil. dirmiştir. 'Mr. Ruzvelt pasif müdafaa teş - kilâtında gönüllü olarak çalışan 10 milyondan fazla insana teşekkürle - rini bildirdikten Sonra, deniz aşırı memleketlere ziden muharebe bir - liklerinin mükemmel talim ve ter - ka yerlere çekmektir. Fakat Mr. Ruzvelt bu taarruzların nerede, ne zaman ve ne şekilde yapılacağını tasrih etmemiştir. Btndan sonra Mr. Ruzvelt müte - şebbis ve cesur bir italyanın, Kris - tof Klomp'un başarılarının yıldönü - münün kutlandığını kavdetmiş., onun keşfettiği bu topraklarda oturan in- sanların hüriyeti için sarfettiklerini belirtmiştir. Mr, Ruzvelt sözlerini şöyle bitir- mistir : Mihver devletleri yıkılmaya başla, yınca yeniden emniyete kavuştuğumu. zu ve tekrar kendi yağımızla kavrula- bileceğimizi iddila edecek almanlar bu memlekette de eksik olmıyacaktır. Fakât uğrunda harn ettiğimiz — da- vayı kaybedecek olduktan - sgnra muharebeleri ve, harbi kazanmak hiç bir işe yaramaz. Eğer harbin d doğan — neticeler biye görmüş genc' ve k 3 aS - kerlerden sonra sözü Amerika'nın m&keri plânlarına nakletmiştir. Mr. Rüzvyelt bu plânların gazetelerde ve radyolarda söz söyliyen salâhivetsiz kimseler tarafından — tertibedilm& - diğini kavdettikten sonra bu plân - ların Vasingzton'da daima istima ha- tinde bulıman ve reisleri Amiral Leahy. General Marshall, A_miral King ve General Arnold olan bir he- vet tarafından hazırlandığını sövle- mistir Bu zatlar Birlesik milletler samlasının diğer uUzuvlarivle de gö- rüsme halindedirler. Mr. Ruzvelt, de baskumandan sıfatiyle kendileri - le daimi anlasma halindedir. Bir çok da ) i ve insan kâ- yıplarını kendi milletine karşı ma - — İttifakla üzerinde anlaşıları bir O ZUT grösterimiye val . Alman Propagan e ni artık yorulmuş bulü. düşman — yeni taarruzlarla Çin ve Rusya'dan bağ - kısa bir müddet sürdükten — sonra ortadan kaybolacak olgırsa — harbi kazanmakta bir fayda yoktur. Biz bütün dünyada iman ve ümi- din yeniden doğması ve ebediyen yaşaması için harp ediyoruz. Bu- günkü hedefimiz sarih ve müsbet- tir. Biz Almanya ile İtalyanım ve Japonyanın küddetlerini — tamamiy- le yıkmak istiyoruz. Hem o şekilde yıkmak istiyoruz ki bu deyletler bir nesil sonra bizi ve diğer birleş- miş milletleri bir hada — tehdit edemesinler. Biz toronlarımızın alla hın inayetiyle sükün içinde —büyü- melerini temin edecek bir zafer elde etmek için birleşmiş —bulun yoruz. Müstakbel — nesillerin * d&imi bir istilâ, tahrip, esaret ve Bayran günlerinde Eski sözder. fakat her zaman doğ- rudur: bir elin nesi elur, iki elin se- si olur, derler. Bu sözü son yıllar Her -kasabada bir Cemiyet olmalıdır yecek kadar - fakir çocuklara bu im- kânı hâzırlamak ve elinden gelirse, bunların içinde en zeki ve kabiliyetli içinde yer yer kurulan ve bir örnek olarak —wmq günden gü- Almanlar hafta sonunda yeni piyade tank ve tayyare takviyeleri almıştır. Novorosisk çevresinde rumen — dağ kıtalarından iki tabur sarılmış ve yoke - dit deti Terin. iekdadimm. göode|” rilen alman alayı rumen kıtalarının ar - kasında mitralyözleriyle bulunmak — ve paniğe engel olmak vazifesinde kullan - dırılmıştır. Pravda gazetesinin cepheden — dönen bir muhabiri diyor ki: Stalingrat kökün- den yokedilebilir, fakat — zaptedilemez. Alman tümenleri Stalingrat'ta kaynar su- ya atılan şeker gibi eriyorlar. Şehrin üze- rinde her gün 3 veya 4 hava muharebesi olmaktadır. Son bahar tenis turnuvası çift erkek maçları finali ne artan hâyır