27 Aralık 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4
Day AM AY a e e m SAYIFA 4 Türk Gagauzlar Gagauz kelimesinin e izah etmek eğ şimdiye kadar, pek gok tezler ileri sürülmüştür. Set ilmi .Bir mahiyet ai tetkiklerde ol- linde Enli ün Öz bek adı edilen türk toplulu- i altında tanıl- ULUS 27 İLKKANUN 1935 CUMA £ İngilteredeki siy: Liberal lr ag Şir pe den: çü B. Sami hoa Kii Saçan sözü bu 24 kolda, za veya teri ma nasınadır. e İngilterenin Fransayla anlaşmaya bu Mukaesğuke fakat v Gs onanması 'dımın bir maksad gözettiği der- | kıtalarına Uz adının verildiğini ve B. Laval 7 ilkkânun kadar ar meylecmiy oluan ulsikilari İv al farkedilen iddia ve lejandlarda yerlerde Gag: endile- | ei Hor'a - ültimatoma Çağ bir tarz- eni bir “fransız - ingiliz” el. olsun, bu ie a ve “uz” | rine me Uz veya Uuz dediklerini | ga - Fr. petrol ambargonun. Ee DCi e eee şi o diye iki ayrı sözden mürekkeb oldu- api ve İka ğu ve son “uz” eğin de ya go şekilde ileri sürülmüş bu id- | ni bildirdi ve onun da bu tedbirden Hes ii o mmeliyaılali 5 Mlarğrn z laşımanın o hemen (o ardından Al şekli görülen helimele Ki bala için hususi bir kastla çıkarılıp halk a- lanyalyız telek Mehdi Geek itiraz götürmez » hakikat o- | rasına yayılmış bir lejanddan da bah- MES izi özüni arak kabul edilmekte. setmeliyiz. e olur K Er Meşhur rus tarihçisi pi ii göre akır'ın “Besarabyalı Gaga- KN birizâman baka prensip — a ak Uz» e ie lelerinden birinin adı anların tarihi” adlı kitabında zikret- | şecek olan B. Musolini'nin ingiliz de. balefet etmiş değildir. Yalnız Fran ye Gaya id i ve 2 Gage: i bu Rum efsanı esine göre Gagauz ani sayla İngilt di ün keli ceği kanaatinde bulunduğunu söyle. | fırsattan istifade etmek istiyordu. An- verildi. Profesör Manof'a göre ürkler, Anadolu ve Rumelide ken- | di. taşılan İngiltere, Fransadan Berlinde adının kökü Oğuz Han'a ka- | di hükümleri altında Yunanlı. Bazı haberlerin aksine olarak, B. | tekb hareket etmemek hususun İer e ee Oğuz Han'ın ca yerine türkçe konuşturma! e Laval, Sir Samuel Hor'a, italyanlar | da vaid almış ve buna karşılık da Ha sonra 24 zi ERİ arala. e damlar Emri itaat etmiyen- | ingilizlere in ederlerse, petrol | beşistanın zararma olarak fedakâr ini k i Türk jandar- | ambargosuna kızgın olan Fransanın | £ bulu: sağa : biri bir ayrı devlet t kurmuş ve bunla” | maları bu halka “Gagan uz o olsun” “Ga- iliz donanması: ardım vadini abe: açıkça kapitalist men- iamtizre XL İa İşte büyük devle memleketleri pi bulunuyor. erin sulha ve küçük Birinin “Türkçe konuş” demek ii rad en ee me bile pek mab- | bu kadar değeri vardır. Radlaf ve inni iddialarını yan: iii Yunanlılara cebredenler “Ga- | dud kalacağı hust ısrar etti. Berlinde çıkan “Berliner Tageb- yana gözden geçirirken dikkatimize olsun” 1. “Gage uz ol” gibi man: RM lie sin lik Ak. | lat” tan: garpan bir Ae en vardır: Her ikisi de ii 5 az bir imaj yapma yoluna | denizli larının in; ması İngilterenin dönüşü o kadar hay- but sözün ğuz'dan mürek- ıpmışlar, sonra da bu halk, her gün a yataklık edecek tarzda hazırlan ret vericidir ki, bugün ona tarihi bir heb olduğunu aykelar Ayrıca | bu sözleri işite işite bıkıp en sonunda olmadığını, diğer taraftan fran izah bulmak imlcânı ie Radlof, G il kendisine: Ge demeye si E Hiloanmian yakarlar bala konulma ya bağimiş Avru: G. li Sırf Ti herkesten İşaret im plan halkı | kandırarak arma diğini ve