5 Temmuz 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4

SAYIFA 4 Ykonomi bahisleri: Acun ekonomisinin iki büyük derdi DR. ORHAN CONKER Son haftalardaki sıyasal hadiseler bize ekonomi alanındaki sıkıntıları bir ax unutturur gibi olmuştu. Fakat eko- momi meseleleri gene bütün hükümet- leri tasalandıracak derecede — kötüleş- — mekte devam etmektedir. Bu mesek- lerin başlıcaları şunlardır: 1 — Acun teciminin daralması, 2 — İşsizliğin devamı ve artması. ACUN TECİMİNİN DARALMASI: Uluslar arasında — mal alım . satımı her gün daha zorlaşmakta ve değerler düşmektedir. Acun tecimi 1929 da yüz kırk milyar liraya kadar yükselmişken 1033 de kırk milyara düşmüştür. Bu- gün her hüklümet yalnız kendi ekona- Misi için kotarma çareleri arzamakla uğ- raşıyor. “Uluslar arası tecim komitesi., adındaki kurum her ülkede tecimin u- Tosallaştırılmasının önüne geçmek ve Savaştan önceki tecim metotlarına dön- mek çarelerini araştırmak için durma- dan çalışmaktadır. Herkesin korktuğu gey bubran dolayısiyle azalmış olan tecimsel alış verişlere karşı konulan ve günden güne arttırılan — kayıdların #cunu eski zamandaki ilkel alış veriş veullerine döndürmesidir. Lüzumlu olan şeyleri ucuzca dışarı dan alacağına, her ne pahasına olursa olsun, kendi ülkesi içinde yapmağa kalkışan birçok devletler, dışarıya ka- pılarını kapamakta ve böylece genel o- lan bir dertten kurtulacaklarını — san- maktadırlar. Halbuki, bu derdin tok ilâcı, şimdiki halde, uluslar arasındaki — tecime aşılmaz birer engel olan güm- — gük duvarlarının yıkılmasıdır. İŞSİZLİĞİN DEVAMI VE #RTMASI: Acun krizinin belli başlı ölçösü o- Tan işsizler sayısı 1931 denberi beş mil- yon daha artarak otuz beş milyona çık- mıştir. Almanya'da, İngiltere'de, Belçika'- ve Amerika birleşik — devletlerinde işsizliği azaltmak — için başvurulmadık gare kalmamıştır. Bunlardan bilhassa Almanyanın yerittiği usuller çok in- celenmeğe değer. Hitler hükümeti 31. — İkinci kâmun 1933 de iktidarı ele alınca programının başlıca noktası olan işsir- liği ortadan kaldırmak için ciddiğ ted- birler aldı. Genel savaşta türlü nlanlar- da erkeklerin yerlerini doldurmuş olan kadınların çoğu savaş bittikten sonra da çalışmağa devam etmişlerdir. Savaş sonrası acununu sıkan — işsizliğin se- beblerinden biri de bu idi. Hitler ev- Tenecek her alman çiftine, kadının işi- ni bırakması şartiyle, 1.000 marklık bir - eşya kredisi açtırdı. Bu suretle şimdi- ye kadar 300.000 işsize iş vermek kabil . Diğer taraftan işsizler iş ta- halinde birleştirilerek disiplin- B bir hayat geçirmeleri sağlanmıştır. Bunlara az hir ücretle bataklıkları ku- rutmak, Nebir akağdarımnı — düzeltmek KİĞİ bayındırlık içleri gördürülmeğe başlandı. Son iki yıl içinde Almanyanın Öönemli merkerleri arasında yapılmaza Başlanan betonarme otostratlar da ge- miş ölçüde işçi kullanılmak için düşü- nülmüş çarelerdendir. Amerikada Ruzvelt dört milyar do- larlık bir bayındırlık programı yapa- rTak işsirliği azaltmağa çalışmıştır. Belçika'da da hükümet işsizlere iğ — bulmak gayesi ile bir milyar franklık — bir plân yapmıştır. Fakat bütün bu çalışmalara rağmen — Aşsizlik bir türlü yenilememiş, tamter- Bİ artmıştır. Bir işsizin