20 Eylül 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Salı Ulus Basımevi Çatıkırı caddesi, Ankara 20 EYLÜL 1938 5 KURUŞ Başmubarrir İdare Telgraf: Ulus - Ankara TELEFON İmtiyaz sahibi 13871 Yazı İşleri 1062-1063 Matbaa müdürü 114 l | | 1061 1064 ADIMIZ Çekoslovakya devleti en sonunda dağılacak mı? ANDIMIZDIRM Cumartesi 16 sayfa ilâvemiz nönü Kampı Şimdi herkes plebisit tavsiye ediyor! B. Çemberlâyn bugün tayyare ile tekrar Hitler'le görüşmek için Almanya'ya gidiyor İngiliz - Fransız anlaşmasının mefni Prag'a bildirildi Çekosloyakya'nın Paris elçisi Çek meselesinin hal sureti için aralarında tam çok heyecanlı ve müteessir ! Paris, 19 aa. Kroydon'dan hareket ederek saat 9.40 da Lö Burje"- ye varmışlardır. B. Daladiye hemen harbiye bakanlığına gitmiştir. Alman iktısat nazırı Dr. Funk Dr. Funk Ankara'ya hareket etli — BB. Daladiye ve Bone saat 8.20 de Cumhur Başkanı B. Löbrön bu sabah saat 10 a doğ- ra Rambuyye'den Elize'ye dönmüş ve saat 10.30 da toplanan nazırlar meclisinde hazır bulunmuştur, Toplantıya bütün nazırlar iştirâk etmişlerdir. Ka- bine öğleyin dağılmıştır. Kabine içtimamdan sonra dahiliye nazırı muştur: “Başvekil Daladiye Londra'da yaptıkları m ya hükümetiyle olduğunu anlatn N: edilen hal sure bir fikir mutabakati bulunan İngiliz Baçufkili Çemberleyn ve fransız Başvekili Daladiye Harp ve sulh F. R. ATAY İspanyol Buhranı son haddi- ni bulduğu zaman, İtalyan Baş- vekiline müracaat ederek kendi- sini uzlaşmağa dâvet eden Çem- berleyn, bu sefer de harp tehli. kesi mlemek için alman devlet ve hükümet reisi ile bizzat görüş- meğe gitti. Fakat ne dün italyan dâvası, İspanya'yı kızıllaşmak- tan menetmek kaygısından iba- retti, ne de bugün alman dâvası yabancı bir devletin hâkimiyeti altında yaşıyan üç buçuk milyon almanı kurtarmaktan ibarettir. ltalya Cihanharbından doy- mamış, Almanya ise yenilmiş o- larak çıktı. Sulh, 1918 nizamının müdafaası demekti. Bu müda- faa, imparatorlukları ile kanaat eden ve onları muhafaza etmek istiyen İngiltere ve Fransa'nın le- hine, imparatorluk kurmak veya toprak ve kudretini artırmak is- tiyen Almanya ile İtalya'nın a - leyhine idi. Rejim mistiklerini ve küçük “dâvaları bir tarafa bıra - karak meselenin çıplak hakika- tine temas etmek lâzım. Seneler- denberi bütün teferruatta anla- şan ikicephe değilse de,iki metot ve hareket tesanüdü görüyoruz: Bir tarafta sulh usullerinden ay- rılmak istemiyen cenevreciler, diğer tarafta bu usullerin kendi- lerini asla tatmin etmiyeceğini görerek dâvalarını kendi kuvet- leri ile halletmek istiyenler! Harp resmen ilân edilmeksizin Asya'da Mançuri, Afrika'da Ha- beşistan fethedilmiştir. Ne A- vusturya ilhak edilmek, ne de bütün 1918 den sonraki sulh mu- ahedeleri bozulmak - için harp lâzım olmamıştır. İki İspanyol cephesinde biribirine harp etmi- (Sonu 7. inci sayfada) Bugün herkesin ağzında bu kelime -İNGİLİZ GAZETELERİ DE FRANSIZ GAZETELERİ DE Şimdi Londra, 19 a.s. — Bütün matbuat bugün, Çekoslovakya'da südet alman- larına ve diğer milliyetlere pl:bllît yapmak imkânmın verilip verilmeme- si mesclesiyle meşgul olmaktadır. Bilhassa ekseriyeti alman, polon- yalı veya macar olan kısımların ken- Bütün 26 Eylül Dil Bayramı törenle kutlanacak İstanbul, 19 aa. — Türk Dil Kutu- mu Genci Sekreterliğindea; 1. — 1932 yılında ilk türk dil kurul- tayının toplandığı 26 eylül günü, dil bayramı olarak, bundan önceki yıllar- da olduğu gibi, bu yıl da Türk Dil Ku- rumü üyeleri, halkevleri, gazeteler ve yurdun dilseverleri arasında kutlana- caktır. 