12 Eylül 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

ST yiT SAYIFA 2 z Göni nağirsi Almanya'nın Leipzig'den görünüşü Lelpzig sergisine ve Messe Amt'a gra- fikler, broşürler, rakamlar, konferanslar ve nümunelerle nasyonal sosyalist Al - danya tamamen yerleştirilmişti denile- Yilir. Leiyzig'de, alman endüstrisi, al - ban ekanomisi kadar alman kühürü, al- oan iç dış sıyasası, alman şehkirciliği de tetkik edilebiliyordu. Bir oyuncak pav- yonunda (1) Saksonyadağ köylerinden birinin, büyük endüstri pavyonlarında da alman endüstri şehirlerinin yaşama, kazanma şartları öğrenilebiliyordu. Dr, Duda söyledi: Bu köyün topraktan aldığı şeyler çok azdı. Kışın uzun ayları da kar al - tında geçiyordu. Köylü sürümü az, kö- tü ve ucuz tahta işleri yapryordu. Kö- ye bir mütehassıs biraz da boya gönder diler ve köylülere bu gördüğünüz oyun- cakları yapmayı öğrettiler (2). Şimdi köy Almanyanın her tarafından sipariş- ler alryor. Köyün oyuncakları her &ınıf alman aylesinin zevkine uygun geliyor. Ya bunun terbiye tarafı? 638 fabri- kadan çıkan oyuncağın alman çocukları atasında yayılma tarafı? Leipzig'de Deutsche Bücherei'de Kurug isminde bir alman kızı; — Almanyada kitabın en çok basıl dığı zamanlar yılbaşları ve büyük bay- ramlardır. Almanyada İ - 8 yaş arasın- daki çocuklara oyuncak, 8 - 15 yaş a - rasındaki çocuklara da kitab hediye edilir. Demişti. Nüfusu 713000 olan Leipziğ'e iki günde 200.000 yabancı gelmiş ve bu 200.000 kişi Leipzig'de — hiç bir şeyin mnormelini bozmadan; yemek, yürümek, binmek sıkıntısı çekmeden — Leipzig'e yerleşebilmişti. Tramvaylar — omuz omuza yerleşen insanlarla dolmuyordu. Kalabalık; halk servislerinde çalışan insanlara terbiye - giz olmak hakkinı vermiyordu,. Ben bir defa Leipzig'de yarım sant içinde 6,900 kişilik bir salonun nası! bo- galdığını ve bü 6,000 kişinin soğuk kar fırtınasına rağmen nasıl uzun bir adım atmadan, nası) — yarındakinin koluna sertçe dokunmadan tramvaylara doldu - #unu gördüm. Onu da anlattılar; — Basit ve teknik bir iş dediler. — Normal olarak bu salonun kapı - Yından dakikada kaç kişi çıkar ve bu gıkanlar kapı ile tramvay durağı ara - sındaki Üç yüz metreyi gene normal o- Jarak kaç dakikada yürür? Bunlar be - tab edilir ve tramvay arabaları durağa bu dakikalar içinde getirilir... Dr, Sehacht Leiptig'de 1935 martın- da alman ekonomisinin artık pek par - dak bir durumda ve Almanyanın artık #eskisi gibi büyük bir altcr olmadığı- Mr(3), harptan sonraki alman ekone- misinde almanya aleyhine $0 altın mil- yar marklık bir değişiklik bulunduğu - nu (4) ve bütün bu fena dürümun umu mi harbın neticelerinden ve tasfiye prensiplerinden doğduğunu söyledi. — Altınlarımızı, dövizlerimizi, ya - bancı memleketlerdeki realizabl kıymet- Jetimizi tamamen gözden çıkarmamıza, dtahlatımız: —azaltma, ihracatımızı ço. galtma hüsnü niyetlerimize rağmen, bü- tün dünya memleketlerinde — ticaretin azaltılmasına, para kıymetlerinin düşü- rülmesine, klering sistemlerinin tatbi - kine mani olamadık. Bu yüzden yeni bit ekonomi plâar yapmağa mecbur olduk, Dedi. Alman ekonomisinin büyük sö- mürge sahibi devletler ekonomisine nâ- zaran daha fena oluşu ve 1914 den ön - seki Almanyanın sömürge sıyasası hak- (1) Lelpzig sergisinde (638) fabri- kanım oyuncakları vardı. (2) Köyde yapılan bu tahta işleri şehirlerde yapılanlara benzemiyordu. Mütehassıs köye şehir modellerini