27 Ekim 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

PAZAR 27 Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara Telgraf: ULUS Ankara TELEFON L TEŞR!N Başmuharrirlik 1371 1940 Yazı İşleri Müdürü — 1061 damn Müessese Müdürü 1144 5 KURUŞ Yazı İşleri 1062 İdare 1064 DIR " sana emanet etti TÜRK GENCİ ! ATATÜRK Cümhuriyeti Dünkü geçitresmi provasında kahraman piyadelerimiz Bazı rakamlar üstünde düşünceler Falih Rıfkı ATAY Yeni sayım, türk nüfusunun artış nispetini binde 18,5 olarak tesbit et- miştir. Bu nispetin kıymetini anla- mak için, Avrupa kıtası memleket- lerindeki artış bindelerinin 15,21 ile 0,34 gibi âzami ve asgari rakamlar gösterdiğini hatırlamak kâfi gelir. Bu nispet, Hatay nüfusu istisna edi- lerek elde edilmiştir. Gerçi dışar- dan gelen muhacirler hesaba dahil- dirler. Fakat zelzele felâketinin on binlerceyi geçen kurbanları, hicret kazancını büyük mikyasta tâdil et- mişlerdir. Kalabalığından şikâyet e- den İtalya, ancak binde 6,46 artı- yor. Alman artışı bundan daha nok- sandır. Mütemadiyen muhacir alan Birleşik Devletler dahi, binde 16,15 le bize uzaktan yaklaşabiliyor! 48.198 fazla nüfusu ile, İstanbul, Ankara'dan sonra, en çok artan şehrimizdir. 1912 de Avrupa hin- terlandını, cümhuriyet devrinde paytahtlığını, Anadolu liman ve ti- caret merkezlerinin inkişafı üzeri- ne, bütün memleketin deposu ve tevzi yeri olmak ehemiyetini kay- 'betmesine, ve geçen beş sene içinde yeni bir takım büyük mektep ve müesseseler Ankara'ya naklolun- masına rağmen, bu artış, yeni dev- letin kurmuş olduğu milli iktısat nizamma İstanbul'un ne kadar ko- laylıkla intibak etmiş olduğunu ve lâyık olduğu umran ve refah seviye- sine doğru, ne kadar süratle kalkın- mağa başladığını ispat eder. Ankara'da sayım fazlası 32.824 tür: halbuki yeni sayım, inşaat kıt- lığından dolayı binlerce işçinin a- zalmış olduğu, askeri kıtalarımız- dan mühim bir kısmının başka böl- gelerdeki vazifeleri başında bulun- duğu, ve tâlim ve terbiye için de birçok çlerin askeri hi te dâ- vet edilmiş bulunduğu bir devre rastlamıştır. Kadın nüfus nispetinin 30 bine varan noksanı, eğer Anka- ra'da küçük memurların evlenme- sine başlıca mâni teşkil eden mes- ken buhranı, ucuz kiralı devlet ev- lerinin inşası ile önlenecek olursa, gelecek beş sene içinde iki yüz bin nüfusu bulacağımıza delâlet eder. Ankara şehri hariç, vilâyetin nüfusu, pek az muhacir gelmiş ol- duğu halde, 36.107 kişi artmıştır. B sebebi, huriyet hüküme- tinin mücadelesinde Ankara vilâye- tinin bilhassa hususi bir mevki alı- şındandır. Devlet buraya geldiği zaman, Ankara şehri dahi sıtmalık idi. Hükümet, merkezin ve etrafının sari ve gayrisari hastalıklarına kar- şı pek müessir tedbirler almıştır. Bu misal gösterir ki sıhi mücadelemiz memlekette aynı neticeleri vermeğe müsait maddi ve mağnevi imkânlar elde ettiği vakit, doğum çokluğu- nun temin ettiği nispet, ölüm azlı- ğının ilâve edeceği rakamlarla pek çok takviye edilmiş olacaktır. Türk kadını, arzın en velüd analarından biridir. Asırlarca süren ihmale, ce- halete ve salgınlara rağmen, bu ka- dar çoğalan bu memleket, eğer kud- retimiz yettiği yerde muvaffakiyet- le başardığımız sıhi mücadele usul- leri ile techiz edilecek olursa, her yeni sayım sonu, bir milli bayram gibi tesit edilecektir. Dün geçitresmi provası yapıldı Dün öğleden evel İpodromda 29 Birinciteşrin Cümhuriyet bayramında geçitresmine iştirâk edecekler umumui bir prova yapmışlardır. Ankara garnizonuna dahil kıtalarımızla yurdun her tarafından gelen izcilerimizin iştirâk ettikleri prova çok muntazam cereyan etmiştir. > Dünkü provalarda hava dafi topları we | l Hür Fransızlar Anlaşmayı hiyanet telâkki ediyorlar Londra, 26 aa. — Royter: Hür fransız- ların şefi general de Gaull'ün