15 Mayıs 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

—e ——— ——— —— Ulus Basımevi l 5 Çankırı Caddesi, Ankara Paıanesi Telgraf: Ulus - Ankara MAYIS TELEFON 1939 İmtiyaz Sahibi 1144 aa Başmuharrirlik 1371 Yazı Müdürlüğü 1062-1063 5 KURUŞ Matbaa Müdürlüğü — 1061 e İdare 1064 Yarın | Ev - Kadın - Moda ADIMIZ ANDIMIZDIR. Milli Şefimiz İsmet İnönü, dün kardaki resimde Milli Şef'imizi yarışlar yapılan at yarışlarına yüksek hu zurlariyle şeref vermişlerdir. Yu- da görüyor! Z Deklarasyon etrafında âkisler F.R. ATAY Türk - ingiliz müşterek dekla- Yasyonunun her tarafta derin bir akis bırakacağına şüphe yoktu. Şimdiye kadar aldığımız matbu- at hulâsalarına bakılırsa, dekla- rasyon, müspet veya menfi, fa - kat her tarafta derin bir ehemi- yetle karşıl ştır. Londra ve Paris gazetelerinden birçoğu kendi tefsirlerine Rusya ve Bal- kanl hakirend iki t de ilâve etmektedirler. Türkiye- yi sülh Cepmesindce bu kadar süie- suliyetli bir teahhüt almağa sev- keden sebep ve zaruretler, Sav- yet dostlarımıza ne meçhuldür, ne de büyük komşumuzun yük- sek menfaatleri ile tezat teşkil edebilir. Savyetler, senelerden- beri, beynelmilel emniyte ve te- sanüt için sağlam teminat aran- masında ısrar etmişlerdir. Teca- vüz aleyhinde en iyi edebiyat, dostlarımızın — dilinde vücuda gelmiştir. Moskova'nın şimdiye kadar bir şikâyeti olmuşsa, o da tecavüze karşı alınan tedbirlerin kâfi derece müessir olmaması idi. Bu tesirsizliğin, sulhu müda- faa edecek olanların nihai vazi- fe ve mesuliyetler hakkındaki te- reddütlerinden ve müdafaa teah- hütlerinin sarahatsizliğinden ile- ri gelmiş olduğuna şüphe yoktur. Türk - ingiliz deklarasyonu, bu zâflardan tamamen âridir. Kar- şıliklı teahhütlerdeki vuzuh ve katiyetin harbi değil, sulhu teş- vik ettiği görüleceğinden eminiz. Türkiye'nin Balkanlar emniye- tinin bütünlüğü hıkkmdşki ka- naatleri yeniden teyit edilmeğe ihtiyaç hissedilmiyecek kadar malümdur ve açıktır. Balkaı! devletlerinin, ayrı ayrı, ke?d' emniyet ve hüriyetlerine bağlı- lıklarında da asla şüphe edılmı_&- mek İlâziımgelir. Bugün bal_'ııg mevzuu olan şey, bizzat bu milli emniyet ve hüriyet meselesi olup, onun ehemiyeti yanında, küçük, büyük, bütün dâvalar ve ihtilâf- lar çoktan gölgede kalmıştır. Deklarasyon hakkındaki men- fi tefsirlere gelince, bunlar da bizi hareketimizin doğruluğun- da tereddüde düşürecek bir man- tık değil, bilâkis karar ve kanaa- timizin isabetini teyit eden, bil- mem ne demeli, bir nevi mugalâ- ta görmekteyiz. Bu tefsirlere inanmak lâzımgelirse, İngiltere hükümeti başta olmak üzere bir- çok milletler bir tecavüz maksa- di ile seferber olmaktadırlar. Çünkü bu milletleri sulhun mü- dafaası gibi bir harekete sevke- decek hiç bir hâdise olmamıştır. Hiç kimsenin emniyeti tehlikede değildir. Böyle iddialarda bulunmak i- çin 1938 ve 1939 senelerinin he- (Sonu 8. inci sayfada) Musolini bir nutuk verdi Almanya'yı tutuyor ve demokrasilere şiddetle hücum ediyor MUSOLİNİ DİYOR Kİ: Tabancalar sisteminden sonra 14 aa. garantiler sistemi de yıkılacak — Muzalini saat 10,30 da hususi trenle mükel- lef bir şekilde süslenmiş olan Portanova gelmiş ve başta Kont'de Turin olduğu halde mahalli yüksek memurlar tarafından karşı- lanmıştır. Kont de Turin, Musolini'yi mumaileyhin 1923 ve 1932 senele - rinde ziyaret ettiği Torino şehr Musolini Afrika'da “Seyfülislâmı” çekiyor inin ilk selâmını iblâğ etmiştir. Musolini'nin refakatinde nazırlar - dan “Starace”, “Alfieri” olduğu halde ihtiram kıtasını ve dün Torino'ya ge- len 120 silâhşoru teftiş ettikten sonra şehrin meydanına