gö- türmemişti. — Köyde yapılan çeyleri renklerini, boyalarını düzelterek, çeşit- derini çoğaltarak güzelleştirmişti. (3) Harptan önceki dünya ticare. tinde şlmanyanın 96 13 payı vardı. (4) Harbtan önce Almanyanın ya - bancı memleketlerden 25 Mmilyar altın marklık alacağı vardı. Harptan sonra Almanya yabancı memleketlere 25 mik yar altım mark borçlandı. ikında (5) kısa izahlardan sonra nasyo- nal sosyalizmin sömürge davasını; “Günden güne daha açık görünüyor ki; bir sanayi devletinin iptidal mad- de veren memleketlere sahib olması Ja- zımdır. Müstemlekeler sanayi memle - ketlerinin ekonomileri için bir tamlık teşkil eder. Eğer bugün Almanyanın sö- mürgeleri olsaydı, Almanyanın trans - fer problemi çok, çok daha kolay olur- du. Almanya bugün yabancr para ile ö- denmesi zarurl! olan iptidai maddelerin büyük bir kısımını kendi parasının geç- tiği yerlerden edinebilirdi.,, diye, Almanyanın yeni ekonomi plâ- nrnı da; ' « Nasyonal sosyalist hükümet, geç - miş bükümetlerin Almanyayı bölşeviz - min kenarıma kadar sürükleyen muta - vaatrnr, bilhassa ekonomi sahasında bi- la kaydüşart zeddeder, İptidal maddelerimizi eşimdiki ipti dai mübadele şekilleri müşterek arsı - ulusal bir anlaşma ile ortadan kalkın - caya kadar» yalnız Almanyadan mal a- lan memleketlerden alacağız, Ödenebilecekten fazla (döviz veya iptidai madde) almıyacağız ve terci - ban zaruri şeyleri alacağız, Bütün arzularımızı kendi kuvveti - mizin alman milletini faydalı bir su - rette muhafaza etmesi noktasında tek- sif ediyoruz... Otarşi idealine düşkün değilir. Almanya içinde iptidai mad - deyi Almanyanın istiklali için istihsa- Te çalışıyoruz, Dünya ekonomisinin yeni baştan &- narılmasına, nasyonal sosyalizmin; Önce muntazam milli ekonomi, son- ra muntazsın dünya ekonomisi prensi - pine dayanarak hazırlanıyoruz.» Diye ortaya koydu ve bu suretle, alman ekonomisine göre, alman dış sı- yasasının bir izahını yapmış oldu. 1935 martında Almanyanın Leip - zig'den görünüşü sisli ve kapalı değil- di. Borraktı. Neşet Halil ATAY (5) Nutkun bu parçası — yöyledir: Harbtan önceki Almanya sömürgelerinde hiç bir zaman emperyalist maksatlar ta- kib etmedi tamtersi ekonomik — çalıştı. Alman sömürgeleri askerf müstahkem mevkiler ve alıman ordusu için asker de- poları değildiler. Harb başlangıcında sömürge askerlerinin harb mıntakalarına gönderilmemelerini Almanya ilk ve tek memleket olarak teklif etti. Takribçn yirmi sene Almanyanın müstemlekeleri oldu. Ve bu yirmi sene içinde Alman- ya bu sömürgelerde başka memleketle- rtin kendi sömürgelerinde asırlarda yap madıklarını yaptı. —— A Gündelik FİATLARI KORUMA (Başı 1. inci sayıfada) yetiştirenlerin pazarlara güveni- ni artıracaktır. Ürünü geliştikçe üretmende pazar korkusu artı - yordu. Yeni tedbirlerden sonra ©, yalnız iyi kalite kaygısına dü- şecektir. Devletçe buğday alımının türk piyasasındaki rolünü düşünürsek yeni tedbir için faydalı hükümler çıkarabiliriz ondan önce piya - salardaki buğday alıcıları ağır töhmetler altında çalışırlardı. Bu- gün iyi kurulmuş bir pazarda ge- niş bir güven içinde çalışmakta- dırlar. Üzüm ve incir çıkat teci- merleri de devlet tedbirlerinden ve belki en mühimmi satış fiatla- /— ryımızdaki ciddi istikrarın verdiği emniyet havasıdır.,, Bu havayı ya- ratacak bir kurumun dış pazarla- rımızda da iyi karşılanacağına şimdiden inanabiliriz.,, — Kamâl UNAL