5 Mayıs 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1
S MAYI3 195/ ÇARŞAMDA 19 Mayıs Spor ve Gençlik bayramıdı HER YERDE 5 KURUŞ Tören dolayısile Londra ve Parisde bir çok politik ON SEKİZİNCİ YIL. No: 5663 Taç giyme töreni için İsmet İnönü Londraya gitmek üzere dün Taç giyme töreni için gönderilen davetiyeler Davetiye çerçevesinde, Kral ve Kraliçenin armaları, İngil- tere gülü, Hindistan lotüsü ve arması, İskoçya arması, Avus- taralya Mimozasiyle arması, Cenubi Afrika ve Yeni Zelan- da'nın armaları, Kralın inisi- yal'leri, Vels, İrlanda ve Ka- Istanbula hareket etti Başbakanımız garda büyük gösterilerle uğurlandılar İngi de hükümeti olan Başbakan İsmet İnönü, bul'a hareket etmiş ve istasyond Cumhur Riyaseti Genel Sekreteri leri, kordiplomatik, bütün vekâletler erkânı lesi tarafından uğurlanmıştır. Yugoslavya mektubları: 6 Sahne kültürü ne kült Falih Rıfkı ATAY — Dostum Satfet Atıkan'a — Zagreb şehrinin opera takımı dün iki hafta için Adriyatik kıyı- larma hareket etti. Fakat Krgl Aleksandr tiyatrosunda ikinci bir hırvat, küçük tiyatroda üçüncü bir hırvat trupu opera ve öperet tem- silleri vermektedir. Musikisiz o- yunlar ve balet trupu da başka! Burası hırvatlığın merkeııc'lır- lovenliğin merkezi Lubliyana'da #yar-sahne-kültürünü göreceğiz. Belgrad'da da sırb opera ve OP&- ret temsilleri görmüştük. Yugos. lavyanın yalnız müslüman ve tür Pparçaları fasıl heyheyleri l!;md" Çürüyüp gitmektedir. Ah bu şark! Öldürücü şark! Nesi var nesi yok- sa, topyekün hepsi ile bu müslü- man şarkı! Hiç bir veba, bu şar- kın bir buçuk asırlık mukavemeti kadar insan ıstırabına ve kaybına malolmamıştır. 30 nisan akşamı büyük tiyatro- da hırvat sanatkârlarının ilk ve eskimiyen eserlerinden biri oyna- nıyordu: Zrinski! Bu, türklerle hırvatlar arasındaki bir harba aid- dir. Hırvatlığa tyatro zevkini a- vusturyalılar getirmişlerdir. Bu ta- rafları cermenleştirmek - için bul- dukları ilk tedbirlerden biri, kül- türün başlıca neşir vasıtalarından biri olan sahneyi almanlaştırmak- tı. Hırvatlar 1860 tarihlerine ka- dar, birkaç sene, viyana talebeli ettiler. 1860 da hırvat milli mecli- si bir kanun kabul çtti. 77 sene evelki bir hâdisedı bahsediyo- rum: birinci maddeye göre tiyat- ro milli bir müessesedir; ikinci maddeye göre bir opera ve dram mektebi açılacak, ve hırvat sanat- kârları arasında eser müsabakala- tr yapılacaklır. Üçüncü maddeye göre mahalli hükümet hırvat sah- Nesine tahsisat verecektir. Esasen yirmi otuz yıldanberi garb musikisini öğreten bir mek- tebleri de vardı. Hırvat milli mec lisi, milli şuuru uyanık tutmak ve hırvatlığı cermenlik içinde kay- namaktan kurtarmak için var kuv- veti ile sahneye sarılmıştır. Elimdeki Zagreb tiyatrosu ilân defterini görecek olursanız, bü yük bir Avrupa şehrinin temsil âlemi içine düştüğünüzü sanırsı- niz. Nihayet burası bir kasabadır. İzmirden ufak bir Avrupa kasaba- sıdır. , Hırvatlar - sahneyi kurmak için tiyatroyu inşa etmişlerdir. Bu- ( Sonu 6, ıncı sayfada ) dün akş. ı da Bakanlarla Cumhur Rf n Hususi Kalem Direktörü ve yaven e'un taç giyme merasimin ere Kralr Majeste Altıncı Georg ğ n i i temsilen bulunacak türk heyetine riyaset edecel 'am 19.30 da hususi trenle İstan adına 1 ve kalabalık bir halk küt Başbakan İsmet İnönü İstan- bulda kendilerine iltihak edecek olan Ordu Müfettişi Örgeneral Kâzım Orbay ve Donanma Ku- mandanı Amiral Şükrü Okan ile birlikte Semplon Ekspresiyle İs- tanbuldan Londra'ya hareket ede- cekler ve Paris'ten geçerek Pa- dekale - Duvr üzerinden Londra- ya gideceklerdir. C. H. P. Kamutay grupunun toplantısı Ankara, 4 (AA.)— Cumhuriyet Halk Partisi Kamutay Grupu bugün 4-5.937 öğleden sonra reis vekili Trab. zon saylavı Hasan Sakanın relsliğinde toplandı. Başbakan İnönü, taç giyme merasimin- de bulunmak üzere Türkiye Cumhuri. yetini temsil için mukarrer seyahatine bu akşam başlıyacağını grup — heyeti umumiyesine bildirdi. Parti Grupu mühterem — başvekiline seyahatinde tam muvaffakiyet ve afiyet temeanisiyle coşkun tezarürat gösterdi. Ruznamede başka bir mevzu olma. dığından else bununla kapandı. azınlıklar 4(AA.) — Anadolu Ajansının kususi muhabiri bildi- Cenevre, "yaE,l';pılltr komitesinde Sancak- taki akalliyetler mcıeİıuu:ıın mü- zakeresi bitmiştir. Bu nfnıukırı esnasında bazı fikir jnuba)lnc(ı leri çıkmıştır. Bu ihtilâflı noktalar gelecek hafta konuşulacaktır. Yarın ingiliz murahhasının hi tâli komitenin ha- ,,',mı-ıı'ndı' ko- zırladığı anayasa projesinin nuşulmasına başlanacak ve yarın: dan itibaren anayasanın kati ve son şekli tesbit edilecektir. Bilbao'yu müdafaa oden askerlerin D nadanın armaları vardır. İA CORONATION THEİR MAESnEğ Y Command oF TheKingtheEarl Marvhal e directedtowuniu. — —. —.0 sa ae eeAALEALALEALELA Türkçe ana dildir : .0:01:01:010701010101210101001010101ae ! Güneş - Dil analiziyle “yeni etüdler 'Terminolojide kullanılan sözler üze- rine Güneş - Dil prensipleriyle yaptığı- mız etütlerin ve analizlerin verimleri, bütün o araştırma konusu olarak aldı. ifımız gözlerde, türkçenin oynamış ol - duğu kaynaklık rolünü aydınlatmıştı. Bu yolda araştırmalara daha bir çok de- vam edeceğiz ve başlamış —olduğumuz endüktif ispata istenildiği kadar yeni deliller getirmekten geri kalmıyacağız; ancak, Güneş » Dil prensiplerini de ha- reket noktası alarak ve güneşin — vasıf ve eserlerinden çıkan ana anlı c (aydınlık, sıcaklık, hayat, hareket, ne: tt.. mefhumlarını) esas tutarak yül tülen metodik araştırmalar da türkçe - nin, yalnız terminolojiye temel olan sözlerde değil, genel olarak dilin (lan- gajin) teşekkülünde dahi ana dil rolü- nâ oynamış olduğunu ap aydın meyda. Yazan: Ahmet Cevat Emre na koyabilmektedir. ı AYDINLIK ANLATAN SÖZLER 1. Türkçede Aydınlık kelimesinin * müstakil bir sözdür. Güneşle ay nin en mümtazlarıdır. Gü- tik ç tapımıl. dığı malüimdur, “ay” da