13 Eylül 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

kkat neyt ğ | ÇH KULUUULALULAĞI” TÜRK KADINININ DO. (UMA ;,.UL%S dBdası.mevı' ĞUM KABİLİYETİ BİZİ Çankırı Caddesi, Ankara NÜFUS KAYGISINDAN 13 — | Telgraf: ULUS Ankara VARESTE KILAR ! eai Yalnız : TELEFON EYLÜL Başmuharrirlik 1371 Doğanları yaşatma ve koru- 1940 Yazı İşleri Müdürü — 1081 ma ğa yıllardır çalışan Çocuk KEDAŞR C7 şgî&îîîînn W oĞ Esirgeme Kurumu'na yardım 5 KURUŞ | tüare 1064 ADIMIZ ARNDIMIZDIR ellerinin artması lâzımdır. Kende ananemize dönelim Falih Rıfkt ATAY Geçenlerde mühim İsviçre gaze- telerinden birinde bir İstanbul mektubu çıktı. Mektup, Türkiye'yi bir bolluk cenneti gibi tasvir et- mekte idi. Galiba Avrupa kıtasında, h_er istediği gıda maddesini diledi- ği l_ııdar istihlâk eden tek memle- ketiz. Bunut fazileti, Avrupa top- raklarınım kısırlığında — değildir. Harp canavarı sömürüp tüketinci- ye kıd'ır birçok memleketler de ay- nı Yaziyette idi. Hollanda'da pey- nir, Danimarka'da tereyağı, Paris ;e!ırındı_ şarap kalmamışsa, bun- slan ne iklim, ne mevsimler, ne de iktısadi buhranlar ldür. Vişi'. | ÇARŞAMBA GÜNÜ Londra'da 92 Alman tayyaresi düşürüldü Alman fayyareleri İngiliz bataryalarının şiddetli baraj afeşini geçemediler Londra, 12 âa, — Royter ajansından: Dünkü muharebede düşmanın 92 tayyare- sinin tahtip edilmiş olduğu resmen teyit edilmektedir. 24 avcı tayyaremiz kayıptır. deki_ vatandaşlarımızın, — İstanbul'. d_ıkı dostlarından zeytin tanesi is- tiyecekleri tahmin olunabilir mi idi? Bu düşün,; ü & n gine gL iğımız zaman türk gaze- l_elerınden birinde iri başlık harfle- ri ile şu feryat gözümüze çarptı: “dün İstanbul halkı aç kaldı!,, Biz ve bütün komşularımız, ve sabah- tanberi İstanbul'un en kalabalık ıe_mtlerinde rastladığımız kimseler, ir gün evel, başka bir şehirde o- turmuyorduk. Hayır, dün İstanbul aç kalmamıştı: bazı mahalleler gl_ımekıiz kalmıştı. Bu ekmeksizli- ğin sebeplerinden biri de, gene bir takrm gazetelerin ekmeksiz kala- eıkıreıı, tehdidi ile halkı furunla- rı yağma etmeğe sevketmesi idi. Nitekim vaziyet anlaşıldıktan son- ra, topladıkları ekmeklerin bayat- lı_yıçı_iındın korkanlar, — bunları bir iki kuruş eksiğine iade etmeğe başlamışlardır. İstanbul'a tayin olunan ucuz fi- yatlı buğday ve un yardımından kendi hesaplarına istifade etmek istiyen muhtekirler olduğuna şüp- he yoktur. Hükümet İstanbul hal- kmin ne kadar un istihlâk ettiğini, ve şehre ne kadar un yollandığını pekâlâ biliyor. Mahsul ve stok va. ziyeti odur ki Türkiye'de hiç bir vatandaşın aç kalmasına ve hiç bir şehrin kıtlık çekmesine ihtimal yoktur. Yediğimizden fazlasını sa- tacak haldeyiz. Fakat bütün bun- ları hükümet kadar gazetelrimiz de biliyor: öyle olmasa, muhabirle- Yin vekillerden almış oldukları _b.e— yanatları bizzat gazetecilerimizin Öküütük Eaşi a ş olduğuma — hükmetmek icabeder. V_elev ârızi bir buhran da olsa, bi zim vazifemiz, belli başlı vazife Miz, bu buhrandan bir sürüm vel- velesi çıkarmak değil, üç dakikalık ir telefon muühaveresi ile her arzu *ttiğimiz makamdan hakikati — öğ-| Yenip, buhranın mesullerine, yani Muhtekirlere karşı hükümetle bir- ikte Mmücadele etmektir; — bilâkis, aZ' gazetelerimiz hem halkın sini- Kai zdular; hem de buhranı baş- a sebeplere atfederek, — İstanbul “hn?i" imtiyazlı buğday fiyatını men 1 kârlarına kullanmak istiyen ühtekirleri sevindirdiler. t ri b'" sviçre gazetesinin mu.hıbı- d:ığ“"ı"ç gün evel tasvir etmiş ol- hk £ bolluk cenneti içindeki bu aç- kad. *ryadını duymuşsa, kimbilir ne Ha Bayrete düşmüştür? Adise pek mübalağa edilecek *hemiyette değildir. 