Y - PU ULUS ŞN FO YU DY LRRE DIS HABERLER Cenevre, B. Muso- | Yunanistan tarihi liniden kesin cevap bekliyor (Başı I. inci sayıfada) Birge güvenlik, ne kadar kuvvetli olursa olsun, yalnız birkaç devletin gay. retiyle sağlanamaz.,, B. Hor, uluslar sosyetesinin ne oldu- ğunu şöyle anlatmıştır. “— Uluslar sosyetesi, ne devlet üstün- de bir şey ne de kendisini kuran dev. letlerden ayrı ve erkin bir mahiyette dir. z Barışın örgütlenmemesini ve har. bin uzaklaşmasını ifade eden birge gü venlik anlamı şudur: Bu güven yalnız on altıncr maddeye değil, fakat bütün pakt ve anlaşmalardan doğan tekmil yü. kenlere kesin surette riayet edilmesini tazammun eder. Hor, bazı devletlerin silâhlanmasına işaret ederek, savaş ruhunun bir çok yerlerde baş kaldırdığını ve sosyetenin esasen bütün dünyayı içinde toplama- dığını söyliyehek demiştir ki: *— Masamızın tetrafında çok boş sandalya vardır. Bunun daha fazla ol. mamasını arzu ediyoruz. Barışın tehli. keye girmesi her kesi tehdid etmelidir. Tagiliz bakanı, İngilterenin pakt yü kenlerinin ifasında hiç bir devlet önün. de gücü yettiği kadar irkilmiyeceğini berkitmiş, her türlü silâha başvurmada, paktın mevsimsiz veya faydasız her türlü değişmesine, ulusal ihtiraslar do ğuran ber türlü hükümet propaganda. sına kargı durmuştur. Paktta her türlü değişiklik isteği, hadiseler ve bu hadixelerin serbest ay- tışması ile isbat edilmelidir. Paktın ken. disi bu imkânı kabul ediyor. Fakat bu değişiklikler, gerçekten lâzım — olduğu takdirde ve elverişli vakitta yapılmalı. dır. Keza bu değişiklikler, kabul edil. meli, zorla yaptırılmamalı, bir taraflı icraatla değil anlaşma ile, harb veya barb tehdidi ile değil barışçıl vasıtalar. Ta başarılmalıdır. Uluslar sosyetesi üye- leri dikkatlerini şu noktada toplamalı. dırlar: Eğer, arsrulusal ilgilerde bir ka- nun hakim ise, bu kanun berkitilmelidir. Bundan sonra, ekonomik kaynakla. rın dağıtılması meselesine temas eden bakan, bu meselenin sıyasa veya bir top. rak meselesi olmaktan ziyade ekonomik bir mesele olduğunu söylemiş ve ham maddelerin özgür dağıtılması hakkında arsıulusal bir gerçin yapılmasını ileri sürmüştür. B. Hor demiştir ki: *“— İngiliz hükümeti, kendi hesabı. na bu gerçine girmiye hazırdır. Bunun. la beraber bu gerçin, himaye ve manda altındaki toprak da dahil olduğu halde sömürgelere inhisar etmelidir.,, B. Hor sözlerini, İngilterenin ulus- Tar sosyetesine olan sarsılmaz - bağlılı. iını yeniden berkiterek bitirmiştir . B. Hor'dan sonra çin delegesi söz al- mış ve görüşmeler saat 16 ya bırakıl. mıştır. Cenevre, 11 ÇAA.) — Uluslar sos. yetesi asamblesinin öğleden sonraki toplantısında habeş delegesi Tekletta. variat şimdiki anlaşmazlıkta Habeşista. nn dürümünü anlatmış, barışı bulandı- rabilecek biç bir şey söylemiyeceğini sağlamış ve Habeşistanın ekonomik ve finansal seviyesini yükseltecek her ö. nergeyi memleketinin gözönüne alaca- ğinı söylemiştir. Habeş delegesi Habeşistana bir ger. çin komisyonunun gönderilmesini iste. miş, esirciliğe, temas ederek bu kötülü. gün ortadan kaldırılması için imparato. Tun büyük yeğritim yapmakta olduğu- nu bildirmiş ve “eğer harb patlıyacak olursa renkli ırklar Avrupa medeniyeti. ne olan inanlarınt kaybedeceklerdir.., demiştir. Habeş delegesi italyan — ithamlarını tahkik için bir komisyon gönderilme. sinde ısrar etmiş, “habeş topraklarının kana bulanmaması