30 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

“r/ Z 7 ON YEDİNCİ YIY. NO: 5513 ULUS 30 SONTEŞRİN 1936 PAZARTESİ Son üçüncü sayfada haberlerimiz ADIMIZ, ANDIMIZDIR FEER HER YERDE 5 KURUŞ " MAJESTE ELEN KIRALI AMİRALLARIMIZI KABUL ETTİ Majeste Kıral Jorj bugün donanmamızı bizzat ziyaret edecektir General Metaksas Ulus muharririne kurulan devlet sistemi üzerinde etraflı malümat verdi Amiralımız şerefine verdiği ziyafette, büyük şef Atatürk'ü tazim ve hay- ranlıkla anan dost Başbakan; iki memleket arasındaki işbirliğinden bahsetti. Başbetke KÖMÜR POLİTİKAMIZ Falih Rıfkı ATAY Ereğli şirketi ile Ekonomi Bakanlığı- mız arasındaki müzakereler, iki tara- fı da memnun eden kati bir neticeye Kömür, bizim birçok davalarımıza birden temas eder. Endüstrimizi git- tikçe genişletiyoruz. Denizde ve ka- rada kömür kullanan nakil vasıtaları- mız her gün artıyor. Ormanlarımızı korumak ve teshini sihhiyleştirmek için memleketi onunla ısıtmağa mec- buruz. Kömür, en devamlı ihraç mal- larımızdandır. Bütün buülar, hükü- meti, esaslı bir kömür politikası kur- mak için kararlar almağa sevketti. İlk iş, kömür istihsalirı rasyonelleş tirmekti. Bunun için de isştihsali bir elden idare edebilmek, ve onu yeni vasıtalarla cihazlamak lazımdı. Diğer taraftan husust teşebbüslerin vaziyetleri iyi olduğu söylenemez. Dağmık çalışan, masraf edemiyen ve hissedarlarma hesab vermek mecbu- riyetinde bulunan bu müesseseler, hükümet tarafından hattâ kanuni mükellefiyetlerini tam olarak tatbik edilmeğe zorlandıkları zaman büsbü- tün müşkülât içinde kalacaklardı. Onların işletme maksad ve şartları ile, hükümetin kömürü ucuzlatmak gayesini uzlaştırmak âdeta imkânsız- dı. Cümhuriyet hükümeti hem vazi- fesini süratle , hem de şir- ket ve şahısları zarar ve haksızlığa uğratmavan bir tedbir bulmak mev- kiinde idi. Bu tedbir, en başta, kö- mür istihsalinin başlıca unsurların- dan birini teşkil eden Ereğli şirketi ile satmalma müzakerelerine giriş- mek olmuştur. Vaziyeti zaten bil- mekte olan şirket mümessillerinin Ekonomi Bakanlığını bu teşebbüse sevkeden zaruretleri takdir etmiş ol- duklarma şüphe yoktur. Müzakereler karşılıklı anlaşma havası içinde geç- ti, mukavele cumartesi günü imza edildi. . Ereğli şirketinin kömür - ocakları, tesisat, llmman ve şimendiferleri üç buçuk milyon liraya almmıştır. Bu para on senede faizsiz olarak ve kö- mürle ödenecektir. Kömürün Fran- sa'da ve mandater bulunduğu Suri- ye müstesna olmak üzere, fransız himaye ve mandası altında bulunan memleketlerle fransız sömürgelerine satılması sarttır. (Sonu 2, inci sayfada) Münderecat İç sayfalarımızda: İKINCI SAYFADA: İç haberler. — Düşünüşler. — Dil köşesi. ÜÇÜNCÜ SAYFA'DA: Haftalık siyası icmal, — Dış ha- berler. DÖRDÜNCÜ SAYFADA: İş kanunu tatbikatı hazırlıkları, — Yabancı gazetelerJe okudukla- rımız, — Cengel tefrikamız. BEŞİNCİ SAYFADA: Diıs haberlerin mabadi, — İspan- yol harbı. İALTINCI SAYFADA : " Haftanın spor haberleri. BAAT AAT LKŞKT GUE GÜ EK P Atina, 29 (Atinaya giden arkadaşı- mızdan, telefonla) — Doşt ve müttefik Elen kıralı Majeste Jorj, bugün ami- rallarımızı kabul etti. Bu kabul resmin- de Türkiye elçisi B. Ruşen