5 Ekim 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

F e— 5-10 - 1937 ULUS KE *0T ACMAL: İ Filistinde şiddet siyaseti i ngiltere hükümeti, Filistin'in üç Bel ya t AĞ dayıı_ nan bir hal tarzı için Milletler Cemiye. tinin muvafakatini alır almaz bu memle- ket işleri gene karıştı. Malümdur ki Fi- listin'in biri arab, diğeri yahudi ve Üü- Çüncüsü de doğrudan doğruya ingiliz idaresine tâbi bir mıntaka olmak üzere Üç kısma ayrıl bu leketin va- ziyetini tetkik için gönderilen bir ingiliz komisyonu teklif etmişti. Fakat İngilte- re hükümeti, Milletler Cemiyetinin mu- vafakatini almadan bu projeyi tatbik et- Mmek istemedi. Binaenaleyh proje evvelâ Milletler Cemiyetinin mandalar komis. Yonu, sonra da konsey tarafından tasvib edildi. Ve projenin tatbiki için İngiltere. ye mezuniyet verildi. Milletler Cemiye- tinin bu mandasiyle mücehhez olan ingi- liz hükümeti mıntaka hududlarını - çiz- mek için arablar ve yahudilerle temas et- Mmeğe hazırlanırken, Filistin'de kıtal ge- ne başladı, Bir müddet yahudiler arabla- rı, arablar da yahudileri öldürdükten sonra nihayet geçen pazar günü, iki yük- önk açi . kilisüdin dişari ça karken katledildi. Bu suikasd çok iyi ter. tib edilmiş olacaktır ki katiller henüz bulunamamışlardır. İngiliz hükümeti bu hâdiseyi bahane ederek Filistin'de bugü- ne kadar misli görülmiyen bir terör ida- resi kurmuştur. Bir defa yüksek arab komitesi dağıtılmış ve azâları tevkif edil- miştir. Bundan başka Filistin'in ileri gelenlerinden iki yüz kadar arab sürül- Müştür. Arab komitesinin faaliyetini idare e- den baş müftünün Ömer Camiüine iltica ettiği bildiriliyor. İngilizlerin kendisini tevkif etmediklerine ve iltica ettiği yer- den arabları süküna davet eden bir be- yanname neşrettiğine bakılırsa - müftü. nün ingilizlerle anlaştığı istidlâl edilebi. lir. Her halde İngiltere hükümeti bu de- fa ciddi surette harekete geçmiş gibi gö- rünüyor. * Bu hareketin sebebi sarihtir: İngil- tere'nin nüfuzunu bu sömürgelerde an- cak bir avuç ingiliz memuru temsil edi- yor. Binaenaleyh kötü örnek teşkil et- k için bu lara karşı herhan- gi bir ayaklanmayı İngiltere hükümeti en kati tedbirlerle ezmek mecburiyetin. dedir. Üç beş sene evvel, Lee Stack Mı. sır'da katledildiği zaman aynı şekilde hareket etmişti. Memurlarına ve asker- lerine karşı yapılı ikasd hareketleri- nin önüne geçemediği takdirde İngilte- re'nin sömürgelerdeki vaziyeti hayli zor- laşır. Gerçi Filistin'de senelerdenberi asa- Yiş bozuktur. Fakat bugüne kadar arab- lar yahudileri, yahudiler arabları öldürü- yordu. İngiliz ları bu tecavüzl den masundular. İlk defadır ki yüksek ingili l ikasde kurban — ol- Muştur. Ancak bu şiddet siyasetiyle Filistin lesinin halledilemiyeceğini ingiliz- ler herkesten iyi bilirler. İngiliz memur- larına karşı yaprılan suikasd hareketleri- ne mani olmak için müracaat edilmiş bu tedbir, Filistin meselesinin tarihinde bir episoddan ibarettir. A. Ş. ESMER Türk tarih Sergisinde İstanbul, 4 (A.A.) — Türk Ta. rih Sergisi Genel Direktörlüğünden tebliğ edilmiştir: “ Dolmabahçe sarayındaki tarih sergisi 7/10/937 den itibaren 10 dan 16 ya kadar cumartesi, çarşamba İeLü ktobleri: diğür günler de halkın ziyaretine tahsis olunmuştur. Ziyaret kartları her gün öğleden evvel Topkapı sarayı müzesi ve öğ- leden sonraki ziyaretler için de Asa- rratika ve Ayasofya müzeleri kapı- larında verilmektedir. — İstiyenler kartlarını bir gün evvelinden ala- Mekteblerin ziyareti için Kültür Direktörlüğü ayrı bir program ter- tib etmiştir. Talebe kendilerine tah- sis olunan günde toplu olarak tarih öğretmenlerinin