2. — 26 eylül 1938 pazartesi günü sa- at 18 de Ankara ve İstacıbul radyoları İstanbul radyo merkezinde birleştiri - lecek ve Türk Dil Kurumu adma rad- yo ile bir söylev verilecektir. 3. — Halkevleri, kendi bölgelerinin durumuna göre, söylev saatinden önce urlar meclisi, bü izahatı, Başvekilin hattı hâre- ketini ve ingiliz hükümetiyle mutabık olarak teklif plebisitin Bertin, 19 a.a, — Almanya Ekono- mi Nazırı Funk, türk hükümetini zi - yaret etmek üzere dün akşam Anka - ra'ya hareket etmiştir. Alman Ekonomi Nazırını Berlin ga- rında Türkiye Büyük Elçisi ile Bul - garistan ve Yugoslavya lamışlardır. gazetecilere aşağıdaki tebliği oku- ve Hariciye Nazırı Bone, akereleri ve Büyük Britan- ne gibi şartlar altında anlaşma hasıl mışlardır. Hiller diyor k_ı_ tlerini ittifakla tasvip eylemiştir... ( Sonu 7. inci sayfada | ! | "Südetlerin geçeceğim!, tere kendi Hitler, dolaşıyor ! ben südet ©O zaman amele! lehinde ! di anavatanlarına döntnesi meselesini tetkik eden gazeteler, hattâ daha dü- ne kadar mütereddit olanlar da dahil olmak üzere plebisit lehinde bulunu- yorlar ve plebisit yapılıncıya kadar da her türlü zorbalık bareketinden (Sonu 7. incı sayfada) fat vâdetmiştir. Nafıa Vekilimiz Ege'de bir. tetkik gezisine çıkıyor İstanbul, 19 (Telefonla) — Nafıa Vekilimiz B. Ali Çetinkaya bugün öğ- leden sonra tramvay şirketinin vazi - yeti hakkında tetkikler yapmakta o- lan komisyonun hazırladığı raporları gözden geçirmiştir. Bu komisyon yarın (bugün) B. Ali Çetinkaya'nın reisliğinde bir defa da- ha toplanacak ve müzakere hazırlık . larının ikmaline çalışacaktır. yurtta veya sonra toplantılar yaparak dil bayramını kutlıyacaklar, dil üzerine konferanslar, söylevler vermek, şiir- ler okutmak yollu tezahürlerde bulu- nacaklardır. Saat 18 de radyosu olan halkevleri radyo ile verilecek söylevi de toplu oli dinliyeceklerdir. Halkevlerinde bu bayram gününde verilen konferans ve söylevlerin birer kopyesi Türk Dil kurumu genel sek- ğine gönderilecektir. 'Tramvay şirketiyle #atın alma hu - susunda teşrin aylarında temasa ge - çilmesi temin olunacaktır. B. Ali Çe- tinkaya tetkiklerini bitirdikten sonra akşam İstanbul'dan Eskişehir'e hare - ket edecek ve orada vekâlet şoseler re- isi, sular umum mü devlet demir- 4. — Türkiye gazeteleri 26 ve 27 ey- | Yolları hareket ve yol reisleri kenı lül sayılarında, gündelik olmıyan | Sine mülâki olacaklardır. mecmualar da bu tarihlerden sonraki| — Eskişehir'den Kütahya yoliyle Ba- ilk nüshalarında dil bayramını kutlı- | İskesir ve Bandırma'ya hareket oluna- (Sonu 7. incı saytada) (Sonu 7 nci sayfada) Yeni yapılan gemilerle | Deniz ticaret filomuzun 'tonajı 360.391 e çıkacak | — Başvekilimiz, dün gazetemizde neşrettiğimiz beyanatlarında ekonomi programımızda yer alan mevzulardan birisinin de deniz işlerimiz olduğunu söyliyerek demişlerdi ki: “— Muhtelif tonajda yeniden rilecektir. Halen yapılmakta