Eşref de bulundu. Denizciliğe büyük alâka göstermek- te olan Majeste, amirallarımızı, büyük amiral kıyafetini taşıdığı halde kabul etmiş ve kendilerine yüksek iltifatta bulunmuştur. Majeste Kıral yarın donânmamızı bizzat ziyaret edecektir. Bu haber, de- nizcilerimiz arasında büyük bir alâka uyandırmıştır. Buğün Atina ve Pire ehalisi hava- nın bozuk olmasına rağmen muhtelif vasıtalarla Yavuz zırhlısına çıkaı;k Dün amirallarımızı kabul eden ve bugün donanmamızı ziyaret edecek olan Majeste Jorj II, gezmişler ve donanma mensupları ta- rafından nezaketle karşılanarak izaz e- dilmişlerdir. Denizcilerimizin Atina sosyetesin de bıraktıkları tesir çok yüksek ve müs- bettir. Gerek askerlik bilgisi ve vekarı, ge- rek seviye ve terbiye bakımından de- nizcilerimiz kendilerinden beklenen yüksek bilgi ve kudreti tamamiyle gös- termişlerdir. Dün akşam yunan başvekilinin, bu akşam Türkiye elçisinin verdiği ziya- fet ve suvarelere iştirak eden iki tara- fın deniz erkânı harbiyeleri ve zabitle- ri birbirlerini daha yakından tanımak fırsatına nail olmuşlardır. Başta başve- kil general Metaksas olduğu halde yu- nan yüksek kumanda heyetinin zabitle- rimize gösterdiği alâka ve iltifat çok yüksektir. General Metaksas dün geceki suva- rede geç vakte kadar kalmış ve donan- mamız erkânı ve bu münasebetle Atina- ya gelmiş olan türk gazetecileriyle ay- rı ayrı görüşmüştür. Başvekil Ulus muharririne iltifat etmiş ve üzerinde çalışmakta olduğu korporatif devlet sistemi üzerinde et- raflı izahat vermiştir. Bu yoldaki tasav- vurları üzerinde Ulus okurlarına daha esaslı malülmat ve bir mülâkat verece- ğini vâdetmiştir. Bugün donanmamızın zabit ve as- kerleri şehrin muhtelif yerlerini gez- mişlerdir. Zabitlerimizi ve askerlerimi- zi binlerce halk takib etmiş ve her yer- de dostluk tezahüzlerinde bulünmüş lardır. : Bu gece Türkiye elçisi sefarette dost memleket başvekili, yüksek ordu heye- ti ve amirallarımız şerefine büyük bir ziyafet vermiştir. Ziyafeti, 400 davetli- nin bulunduğu balo takib etmiştir. Su- varede Yavuz orkestrası türlü parçalar çalmış ve sanatkâr askerlerimizin mü- vaffakiyeti ayrıca takdir edilmiştir. Majste Kırala Yavuzda fevkalâde merasim yapılacak Atina, 29 (Anadolu ajansının husu- st muhabiri bildiriyor:) — Majeste Kıral Jorj bugün saat on birde Amira- (Sonu ikinci sayfada) İSPANYANIN DAVETİ ÜZERİNE Milletler Cemiyeti konseyi Londrada mı toplanacak? Bir italyan gazetesi bu toplantı hakkında Londra, 29 (A. A.) Cumuüriyetçi İs- panyanın yapmış olduğu davet üzerine Milletler Cemiyeti konseyinin yapaca- ği toplantı, ihtimal 8 gün sonra yapı- lacaktır. Yarı resmi mahfiller, Millet- Sovyetler kongresinde B. Litvinof Faşist politikayı. İspanya haâadiselerini ve alman - japon an- laşmasını izah etti eee Sovyetler kongresinde ehemiyetli bir nutuk veren B. Litvinof Moskova, 29 (A.A.) — Sovyetler kongresinde söz alan dış işleri bakanı B. Litvinof, en doğru kaynaklara da- yanarak İtalyanın Japonyaya alman « japon paktına benzer bir pakt teklif et- tiğinden emin olduğunu söylemiştir. (Sonu 5. inci sayfada) AT YARIŞLARI Yarışların dokuzuncu ' haftası çok güzel oldu ve sürprizli neticeler v L ea — ae aeemaz Başbakanımız dünkü at yarışlarında Afg an Hariciye Veziri Feyz Mohammed Han ve Afgan Büyük Elçisi Ahmı.