ortalama ola- — gak üç kişiye baktığı da göz önüne ge- — tirilirse bugün acundaki 35 milyon iş- — gizin 140 milyonluk bir yığın meydana ,ınucıuuııyauıqıınnumım- (yon insan bugün ya hükümetlerin ve — yahut da özel kurumların yardımı ile / geçinmektedir. Rakam insanı korkuta- '(€ak kadar büyüktür ve bugünlük bu iş- /— gizler yığımımı yaşatmakta olan yar- — Gemların ne vakta kadar sürüp gidebi- Wceği de herhalde kaygı ile karşılan- mast gereken bir iştir. Bugün ne yazık ki her ülke kendi durumunu diğerlerinkinden , T NLN ULUS . ' Yabaııcı gazetelerde okuduklarımız CA B. Franklen Ruzveltin yeni projeleri Geçen ayın başında, Amerika'daki yüce hakyerinin bir karariyle, ulusal kalkın - ma ofisi için yapılan hanunların hükümden düştüğünü tc' >raf haberi olarak yazmış ve Maten gazetesinden türkçeye çevirdiğimiz bir yazı ile de Cumur Başkanı B. Ruz - velt'in bu yüzden karşılaştığı güçlükleri ve uğradığı hücumları anlalmıştık. Aradan bir ay kadar bir zaman geçtikten sonra B. Ruzvelt, sanki yüce — hakyeri böyle bir karar vermemiş gibi, değişiklik plânları yapmağa devam etmekte, fakat bir ta - raftan da kongredeki sol partilerine daha çok yaklaşmak isteğinde görünmektedir. İngiliz, amerikan * ve alman gazetelerinden alarak aşağıya koyduğumuz yazılar, Amerika'da büyük değiş klikler yapacak olan bu programların neler olduğunu gös - termektedir. B. Ruzvelt yeniden “dizginleri,, ele alıyor 27 mayısta, Amerikadaki yüce hak- yeri, Şehter meselesi hakkında karar- lar verirkemr N. R. A, nın kurağını baş- tan aşağı yıkmıştı. Fakat B. Ruzvelt, kongrenin azatından hermen hem x. bir ay önce, hiç beklenmiyen bir tavur tâ- kınmıştır. Cumur başkanı, yüce hakye- rinin verdiği hüküm bu yıl için göz önünde tutulan sosyal kalkınma tedbir- lerini hiç de tehlikeye koymamış gibi, kongre üzerinde açıktan açığa baskı yapmakta, sendikalizmle endüstriel - sığları bağdayacak olan Vagner kanü- nuna bütün kuvvetile yardım etmekte- dir. B. Ruzvelt, kendi varlıklarının lü- zumlu olduklarını ispat edemeden ka- muğ hizmetlerini ellerinde tutan büyük özel kumpanyalara karşı inadla karşı durmakta, sosyal sigorta kanununu ko- rumaktadır. Patlak vermek üzere olan bir endüstricl harb tehlikesi karşısında, Amerikanın en anarşik endüstriletin- de baysalirk kurmak için atılganca ça- lışmalar yapmaktadır. Kanunların hü- kümden düşürülmesi, kömür mağden- lerinde, 450.000 mağden işçisini içine alabilecek bir grev tehlikesi doğurmuş- tu. Bu felaket, B. Ruzveltin işe karış- masiyle ortadan kaldırılabildi ve cu- mur başkanının “mağdenlerde — barış,, projefl Guffey kanuniyle anlatılmış ol du. Bu kanun, ulusal bir kontrol komis- yonufun kurulmasını göz önünde tut- makta ve hükümete, üretimden — dışarı tutmak için, kömür havzaları satın al- mak iznini vermektedir. Yüce hakyeri- nin kararına güvenen özel asığlar, dev- letlerin ayrıtlarımı merkeziğ hükümete karşı korumak istiyeceklerdir. Pensil- vanya'dan Kolorado'ya kadar olan kö- mür mağdenleri, bir o kadar harb ala- nr demektir. Eğer Vaşington bu işi ya- tıştırabilirse büyük bir utku kazanmış olacaktır. Kongrede gerçekten bir parti şefli- ği veya ayrışık grup yoktur. Onun için böyle ağır bir