için,, bütün insanla. rın kalbine müracaat etmiş ve Habe. şistanın uluslar sosyetesine güvendiği. ni söyliyerek sözlerini bitirmiştir. Ondan sonra söz alan Avusturalya delegesi Bruce meselenin, harbdan son. ra barışr birge hareketlerle tutmak için kurulmuş olan bütün binaya kapsal ol- duğunu söylemiştir. ." günler yaşıyor (Başı 1 inci saylada) yurdun yüksek asığlarına hizmet ettiği- me kanığ olarak meseleyi ulusal asam- bleye bildirdim. Ve geneloya başvurul- ması kararlaşmıştır. Esasen, tabiiğ oldu- Bu veçbile geneloyun yapilacağını dai ma berkittim. Ve bu döner dönmez ye- nilediğim konu budur. Yurda zararlı vir Aytışma ve tahriklere yol açmamak için, halkçı partinin başkanı sıfatiyle, fikrimi vaktından önce bildirmemek lüzumuna imanmakla beraber, bu meseledeki du - rumum halkçı partinin tarihinden açık bir surette belli idi. Ve dün, memleketi- mizin en tabüğ ve yunası ulusuna oyunu vermesini tavsiye edeceğim rejimin kı rallr demokrasi rejimi olduğu düşüncesi- le yaptığım diyev de budur. Herkesi sü- küna çağırırım. Soravlı hükümet başka- nr sıfatiyle, bu nazik ve tarihiğ anda, sükün ve düzenin hiç bir turetle bozul. masını müsamaba ile karsılryamıyaca - gımı bildiririm. Sıyasal daostlarımla bütün yunan ulusunun ve yurdun silâhlı kuvvetleri - nin, yurdsever hislerinden — esinlenerek henimle birlikte sükün, huzur ve düze . nin içtem koruyucusu olacağına kanaa- tim vardır. Pavpazis Caldaris. Eski kıral ne zaman dönecek? Londra, 11 (AA.) — Deyli Meyl gazetesi, Londra'nın önemli bir yunanlr *““siyeti ile yaptığı bir görüşmeyi yav- maktadır, Bu zata göre, ceki yunan kıra- h ikinci teşrinin ikinci, yahud - ücüncü haftası içinde Yunanistan'a dönecektir. Cumur başkanı çekilecek Atina, 11 (AA.) — Cumur başkanı B. Zaimis'in çekileceği hakkındaki ya - yıntılardan bahseden basın, cumur baş- kanının herhangi bir kararı vermed'n önce, geneloyun nasıl yapılacağı hakkın- da partiler arasşnda yapılmakta —-*in konuşmaların sonunu bekliyecektir. Macar delegesi general Tanezos &. samblenin dikkatini silâhsızlanma ve azınlıkların korunması meselesi üzerine çekmiş, silâhsızlanıa konferansının ça- lışmadığını kaydetmiş ve bu yüzden Ma. caristanın düştüğü güvensizliğin fazla devam söyledikten son. ra silâh hususunda hak birliğinin tat. bikini ve sürel bir azınlıklar komisyo. nunun kurulmasmı istemiştir. Fransız - ingiliz birliği Paris, 11 (A.A.) — (Ajans ekono mik ve finansal) B. Samuel Hor'un Ce. nevredeki söylevinden bahsederek hu- nun HFransa tarafımdan ötedenberi ter. viç olunan birge aryasadan yana eşsiz bir gösteri olduğunu yazmaktadır. B. Laval, B. Musolini ile görüştü. Cenevre, 11 (ALA.) —— B. Laval'in B. Musolini ile telefonla görütüğü haber alınmıştır. Londra faşistleri hazır Londra, 11 (ALA,) — Londra'nın Soho mahallesinde oturan italyan faşiat. leri Roma'dan gelecek herhangi hir em- ti yerine getirmeğe hazır olduklarını bil. dirmişlerdir . Bunların bir oruntağı, dün akşam, henüz hiç bir emir almadıklarını söyle- miştir . e Negüs'ün kızılhaça armaganı. Adisababa, 11 (A.A.) — Habeş im- paratoru, Harrar'daki özel malikânesini Kızılhaç'â armağan etmiştir. « l Adisababa, 11 ÇALA.) -- Habeş hü - kümeti, italyan elçiliğinin, elçilik bina - gını korumak için bir bölük askeri ge - firmesine İzin verilmemiştir. Yunan limanlarındaki italyan gemileri Atina, 11 (ALA.) — Deniz kur y başkanı, italyan gemilerinin