olan gemilerimiz de gelı yirmi sekiz gemi daha inşa etti- ten sonra yani iki sene içinde ticaret filomuz tamamen yeni gemilerden mü- rekkep, modern bir filo olacaktır. Bundan maada Haliç'te ve İs- tinye'deki havuz ve tersanelerin tamamen ıslâh edilmesi ve bü « yük gemi inşa tedecek kabiliyete çıkarılması kararlaştırılmıştır.,, içileri selam: | Henlâyn tevkif edilirse .. balif bulunmalarına şiddetle itiraz etmiş, Çember- layn'ın samimiyetine ve hösr duğunu söylemiş, ve demiştir ki: “— Muazzam bir alman hava kuveti vücuda ge- tirmiye beni mecbur eden şey, Almanya'nın kalbine bir çivi gibi saplanan ve Sovyet Rusya'nın müttefi- ki bulunan Çekoslovakya'nın mevcut oluşudur. Bi mun neticesi ol — Eğer H Henlâyn'in başını getirene Londra, 19 a.a. —— Gazetelerin haber aldığına göre, Prag hü- kümeti, Henlayn'ın başını getirene beş bin ingiliz lirası ıııükî Başvekilimiz ve B. Şükrü Kaya Yalova'ya gittiler İstanbul, 19 (Telefonla) — Başvekil B. Celâl Bayar ve Da- hiliye Vekili ve Parti Genel Sek- reteri B. Şükrü Kaya, bugün öğ- leden sönürü Valkva'ya gükülğlde dir. Başvekilimizin Yalova'da birkaç gün kalacağı zannedil- mektedir. başına ben Londra, 10 aa. — Vard Prays, Berhtesgaden'de Hitler'le yaptığı bir mülâkatı Deyi Meyide neşretmektedir. Hitler, çeklerin, hnayasada mevcut olmadığını ileri gürerek plebisite mu- , niyetine kani bulun- Fransa ve mütcakiben de İngil- tayyare kuvetlerini artırmışlardır.,, sözlerine şöyle nil . almanlarının şefliğini deruhte edeceğim, döktor Benes'in daha ne kadar müddet ka- tmek isterim. Ba- resi keser mi der- 5.000 sterlin ! Beynelmile ve umumi Beynelmilel ticaret odası reisi ve Paşvekilimizin inşa ettirileceği müjdesini verdikleri yeni gemileri - mizden 13 tanesini her biri 6 şar bin tonluk büyük şilepler teşkil etmek- tedir. Bu gemilerle memleket mahsul- lerimizi Avrupa'nın en uzak limanla- rına kendi vasıtalarımızla ve asgart bir masrafla taşımak imkânını bulmuş olacağız. Yeni şileplerimiz en son sis- tem ve yollu gemiler olacaktır. Diğer gemilerimiz, bundan evel Av rupa tezgâhlarına rsmarlanmış ve bir kısımı gelmiş olan muhtelif büyük « lükteki gemilerimizin benzeri olacak- tır. Bu meyanda üç bin tonluk ve bundan evel inşasr biterek İstanbul'a (Sonu 7 nci sayfada) İngiliz filosu İstanbul'da Filo Cumaya kadar İstanbul'da kalacak İstanbul, 19 (Telefonla) — İngilte- re'nin Akdeniz filosuna mensup De- vanshire kruvazöriyle Asnidi ve Gas - sak muhripleri bu sabah saat 9.30 da li- manımıza gelmişler ve Dolmabahçe ö- nünde demirlemişlerdir. Gerek misafir filo ve gerek Hami- diye mektep gemimiz biribirlerini se« Tâmladıktan sonra saat 11 de filo ku - mandanı maiyeti ile birlikte Dolma - bahçe sarayı rılhtımıma çıkmış vüli ve İstanbul kumandanını ziyaret etmiş - Kumandan vâlinin Parkotel'de verdi ği öğle ziyafetinde bulunmuştur. Yarın ingiliz sarayında misafir de- nizciler şerefine bir çay ziyafeti veri- lecektir. Kumandan öbürgün (Çar « şamba günü) saat 16 da İstanbul ga « zetecilerini kruvazörde kabul edoceke tir. Filo cuma gününe kadar şehrimiz- de kalacaktır. | ticaret odası reisi kâtibi Ankara'da umumi kâtibi Ankara garında kendilerini karşılıyanlarla beraber (Yazısı 7. inci saylada)