26 Ağustos 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

SAYFA 6 ——— — Üçüncü ULUS Dil Kurultayı dün de çalışmalarına devam etti Dün öğleden önce komisyonlar toplandılar Kurultayın öğleden sonraki umumi toplantısında B. brahim Necmi Dilmen “Güneş-Dil teorisinin ana hatlar» hakkındaki Ankara Dil, Tarih, Coğrafya tezini okudu. Fakültesinden o Bayan Vecihe Kılıçoğlu'nun <atap mn e -Dil teorisine göre asıllandıran etüdü alâkaile lan (Başı da) tesirler at Me tespit edil ih ve gene ynaktan hareket edi- Terek bir Disi tan türkçe bancı illeri verdiği kelimelerle onların te- gekkül ve İl lu #rğr tesir. ler, diğer taraftan da öteki DM n ana kaynağı ve bast ve izah mi 1 bi ilmenin tezini kurultayda. ki yerli ve yabandı âlimler de tasvib i- Te dinlemişler Ki Vecihe Kalepili 'nun etüdü kisâ, fakat yek canlı idi. o da tezini tevsik eş » Dil ir Klee i ler göster- Gi Yorulma- iç bir şey kaybet- te elatfuzun zultayın alkışları rende anlattı... »* Lemi m Me B. Ke e 'urultay san » Çün) 14 de top- Tanmak üzere dağ İstanbul, 25 ön efonla) — Üçüncü — simi pi ları e Dol- bahçe sarayını öğle önce Ey sinde seçilen komisyonlar selamı; başkanlarını ve EN ll e örüşmeletin n en mühi cı profesörler de Gi le şirriğ bu komisyona da- üneş - Dil teorisi ve dil karşı- laştırmaları komisyonunun “topla bata kizi seçmek oldu. Bar ğa, Türk Tarih Kı B. Hasan bel, mazbata mu - e 'B. Ercümend Ekrem Ta- Hami işment seçi si kısa bir söylevle arkadaşlarına teşekkür ettikten sonra B. Cevad Em- Te'ye söz verdi. B. Cevad Emrenin okuduğu etüd Cevad muhtelif diller arasın- daki etimolojik yakınlıkları gösteren ve yüz iza gr Güneş - Dil teorisine dayanan uzun bir ei Karl İlim bakımından ehemiyeti âli n ilk ve ehe: niyetli ligi si oldu. Saat on ikiye kadar devam eden bir çalışmadan sonra çarşamba sabahı top- Janılmak üzere toplantıya son verildi. r « Sentaks komisyonu Ö; irliğine “ Hifar Tevliği se Emi görüşmelerine başladı. İlk sözü B. Emin Dalkılıç almıştı. Emin D: kılıç m harf ilâvesi dığı pekde iddiasmı tevsik ediy or « dü, Saat on ikiye doğru, çarşamba saba- hi yeniden töplanılmak üzere, toplantı- ya son verildi. Terimler komisyon Bu komisyon da saat on şal e tu toplandı. Komisyon askeri akademiler kumandanı merek. ral Ali Fuad seçildi. Komi lışmalarına, terimler hakkında kurultayın havale ettiği esas- İ len geçirmekle başladı. en sonra, üyeler çalışı bin Ar ir MIŞ bir halde, oplanılmak üzere dağıldı: çar e İügat ve filoloji Ke a Bu komisyon saat onda toplan - mugt. PM ği e Saü Si muhari Nami Duru seçil i dl tüd. der Ke sıkı a inceleme daha ya - pe ertesi gün toplanmak üzere top- anti m ve! Nizamname ia ye Komisyon ayi ken başla- de Ear söle Geni Bilsel, a muharrirliğine B. İsmail Müştak Mayakon seçildi. Gi ın, mühim bir idari vazi- ile me ulunuyordu. Türk dil ku- izamnamesinin tadili . derilmişti. Komisyon, tadili noktaları inceden i is il ve gi az buldu. nin bir rapor de a e verilmesi e Teklifler ve takrirler komisyonu Komisyon başkanlığına Şeref Ayku- tu, mazbata muharrirliğine Hüseyin Tektaşı seçti. Komisyon v amimi ği nun ve Lee rogramının aynen ka- bulüni heyete erik epi kâ- alay 9 arına devam ek ü ii umumi heyet toplantısı ultay umumi elli YL Da” a atler gisi olduğu balde salonu teşrif ettiler ve ven tahsis edilen locaya oturdu- Ba nlık