yunan li - manlarmma girmesinin, yunan hüküme - tinin izni olmamasına karşın pek & — * bir harcket olduğunu, çünkü arsrulusal kuralların, fena havalarda yahud gemi. nin acele onarıdlması veya iaşesi gerek. #iği zamanlarda izin verdiğini garzeteci- lere söylemiştir . Belçika kıraliçesinin ölümü dolayısiyle verişilen telgraflar Ankara, 11 (A.A.) — Belçika karaliçesinin —acıklı ölümi dolayısile, Başbakan İsmet İnönü ile Belçika başbakanı B. Van Zeeland ara. sında karşılıktı çekilen telgraflar aşa. ğrdadır : “Sa Majeste Belçika Kıraliçesinin feci ölümünü tecasürle haber almakla Ekselansınıza en yazlı baş - sağılarımı bildirmeye şitap eder ve cumuriyet hü. kümetinin, Belçika ulusunun yasını sa- mimi olarak paylaşmakta olduğuna i- nanmanızı rica eylerim. İsmert İnönü “Ekselansınızın samimi — telgrafları nızdan ziyadesiyle mütehassit Belçikanın ulusal yasmnı paylaşmanız. dan dolayı samimf olarak teşekklir eder ve cumuriyet hükümetine, Belçika hü. kümetinin derin minnettarlığını bildir. menizi rica eylerim.., olarak Van Zeeland ... Belçika kıraliçesinin feci ölümü mü. nasebetiyle, dış işleri bakanı Tevfik Rüştü Aras ile Belçika dı$ işleri baka- nt B. Van Zecland arasında karşılıklı çekilen telgraflar aşağıdadır: “Belçika kıraliçesi Sa Majeste As. trid'in beklenilmiyne feci ölümü ile de. rin tecssür duyarak Ekselangsınıza en samimi başsağılarımı bildirmeye şitab eder ve Belçikayı bu kadar - derin su. rette saran büyük yası samimiyetle pay. laşmakta olduğumuza — inanmanızı rica eylerim. Dr. Tevfik Rüştü Arâs "Ekselansınızın bana bildirmek lüt. funda bulundukları samimi başsağıların. dan ziyadesile mütehassis olarak, Beb çikanın ulusal yasını paylaşmanızdan dolayı samimiyetle teşekkür eder ve Belçika hükümetinin derin minnettar. Yığma İnanmanizı rica eylerim. *” h Van Zeeland Cenevrede kesin umutsusluk Cenevre, 11 (A.A,) — Beşler koml tesinin dün akşamki komuşmalarından sonra uluslar sosyetesi çevenleri umute suz görünmekte idiler, Son günlerde B. Aloisi ile birçok ko» nuşmalar yapmış olan B. Dö Madariaga, >*$ a doğru ertikdeşlerine bu konüş. malar hakkında izahlar vermiş, ve ital « yan delegesinin menfiğ bir durum ta « kınarak italyan isteklerini sarihlendir « mekten çekindiğini söylemiştir. Bununta beraber, B. Musolini, Hu beşistan'ı sücl işgal altına almak hüsu - sundaki projesinden vaz geçmemiş gö « rTünmektedir. B. Musolini'nin bu ısrarı, arsıulusal yükenlere başeğilmesini isteyen bütün devletleri gütendirmektedir. Bundan ötürü komitenin bazı üyele- ri, beşler komitesinin çalışmalarına mila- bet bir şekilde devam edebileceğinden şüphe etmektedirler. Söylenildiğine göre ingilir de «i İtalya'nın aldığı durumdan dolayı ko « miteden ne kadar fena bir mevkide kal- dığının saptanmasını istemiştir. Bunun tersine olarak B Lavalin, komitenin görüşleri yakınlaştırmak için yapılabilecek bütün girişimleri yapma - dan bir karar almaması hakkmda sras ettiği söylenmektedir. B. Lavalin bu dileğini kabul eden komite, toplantısımır. perşembe — gününe bırakmıştır. Yapılan çalışmaların sonucu hakkın 4- gimdilik umutlu görünmek imkân sızdır. Lefkoşada toplanan ingiliz gemileri Lefkoşa, — ( Kıbırıs adası ) — l11 ÇAA ) — İngilterenin Akdeniz fi- tosundan <«Devonshirer — kruvazörü ile 18 tarpido muhribi, bu ayın 11 inden 16 sına kadar kalmak üzere Liniasol li- manında toplanmaktadırlar, b ÇE el Yi