11 Eylül 1938 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

TÜRKDİLİ I1 EYLÜL PAZAR 1938 Atatürk,Hariciye Vekilini Ve B. Süat Davazı Kabul Ettiler. Doktor Aras Cenevreye Hareket Etti, Uluslar İstanbul, IO çA.A.) — Ha- Ticiye — Vekili B. Tevfik üştü Aras, dün akşam cilhvııyı hareketinden ev vel Dolmabahçe sarayına #iderek Reisicumhur Atatürk tarafından kabul buyurul Muşlardır. İstanbul, 10 (AA) İslcumhur Atatürk, Paris Yük Elçimizi kabul buyur- Buşlardır B. Süat Davaz, dün sabah Mahalli memuriyetine hare t etmiştir. Cenevre, 10 (A.A.) lletler Cemiyeti konseyi dün toplanmıştır. KoııLuy Atatürke lıılı_ıııı arzetm:k üzere bir heyet gelccek, Ankara, I0 (A A.) — Ha fay miliet meclisi azasından bir heyet Atatörke Hataylı- ti0 minnet ve tazimlerini | “Mizetmek ve Türkiye Büyük Millet — Meclisine Hatayın Minnet ve selâmlarını bildir Mek üzere Cumhuriyet bay Tamımızda Ankaraya gele- Sektir Tekirdağda Kuraklık. Tekirdağ, 10 ( A A, ) - aydanberi Tekirdağında Yeğmur yağmamıştır. Sıcak he ve kuraklık devıınılı Son İki / Ay Içinde adanlşpanyayaSO İtaly | | | gtevler üzerine Marsilya dok siyasi meselelerin müzakere - | sine salı günü başlanacaktır. | Atina, I0 (AA) — Hari ı ciye müsteşarı Mavrudis, Yunanistanı Milletler Cemi yeti toplantısında temsil et mek üzere cenevreye hare ket etmiştir. Bükreş, 10 (A.A.) — Ha riciye Nazırı Komnen ve Romanya heyeti Cenevreye gitmiştir. Cenevre, 10 (Radyo) — | Uluslar sosyetesi asamblesi | yarın toplanacaktır. Amerika hariciye nazareti genel sekreteri çektiği — bir | Marsilya Lima- 'lıtıılılını nidmet v ta- | t Askeri İdare | Altına Konuldu Marsilya, I0 ( AA ) Mütemadiyen devam eden larının askeri idare - altına konulması hükümetçe karar- Taşmış ve bu husustaki ka rarname dün resmi gazetede neşrolunmuştur. Bunun üzerine, bu sabah — ciheti Marsilya doklarına ve ant repolarına flilen vaziyelt et miştir. Çalışmağa çağrılan beş yüz amele, derhal emre lcabet etmiştir. Bundan baş ka doklar idaresi, iş istiyen altı yöz ameleyi de işe al mıştır. İşler muntazam gö rölmektedir. Dok ameleleri sendikası millt federasyon nezdinde bulımıııııhıı askeriye Bin Gönüllü Gönderildi. İîılyı İspanya harbi. başladığındanberi Gonaral - Fren- kıyı 180 milyon Inıılız İlrası da yardımda bulundu. Barselon, 10 (AA )— Müdafaa nazareti ıobll' Yor: l.E"ıllu gün düşman fev- lüde vesaitle Sidals da l. daki Cumhuriyetçi mevzi- he — taarruz etmişse de Hhııı ardında — dört defa :liüıınlmu,ıüı Düşmanın taburu imha edilmiştir. düşman Korberanın Tmalı llnde İki mevzi işgal e muvaffak olmuştur. 