bu mühletin vahim hâdi iseler e de rin. ire ia inde şeklinde en elin şömin kelimesinin icad RİNA seyi olmıyan bu asal, her ne kadar münakaşaya bile değmezse de, gene üzerinde duralım. se Gi » Oğuz ir defa, sin e Pom. üslü sslından geldiğini iğ edebiliriz. manların mrpça ve » bulgarca a ln bek sekli Bi ze mamış olan Osmanlı Tükümetisin, sözünü de Gagauz'a çevirmiş olabilir, | milliyet fikrinin hiç hâkim olmad. Diğer tezleri de gözden ğ ği, bile bilinmediği bir devir- Türkoloğ Moşkof “Gag” kelimesi- 2 mim dokunmadığı li ei Oğuz kabilesinin ti - ini türkçe konuşmay. inler tarihçisi Demetri» ir aim ri limesini Omi- ros” landığı bir kelimeyle müna- sebetli ayna m daha Omiros topraklarda ötur- zam. duklarını eri sürüyor. b ği Balaçef Gagauz rna'da Bizans devrin- - etmesi si akla sığaı Müs. ahasının genişliğiyle tanıl- İamaya girişmesi doğru olmıyacak- mıydı. B. Samuel Hor anlaşılan Fransanın gösterdiği vaziyet ve tehlikeden fa eyecana düştü ve böylec, ve rici Paris m nak ra, ingiliz fransız kli AND E oynıyan unsur! lardan en mühimi Akdeniz vazi- yeti ir Bir. italyan iç ihti inde değ iş Osmanlı Ke ee din ihti dedşürimek e birler. ri is- İd tiyan halkın yalnız dilini değiştiri- k k istiyen e bir taşkın milliyet | fek ecek in klik oi nması olacak v Bim ilerisi için çok büyük tesirleri görülecekti. Sm bire Zi ee Li me ki ingiliz deniz kuvvet- için a; az çi boyunca biz hatırl ma ein çıkmış olan Bulgarların bu lejand aynen da ara- . Şu farkla ki bu ef- lar Rum değil ar dili cebir yü- dillerini kaybetmişlerdir. Bir kelime benzerliğine dayanan bu Verdiğimiz bütün bu izahların hu- âddianın asılsızlığını anlamak için | lâsası şu nokta, toplanmaktadır: Sultan İzzeddiş'den çok evel de Bi- | Gagauz ği adından çık- e bir sözdür. Gaga'nın Gök keli- kul. Idiği vi Bir ihtimal Mn öz kelimesinin oğuz aslın. Dm için biz onlara Gök-Oğuz di- dan çıkmış olduğunda şüphe güle yebiliriz. Önceleri ismi Oğuz - bek, Uz - bek YAŞAR NABİ ne kadar ita Iyan kuvvetlerin -ansa, un denizde ve havada tam riyet sarfetmesine imkân vermiyecek bir vaziyettedir. 'onservatuvar “Deyli Telegraf”- Pirin plânını tasvibe karar verdi RE ingiliz im m nacak un Avrupada ire eler emeli göz önünde tul ye hükümet, hussyiz Millet- zalarından ri o ve grenli ere prestiş ettiği şe- müdhiş vi t değişmesinin içyüzü zecri tedbirler siyasetine devam ede- rek dünyi lığını biraz ba artırmış olm. . 2 Laval'in taarruza ingiliz dı uğrarsa hemen imdada koşacağı hak» kında teahhüdünü fransız kamoyu kabule hazır görünmediği bir sırada ninin böyle bir harba girişebileceğine ihtimal veriyorlardı. Moe Birliğinin üstrileşmesi yetler Pa i siy: a meyilli olduğu hareketi hüki im şubesini ür umum triye ayrılmıştır. 1933 ve 1934 yılları zarfında endüstri kredileri 24 milya- rı bulmuştur. Bu kredilerin büyük el rakamlardan da kâfi derecede anlaşı- labilir: 1 ilkkânün 1934 de endüstri- de kullanılan sermayeler, ilk beş yıl- lık plân başlangıcına nazaran 2,8 mis li artmıştır. Daha 1932 de Sovyet endüstri mah hemiyeti şu sullerinin yüzde 36 sı hükümet tara- ından yeniden ya; ya tama- en ıslah edilmiş fabrikalardan ge- liyordu. İkinci beş yıllık plân Rusya ya, endüstriyel ekipleşmesi, istihsal hacmi ve milli faaliyetin ekonomik ve VEUpi "da teknik seviyesi itibariyle en ön safı işgal ettirmek hedefini gü- düyer. Sovyetler Birliği, en ileri mem» triyel şubelerde leketleri birçok