umum! ka- rargâhı tarafından neşredilen resmi beya- natta şöyle denmektedir: Hitler, Vichy hükümietine “Fransanın ve fransız İmparatorlüğunun bazı kısımla- rının kati surette terkedilmesini,, ve hava ve deniz üsleri verilmesini tazammun eden sözde bir sulh muahedesini zorla kabul ettirmek arzusundadır. Hitlerin, doğduğu toprağın parçalan- masını ve tahakküm altına girmesini arzu- su ile kabul edecek bir tek fransız bulaca- ğina inanamıyoruz. Fransız hür kuvetleri, Fransa adına şu ciheti beyan eder ki fransız kuvetleri, Fransanın ve fransız müstemleke arazisi- nin herhângi bir parçalanmasını keenlem- yekün addeder, Fransa ile ebed! düşmanı arasında doğrudan doğryuya veya bilvasıta her türlü iştirâki bir hiyanet telâkki ey- ler ve düşmanın Fransaya zorla tahmil e- deceği cebri şartları her ne olursa olsun, müttefikler yanında mücadeleye devam az- mini ilân eder. General de Gaülle hâlen Belçika Kongosunda bulunmaktadır. Bu akşam bil- dirildiğine göre, perşembe günü öğleden sonra Brazza Vill'e gelmiş ve hararetle istikbal edilmiştir. General de Gaulle'ün arın, Kongo radyosunda bir nutuk söyle- mesi muhtemeldir. General pazartesi gü - nü, umum! vali ile görüşmek Üüzere Leo- polâville gidecektir. Japonya Sovyetlerle bir pakt yapmıya çalışıyor Japonlar Çinde yorulmuş olan ordularını geri çekmek için elleri_nden geleni -yapıyorlar Vaşington, 26 a.a. — Bazı müşahitlerin mütalealarına göre, Japonya'nın Sovyet Rusya ile bir pakt akdi için bir çok gay- retler sarfetmekte olması ve Tokyo'dan sulh müzakereleri yapıldığına dair riva- yetlerin gelmekte bulunması — gösteriyor ki, Japonya hükümeti bir taraftan Man- çuri hudutlarını müdafaa etmek, ve di - ğer cihetten Çin'de yorulmuş olan ordula- rını geri çekmek için elinden geleni yap- maktadır. Mamafih Vaşington'da Sovyet Rusya tarafından Çin'e yapılan yardımla- rın kesileceğine veyahut Çin ile Japonya sulh kerelerinin başl k üzere olduğuna dair gelen haberlere iti- mat edilmemektedir. Salâhiyettar mahfil- lere nazaran Vaşington'daki sovyet sefa- reti etkânı Çin'e yapılan yardımın devam edeceğine dair Amerika makamatına ma- lümat vermişlerdir. Diğer taraftan, Bir « manya yolu açıldıktan sonra çÇinliler tara- fından yeniden başlanmış olan taarruzlatla Amerika'nın gittikçe artan bir tarzda Çi: ne yaptığı müzaharet, hiç bir sulh temen- nisine delâlet etmemektedir. Bundan baş- ka Vaşingon'daki Çin resmi —mahfilleri, sulh müzakereleri ihtimalleri mevcut ol- (Sonu 4. üncü sayfada) İstatisttik Umum Müdürü B. Celâl Aybar dün bir radyo konuşması yaptı Umum Müdür sayım neficesini izah ediyor Celâl Aybar diyor ki : ”Büyük bir hızla ve medeni memleketlerin hepsinden daha süratle artıyoruz ,, İstatistik umum müdürü B. Celâl Aybar, dün saat 14.50 de Ankara rad- yosunda bir konuşma yapmış ve 1940 umumi nüfus sayımının verdiği neti- ceyi tahlil etmiştir. Bütün vatandaşların alâka ve istifade ile okuyacaklarını umduğumuz bu değerli konuşmayı biz de aynen sütunlarımıza alıyoruz : “Nüfus sayımı neticesinde ilân edilen rakamları biliyorsunuz. Geçen 1935 sayı - mında nüfusumuzun 16.158.000 olmasına mukabil beş sene sonra yuvarlak hesapla 17.870.000 kişi olduğumuzu anladık. Arada- ki fark 1.712.000 dir. Gene ajansların, gazetelerin neşriyatın- dan öğrendiğiniz veçhile bu artış senede bin kişide on sekiz buçuğa tekabül eder. Yani, nüfusumuz senede on bin kişide 185 kişi artmış demektir. Bu hesaplarda nü- fus yekünuna ve artış mikdarına Hatayın nüfusu dahildir. Fakat 1935 te Hatay, hu- dutlarımız haricinde olduğuna göre artış nisbetinin hesabına Hatay tabiatiyle dahil edilmemiştir. Şimdi acaba bu artışın kıymet ve küd- reti nedir? Başka memleketlere nazaran daha az miı veya daha çok mü”artıyoruz? Etraftan aldığım intibaa göre efkârı