ve şefkat i münasebetiyle hatırladım. Birçok — filozoflar, insanlara gece yatarken bir muhasebe yâpmayı tav- siye ederler. Bugün kime ne iyilik yapatlidim. Ve rahat uyumak için bu kendi kendine hesaplaşmada bir seyler söyliyebilmek- sarttır, derler. , İnsan son muhasebesini, bu fani dünyadan göçüp giderken — yapar. Bahtiyar 6 adamdır ki, son nefesini venirken viedanı rahat ve gönlü huzur içindedir. İyilik ve faziletten, sefkat ve mer- hametten gayri hiç bir şeyin, hiç bir dünya -nimetinin bu huzur ve ra- hatı vermediğini, veremiyeceğini, bil- mek ve anlamak için her halde cok zeki olmak gerekmez. t * Yer yer kurulan cemiyetler, İyi yürekli insanların yan yana zel- mesinden doğan, ve — muhtelif isimler tasıyan — topluluklardır. Mer- kezler, calısma “ve yardım — ş#ekilleri dalma — birdir. İyllik yapma, yoksül sevdirme ve memlekete adam yetis- tirme.... adam yet derhal büyük mânalar çıkarmamalı- dir. Bunların, hiç bir büyük İddfası tehdidinden tamamiyle masun ola - rak yaşaması yoktur. Yatılı okulların imtihanıma girmek için köyünden şöhire gelemi- Süretiyle — vazifesini —yapmıs sayar. ü » İ bugün oynanıyor dedir. Bu cemiyetin, pek mahdut âzanın pek ve çalıştı. . İste size bir misal üzerinde konuşu- Ve bu gibi cemiyetler her yerde kürulabilir. Kurulmalıdır. Her kasa- bâda bir fakirler yurdu kurulabildi- ği gün bBugün içimiği ezen — bircok v n ortadan hiç şüphe etmeyiniz. Şunu da gayet iyi biliriz ki, her kasabada iyilik yapmak istiyen ve olan vardır. O halde eksik olan tarafımız bunları yan yana getinmek ve onla - ra bir teşebbüs ruhu aşılıyamamış Ol- maktır. E Birkaç tecrübe ve örnek bu husüs- ta çok faydali olacaktır. Hâli vakti yerinde. olan bütün » yurttaşları bu mevzu üzerinde düşünmeğe davet e- diyorum, MT Bu teşebbüsler, bu memlekette çok uzun yıllardanberi en felâketli günlerde ortaya atılan ve yaraları dindirmiye kosan ana cemiyetlerin çalışmalarına engel olmaz, Kemal Zeki GENCOSMAN Yağmurlar dolayısiyle geri kalan turnuvanın cift erkek maçları hava mü- salt olduğu takdirde / bugün saat (1i) de-Kavaklıdere sporting Kulüp sahala- rında oynayacaktır, Finallerin öğleden sonradır. Yarım sonâ kalmış - san « Şefik), (Fehmi , Kerim), Vedat Kaufman) ve (Yen Alâaddin) takım - larvain saat (11) de Kavaklıderede bulunmaları rica olunur. Tek erkek dirildiğine göre son zamanlarda — cenuf — Afrika'ya amerikan — kıtaları — gelmiştifr —| Sehir belediyesi amerikan askerleri şetr — fine bir çay ziyafeti vermiştir. )' “ Alasıkı “ıı v Ölüm Kâastamonu Mebusu —merhum Hasafi — Fehmi esi, KAbil Tıb Fakültesi profe” sörlerinden merhum Edip Tümerikâlk Sıhhat — Vekâleti — mütehassı . döktor Muhit Tümerkan, Adana pat | üretme çiftliği muhasibi Recep Tumaf” | kan, Mülkiye müfettişi Sıddik Tümerkâf — mühendis Faruk Tümerkan, | emniyet müdürlüğünden Bekâm Tümef” — kan'ın anneleri Dr. Necmi Ğ ün kayın valdesi Bayan Ayse Sıddilka TÜ merkan'ın bayramın birinci günü ETEM” köyünde vefat ettiği teessürle haher #” himmiştır. Kederli ailesine başsağı dilö” ö ş a) $ HK ER: O Haci Bekir Ticarefhanesi Hi ve tek bayan karşılıkların maç günü ayrıca ilân edilecektir. 3 3DTTTTTTITALIAKIYAIATATDTDDIIN hizmet Türkiye BT | 'Köı_nürden ta_sarruf etmekle hem kesenize hem de yurda KUNALDAAAIAKAAATAATLIIYKIKUK DAUKDA KAADAI AY OUDIKKYKAK KA Sayın Müşterilerinin Ş K Bayramlarını kutlar “u |||l|||||||||I|Il|||l||||l||||||l|% edersiniz Kömür Safış ve Tevzi 3 Müessesesi