18 Temmuz 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

Yakacaklar meselesi Buğün taşın araçlariyle beraber harb araçları da günden gü- ne artan bir hızla motörleştikçe yakacaklar meselesinin önemi de bütün dünya için her gün biraz daha artmaktadır. Petrolun, çok eski zamandanberi emperyalist iştahları nasıl kendine çek- Miş olduğu ve bu yağlr maddeye sahib seyrek yerleri ele geçir. mek için ne kadar insan kant akmış olduğunu düşünürsek, ya- kacaklara olan ihtiyaçlar fazlalaştıkça bu meselenin - ulusları ne kadar daha çok düşündürdüğü kendiliğinden meydana çıkar. Barış devirleri için yakacak kaygusu o kadar büyük değildir, asıl tehlike sınırlar kapandığı, denizler abloka edildiği zaman, eğer memlekette yakacak yoksa bütün motörlerin kötürümleş- mesinde ve hiç bir işe yaramaz hale gelişindedir. Bu sebeble- dir ki, harb kaygusu büyüdükçe, uluslar daha büyük bir çalış- mayla ulusal yakacaklar bulmuş ve bulmak çarelerini aramak yoluna girmişlerdir. Aşağıda Fransa'da çıkan “Les Ailes — Kanatlar,, dergisinden aldığımız yazı Fransa'da yakacaklar meselesini incelemektedir. Ulusal yakacaklâr meselesi — ulusal sorauma bakımından en önemlilerinden Tidir. Hatırlamalıyız ki 1917 de, de- nuzaltı harbının son derece fazlalaştığı ve bağlaşık devletlerin bütün tecim fi- lolarını yok etmek tehlikesini göster- diği zaman taşıt işleri ve uçaklar için yakacak yokluğundan dolayı bağlaşık- ların Almanyadan barış dilemek sorun- da kalmasından bile korkuluyordu. Mazotla işliyen binlerce uçak ve tank, yüz binlerce top, motosikletler ve ikamyonlar, denizaltılar, — kruvazörler, eğer mazot bulunamazsa ne işe yarıya- caktı? Halbuki Fransa, bu son günlere ka- dar bütün yoğalttığı yakacakları dışar- dan getirmek zorundaydı. Gerçi, yedek olarak büyük mikdarda yakacak — top- Janmıştı; fakat, harbın ilk aylarında bu depoların düşman uçaklar — tarafından bombalarırp yakılmaktan kurtuldukları- ni kabul etsek bile bütün bu depolar ancak harbın ilk aylarına yetebilecekti, Çünkü bu yeni harbta yakacak yoğaltı- mı eskisinden birkaç kat fazla olacaktı, Bu yüzden fransız topraklarındaki yakacak kaynaklarını bulup — işletmek birinci şarttı. İşletilecek başlıca kay- naklar şunlardır: 1 — Petrol mağdenleri 2 — İspirto 3 — Mağden kömüründen çıkarılan benzol 4 — Sentezle elde edilen yaka - taklar. PETROL MAĞDENLERİ: Fransada ve kuzay Afrikasında ya- pılan araştırmalar ancak Fas'ta iyi so- nuç vermiştir. Fas'ta kazılar 1912 de başlamış ve 1928 & kadar başarısız ola- Tak devam etmiştir. Bu zaman içinde beş bin metre kuyu açılmış ve 16 mil- yon frank boşuna harcanmıştır, 1928 de #arayıcı sosyeteler bir tek kuvvetli sos- yete halinde birleştirilmiş ve kazılara yeniden başlanmıştır. Beş yıl Fas'ın birçok taraflarında jeolojik araştırma- Jar yapılmış ve binlerce kuyu kazılmış- tar, Bütün bu öncü araştırmalar en faz- Ja petrol bulunmak ihtimali olan böl- genin belitilmesine yaramıştır. Bundan sonra Pötijan'ın kuzayındaki — bölgede toptan 30 bin metre derinliğinde kuyu- lar kazılmıştır. İşte 8 mart 934 de La- bor kuyusu burada fışkırmaya — başla- mıştır. Başlangıçta çıkan petrolun bol- huğu mağdenin önemini göstermekte- dir. Kazı işlerine şimdi kınavla devam edilmekte, ve 1936 sonunda, kurulacak elan büyük rafineriye yetecek kadar petrol bulunacağı umuluyor. Budra dağındaki diğer kazılar da 175 metre derinliğinde günde 20 ton weren petrol bulunmuştur. 