zamanda, gidilecek yönü ancak B. Ruzvelt gösterebilir. New Statemen and Nâtion - Londra | Amerikada “zenginliklerin da- gıtılmasına,, doğru B. Ruzvelt köngreye yazdığı ve az çok şaşkınlık uyandıran bir mektubta yeni vergiler konulmasını önergemek- tedir. Bu da, Nev Dil ile, yapılacağına uzun zamandanberi söz verilen, zen- ginliklerin yeniden paylaşılması — ese- ryinde ilk tedbir olarak görünmektedir. Parlamento üyeleri böyle bir plânı hiç beklemedikleri için, kongrede bu- nun uyandırdığı etkiler — oldukça ke- rışıktır. Demokratlarla sol - partileri plânı onamakta, cumuriyetçilerle kon- servatörler ise buna karşı olduklarını söylemektedirler, Cumur başkanının projesi, şahısla- rın veya sosyetelerin olsun, ufak ge- lirlere dokunmaktadır. Bu gibi gelir- ler, şimdiki vergilerin bir kısmından kurtulacaklardır bile, Fakat, yıllık ge- irleri bir milyondan fazla olan bir- kaç bin şahıs veya sösyeteye, yeni ka- nun epi ağır gelecektir. 1934 de, yalnız 46 kişi bir milyon dolardan fazla kazanmıştır. Bunlar, 81.558981 — dolar gelir — üzerinden 25,848.076 dolar vergi vermişlerdir. 1929 daki ekonomik kargaşalıklardan sonra büsbütün ayrı görüyor ki, bu çok ha- talıdır. Arsıulusal tecimi daraltan en- gelleri ortadan kaldırmak için bütün uluslar arasında içten âr çalışma bir- Hiğirnden hgşh çare olamaz. : KÖ Si3 kişi 1 milyon dolarlık kazanc yap- taklarını bildirmişlet — ve 1.212.098.748 dolar üzerinden 191,054.006 dolar vergi vermişlerdi. E. Ruzvelt'in bu programına göre, miraslarla veritler üzerine çok yüksek vergiler konulacaktır; çok büyük özel gelirler, bir takım vergilerlele azaltıla- caktır; sosyetelerden, esikiden — yuvar- lak hesab olarak yüzde 13.3/4 vergi &- hmırken şimdi yüzde 10.3/4 den 16.3/4 Tetirken şimdi yüsde 10.3/4 den 16.3/4 € kadar vergi almacaktır. Böylece Nev Dil radikal değişiklik. lere doğru yeni bir adım daha atmış o- Tuyor. Yeni kanunun, — konservatörleri cumuriyetçilerle bir koalisyon yapma- ğa sevkederek bunlarla, Nev Dil'den yana olan demokratların arasını daha çok açacağı şimdiden kestirilebilir. Nüyork Herald Milyarderlerin sonu Mfiraslar üzerinden alınacak ye- ni vergiler bakkında Berliner Ta - geblat gazetesine 25 tarihiyle Lon- dradan bildiriliyor: Ruzveltin hazırlamakta olduğu mi- ön: celeri amerikan ekonomisinin hakikiğ bir sembolü olan Birleşik Amerika hü- kümetlerindeki milyarlık sona erecektir. Ruzveltin güddü nın - bütün gayelerini gösteren bu ba- beri, “Deyli Telgraf,, gazetösi yönetim Gazete aynı kaynaklardan, miras vergisinin — 50,000 dolardan başlamakta olduğunu ve mi- ras tutarı yükseldikçe verginin de kat rTast vergi programı gerçeklesince, servetler de vergi sıyasası çevenlerinden almıştır. kat çoğaldığını, kesin ve son sınınrın on milyon dolarda durduğunu da haber almıştır. Bu sıyasanın dostları ve hele bun- ların azasında bulunan — senatör Borah bu vergi sisteminin bir alanç demek ol duğunu kesin surette reddetmektedir- ler, Borah, bu hareketin, Birleşik Ame. rika»hükümetlerindeki servetin payla: gılması değil, hükümet — programının herkese yüklediği yükün — dağıtılması ı demek olduğunu söylüyor. Zenginlerin artık emileceği sözleri de doğru