mitolojide ö - nemli bir yer tutar; “Ay dede” tâbiri bu rolün bize kadar uzanan bir yankısıdır. “Ay” basit bir prensipal köktür, “v. g” ana kökünden çıkmıştır. Oriji de v. ğ ana kökü, bütün vasıflariyle, güneşin dil işareti idi; ondan gelişen üneşi kökü olan nda prensipal kökler vasıflarını gittikçe daha ayrımlı ( rak temsil etmişlerdir. Dilimizin sakla- ( Sonu 4. üncü sayfada ) Grenci€) ola- Bilbao'da âsilerin ilerleyişi durduruldu Londra, 4 (Hususi) — Havas Ajansı muhabiri Bilbao'dan bildi- riyor: Deniz kıyısı boyunca ilerliyen âsi yürüyüş kolu birçok güç- lüklerle karşılaşacaktır. Bask milisleri diğer bölgelerde bilh m etmişler ve âsi taarruzlarını püs- Durango'da me ni — tahk ssa kürtmüşlerdir. Dün ölen 400 âsinin cesedleri gömülmüştür. kumandanları Royter bildiriyor: Basklar dün ? Bermes - Mundana arasındaki köprüyü atarak italyanlarla is- panyolların irtibatını kesmi ler- dir. Bermeo'yu işgal eden âsiler bir balıkçı gemisinin getirdiği bir top bataryasiyle mitralyöz ve sair harb malzemesini almışlardır. Ar- morbieta ve Rigoita bölgelerin- de hükümteçiler âsi taarruzları suvaffakıyetle mukavemet et- le geriye giden yolları şiddetle dıman etmişlerdir. (Bu hususta gelen diğer telgraflar üçüncü sayfamızdadır.) görüşmeler olacak Paris, 4 (ALA.) — Jour gazetesi, bugünlerde Londra ve Pariste bir çok siyasi görüşmeler olacağını b Bir çok tuna devleti dış baka Kıral altme; Corcun taç giyme dolayısiyle seyahatleri, ingiliz ve fran. sız devlet adamlarına kandileriyle te. mas imkünını verecektir. Pariste bu görüşmeler hararetle ha. zırlanmaktadır. Romanya dış bakanı B. Antonesko ile yapılacak — görüşmeler, fevkalâde ehemi haiz olacaktır. Bu. nunla beraber Fransa dış bakanlığının bazırlanmakta olan İtalya . Romanya andlaşmasının imzasına engel olacak ikna kuvvetine malik olacağı şüpheli. dir, Başlıca gayretler na - Berlin mihverinin tesirlerini gidermiye matuf olacaktır. İngiliz hükümetinin elinde kuvvetli bir koz vardır; Para, siti ban. kerleri, ne doktor Şahtın ne de Kont Cianonun malik olmadığı bir ikna kuv. vetine malik bulunmaktadırlar. Dr. Aras'ın Tahran yolculuğu 'Tahran, 4 (A.A.) — Gazeteler Tür kiye Dış Bakan: Rüştü Aras'ın mayıs sonlarında Tahrana geleceğini yazarak türk - İran andlaşmalarından sonra bu- nun İki memleket görüşleri arasın- daki birliği gösterdiğini ehemiyetle te. barüz ettiriyorlar, Hava seferleri YD İRLÖRÇE e Devlet Hava Yolları İdaresinin bir #ÖNNüceN Adanada bir tayyare meydanı için tedkikler Hava postalarının, Ankara - İstanbul arasında olduğu gi Ankara Adana arasında da işletilmesi kararlaş. t hava 3 Ben yolları idaresi, her Adanada tayyarelerin i. ileceği bir meydan temini için tedkikler yap ide bir hava limanı olabilecek sahanın 24,000 liraya temin edilebileceği neticesine varılmış. tır Hava yolları develt işletme idaresi. nin 936 yılı içinde meydanların satın ( Sonu 5. 1nct sayfada )