refakatinde sergiyi Bgezebileceklerdir. el — İi -— DIŞ HABERLER ŞANGHAYDA HARB ÇOK ŞIDDETLENDİ Japonlar Şanghayda Ingiliz müdafaasiyle karşılaştılar Çinliler ecnebi gemilerinin 48 saatte limanı terketmelerini istediler Nankin, 4 (A.A.) — Resmi bir t ebliğde bildirildiğine göre, dün Lotien - Luihongda şiddetli bir çar pışma o kezdeki köyleri işgal etmişlerdir. lmuştur. Çin kıtaları, mer- Çin hava kuvvetleri, Yangsepoo ya bir akın yaparak japon takviye kuvvetlerini mahvetmişlerdir. Japon kuvvetleri, şimal istas- yonuna bir hücuma teşebbüs et- mişlerse de, ingiliz müdafaa hattı- nın mukavemeti ile karşılaşmışlar- dır. Stratejik sebebler dolayısiyle, Çin kıtaları, Lotien - Luihong boyunca bin metre kadar bir mesafede geri çekilmiş- lerdir. Bu suretle yapılan hareket, Şan- ghay cebhesinin umumi vaziyetine hiç- bir fenalık getirmemiştir. Japon kuvvet- leri de merkezden geri çekilmişlerdir. Fakat, Şapey - Pon - Tung üzerinde şiddetli bir bombardıman hüküm sür- mektedir. Japon bombaları, bazı Çin askeri müdafa noktalarına düşmüştür. Poaşing yolunda şimal istasyonu ta- raflarında şiddetli bir çarpışma vardır. Fakat japonların hücumları geri püs- kürtülmüş ve bu suretle düşman taarru- zunun muvafafkiyeti daha başlangıçta kırılmıştır. Japonların zayiatı Şanghay, 4 (A.A.) — Sâkin geçen bir geceden sonra Şanghay cebhesinde bombardımanlar yeniden başlamıştır. Sentral Nevs ajansına göre, japon tankları Paoşing yolunda ve Vusung - Şanghay şimendifer hattı üzerindeki Çin siperlerine taarruz etmişlerdir. Ja. ponların insan zararları ağırdır. Kianguan bölgesinde çinliler japon- ların bir taarruzunu geri püskürtmüş- lerdir. Liuhang bölgesi muharebenin merkezini teşkil etmektedir. Şiddetli muharebeler Şanghay, 4 (A.A.) — Japon hare- ket sahnesi şimdilik Şapey'e nakledil- miş bulunuyor. Şapeyde şiddetli muha- rebeler olmakta ve japonlar şimal is- tasyonuna doğru ümidsiz bir sıkıştır- ma yapmaktadırlar, Bu bölgelerde mü- him mikdarda top elde etmiş olan Çin- liler düşmana şiddetle mukavemet et- meğe başlamışlardır. Lotien Liuhang bölgesinde japonlar yeni siperlerini kuvvetlendirmektedirler. Bu müddet içinde japon tayyareleri Çin takviye krtalariyle gerideki iaşe hatlarını şid- detle bombardıman etmektedirler. Çinlilerin bir emri $anghay, 4 (A.A.) — Chefoo'daki Çin memurları, limandaki bütün ecne- bi harb gemileriyle vapurlarının 48 sa. at içinde hareket etmelerini bildirmiş- lerdir. Çinlilerin, japon harb gemilerinin li. mana girmelerine mani olmak için dal- ga kıranı berhava etmek düşüncesinde bulundukları zannediliyor. Beş Amerikan harb gemisi ile bir- çok ingiliz ticaret gemileri şimdi Che- foo'da bulunmaktadır. 1000 japon abluka edilmiş Nankin, 4 (A.A.) — Çang Çö Su mıntakasında çinlilerin bin kadar japo- nu çevirdikleri çinliler tarafından bildi- rilmektedir. Pekin, 4 (A.A.) — Japonlar hesabı- na çalışan Prens Tet g'ın kumanda- sında iç Mogolistanlı bir müfr in Ça- har'da muvaffakiyetli bir ileri yürüyüş. ten sonra Suiyuan'ın merkezi olan Kwe. ihua'nın 65 mil şimalindeki Karavanes'- in mühim şehirlerinden biri olan Poilin- gmao'yu aldığı bildirilmektedir. Bu müf- reze Kweihua üzerine yürümeğe devam Avam Kamarasında Uzak Şark işi görüşülecek Londra, 4 (A.A.) — Parlamento, evelce tesbit edildiği üzere 21 ilkteş- rinde toplanacaktır. Muhalefet partile- rinin fevkalâde toplantı istekleri yeri- ne getirilecektir. Parlamento açılır açıl- maz derhal dış politika müzakereleri- ne başlanacak, Uzak şark vaziyeti ön plânda tetkik edilecektir. Amele partisinin icra komitesi par- l derhal toplantıya çağrılma- sı ve japonların hareketine nihayet ve. rilmek üzere diğer milletlerle birlikte ekonomik tedbirler alınması lehinde bir karar sureti kabul etmiştir. Japon tecavüzü ve ingiliz amelesi Londra, 4 (A.A.) — Amele parti- sinin 37 inci senelik konferansı, bu sa- bah Bournemut'da çalışmasına — başla- mıştır. 