'ark cephesinde Eltaro akasında, düşman keze Onu ele geçirmiştir D'!ll Herald, gazetesi- Relyasi muhabiri bildiriyor: billl! harbia başlangıcın- kadar İtalyan hükümetinin İıpınyıyı yardımı —(7 mil: yar liret, (180 milyon İngi: ; liz İirası) bulmuştur | İtimad edilebilir bir men badan alınan bu rakamlar ev. velce yapılan tahminleri te yid etmektedir Bunun 45 milyar İireti 1936 da, 9 milyarı 1937 de, 35 miları da bu senenin ilkk altı ayında sarfedilmiştir. Alınan malümata göre, son haziran ve ağuslos ay ları zarfında İsponyaya 30 bit gönüllü gönderilmiştir. İspanyadaki bütün İtalyan gönüllülerinin sayısı bugün 70 bin, Almanlarınki de 8 GÜNDELIK SİYA.SAL GAZETE Çek - Südet Müzakere - telgrafta, Amerika hüküme- tinin Bern sefirini — müşahit sıfatile asamblede bulundu racağını bildirmiştir. Bu ha ber,tiyasi mehafilde mühim akisler uyandırmıştır. Asamblede hazır buluna cak olan devletler delegas yonları, bu gün buraya mu vasalat etmişlerdir. “Alâkadar mehafilde söy: lendiğine göre, İngiltere hü- kümeti; Skandinavya dev- letlerinin tekliflerini nazarı | dikkate alarak Uluslar - 408- yetesi eses nizamnamesinin | 16 ncı maddesinin tab edi hp edilmemesi keyfiyetinin müzakerenin konmasını isti- yecektir Cenevre, 10 (Radyo) ne tekrar müşahid bulun durmağa karar vermesi alâ kadar mehafili memnun bi- rakmışlır. Bu, Amrikanın | Avrupa — işlerile — yakından meşgul olamak — istediğini göster rqekledlr. | Çek Hükümeti ile Südetler Arasında Müzakerelere Tekrar Başlandı. ON ÜÇÜNCÜ YIL SAYI: 3982 leri Tekrar Başladı. SosyetesindeMüzakerelereSaliGünüBaşlanıyor.! Haynlayn, Hitlerle Yaptığı Görüşmelerden | şerefine Amerikanın senelerden sonra | £ i Uluslar sosyetesi asamblesi- | "**Mİ yapmıştır Sonra Prağa Döndü. Südetler Moravska - travaHaâdiselerinin TasfiyeEdilmesini İstiyorlar. Prağ, IO(AA) — Çek hükümeti ile Südetler ara- sında müzakerelere tekrar başlanmıştır. Cenevre, 10(A A.)— İngiliz, Fransız, Polonya ve Macar hariciye nezırları — vaziyetin mezaketi dolayisile Cepevre- ye hareketlerini tehir etmiş- lerdir. Nuremberg, 10 (A A.) Hitlerin muavini Hes, Fari- nacinin riyaseti altında Nü remberg kongresine iştirak etmekte olan İtalya heyeti büyük bir kabul Bu günirad etmiş olduğu | bir nutukta Alman matbuat şefi Ditrih, ecnebi gazetele rin yalancı havadislerinden | bahsetmiştir. Mumaileyh, bu haberlerin balis oldukları fena netice leri tebarüz ettirmiştir. Ha- tik demokrat hükümetlerin ve gazetecilerin Alman ve İtalyan tekliflerini iyi karpı- lamamış olduklarından dola- yı şikâyet etmiştir. “Beynel- milel ahlâk monopolüne sa- hip olduklarını iddin eden demokrasilerde bizim sulha davet eden, tulbu arar bo- rumuzun acaba tesiri ne ol- muştur?, Sözüne devam eden B Ditrih, anşlasun ne bir mü- dahale, ne de Almanya ta- rafından yapılmış ifratkkra- ne bir hareket teşkil etme- mekte olduğunu söylemiştir B. Ditrih sözüne devam. la demiştir ki: — Almanyanın doymak bilmiyen pan:germanizm ih- tirasları yoktur., Belgrat, 10 (A.A ) — Sa- Südetler Meselesinden Sonra Macaristan, Alsas - Loren Ve Ro- manya Meseleleri mi Çıkacak ?.. | Bir Fransız Gazetesi, Almanyanın üzerinde İsrar Ettiği Şeyin Bütün Avrupanın Mukadde- ' ratı İle Alâkadar Olduğunu Yazıyor. Paris, 10 (A.A ) - gazeteleri, dün Çekoslovak- yada geçen hâüdiseler ve ya- pılan müzakerelerle