değil- dir. Bütün bir kış yoğaltım vergisi yoksulları sömürmüştür. Borah'ın bu sözleri Ruzveltin vergi programiyle güdmek istediği gayenin - sebeblerini göstermektedir. Deyli telgraf gazetesi, Ruzveltin, Huey Long gibi radikallerin kışkırtmaları sonucunda — güçlükkerle karşılaştığını yazıyor. Radikaller, Ruz- veltin, yığına karşı içtem davranmadı- ğını, hakikiğ bir demokrat gibi düşün- mediğini, yani iş yapmaya karşı tavür. takındığını söyliyorlar. Ruzvelt yöne- timinin yeniden kalkınma işi için har- cadığı çok büyük tutardaki paranın, hiç bir zaman, ingilizlerin veya başka Av- rupa hükümetlerinin yaptıkları gibi e saslı bir vergi reformu yapılmadan toplanamıyacağının da — kaydedilmesi Tâzımdır. Amerikada sosyal sizortalar Parlamentoca onaylanan ve sosyal sigortaları örgütleyen kanunda, aşağı- daki hükümler bulunmaktadır: YAŞLILARA AYLIK — 65 yaşını bulan ve yoksul olan kimseler, bu ka- nunu kabul edecek devletlerin toprak- larında, ayda 15 doları bulacak olan bir aylk almağa hak kazanacaklardır. Bu para, federal hükümetin yardımı ile, devlet tarafından ödenecektir. — YAŞLILIK SİGORTASI — 1942 den başlıyarak, 65 yaşını bulan bütün işçiler, çalıştıkları yıllar içinde gelir- leri üzerinden verdikleri vergiye göre, 52.50 dolarla 85 dolar arasında değişen bir aylık alacaklardır. Bu aylıkların ve- tilmesi için lüzumlu olan para, patron- larla işçilerin gelirleri üzerinden ver. dikleri vergiye yüzde 1 ilavesiyle elde edilecektir. Bu ilave 1949 da yüzde 3 ü bulacak ve o yıldan sonra — patronlar- dan, ilk 3000 dolar üzerinden alımacak- tır. İŞSİZLERE'YARDIM — 10 veya daha çok işçi kullanan her kurumun verdiği vergi 1936 da yüzde 1, 1937 de yüzde 2 ve 1938 den sonra da yüzde 3 nisbetinde arttırılacaktır. Bu paralar federal hükümete, İşsizlere yaprlacak yardımın saypalarını karşılamak imkâ- nını verecektir. ÇOCUKLARA YARDIM — Fede- râal hükümetten istekte bulunan her devlet, çocuklara yaprlan yardımın üç- te birini bulan paralar alabilecektir. ANNELERE YARDIM — PFederal hükümet devletlere, annelerle yeni doğ- muş çocuklara yardım için verdikleri paraların yarısını geri verecektir. KAMUSAL SIHAT — Federal hü- kümet bu iş için ayrıca para verecektir. SOSYAL GÜVENLİK BÜROSU — 3 Üyesi olan federal bir büro, bu programın yeritilmesini kontrol — edes cektir. Nüyork Hereld Huey Long B. Ruzvelt'in peşinden gidiyor Geçenlerde Maten gazetesinden çevirdiğimiz bir yazıda sena üyesi Huey Long'un B. Ruzvelt'in çalış- malarına nasıl karşı durduğunu an- Tatmıştık. Bu adam tavrımı birdenbi- re değiştirerek şimdi B, Rurveltin “zengialiğin paylaşılması,, projesini rutmeğa başlamıştır. Zaten bi pros it, gene kendisinden bahsettiğimiz sena üyesi La Folet'le başka sıyasa adamlarını çok hoşmud etmektedir. Sena üyesi Huey Long, fransız dev- rimiden kalma kâğıdlar arasında işine yarıyan bir metin bülarak, B, Ruzvelt bu işi şimdiki toplantı devresinde yap- Mayt arzu etsin veya etmesin, zengin- liklerin hemen paylaşılmasını elde et- mek için bir savaşa girişmiştir. Huey Long, kendisine partizanlar da bul- muş, bunlar projenin — kongreden çıkması için gerekirse bütün yaz süre- since azat yapmamaya hazır oldukla - rını