'Onlarca milyona malolan bu çalış- malar en sonra Fransanın ulusal korün- Ması için çok önemli bir sonuca var- mıştır. Geri kalan iş, harb zamanında Fas'tan Fransa'ya taşım işlerini güven altına almaktır. HSPİRTO 1934 de otomobillerin kullandığı ben xine 2470.000 hektolitre ispirto katıl- Mnştır. Bu ispirto, onu elmadan, şarab- tan veya pancardan çıkaran köylüler- det hükümetçe satın alınmıştır. Benzin satıcılar 1935 de benzinlerine 4,500.000 hektolitre ispirto karıştırmakı zorunda tutulmaktadır. Bu ispirto katılması, B A endüstriciler için kârlı olmadığından onların protestolarıma sebeb olacaktır. Bu ispirtolar hükümet tarafından hek- tolitresi 250 franga alınmakta 113 le 205 frank arasında bir fiatla verilmek- tedir. Hükümetin buradaki ziyanı da petrol giretlerine hektolitre başma ek- Tenen 10 frank fazla gümrükle kapatıl- maktadır. Şurası da kaydedilmelidir ki petrol Fransa'ya hektolitresi 24 franga gelir ve gümrükten çıktığı zaman hek- tolitresi 180 franktır. Bundan başka harb zamanında ispir- todan barut yapılmıya yarıyacağı düşü- nülmektedir. 1918 de barut yapmak için geroken ispirto yılda 300000 hektolit- re idi Yeni harbta ihtiyacın Üç katına gıkacağını kabul edersek bunun için gerekecek ispirto 1 milyon hektolitreyi geçmiyecektir. Şu halde harb zamanın- da bile geriye 3.500.000 hektolitre ispir- to kalacaktır. Bu hesab ispirto üretimi- nin artmıyacağı düşünülerek yapılmış- tır. Halbuki görüyoruz ki hükümet ta- rafından 1934 de alınan 2.500.000 hekto- litre 1935 de 4,500.000 litreye çıkmıştır. Şu halde, devlet köylülerden alma- cak İspirtonun fiatını iyi değerlendirir: se, şekerli maddeleri pek bol olan Fran- sız sömürgelerinin de bu yolda çalışma- lariyle ispirto üretimi çok daha artırı- Tabilecektir. Artık iyice anlaşılmıştır ki iyi ka- nalize edilmek şaziyle ispirto kaynak. Tarı pek bol ve herhalde csentenik ben- x01,, dan ucuz olacaktır. Fakat, deniliyor ki, ispirto uçakta kullanılamaz. Bu da pek belli değil... Bunu ileri sürenler ispirtonun bir- gök kusurlarını, en başta benzinden da- ha arz olan ısıtma kapasitesini gösteri- yorlar, Yeni çalışmalardan anlaşılıyor ki ispirto iyi ve usulle karıştırılırsa benzinin kalitesini hiç bir zaman dü- şürmiyecektir. BENZOL Fakat bundan başka usuller de var- dır, Benzenik kalburleri (benzen, tolü- en, naftalin) alkollü veya alkolsüz ben- zine karıştırarak daha kuvvetli yaka- caklar elde etmek imkânı vardır. Denebilir ki bugün lüks arabalarla uçaklarda kullanılan üstün - yakacak- lar için benzol Fransa'da en fazla kul. Tanılan maddedir. Ne yazık ki benzol Üretimi Fransada — yılda 90.000 - tonu geçmemektedir. Bu benzolları hava ga- zı fabrikalariyle kok kömürü fabrika- ları çıkarmaktadırlar. Fakat