endüsi dü kim ve vi ve a Lai ılışma uğratıyor “ve istiklalini tebaalariyle münasebetlerini bile teh. m. beş mi plânın ilk şan ay likeye koyuyor. Bütün bunları nas'! | gık gerçekleşmesi neticesinde ekono- izah etmeli? Cesaret edip diyeceğiz bütün sahalarında hızlı bir e ki tarih asla bu değişikliğe tam bir | leme görülmüstür. Büyük endüstrini; sh. bulama: ahsul yekünu 1934 de 47 milyar bii ki erin biğr yapmış ol- | 646 milyon rubleyi bularak harbta; sun! Dah: gıçta İngiltere ve | önceki seviyeyi 4,6 misli, ve 1928 tsm ei “blöf yal ptğı, mr viyesini 3 misli aşmıştı dandaydı 1 5 Bizi 5 Sovyetler ilk sb rem ayal lan inşa hareketinin Küyekandi şu ras bancıların e itibarı, sulh | kamlarla göze çarpar: 1935 başlan- mi e EE ie em E v 47,8 milyar doğürin e 1850 Ke i gi i ortaya koymuş” büyük teşebbüs inşa halindeydi. Şu luğunu yukarda ik. Bütün | dakikada bütün bunlar bitmek üzere- bunların bir işe yarama! ağ dir roza daha neler olabileceği Taya 1018 deiken omekilel ie m abilir. İngilterenin, in- | çihsali bakımından dünyada üçüncü sanlığın zararına olarak ve hattâ ken- | mevkie yar petrolda ikinci, di nene böyle bir oyuna gi- | kömürde “dördünc gelmekte rişmiş olması, öl a ihtimal kaz mi? bir şey görünüyor. lü nasıl izah erhalde di ira zecri tedbirle. re fazla gü ,östermiştir. Sonteşrin. zim ia ambargosunu koydur. mak için gösterdiği acele, e kararaızlığın ilk alâmetiydi. On gün sonra, bütün yaptıklarını hiçe sa- yiyordu, Cemiyetinin İngiliz siyasetinin ağırlık merkezi: ipi yardıma Ep ak bir teahhüd nin Fransayl aşık olarak yer de- elimi harba meydan verebilecek giştirmesine olan vi e cd İl Diz hanim ri 5 nde çıkça söyledi. edilmeye değer. Başbakan ve bütün salâhiyetli dev- Paris'te çıkan “Ordr” gazetesin. , DİK ldirdiler | den: ki, bütün tedbirlerin kollektif olarak Belçika kıralının son İngiltere se- al ası gerektiği ilterenin | yabati esnasında İtalya le ile İn- hiç bir zaman, Milletler iyeti na- | giltere tahtı arasında tav; bi harekete geçmiye. | lunmuş olduğu söyleniyor. Gene bu . rivayetlere göre lini'nin dü. aris plânını tasvib etmekle, ba- | takdirinde Viktor Emanuel” a kanlar yi çıkar yol bulunmadığı- | ğı altmda Mi doğliyo'nun İ- nı takdir oluyorlardı. alya'da bir askeri diktatörlük tesis Mihr çıkan “Pravda?” gaze- | edip edemiyeceği hakkında şimei tesinden? Zore'un sorduğu suale cevaben Be Eğer Milletler Cemiyeti müteaatrı- heli oldu za mükâfatlar dağıtan bir büro kali- ne ii ortadan kalkması daha iyi ol Paris Apak bu mi süratle yapılmış p olma. ve İzgi erenin pek onun Çin” a pon taarruzuna kar» gı Avrupa yer .serbest Karkim Kajal bir delildir. lid vE in ör ve ziraat ci mevkie çıkmı > he yapman da birinci safta gel tedir. obil endüstrisi hususunda da bazı rakamlar vermek faydasız olmi- Baca? 1913 de Rusya yılda 100 ki 1 ul bu rakam 95000 e çıkacaktır. 1936 içinse plânı 140000 im yapıl nı gerektirmekte mazaran yüz“ Traktörler ynı yüle- işi müşal yoruz. 1913 de Rusyada traktör (fabrikası yoktu. 1934 fabrikalardan trak- tör çıktı. 1935 de bu rakam yüzde 20 artmıştır. , Demir endüstrisi şu suretle ilerle- 1913 1929 1933 194 (bin ton hesabile). Dökme 4.216 4.320 6.173 ?1044( “elik 4.231. 5.003 9.56: ini i bulunduğ söylemiş. Bu konuşma belki hakikaten apn fakat İngilterenin döni de- mez. — 5 iki — mülhem ta ekeni Mirebiye erin a ei Him find eldeli İmiş veye riletrlmiş fabirkal andan in