'Ancak, (Sonu 5. inci sayfada) (Sonu 6 ıncı sayfada) Rayhştag'ın çatısından helâ dumm-tüterke_n,__ BERLİN'E İngiliz fayyareleri gene akın efliler — Hamburg ve Bremen'de de o a birçok yangınlar çıktı Londra, 12 aa. — Dün Berlinde bom- bardıman edilen hedefler arasında Pots- dam garından maada bir emtia gatı, Tem- pelhof tayyare meydanı ve Tiergartene yerleştirilen bir tayyare dafi — bataryası bombardıman edilmiştir. Bu sabah, alman radyosu, ingiliz tayya- relerinin dün gece Berline hücum etmiş olduklarını bildirmiştir. Spiker, bombaların Tiergarten'e ve şeh- rin şimal mıntakalarına düşmüş olduğunu ilâve etmiştir. (Sonu 3 üncü sayfada) he b & v “dipe İngilterenin şark sahilinde düşürülen alman tayyarelerinden biri Sübik küral'Karol Sabık Kıral Karol Portekiz'de yerleşecek Madrid, 12 a.a. — Romanya elçiliğinden öğrenildiğine-göre-kıral Karol ikamet & deceği Partekiz'e gitmek üzere bugün İs- panya'dan geçecektir. Kral Karol Portekiz yolunda Nimes, 12 a.a. — Havas: Sabık kıral Ka- rol ve refakatindeki zevat, dün saat 15 de, Portekiz'e doğru Nimes'den geçmiştir. Barselon'da Barselon, 12 aa. — Sabık Kıral Korol bugün Barselona gelecektir. İngiliz büyük elçisi İzmir'den hareket etfi İzmir, 12 aa. — Şehrimizde bulunmak- ta olan İngiltere'nin Ankara büyük elçisi Sir Knatchbull Hüugessen ve refikaları yanlarında diğer zevat bulunduğu halde bu sabah 8.50 de Seydiköy tayyare mey- danından tayyare ile Ankara'ya - hareket etmişlerdir. Kai | | l | | | K Garp çölünde bir tayyareci makinesine fişenk yı'ikleıneğ? giderken muhtelif zelze zele kaydedilmiştir. vermiştir : Dün İstanbul'da bir zelzele kaydolundu Memleketin diğer yerlerinde de leler hissedildi Zelzele hiç bir tarafta hasar ve zayiata sebep olmuş değil İstanbul; 12. ( Telefonla ) — Bu sabah saat 6.16 da İstanbul'da bir zel- Zelzelenin merkez üssü İstanbul'dan 75 kilometre uzaktadır. Rasathane müdürü profesör Fatin zelzele hakkında şu izahatı “ — Zelzele hafif dildiğinden 20 saniye sonra en şid . detli sarsıntısını yapmış ve bunun ih- tizazı 10 saniye devam etmiştir. Bü - tün İstanbullular zelzeleyi duymuşlar- dır. Merkez üssünün bizden 75 kilo- (Sonu 5. inci sayfada) Transilvanya'nın işgali bugün famamlanıyor Rumen ordusu terhis edilecek General Antonesku dahili birçok yeni fedbirler aldı Bükreş, 12 aa, — DNB. Başvekâletin bir tebliğine nazaran ordunun terhisi için lâzım gelen tedbirler alınmıştır ve bundan 'sonra tekâlifi harbiye usulü- pek istisnaf ahvalde tatbik edilecektir. Rumen devlet reisi, anarşist te. mayüllerin tesiri altında kalın- mamasını talep etti Bükreş, 12 aa — General Antonesko devlet reisi sıfatiyle bir beyanname neşre- derek memlekette anarşist temayüllü grup larmm tesirleri altında kalınmamasını ta - zama ve enerjik bir idareye ihtiyacı oldu- Bunu söylemiştir. Eski hava nazırı ordudan çekildi Bükreş, 12 a.a, — Eski hava nazırı ge- neral Paul Theodoresco ordudan çekilmiş ve istifası kabul edilmiştir. Siyast sebep veya cürümler dolayısiyle eski rejim tarafından mahküm edilmiş o - lan bir çok kimseler, Kıral ve Başvekil Ge- neral Antonesku tarafından imza edilen i- (Sonu 5. inci sayfada) İtalyanların yakında MISIR'A TAARRUZ etmeleri bekleniyor Londra, 12 a.a. — Reuter'in askeri mu- harriri yazıyor: İngiltere'nin Mısır'daki Marsa - Matruh üssüne karşı italyanların tayyare faaliyeti Mısıra karşı İtalya'nın yakında hücum edeceğini ihsas etmektedir. Çünkü ikinci italyan ordusu bu cephede tahşit edilmiş bulurnmaktadır. Bu ordunun ilk darbeyi sahil boyunca İskenderiye'ye kadar ilerliyerek mi vur- maya çalışacağı suale değer, İtalya'nın Af- rika'da diğer iki ordusu daha vardır. Bu orduların