umumiye bu nokta etrafında malümat al- mak ihtiyacındadır. İşte bu kısa görüşme- yi bu meyzu etrafında, yurttaşlarıma, kı - saca izahat vermek için yapıyoni:n. Her şeyden evel nüfus artışının ne de- mek olduğunu tarif etmek lâzım. Yani, şİt artışın müvellidi rı hasıl eden nelerdir. Bunu anlatalım: İki türlü artış : Nüfus kütlelerindeki artış iki türlüdür: Birincisine; tabil artış derler ki, bu ar- tış bir sene zarfındaki doğum vakaları ile, ölüm vakaları arasındaki farktan müte- vellittir. Meselâ, bin kişilik bir nüfus gru- punda bir senede kırk doğum ve yirmi ö- lüm vakası olursa aradaki fark, yani do- ğumun fazlalığı yirmi olduğuna göre bu nüfus kütlesi senede binde 20 artıyor de - nir. Bu nevi artışa fizyolojik artış namı dahi verilir, İkinci nevi artış; buna fil! artış derler ki, bu nevi artışta hesaba sadece doğüm - lar ve ölümler dahil değildir. Doğum ve ölümlerle birlikte içeri ve dışarı muhace- ret de bu hesaba dahil olur. Yani, bu çeşit (Sonu 4 üncü sayfada) İstatistik u.mum müdürü B. Celâl Aybar Almanlar'ın dört senelik yeni plânı Berlin, 26 a.a. — D.N.,B. bildiriyor: B. Hitler, Partinin 1936 şeref kon- gresinde, dört senelik plânı ilân et- (Sonu 4. üncü sayfada) İnönü kampını bitiren genç havacılarımız, dün âbideye törenle bir çelenk koydular İnönü kampını bitirerek Ankara'ya dönmüş olan Türk Hava Kurumu ha- va gedikli hazırlama yuvası talebele- ri dün muallimleriyle birlikte önle- rinde bando olduğu halde Ulus mey- danına giderek zafer anıtına bir çe- lenk koymuşlardır. Genç havacılarımız yollarda ve anı- ta çelenk koyuşları esnasında halk ta- rafından alkışlanmışlardır. Genç havacılarımız Ulus meydanından ayrılırlarken İngiltereckeröle alümcalör| İngiltere Kıralından Mareşal Petain'e MESAJ Kıral fransız milletine sempatilerini bildirdi Londra, 26 aâ. — Royter bildiriyor? Kıral altincı George'un mareşal Petain'e bir mesaj göndermiş olduğu, Londr&'da salâhiyettar bir. menbadan teyit edilmek« tedir. Öğrenildiğine göre, bu mesaj, bir teşci ve fransız milletine ıstırapları karşısın: da bir sempati mesajıdır. Majeste, aynı za- manda bü mesajında, Fransa'nın iyilikle « rini paylaşacağı nihai zafere tam itimadını da bildirmiştir. KITA SULHÜ Vişi'de neşredilen tebliğ Fransa ile Almanya prensip itibariyle )İşbirliği yapmakta anlaştılar Tatbik tarzı sonra tetkik edilecektir Londra, 26 aa. — Vichy'den alınan ha«s berlere göre B. Laval, Paris'te italyan mümessilleriyle müzakerelere başlamıştır. Teyit edilmemiş bir ajans haberi, B. Laval'in İtalya hariciye nazırı könt Cia- no ile görüştüğünü bildirmektedir. Bu ha- beri mareşal Petain ve B. Laval'n B. Musolini ve kont Ciano ile bir görüşme yapacakları şayiaları takip eylemiştir. Dün, mareşal Petain, Vichy'de general Huntziger, amiral Darlan, B. Peyrouton ile ve kabinenin diğer âzası ile görüşmüş- tür, Bugün saat 17 de yeni bir nazırlar he- yeti toplantısı yapılacak ve bu toplantıda, mareşal Petain ve B. Laval, B. Hitler ile yaptıkları görüşmede — müzakere — edilen mevzular üzerinde izahat vereceklerdir. Londra'ya gelen haberlere göre, B, Mu- solini, general Franko ile buluşacak ' ve bunu müteakip, Fransa ile kati anlaşmanın akdinden evel B. Hitler ile yeni bir gö- rüşme daha yapacaktır, Laval Paris'ten döndü Vichy, 26 aa. — B. Lavhül, bugün öğle- Ki den sonra Paris'ten Vichy'ye dönmüştür. İ Kabine, bugün saat 17 de toplanacaktır, İ | Resmi tebliğ Vichy; 26 aa. — Havas: Başvekâletin tebliği: Şansöliye Hitler ile Mareşal Pe- tain arasında, 24 teşrinievelde BB, von Ribbentrop ve Laval'in de huzury ile yâ- pılan görüşme, yüksek nezaket havası i- çinde cereyan etmiştir. Mareşal, mevkiine lâyık ihtiram merasimi ile kabul edilmiş- tir. İki devlet reisi arasındaki gi üşmede, (Sonu 4 üncü sayfada)