makamını asbaşkan, Pro- fesör Ki işgal etti, Sen El İsmail Müştak May, ai nin zaptını okudu ve aynen kabul edildi. B, İbrahim Necmi Dilmen'in tezi | Ondi mra, Türk Dil Kurumu Ge- — Sekreteri Ba İbrahim Necmi Di Tezin vi Jâsası şudur; Pİ sile , Güneş - Dil teorisi Güziye EAA orduğu bir lima anahtarı olarak iieri sürülmüş iŞ yüksek bir Türk buluşudur. Bu Gl m içinde hayvani instinctlerin üstü; e ve şuura dayanan bir takım 5 gu li er e bas ii a“ yan insanların, bu duygu ve dü; e rini sesle iade yalıda EA rından doğan ilk ana dili aramak ve pi dir, büyük v. araştırmalara dil ilmi kâfi gel. mez, Sn yaradılış m. a rin, milletlerin, insanların psi ve Ecnebi profesörler kurultay görüşmelerini takib ederlerken sesle ad takmak ii ml mai a (lisan dilinin ilk fonemi muş olür.” denilmek! e e ineş) den başka bir şe ? :evabı mefhumu en ilk (Ağ) sesiyle ifade et- miş olmasına zi dir.” Tezde, semantik baz meminin konsonunda bir çok değişmeler! ia ki ini gösterir.” denle rek vokalları onsonların tebadül ve zstıfası ek ve tesbit olunmuş onsol n kategorik tasnifi izah edilmiştir, Tezde (ek) ve (kök) e tetkikine büyük yer verilmiş ve monofohej ve onemli dil örileei ab ilin sı LE i e — releri- ne kadar gerek fon. tik, yani ve gerek seman- ümmi morioloğjik olu- Tezde “bütün kültür dillerinde ana . e e 1 monofonemik di- ngi dil ol bahsine gelince, Tük dili tezi, rw öz ve ilkel Türk asa Bun: nra eklerin (7) kategori» A ii söylenerek bu cihet ayrı etüt edilmiş ve eklere semaântik- eyi verilen büviyetin ye iğ rılmıştır. Tezin bu umümü v zah-ve e İl dai) mahal e tatbil ve bunun ge- re onik ve izel diyorkrönik vi lojisi de bu arayışa ne etimek araştırması yapılarak üzerinde rekti, i we teorisinin morfolojik, seman- (Gü b öy ur ireketisdi ilkin era üzerinde Ge toplanı m bütün varlığı bu göklerin 'eze şu suretle ii verilmekte- ışık ve issı saçan melikesinin yürekte | dir: imi hayranlık ime larına ba; “Türk tarih tezinin değ — Jandığını kabul etmektedir. Tecriye | Türk dil tezi, işte bu metotla bütün (Günes) adı verilmesi bundandır, Tez- | ilim dünyasına ileri ana m ağı vi dili oldu; östermel ir, la da en çok göze çarpanı, en ileri iv o ie) dir.” hükmü verilmiş! ii vi biliyoruz. Fakat bu, bizi O ürkütmiyor. MEP Ka ken; indlr inanıl r hamle ile kalkınarak Hani vaffakıyetlere namzed olduğuna inanı- İşte bu inanla (Güneş - Dil) teörisi- Totem biyer tekâmülü taki | yoruz. Ecnebi profesörler kurultay görüşmelerini takib ederlerken olunarak MB u yüksek bir nm G mens di li. laik kelam e kA .B. İbrahim Necmi Gi iy Dil ğı çalışmaları anlatırkı 26 AĞAR v7 Kurumunun e kurulti ni e aki yeri koyuyor, a iğ emniyetle bekliyorğü Bayan Vecihe Kılıcoğ! brahim Necmi Dilmu ara Tarih ve Cografya fi belerinden Vecihe Kılıçoğlü nn ğin Bu sözler onlara b gi bir dil gibi Kami se p nda (Ata) ke » Dil teorisi Seyler. hayet paleo-sosyolojik © ba mana kas” ta sözü ile bir başka dilmed ata sö sele ana anlamına Bütün ie LEE, ez ei yi Kemal Emin'in. tezden sonra, üye” ii kültür direktörü Ker” aldı ve iptidai dillerde telâfi esasına istinad etmediğini, ve; tetkiklerine ne we undan sonra dörtte yeniden toplanılmı” seyi tatil etti, n li Kurultay bugünkü cel! taya e e mn tebrik Si Tarı okundu. Okun Kamutay b Üçüncü Dil Kuru! yayın sın: candan kutlar, iyi s0” lar diler, derin z