söylemişlerdir. Long, senada verdiği bir söylevde, B. Ruzveltin, zengiliklerin paylaşılma- $r işinde sonuna kadar dayanacağından şüphe ettiğini söylemiş, ve fakat Bay Ruzvelt sola doğru gittikçe, kendisinin de Cumur Başkanının peşisıra gidece- ğini ilave etmiştir. Öte taraftan da Huey Long Cumur Başkanma 2000 kelimelik bir mektub yazarak, zenginliğin paylaşılması için kendisine yardım etmeği önergemiştir. Sena üyesi, Cumur Başkanı progra- manı çabuk yeritmek isterse, kanumun bir haftada kongreden çıkabileceğini. kanun çıktıktan sonra da — kendisinin sıyasa hayatından çekileceğini — söyle- mektedir. Bu sözler, B. Ruzvcitin iş başına gelişinden beri sena üyesinin hükümet- ten yana söylediği ilk sözlerdir. Nüyork Herald 5 TEMMUZ 1935 CUMA |. Spor Buakşamki göreşler Bu akşam Halkevinde Anka - ra bölgesi Güreş karşılaşmaları ya- pılacaktır. Bu karşılaşmalara An- kara Gücünden 15, Demirspordan 17, Altınordudan 2, Gençler Bir - liğinden 3 güreşçi girecektir. Mu- hafız Gücü askerlik durumları do- layısile karşılaşmalara giremiye - cektir. Ankara Gücü bu karşılaş - malar için 6 aydır. çalışmakta 'ır. 56 kiloya: Demirspordan Şe - fik, Esat, Mahmut, Veli gibi iyl güreşçiler vardır. Mahmut geçen senenin Türkiye ikincisidir. Bu ki- loyu Demirsporun kazanması ke - sin gibidir. 61 kilo: Bu kiloda Ankara güç- lü Habib'in birinci geleceği umul- maktadır. 66 kiloda en çetin karşılaşma olacaktır. Bu kiloda Ankara Güç- Külerden geçen vıl Türkive ikincisi olan Demirsporlu Hakkı Şinasi kolaylıkla birinciliği —alamıya - caktır. 72 kilo: Eski ve bilgili güreşçi Demirsporlu Raif, Ankara Güçlü Faruk. Muharrem arasında pay - laşılabilir. Faruk'un kazanacağı umulmaktadır. 79 kilo; İi yıldır Türkiye yarı ağır birincisi olan Demirsporlu Hüsnü bu kiloya inmistir. Birincl olması kesindir. Yarı ağır, Ankara Güclülerin birinci olması umulmaktadır. Ağır, Necmi ve Namık ikisi de cok calısmıs olduklarından bu kar- şılasma çok zorlu olacaktır. Ankara Güresi günden güne hızla ilerlemektedir. Türkive hi - rincilik karsılaamalarında bölce yi daha iyi oruntayabilmek icin sosveteler ve CGüres kurumu cok canlı calısıvorlar. Değerli gürescilerimize başa. yılar dileriz. Atletizm antrenörü 6 temmuz cumartesi ve 7 tem- muz pazar günleri saat 16 da Gazi Terbiye Enstitüsü spor alanında yapılacak Mımntaka 1935 atletizm birincilikleri programı aşağıya ya- zılmıştır. Saha serbesttir, herkes gelip görebilir. 6 temmuz cumartesi saat 16 da 400 Metre manialı koşu 200 ,, seçme Sırıkla yüksek atlama 800 metre koşu Gülle atma 200 metre final koşu Üc adım atlama ? temmuz pazar günü saat 16 da 110 metre maninlı koşu 400 — ,, seçme 100 » seçme 1500 » kosu Teke adım atlama Cirid atma 100 metre final ann » final jTANAN » koşu YVülsek atlama Disk atma 4100 metre bavrak Ankara bisikletçileri Bur- sadaki yarışlari ka - zandilar Bursa, 4 (A.A.) — Büyük tu - ra çıkan Ankara bisikletçileri dün Atatürk stadında kalabalık bir se- yirci önünde Bursa yarışlarını ya; tılıt Birinci, ikinci ve üçüncülüğü Ankaradan BB. Orhan, Galip ve Eyyüb dördüncülüğü de Bursa' - — dan B. Bekir aldı Fethive bisikletçilerinden üç genç de dün Yalova üzerinden Bursa'ya gelmislerdir.