600 den fazla delege bu konfe- ransa iştirak etmiştir. Konferans, ittifakla bir karar sure. ti kabul etmiştir. Bunda, Japonyanın Çine karşı yapmış olduğu tecavüz nef- retle karşılanmış ve ingiliz vatandaş.- larr japon malları satın almamağa teş- vik olunmuştur. Şank - Kay - Şek Zecritedbir istiyo Şanghay, 4 (A.A.) — Mareşal Şank- Kay - Şek, havas muhabirine aşağıdaki beyanatta bulmmuütür: — Umumiyetle, hâdiseler tahminle- re uymakta ve çinin harbden kaçınma- sınr lüzumlu kılan sebebleri açık su- rette göstermektedir. Maamafih her türlü tahminleri te. cavüz eden bir tek Unsur vardır ve o da, hasmın her türlü harb kaidelerini ve insanlık kaidelerini tamamiyle hiçe sayan barbarlığıdır. Bugün artık, anlaşmazlığın neticesi, çinin kendisini müdafaada göstereceği şiddeti blğıl bul ktadır. Çin sulhsever devletlerden, Millet. ler cemiyeti pktında ileri sürülen pren- siplerin müdafaasını beklemekte ve Japonyaya karşı acil bir surette eko- nomik zecri tedbirlerin alınacağını ü. mid etmektedir. Çinin şimılinde ve Mançuride beş sene süren yabancı hakimiyetinden - sonra, zorla itaati mümkün kılacak de. recede garnizonların fazla olmadığı yerlerde, isyan hareketleri nihayet- lenmemiştir. İşgal altında bulunan yer- lerden mütecavizin atıldığı gün, bu yer- ler, orada son zamanlarda vücuda geti. rilen siyasi rejimlerin her türlü tesir. lerinden tamamiyle münezzeh olarak kendisini gösterecektir. Mareşal, sözlerini şöyle bitirmiştir : İstikbal, en fazla sabırlı olanındır. Ve çin çok sabırlıdır. İngiliz faşistleri reisi: Sir Mosley Londrada Faşistlerin gösterileri 30 kişi yaralandı 110 kişi tevkif edildi ( Dün ingiliz faşistlerinin Londra'da bir gösteri yaptıklarını telgraf haberi olarak bildirmiştik, Birçok karışıklıkla- ra ve kavgalara sebeb olan bu gösteri hakkında dün şu telgrafı aldık. | Londra, 4 (A.A.) — Havas ajansı- nın muhabiri bildiriyor: Sir Mosley tarafından sevkedilen faşist alayı dün akşam şiddetli çarpış- malar ve gürültüler arasında Taymis nehri uzunluğunca ilerlemekte idi. Enternasyonal ve buna benzer ihti. lâl şarkrlarına Rule Britannia gibi va. tanf şarkıların sesleri karışıyordu. Bir- çok kişiler tevkif edilmiştir. Jamaica sokağında iki polis memu- ru yaralanmıştır. Bu sokakta altışar ki- şilik sıralar halinde faşist düşmanı bir alay teşekkül ederek faşist alayının hizasında yürümekte idi. İki alay tek kolda yürüyen bir polis müfrezesi ta- rafından ayrılmış idi. Southward park rood önüne gelin- ce onar kişilik saflar halinde teşekkül etmiş faşist aleyhtarlarından ibaret bir alay başta kızıl bir bayrakla yan sokak- ların birinden çıkarak faşistlerin yanı. na kadar sokulabilmek için polislere hücum etmiştir. Süvari polisler bunun üzerine nüma- yişçilere hücum etmişlerdir. Nümayiş- çiler atların ayakları arasına kestane fişekleri atmağa başlamışlardır. Polis memurları tarafından etrafları alınmış olan faşistler yanrbaşlarındaki arbede- lere iştirak edememişlerdir. Faşistlerin toplantıları — bir buçuk saat sürmüştür. Civardaki sokaklarda toplanmış olan halk, nutuk söyliyenle- ri yuhaya tutmüştur. Ancak polisler halkın hatiblerin yanına yaklaşmasına engel olmuştur. Son alınan malümata göre karışık- lıklar neticesinde 110 kişi tevkif edil- miştir. İkisi polis olmak üzere 