benzolla bundan çıkan diğer maddelerin hepsi harb zamanında patlayıcı maddeler ya- pılmasında kullanılacağı için gene is- pirto üretiminden faydalanmaya önem vermek şarttır, SENTEZ YOLİLE ELDE EDİLEN YARACAKLAR Bitümlü şist mağdenlerini hidojene ederek sun'i petrol yapmak yolunda galışan fabrikalar vardır. Birkaç ay önce kapanmış olan bir fabrika yakın- da yeniden çalışmaya başlıyacağı gibi, diğer bir fabrika da kurulmak üreredir. Bu hareket daha kımıldama halin. dedir ve ürkek adımlarla ilerlemekte- dir. Fakat en gonra döğmuş — olmasın- dan sevinelim ve hükümet tarafından korunarak kısa zamanda ilerliyebilece- #ğini umalım. İşin önemini anlamak için İngiltere ve Almanyanım bu alanda büyük çalışmalar yaptıklarını ve öyrs- ULUS 18 TEMMUZ 1935 PERŞEM&6.. DIŞ HABERLER İNGİLTERE'DE: İngiliz kralı donanmayı kontrol etti Londra, 17 (A.A.) — İngiltere kralr dün ingiliz kıyısı ile Viğght adası ara- sındaki Solent boğazında toplanmış bu- Tunan 160 parçadan katınç ingiliz filosu- nu kontrol etmiştir. Bu tören, kralım tahta çıkmasının 25 inci yıldönümü do- layısile yapılmıştır. İngilterenin hava büdeesi Londra, 17 (A.A.) — Hava bakanlı«- gr, büdcesine yeniden katılan krediler, $.335.000 sterlindir. Bu suretle ulusal savga servislerine katılan kredilerin tutarı 11.750.000 lira» yı bulmaktadır. Bir seçimde işçiler kazandı Londra, 17 (A.A.) — Vesttokstetde yapılan seçimde işçi Gibbins 14.908 rey alarak seçilmiştir. Muhafazakâr Krem- lin 9.565 rey kazanmıştır. Layd Cearc seçimde aday gösterecek Londra, 17 (A.A.) — (Niyu - Dil) için girişeceği savaşta B. Loyd Corcun yardımcısız kalmıyacağı sanılmaktadır. Sıyasal çevenlerde dolaşan ve Eve- ning Standard gazetesi tarafından ber- kitilen yayıntılara göre, B. Loyd Corc, gelecek seçimlerde, kendi programile seçime girmeleri için birkaç aday gös- terecektir. Öte yandan, bulrandan çok zarar gör- müş olan seçim bölgelerinin bazı mu- hafazakâr saylavları Loyd Core'un programındaki bazı maddeleri, hükü- mete karşı savgamak niyetindedirler. AVUSTURYA'DA: B. Şuşnig işe başladı Viyana, 17 (A.A.) — B. Şuşnig bu- gün başbakanlığa gelerek işine başla- mıştır. a Madam Şuşnigin ölü töreni Viyana, 17 (A.A.) — Aşağı Avustur- yada Obelsbergdeki otomobil kaza- sında ölen Madam Şuşnigin ölü töreni dün öğleden sonra yapılmıştır. Kardi- hal İnnitzer, törende hazır bulunmuş- tur. B. Şuşnigin oğlunun sıhhiğ durumu Viyana, 17 (A.A.) — Başbakanın oğ- lu B. Kurt Von Şuşnig'in sıhhiğ duru . mu çabuk İyileşmiştir. Bugün Linz has- ta yurdundan ;ıhhlıeoekdr' Şoförün hali ağırlaşmaktadır. Doktor. lar kendisini kurtarabileceklerini um- maktadırlar. BİRLEŞİK DEVLETLER'DE: Amerika hava ordusu için Vaşington, 17 (A.A.) — Parlamen. to ordu komisyonu, 600 yahud 800 yeni süel uçağın yapılması için 400 milyon dolarlık bir kredinin açılmasını kon- greye kahul ettirmek için uğraşmağa başlamıştır. Sü bakanlığı, ülkenin yeniden 710 uçağa ihtiyacı olduğunu komisyona bil. dirmiştir. — — — yanın da Bakü'daki petrol mağdenleri. ne rağmen iki büyük sentetik petrol fabrikası kurmakta olduğunu