gelmiş ve büyük bir halk kütlesi tarafından şiddetle alkış- lanmıştır. Musolini'yi hâmil olan otomobil ar- kasında diğer otomobiller bulunduğu halde halkın alkışları arasında S_ar? Carlo meydanına gelmiştir. Musolini oradan Vittorio Veneto mc_vdaı:ıına gitmiş ve isminin ilk harfini teşkil e- den “m” harfi şeklinde yapılmış olan büyük “podium” un pek yüksek olan tepesinde göründüğü zaman meydanı dolduran takriben 120.000 kişilik bir halk kütlesi tarafından alkışlanmıştır. (Sonu 8 inci sayfada) zi Hitler istihkâmları fefliş ediyor Achen, 14 aa. — B. Hitler istih- kâmları teftiş etmek Üüzere buraya gelmiştir. Kendisine B. Himmer ile matbuat şefi doktor Dietrich refakat etmektedir. B. Hitler, buraya muvasa- lâtında ikinci kolordu kumandanı ge- neral von Wilzleben ile istihkâmlar genel müfettişi general Jacob tara - fından karşılanmış ve derhal müstah- kem hatları görmeğe gitmiştir. General Veygand Londra'ya gitti Londra, 14 aa. — General Wey- gand, bu akşam Londra'ya varmıştır. Kendisine 100 kadar Fransiz ihtiyat subayı refakat etmektedir. General Weygand'ın bu seyahati - nin, Fransız ihtiyat subaylarının İn- giltere'yi ziyareti çerçivesi haricinde hiç bir mânası mevcut değildir. Bütçe Encümeni Bütçe Encümeni bugün saat 10 da toplanacaktır. ğini zannediyoruz. Sunday Times diyor ki : N Hava şehitlerini bugün anacağız Bugün, hava şehitlerimizi anma günüdür. Türk Hava Kurumu Ankara şubesi bu münasebetle bir ihtifal programı hazırlamıştır. -Merasim Ulus meydanındadır. Tören saat 11 de atılacak bir top- la başlıyacaktır. Top atılır atıl- maz merasim yerindeki sancak veresmi yapılardaki bayraklar yarıya indirilecektir. Bu anda, merasim yerinde bulunacak ku- mandanlar dikkat kumandası ve- recekler, kıtalar ve mektepliler selâm duracaklardır. Yarım da- kika sürecek olan bu saygı esna- sinda bütün nakil vasıtaları ve halk oldukları yerde durarak tö- rene iştirâk edeceklerdir. Törende hava müsteşarlığın- dan bir zat, hava kurumu Ankara şubesi namına bir zat, Cümhuri- yet Halk Partisi namına bir zat nutuk vereceklerdir. Nutuklar- dan sonra Ulus meydanına geti- rilmiş olan çelenkler bir heyet tarafından merasimle şehitliğe götürülecektir. Tören sırasında bir manga asker manevra fişe- ğiyle üç defa selâm atışı yapa- caklardır. N U Dobrica'da çıkan hâdise Bulgar ajansı vakayı başka türlü anlatıyor Sofya, 14 a.a. — Bulgar ajansı bil- diriyor: 9 mayısta Dobrica'daki Belitza kö- yü sakinlerinden 22 bulgar katledilmiş tir. Bükreş'ten muhtelif ajanslar ta- rafından gönderilen telgraflarda bu bulgarların casusluk veya şerirlik maksadiyle Bulgaristandan gelen ko- miteciler olduğu bildirilmekte ise de hakikat bambaşkadır : Romanya'daki son seferberlik es- nasında Belitza köyünden 60 kadar bulgar, bulgar topraklarına iltica et- mişlerdir. Bunun üzerine bunların ka- rıları, kızkardeşleri ve kızları jandar- ma karakoluna götürülerek kendileri- ne menfur bir şekilde tecavüzde bu- lunulmuştur. 15 nisanda 100 asker köye giderek aynı harekette ve yağmada bulunmuş- tur. 7 mayısta İnceköy ormanlarında Romanya jandarmaları aynı köyden bir bulgarı kurşunla öldürmüşlerdir. 