30 kişi de yaralanmıştır. Sovyetler Birliğinde tayinler Moskova, 4 (A.A.) — Sovyetler bir.. liği merkezi icra komitesi, Merekalof ile Çevialof'ın harici ticaret komiser muavinliklerine tayinini tasdik etmiş- tir. Komiserler heyeti de devlet ban- kası reis muavinliğine Kabanof'u ta- yin etmiştir. | BASIN İCMALIi ; Resim galerisi Profesör Bayan Âfet'in Türk Tarih Kurumunun belleten'i için yazmış ve Cumhuriyet refikimizin iktibas etmiş ol- duğu aşağıdaki nefis yazıyı türk sanat- kârlarına ithaf ederek sütunumuza ge- çiriyoruz. Türkiye, ilk resim galerisine, Ata. türk'ün elile açıldıktan sonra sahib oldu. Osmanlı devrinin sarayı bu işe en iyi yaradı. Bu galeri bir asırdanberi resim üzerinde işlemeğe çalışan türk sanatkâr- larının malıdır. Bu eserler arasında şüp- he yok ki garbın Rönesans şaheserlerine tesadüf edilmez. Çünkü o asırlar, Tür- kün elini, resim yap ğ günah olacağ hurafesine dayanarak, bağlamış bulunu- yordu. O türk kabiliyetleri, gene o asırlar- da, en ince sanat eserlerini dünyaya hediye ettiler. Eski tabir veçhile, göz nurunun dö- küldüğü eserler türk elinde ne kadar in. celdiğinin örneklerini gösterir. Bir milletin, tarihi içindeki kültür safhaları, müsbet ve menfi olarak yer a. hırlar. Devletlerin siyasi hayatlarında en çok tesir gösteren, içtimai bünyedeki, fikri ve ekonomik tecellilerdir. Bunlar o milletin yükselişinde en büyük âmil olurlar. Şahısta ve sosyetede fikir hayatı her şeyin temelini teşkil eder. Bunda, ilim ve güzel sanatlar diye iki cephe ayırabiliriz. Güzel sanatlar: resim, heykeltraşlık, mimari, edebiyat, iki dans; bunlar, insan kudretinin zevkleri- ni tecelli ettirirken, gene insan bedii zevklerine hitab eder. Meselâ musiki, in- san zekâ ve duygusunun tabiata olan üs- tünlüğünü ne güzel ifade eder. Resim ve heykeltraşlık ise tabiatta daima değişik- liğe ugrıyan safhalara boya, taş ve ma- den vasıtasiyle en büyük canlılığı verir. İnsan her gün, her an tabiatın muhtelif tecellilerine bakar, onu görür, ondan zevk alır, veya almaz, nihayet bunlar in. san ömrünün geçen günleri içinde kay. bolup gider. Fakat bu duygular ve gö- reyler hissedildiği anda tesbit edilirse onlar nesillerin malı olarak kalırlar. Her nesil, gözü okşıyan intibalardan zevk a- larak terbiye görür ve büyür, Resim galerisi, hizim neslimize ilham ve hız verecek bir membadır. Onun ku- rulması, Atatürk emrinin yapılış nümu- nelerinden biridir. Kültür Bakanı aldığı emri çok az bir zamanda başardı. Türk sanatkârları, sanatlarının tak- dir ve muhafazasını Cumhuriyet devrin. de kazanmış oldu. Türk sanatkârı! Senin eserlerinle dolduracağın bu saray gibi daha ne bü. yük yerlerin vardır, ve olacaktır. Tür- kün eli işler, gözü görür, hissi heyecan- da olursa o yalnız kendi milletine değil, cihan kültürüne de örnekler ve şahesen ler verecek kudretler gösterir. ÂFET Ulus için üç muhbir alınacaktır Gazetemizin haber alma servisinde çalışmak üzere üç muhbir alınacaktır. Bu- nun için bir imtihan açıla- cuktır. Umumi şartlar şunlardır: 1 - Asgari lise derecesinde tah- sil görmüş olmak, 2 - Başka bir yerle alâkası ve vazifesi olmamak, İmtihan “umumi kültür,.- den yapılacaktır. Bunun i- çin Türkiye ve dünya vazi- yetine vukuf, yazıda dikkat ve sürat aranacaktır. Yabancı dil bümek tercih sebebidir. İsteklilerin, kısa bir hal ter- cümesi ile sarih adreslerini salı günü akşamına kadar Yazı işleri müdüriyetine â;zı ile bildirmeleri lâzım- İmtihan perşembe günü ya- pılacaktır. Mühim not: Ulus'a girmek için yalnız şahsi ehliyet ve kabiliyet aranmaktadır. Başka hiçbir şey ve vasıta tercih sebebi olamaz.