göz önün- de tutmak . Bu fabrikalardan Ker. meroro'da lan biri yılda 200.000 ton çıkaracaktır. Eks- an - Provans'daki linyit mağ. denlerinden mayi yakacak elde etmek için hükümete bir önergede — bulunul- muştur. Günde 100 ton yapabilecek bir fabrika 70,80 milyon franga malolacak - tır. Şurası da unutulmamalıdır ki sentetik petrol dışardan getirilen petroldan al- ti kat pahalıya malolmaktadır. Şu hal. de bu yoldan petrol elde etmenin an- cak harb zamanlarında bir değeri gia. taktır. — Afrikadaki italyan askeri arasında ölenler Aden, 17 (A.A) — Röyter ajansı aytarı bildiriyor : Cibutiden gelen 49 İtalyan aylesi bir Ttalyan vapuru ile italyaya hare- ket etmiştir. Bundan sgonra gelecekler için bir italyan harp gemisi hazır bu- hundurulmaktadır. Eritrede — havaların gok sıcak gittiği ve bu yüzden italyan askerlerinden hergün onlerca kişinin öldüğü bildirilmektedir. Mogadisoio vopuruna bindirilmiğ olan basta ital. yan askerleri italyağa doğru dün bura- dangeçmişlerdir. Uluslar Sosyetesi toplanıyor Londra, 17 Ç(A.A) — Uluslar konse yi 25 temmuzda muhakkak — surette toplanacaktır. İngiltereyi Bay Eden oruntayacaktır. Japonya; İtalya - habeş işine karışmıyor Roma, 17 (A.A) — B. Mussoliniyi görete gelen japon büyük elçisi, Ha- beşistanda hiç bir asığı olmayan Japon- yanın, İtalyan - Habeş anlaşmazlığına karışmak niyetinde olmadığı hakkında kendisine inanca vermiştir, Doğu Afrikasına giden Htalyan uçakları Napoli, 17 (A A.) — Miraglio adın- daki uçak taşıma gemisi içinde 24 w Çaklık iki filo ve bu filonun uçmanla. rı bulunduğu halde doğu Afrikasına hareket etmiştir. Roma, 17 (ALA) — rından * Yeniden 300 bombardıman uçağı, ya- kında Doğu aferikaya doğru yola çıkı- caklardır. İtalya Yunanistandan gemi satın alıyor Atina, 17 ÇA.A,) — Gazetelerin ver. diği bir habere göre, italyan gemi sosye- teleri oruntakları Pire'ye gelmişlerdir. İtalya'nın doğu Airikasına yapmakta o1. duğu taşın işlerinde kullanmak üzere, Yunanistan'dan gemi satım almak - için görüşeceklerdir. Röyter ayata- FRANSA'DA: Fransa'da finansal tedbirler Paris, 17 (A.A.) — Dün sabah baş- layarak gaat 23,45 de dağılan kabine top- lartısından sonra öğrenildiğine göre, bütün devlet ödemelerinden yüzde 10, ve kiralardan yüzde onar düşürülecek; ekmek, gaz, elektrik ve kömür fiyatları da indirilecektir. 80.000 franktan fazla kazançlardan yüzde elli bir üsnomal vergi alınacak. tır. Bu süretle devlet — artırımlarının yedi milyara ve departman ve komun artırımlarının da 3 milyarı bulacağı an- Taşılmaktadır. Fransada hayat ucuzluğu için Paris, 17 (A.A,) — Kabine dün sa- bahtan gece yarısına kadar yalnız ye- mek zamanları çalışmasına ara vererek toplanmıştır. Bakanlar, yemeklerini de toplantının yapıldığı dış bakanlıkta ye- mişlerdir. Bakanlar saat 24 te Elizeye giderek yeni ekonomik kararnameleri imza e- dilmek üzere cumur başkanına sunmuş- lardır. Sanıldığına göre, alınan tedbirlerde şunlar vardır: x *“Devletin ödiyeceği aylıklarla, e- mekli paralarından, bayındırlık — işleri bedellerinden satın alıman malların tu- tarından yüzde on