17 Kasım 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

PAZAR b | 17 TELEFON IL TEŞRİN Başmuharrirlik 1940 Yazı İşleri Müdürü Müessese Müdürü 5 KURUŞ ina::, İşleri ULUS Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara Telgraf: ULUS Ankara 1371 1061 1144 1062 1064 DIMIZ ANDIMIZDIR BUGÜN 2 nci sayfamızda Pazar musahabeleri Yazan: Selim Sırrı TARCAN BEğ e G Y L Cümhurreisimiz Millt Şef İsmet İnönü dün İpodromu şereflendirerek sonbahar at yarışlarımın yedincisini takip buyurmuşlardır. Resmimiz Milli Şefi, şeref tribününde yarışları takip buyurur. larken gösteriyor. İcabederse..: Kemal TURAN Milli Şef, İkinciteşrin başındaki nutuklarında silâh altma çağrılan vatandaşların vazifelerine seve se- ve koştuklarını söyledikten sonra “Her gün menkıbelerini dinlediği- miz bu asil hareketlerin türk mil- letinin ruhundaki engin fedakârlık hislerine yeni bir işaret olduğunu sevinçle görmekteyiz” dediler. Ye- ni bir hizmet devresine giren yetiş- kin türk neferlerinin, ayrılış sıra- sında köyündekilere, sınırdaki nö- bet yerinde kumandanına yahut is- tirahatte arkadaşlarımna söylenmiş öyle sözleri vardır ki ağızdan ağı- za nıkledılerek kulaklanmııı ula- şan cümleleri, birer destanın oevlıerı olabilir. Onların ruhundaki kahramanlık duygusunun, bütün memleketteki vatan hissinden bir parça olduğunu ispat eden taze halk menkıbeleri de çoktur. Oğlu- nu veya kocasmı hududa uğurlıyan kadınların, orduya en dinç hayva- hnını veren çiftçilerin; gurur ve inşi- rahlarını anlatan birçok sözlerini hepimiz işitmişizdir. Her gün bun- ları hatırladıkça yüreklerimiz sıcak bir heyecanm tatlı ürperişini du- yuyor. Gazetelerimizin yurt içi hâdise- lere ayrılmış dar sütunlarında he- men her gün birçok vatandaşların memleket müdafaasına yardımları- nı görüyoruz. Her nüshada Hava Kurumuna yapılmış para ve eşya teberrularının bir kısım listesi var. Evini veya tarlasmı bağışlıyarak yurt havalarmı korumak istiyen fa- ziletli vatandaşlar da çoktur. Kış yaklaşınca memleket orduya yeni bir hizmet vesilesi buldu. Ka- dınlarımız günlerdenberi askere kışlık giyecek hazırlıyor. Genç kız- larımızın evlerde ve atölyelerde Yüksek Ziraat Enstitüsünde Yeni kaydolan talebe dün renle andiçti Enstitüye bu se ne iltihak eden yeni talebelerin sayısı 219 dur Sınıf geçen talebelere Yüksek Ziraat Enstitüsü Rektö söyl de mükâfatlar verildi rü Bay Süreyya Genca nutkunu erken Dün öğleden önce Yüksek Ziraat Enstitüsü konferans salonunda bu yıl Ziraat, Veteriner ve Orman Fakültelerine alınan talebelerin yazıl- ma ve andiçme merasimi yapılmıştır. Manastır ve diktikleri pamuklular, hudutlarda- ki kardeşlerine ulaşmıştır. Yün ço- rap ve yün kuşak parolası köylere erişince orduya yardım memleket hacminde büyümüş olacaktır. Koyde, şelıırde kadın erkek her rda hi t duygusu, ıupheıız şu veya bu miktardaki eş- ya ile ölçülemez. Bunlar her türkün vazife hissini tam değilse de biraz olsun tatmine yarıyan şeylerdir. Milli mücadelenin en sert günle- rinde her ev; bir don, bir gömlek ve bir çarık vermişti. Fakat bu yar- dımın üstünde cephede yüz binler kanını akıttı, analar, kızlar sırtla- rında mühimmat taşıdı. İhtiyarlar gece gündüz kağnılarını iterek or- duya yiyecek yetiştirdi. Yeni bir mücadeye başlarsak ya- pacağımız işler evelkinden az ol- mıyacaktır. Hizmetimiz ve gayreti- miz, yeni imtihanın çetinliği nispe- tinde artacaktır. Milli Şef, bu az- mimizi şöyle