9 mayısta evelden hazırlanan bir listede isimleri yazılı 25 bulgar tevkif edilmiş ve kendilerine metni okuttu - rulmadan bir beyanname imza ettiril - miştir, Bu 25 bulgar geceyi dizlerine ka- dar su içinde bir mahzende geçirmiş - lerdir, 10 mayısta 25 bulgar elleri bağlı ol- duğu halde mitralyözle mücehhez ku- (Sonu 8 inci sayfada) Sayfamiz Zorluklar, asklıselim sayesinde yenilmelidir. “Avrupa'yı iki ideolojik kampa ayı- racak ve İngiltere ile Portekiz, İspan - ya ve Polonya değilse bile Yugoslavya arasındaki münasebetlere tesir edebi - lecek olan kati bir ittifak müstesna ol- mak üzere, her türlü sovyet teklifi Londra'da en büyük sempati ile karşı- lanacaktır. İngiltere Mosyova ile bir anlaşma - ya varmak arzusundadır ve bu anlaş - ma yapılabildiği takdirde Molotof ve Potemkin muhakkak surette Londra'- ya dâvet edilecektir.,, Bu gazeteye göre, anlaşmayı müte - akip Sövyetler Birliğine bir askeri he- yet gönderilecektir. Bir macar gazetesinin fikri Budapeşte, 14 a.a. — Yarı resmi Pes- ter Lloyd gazetesi ingiliz - türk anlaş- masının totaliter devletlerinin bu an - laşmaya atfettikleri mahiyeti yani bir çemberleme mahiyetini hakikaten ha- iz olduğunu iddia etmektedir. Buna bi- naen bu gazete, ,Anlaşmanın — Avrupa emniyet ve barışına hâdim olmaktan uzak olduğu kanaatindedir. Polonya sefirine malümat verildi Londra, 14 a.a, — Lord Halifaks, dün Polonya sefiri Raczyuski'yi kabul et- miştir. Zannedildiğine göre bu mülâ - kat esnasında bilhassa ingiliz - Sov- yet müzakerelerinden bahsedilmiştir. Lor Halifaks ingiliz - türk ihtilâfı hak kında da sefire malümat vermiştir, Türk - İngiliz anlaşmasından sonra İngiltere Sovyetler Birliği ile anlaşma yapmak arzusunda İngiliz gazeteleri bu fikri şiddetle müdafaa ediyorlar Londra, 14 a.a. — Pazar gazeteleri ingiliz - türk anlaşmasından dolayı müttehiden memnuniyet göstermekte ve Türkiye'nin taarruza karşı mukavemetteki hayati ehemiyetini bilhassa kaydetmektedirler. Observer gazetesinde Garvin diyor ki ; “Emniyet meselesinde mutlâk mütekabillik esası üzerine sovyet teş - riki mesaisini temin etmemek delilik olur. İngiliz hükümetinin de Paris ve Moskova gibi bu hakikati teslim etti - Londra'ya dâvet edileceği bildirilen B. Molotof Suriye kabinesi istifa elti Beyrut, 14 aa. — Suriye başvekili Lukhari, Fransız fevkalâde komiseri Puax'nun geçenlerde Fransa'nın Su- riye siyaseti hakkında yaptığı beyana tın Suriye hükümetinin programına uymadığını söyliyerek Cümhurreisi - ne kabinenin istifasını vermiştir. Cümhurreisi, Fransız Fevkalâde ko miserinin Şam'a muvasalatına ve bazı tasrihatta bulunmasına intizaren ka- , binenin iş başında kalmasını rica et- miştir. Fevkalâde komiser Puax, frahısız hükümetinin dost ve müttefik Suri - yeyi istiklâline kavuşturmak husu - sundaki taahhüdüne sadık bulunduğu nu söylemiş ve fakat memleketin mü- dafaasını temin için fransız kuveleri- nin Suriye'de kalmaları lüzumunu e- hemiyetle kaydeylemişti. Suriye makamatı vilâyet idareleri - nin rejimi ve dahili asayişin Fransız ordusu tarafından temini hususların- da tavzihat beklemektedir. Danzig'den bir görünüş Danzig meselesi la meşgul oluyorlar. Fransız gazeteleri Almanyaya ”ateşle oynamayın,, diyorlar Paris, 14 a.a. — Bu sabahki gazeteler Danzig meselesi ve Al- manya'nın bir plebisit hazırlamakta olduğu hakkındaki şayialar- Figaro gazetesinde Dormesson yazıyor: Hitler tekniği, Danzig meselesini artık cepheden yani doğru - dan doğruya yapılacak bir hareketle değil . ki bu harekete esasen İtalya da muarızdır - her vasıtaya baş vurarak Polonyaya karşı Danzig'deki galeyanı ve Almanya'daki umumi gerginliği artır- mak suretiyle halle matuf bulunmaktadır. Bu kabil manevralar karşısında bir tek hareket tarzı mümkündür: Beck tarafından tek- lif edilen normal usul haricinde, mevcut nizamı bozmak için bir taraflı olarak doğrudan doğruya veya bilvasıta her türlü teşeb- büs harbe tahrik mahiyette telâkki edilmelidir ve öyle de telâkki edilecektir. (Sonu 3 üncü sayfada)