ıd Hania LİK MAÇLARI Çankaya Altın Orduyu 1 -2, Ankara erdi |gücü ve Gençlerbirliği berabere kaldılar ne diyor? ler Cemiyeti konseyinin Londra'da top- lanmasını istemektedirler. Zira Ademi müdahale komitesi üzerinde her hangi bir tesir icra etmesi ihtimalı vardır, Siyasi mehafil, ne Londra, ne Paris ve ne de Moskovanın Valensiya hükü- metinin hareketini şevk ile karşılama-« mış olduklarını beyan etmektedirler, Bu mehafil, her alâkalı devletlerin yapacağı başlıca işin Milletler Cemiye- ti konseyinin yakında aktedeceği top- lantının ehemiyetini azaltmaktan ve müzakereleri cemiyet mukavelenamesi- nin l11 inci maddesine hasrettirmekten ibaret olacağını ilâve eylemektedirler. Jurnal Ditalyanın bir yazısı Roma, 29 (A. A.) — Jürnale d'İtal- ya, İspanya hükümetinin Milletler Ce« miyetine sovyet hükümeti ile bir anlaş- - ma yaptıktan sonra müracaat etmiş ol — duğunu yazmaktadır. Bu gazete, Milletler Cemiyetinin general Franko hükümetinin İtalya ve Almanya tarafından tanınması gibi me« seleleri münakaşa etmek salâhiyetine malik olmadığını ilâve eylemektedirler, (Sonu 5. inci sayfada) beraber, — Dünkü futbol maçından bir görünüş ve Centlimen koşusunu kaza nan B. Said Akif (Yazısı 6. sayfada) Poliütka: - MANTIK Şu Saint - Brice acaba Türkiyeyi ne sanıyör? Türk donanması Maltaya git-« tiği için hayrette, Şaht Ankaraya gel- diği için hayrettedir: “— Uyan ey Fransa, diyor. Sen kendi içinde boğu- şurken rakiblerin çalışıyor!” İngiltereyi Fransanın müttefikleri arasında bilindik; rakibi olduğunu yeni işitiyoruz, Biz Saint - Brice'e Şahtın geçen se« ne neden Parise gittiğini soruyor mu- yuz? Merkez bankası yalnız Pariste mi vardır?. Ziyaret, yalnız Fransaya karşı gösterilmek lâzım gelen bir nezaket ka« idesi midir? Saint - Brice, Montröde İngilterenin bize boğazların anahtarlarını niçin tes- lim ettiğini de kendine göre tefsir et« mektedir. Fakat Montröye kadar bo« gazların kapısı olmadığı için, kapıcısı — da yoktu: şimdi biz orada sadece sul- — hun ve denizler hürriyetinin bekçisi- * yiz. Bu Saimnt » Brice mütareke zama« nında Beyoğlunda Bosfor gazetesini — neşreden mahud Paillares'in müstean adı mıdır, nedir? Türkiyenin müstakile liğinden gelen ve kuvvetini gösteren her hâdise, onun, bütün sinirlerine birs — den batıyor. Türk donanması neden Maltaya gite ti? Şaht neden Ankaraya geldi? Fakat bir fransız politika muharrie — rini Türkiye hakkında düşündürecek da ha başka bir vaka var: Fransa ile Tür« kiye bir davamıza baktırmak için Mile — letler Cemiyetine gidiyoruz. Asıl bu — gidişin ehemiyeti var. A Türkleri enternasyonal politika âle« mine sokan Birinci Fransuva, ve türke — leti İrana tanıtan bilmem kaçıncı Frans sa olduğunu söyliyen Saint - Brice'in tarih okumadığını farz etsek bile, kene di Journal'ını da okumadığına nasıl : hükmedebiliriz? Bizi dünyaya ve İrana tanrtan kim- — dir, onu biz biliriz; Fransızların bilmes sinde hayır gördüğümüz mesele 1ıse, î Fransa ve Türkiye cümhuriyetlerini ta- 4 nışmaktan alrkoyanların işte bu Saint e | Brice'ler olduğudur. » Fatay l