ifade etmişlerdir: “İcabederse, milletçe her fedakâr- lığı göze almak, hepimizin kati ka- rarımızdır. Türk milletinin bugün- kü evlâtları, kahramanlıkta kendi geçmişlerini herhalde müftehir e- deceklerdir. Milletler içinde istik- balin, her vasıtadan sonra nihayet kahraman ve fedakâr olanlara mü- yesser olduğu bir devirde, türk mil- leti temiz, emin bir istikbale gurur- civarı yeniden Merasimde Vekil Muhlis Erkmen, Maarif Vekili Yücel, B. M. M. Müs- takil Grup Reisi Ali Râna Tarhan ile B. M. Meclisi Ziraat Encümeni âza- ları, gazeteci mebuslar ve Ziraat, Ma- arif Vekâletleri erkânı, M. M. Vete- riner Dairesi Reisi, fakülteler ve yüksek mektepler dekanları, Y. Z. E. bombalandı Yugoslav hava dafi bataryaları ateş açtı Atina, 16 a.a. — Yunan umumi karargâ- hı tarafından bugün neşredilen bir tebliğ- de bildirildiğine nazaran dün gece Yu - goslavya'da Manastır şehri italyan tayya- releri tarafından bombardıman edilmiştir. Tedris Heyeti, Anadolu Ajansı ve matbuat mü illeri bulunmakta idi. Merasime Rektör B. Süreyya Gen- ca'nın bir nutku ile başlanmıştır. Rektör misafirleri selâmlayıp ken- dilerine teşekkür ettikten sonra Ens- titüye yeni alınan talebelerle mezun- lar arasındaki aile bağlarını güzel cümlelerle ifade eylemiş ve şunları söylemiştir: “— İçinde vazife almakla müftehir olduğumuz —müessese Cümhuriyet Türkiyesinin yüksek başarıları liste- sinde şerefli bir mevki tutmaktadır. Bunun sırrı, Milli Şefimizin son (Sonu 3. üncü sayfada) İ İmalik olan Osmanlı 1939-40 mali senesinin ihzari rakamlarına göre İnhisarlar idaresinin salıs ve aeliri arfıyor İdarenin safi varidatı 45 milyondur Bundan tayyare resmi ve hususi idare aidatı tenzil edilerek hazineye 43.9 milyon devrolundu İnhisarlar İdaresinin Mayıs 1940 gayesinde sona eren 1939 - 40 ma- Gümrük ve İnhisarlar Vekilimiz li sene zarfındaki muamelâtına dair ihzari rakkamlar tesbit edilmiştir. Bu muamelâta nazaran idarenin muamelâtında birkaç senedenberi gö- rülmekte olan inkişaf bu malit sene zarfında da devam etmiştir. İdarenin safi varidatı 45 milyon lira olup bun- dan tayyare resmi ve hususi idare ai- datı tenzil edildikten sonra hazineye 43.9 milyon lira devredilmiştir. Bir sene evel safi varidat ancak 42.4 mil- yon lira, hazine hissesi ise 41.4 mil- yon lira idi. Mamül tütün satışı 47.9 milyon lirayı buldu Bu varidat fazlalığını temin etmiş | olan satışlar şu yolda inkişaf etmiş- tir. 1939 - 40 mali yılı zarfında mem- lekette 47.9 milyon lira kıymetinde 14.3 milyon kilo mamul tütün satıl- mıştır. Bir sene evel ise 45.6 milyon lira kıymetinde 13.6 milyon kilo ma- mulât satılmıştır. Mamul tütün satı- şının 14 milyonu bulduğu, hattâ te- cavüz ettiği memleketimizde ilk de- fa vaki olmuştur. 23 milyon nüfusa imparatorluğu zamanında rejinin satışı 8 milyon ki- leyu geçmiyordu.. .— — Tuz, içki ve patlayıcı madı!elsr satışları Aynı sene zarfında dahili tuz satı- şı 6 milyon lira kıymetinde 177.766 tonu bulmuştur. 