her ikisi de harekete gelebilir. ler. Bu ordulardan birinin Mısır - Sudan'- da tahaşşüt ettiği ve hedefinin de şarka ve Vadihalfaya, Nile kadar ilerlemek oldu- ğu söyleniliyor. Bunun için de bu ordunun 900 kilometrelik 1ssiz bir çölden geçmesi lâzımdır. Fakat italyanların seri motörlü vasıtalarla ve tayyare müzaharetiyle şimali Afrika ile birleşmiye — teşebbüs etmeleri muhtemeldir. Bu cepheye mareşal Grazianinin ku - manda edeceği söyleniliyor ki bu, mânâ- lıdır, Üçüncü italyan teşebbüsü ise Kassab'dan garbe doğru Hartum istikametinde taarruz eylemek olduğu zannediliyor. Aşağı Nil, diğer harekâtı çok kolaylaş - tıran cazip bir hedef olabilirse de Habe- şistan ve Somali erzak ve mühimmatın nakline tamamiyle gayrı müsait olacak ve harekât başladıktan sonra mevcut büyük petrol stokları da her ihtimale göre çok sürmiyecektir. Çöl, ingiliz kuvetlerinin başkuümandanı general Vavel'in başlıca tabil kuvetidir. ştur. Hisse-r- İngiltere başvekili B. Vinston Çörçil İngilfere istilâ fesebbüsüne karşı koymağa hazır B. Çörçil'in nutkundan sonra ingiliz gazetelerinin tefsirleri Nutuk Amerika'da da iyi bir intiba bıraktı Londra; 12. aa. — LEF ajansı bil- diriyor ; Bu sabahki gazeteler, şu iki nokta üzerinde durmaktadır : 1— B. Çörçil'in radyo ile verilmiş olan nutkunda bahsettiği ve pek ya- kın olduğu tahmin olunan istilâ teh - likesi. Gazeteler, Büyük Britanya'nın buna karşı koymağa hazır bulunduğunu te- barüz ettirmekte ve bunun ilk işareti- ni de akınların şiddetlenmesinde gör- mektedirler. Bu akınlardan maksadın da mültecileri yollara döküp münaka- lâtı güçleştirmek olduğu tahmin edil- mektedir. Fakat ahali Londra'yı terk- etmemiştir. Diğer taraftan küçük bir armada fi- (Sonu $. inci sayfada) yi Ş n ee . $ Amerika cümhurreisi B. Ruzvelt B. Ruzvelf bir nutuk verdi: | HARBE HAZIR OLMAK En iyi müdafaa vasıtasıdır, diyor Vaşington, 12 a.a. — Reuter ajane sından: Reisicümhur B. Ruzvelt, tres dünyonları kongresinde dün akşam | bir nutuk irad ederek şöyle demiştir: | “— Harpten her zamandan ziyade Ünefret ediyorum. Harbin sahillerimi- |ze sirayet etmemesi için son. hadde kadar elimden geleni yapmağa azmet- , tim.” Demokrat fırkanın Şikago progra- mindan bâhseden reis, şöyle demiş- tir: “— Ecnebi memleketlerdeki muha»- rebelere iştirâk etmek istemiyoruz. Bize karşı taarruz hali müstesna ol« mak üzere ecnebi memleketlerde dö- ğüşmek için askeri kıtaat ve derliz ve hava kuvetleri göndermek arzusunda değiliz. Amerikan milleti, yeryüzünde et- rafa saldıran azgın kuvetlere karşı en iyi müdafaa tarzının çok kuvetli bir hazırlıktan ibaret olduğunu pekâlâ biliyor.” Reisicümhur söylediği nutukta, Birleşik Amerika devletlerinin millt müdafaasını temin. için hazırlanan plânın ehemiyeti üzerinde durmüş ve demiştir ki: “— Dünyada tahakküm zihniyeti- nin hüküm sürdüğü bu anlarda en iyi müdafaa vasıtası harbe hazır olmak- tır,;” Ruzvelt, gerek kendisinin gerek partisinin Şikago'da tesbit edilen pro grama sadık bulunduklarını ehemi - yetle kaydettikten sonra şöyle demiş- tir: “— Geçen hafta, memleketin şark kısmında millt müdafaa hususunda elde edilen terakkileri müşahede et- mek fırsatını buldum. Bu terakkiler bana şu kanaati vermiştir ki, Ameri- ka her türlü ihtimale karşı koyacak vaziyette olacaktır.” Reisicümhur bugnükü şartlara tele mih ederek de şunu söylemiştir: “— Bugün zayıf olmak taarruzu tahrik etmek demektir. Bu söyledi- ğim bir nazariyeden ibaret değildir. Bu, dünyada son aylar hâdiselerinin müteaddit defalar ispat ettiği bir has kikattir.” « ibeli e geX < aa. İngiltere'nin şark sahillerini muhafazaya memur kıtalar talim yaparlarken