kesilecek ve ayrıca işyarların aylıkları da azaltılacaktır. Bundan başka kira bedelleri yüzi on indirilecek, ekmek fiyatı da kilo ba- Şına ön santimi azaltılacaktır. ALMANYA'DA: Almanyada yahudi düşmanlığı Berlin, 17 (A.A) — Havas aytarın- dan: Dün Berlinde yeniden yahudi düş manlığı yüzünden karışıklıklar olmuş « tur. Öte yandan Kurfürstendam'da no- male yakın bir durum vardı. B. Rudolf Hess'in sıhati Berlin, 17 (A.A.) — B. Hitlerin yar« dımcısı B. Rudolf Hes'in sıbati hak- kında Berlinde dolaşan kaygılı haber- ler asılsız görünmektedir. Bir kayak yarışında omuzundan in- tinmiş bulunan B Hess, şimdi Hohen- Tichen'de kür yapmaktadır. B. Hess', caki savaşçılar tarafından hazırlanan son gösterilerde hazır bu- hunmuştur. Dağınık duyuklar B. Vedat Nedim Töre şölen verildi. Roma, 17 (A.A.) — Yabancı basin genel direktörü, Türkiye basın genel direktörü B. Nedim Tör şerefine bir şö- len vermiş ve bunda dışarı işleri bakana lığının ileri gelenleri İle basın oruntakla. tı ve İstefani ajansı ile başlıca gazetele. rin direktörleri hazır bulunmuşlardır. Ceneral Kondilis, Balkan paktı sıyasasında değişiklik olmıya- cak, diyor. Belgrad, 17 (A.A) — General Kon. diliş, Belgraddan ayrılmazdan önce, Balkan paktınım çizdiği sıyasada deği şiklik olacağı hakkındaki bütün haber Terin asılsız olduğunu söylemiş ve: * — Balkanlardaki statükoyu koru mak isteriz.., demiştir. Atina şarbayı eski kralla görüşmeğe gitti Atina, 17 ÇALA.) — Atina porbayı B. Cotzias, eski kral Jorjla görüşmek &. zere Londraya hareket etmiş'ir, Kendisi, restmiğ hiçbir ödevi bulun. mamakla beraber, eski krala Yunanise tanın rejim meselesi karşısında gçerçeki durumunu, kendi görüşüne göre anlata. caktır. Moskova - San Fransisko hava yolu Moskova, 17 (A.LA.) — Kuzay deniz yolu merkez yönetgesi Moskova - San Fransisko arasında kuzay kutbu yolu İ« le duraksız bir hava servisi hazırlıkla. rında bulunuyor, Uçağın tayfaları üğ kişi olacaktır. Birinci pilot Sovyetler “birliği kahramanı Levanevskidir, Dış komiserliği, Kanada üzerinden uçuş için İngilterenin ve Amerika Üze- rİnden uçuş için ve San Fransiskoda ke raya İniş için de Amerikanın iznini im temiştir. Amerika müsbet cevap vermiş tir. İngilterenin cevabı da yakında bek- Tenmektedir. Bir petrol deposundu patlama Bal, 17 (ALA) — Bir petrol depo « sunda büyük bir yangın çıkmıştır. Yana ginin alanı, 10.000 metre murabbar kas dar tutmaktadrı. Ardı kesilmeden pat « Tamalar olmaktadır. İki yaralı vardır, Gece yarısı verilen tehlike işareti ü zerine halk, felaket yerine oğru aktn et meğe başlamıştır. Bir çok evler boşal- tılmıştır. K Belfastta karışıklıklar devam ediyor- Belfast, 17 (ALA) — Sıkı yasav ted- birleri alındığı halde, önceki hâdisele » rin olduğu York- Strectte yeni ka'rışık- lıklar çıkması tehlikesi baş göstermiş « tir. Bu karışıklıklarda öldürülen bir a- damın ölü töreni geçerken tabutun ar « kasından giden halka bir el tabanca a- tılmıştır. Halk, penocresinden silah a- tılan eve hücum etmiştir. Polis, kurağı korumak için sücl kuvvetlerden yardım İstemek zorunda kalmıstır. '