1938 - 39 senesinde ise tuz satışı 5.7 milyon lira kıyme- tinde 169,993 tondan ibaretti. Harp vaziyeti dolayısiyle harici tuz satışı azalmıştır. İçki satışı 1939 - 40 senesinde 14.1 milyon liradır. Bir sene evelki satış- lar 12.4 milyon lira tutmuştu. Patlayıcı maddeler satışları 1.8 milyon liradır. Bir sene evelki satış- lar bundan biraz noksandı. Milli Şefin resimlerini faşıyan yeni banknoflar yakında fedavüle çıkıyor Türkiye Cümhuriyet Merkez Ban- kasından: Banknot emisyonunun — kanuni — hadleri dahilinde bulunmak ve halen tedavülde bulunan banknotlarla bir- likte tedavül etmek üzere, yakında Millt Şefimiz Reisicümhurumuzun resimlerini taşıyan banknotlar — pe- derpey — tedavüle çıkarılmağa baş- lanacaktır: Bu banknotlar, ebat, tezyinat ve renk itibariyle halen tedavülde bulu- nan yeni harfli banknotlarımızın ay- nı olacaktır. Milli Şefimiz ve İfalya Kıralı arasında telgraflar Reisicümhur İsmet İnönü, 11 sonteş - rinde İtalya kıralr üçüncü Viktor Ema - nuel'in doğum yıldönümü — münasebetiyle tebrik telgrafi göndermişler ve buna te - şekkür cevabı almışlardır. (a.a.) B. Raif Karadeniz ( Dünkü at yarışları biıyuk mdan mimiz, tnbıinleı-duı bir köşeyi gösteriyor. sayfadadır. Sonba.hu at yarışlarınım yedincisi dün İpodromda yapılmış ve ir kalabalık alâka ile takip olunmuştur. Res- Haberlerimiz - ikinci Esirler hariç Yunanistan'da tek bir İtalyan askeri kalmadı Görice'de İtalyanlar fufunamaz vaziyele giriyorlar Atina, 16 a.a. — Atina radyo- su, bugün şu haberi vermiştir: Bugün öğle üzeri, yunan top- raklarında, esirler hariç, hiç bir iatlyan askeri kalmamıştır. Çok şiddetli muharebeler hâlâ devam ediyor Atina; 16. a.a, — Haber alındığına göre, Görice k da cereyan kte olan * muharebede, İtalyanlar, dün sabah Yunan- | lrların taarruzuna karşı mukabil taarruzda bulunmuşlar ve öğleden sonra Yunanlılar tekrar taarruza geçmişlerdir. Çok şiddetli olan muharebe, akşama kadar devam et - miştir. Harekât bugün de devam etmekte- dir. Cepheden alınan son haberlere gö- ( Sonu J. ncü sayfada) Yugoslav hava dafi bataryaları kab lede bulunmuştur. İtalyan tayyareleri Manastır'a taarruz etmeden evel yunan toprakları üzerinde uçmuşlardır. Elen başkumandanlığının bugün öğle ü- zeri neşredilen tebliği şudur * “Dün gece, saat 22,50 den 23,16 ya ka- dar, italyan tayyarelerinin bazı faaliyeti kaydedilmiştir. İtalyan bombardıman tay- yareleri yunan arazisine dahil olarak Filo- rina ve Melite üzerinde uçmuşlar ve bu - radan yugoslav arazisine dahil olmuşlar - dır. İtalyan tayyareleri, Manastır ve civa- rını bombardıman etmişlerdir. Yugoslav müdafaa tertibatı, bu hücuma — mukabele la bakmaktadır.” etmiştir.” yük Elçisi Etnoğrafya müzesine giderek EBEDİ Dün yeni Japonya Büyük Elçisi ile yeni İran Bü- ŞEF'in muvakkat kabri önünde eğilmişlerdir. Soldaki resim Japonya Büyük Elçisini, sağdaki de İran Büyük Elçisini Etnoğrafya müzesinde göster » mektedir. (Haberlerimiz üçüncü sayfadadır). Times gazetesine göre FRANSA BUHRAN AREFESİNDE Laval Almanya ile inkıfal önlemeğe gayret ediyor Fransız Başvekil Muavini Laval Londra; 16. aa. — Times gazetesinin Nevyork muhabiri, gazetesine çektiği bir telgrafta, önümüzdeki günlerin Vichy hüe kümeti için buhranlı geçeceğini ileri süre dükten sonra, şu mütaleaları dermeyan et- mektedir : “ Fransa'da dahilt siyaset müşkülâtıma büyük münakaşaları celbeden iki mesele ilâve edilmiştir. Bunlar fransız filosunun esrarengiz bir semte hareket etmiş olması v işgal altında olmıyan Fransa'ya, fransız lisanı konüşan Alsas - Loren'lilerle alman yahudilerinin gönderilmesi meseleleridir. Fransızca konuşan Alsas . Lörenli fran- sızların kütle halinde memleketlerinden tar dedilmeleri, Vichy hükümetiyle Almanya arasında ve ayni zamanda fransız kabinesi dahilinde mareşal Petain'le “ intikam pe- risi ,, gibi telâkki edilen Laval ve amiral (Sonu 3, üncü sayfada)