meşgul olmaktadır. Epok göyle yazıyor: *Nasıl Çekoslovakya me selesi Avusturyanın Işgalinin ertesi günü ortaya çıktıysa, bldıl miatıkasının İşgalinin erlııi günü de Macar meselesi nimarka meselesi, Koman ya ınıeleıı ve Alsas - Loren meselesi ortaya çıkacaktır. Bütün Franszların bildiği işte budur. Mürettep hiçbir hâdise, hiçbir şiddet hareke- ti Fransızlara soğukkanlılık- larını kaybettirmiyeceği gi- bi, kararlarından da döndür miyecektir. Fransızlar hâlâ bu saatte bir harbin önüce geçmek için imkânsıza bile | | tevessü'e hazır bulunuyorlar. Fakat onlar harbe mecbur edilirlerse — vazifelerini son haddine kadar — yapmakta tereddüt etmiyeceklerdir. ,, Figaro diyor ki: *Südet meselesinin Südet Almanlariyle Prağ hüküme- ti arasında bit mesele - ol- maktan çıkarak Almanya lle Çekoslovakya arasında bir mesele haline girdiği safha. ya gelmiş bulunuyoruz. Çe- Paris | pa müvazenesinde alâkadar | olan devletler de bulunmak- tadır. İşte Runslmanın faali- yeli, bu svretle tavazzuhu- na müncer olmuştur. Bir takım hâdiseler bu va ziyeti karartamaz. Almanya böyle bir çıkmaza girmiştir. Almanyanın bundan çıkmak ta istical mi edeceği, yoken orada dahamı gecikeceği belli değildir. Malüm ya enternas- yonal siyasette de sinir im- tihanı vardır Diğer taraftan, olan ol- muştur. Filhakika totaliter devletlere karşı anlıyabile cekleri yegiâne İlsan kulla- mılmamak suretiyle bu dev- Kamutay Me- letler, cesaretlendiriliyorlar Şimdi şöyle bir hadde gel- | miş bulunuyoruz ki, ister la. temez demekratik devletler ya harekete geçeceklerdir, yahut da yeni bir şiddet darbesi karşısında teslim ola- caklardır., Popüler de şöyle diyor: *Fransa ve İngiltere iman- la şunu söylemelidirler - kı, bugün bahls mevzuu olan şey ne Südet Almanlarının vaziyeti hattâ ne de Çekos- lovakyanın mukadderatıdır. Bahis mevzuu olan şey, bü tün Avrupanın mukaddera- tıdır. Bunda İngiltere ve Fransa da dahil bulunuyor., Bu Yılki murlarılçin Teş-Fındık Mahsulü kilât Kanunu Ankara, 10 — Büyük Mil. let Meclisi memurları - için yeni bir teşkilât kanunu tek Hf hazırlanmıştır. Bu memurların derece ve adetleri yeni projeye “göre tayin ve tesbit olunmaktadır Badema hariçten Büyük Millet Meclisinde bir memu riyete talip olanların me- murin kanunundak! — evsafı diden anlaşılmaktadır. ——— —a aa İstanbul, 10 (Hususi) — Bu sene fındık mahsulü ol- dukça iyi ve mebzuldür. Bu: Bun neticesi olarak muhtelif memleketlere fındık ihraca tımız da iyi bir safhaya gir miş bulurimaktadır. Alman - ya ve Amerikaya bu sene fazla miktarda fındık ihraç etmek mümkün olacağı şim- ka bu yeni projedeki — şart. ları da sahip olmaları icap edecekt Os- muprava gazetesi “Harici als yasete bir nezar,, başlığı al- tında yazmış olduğu maka - lede, bilhassa bütün nazar- ların Nüremberge mütevec- €ih bulunduğunu ve orada bu ayın 12 sinde son dere- cede mühim kararlar liltihaz edileceğini yazmaktadır. Prağ, IO (AA( — Dün akşam neşredilen resmi teb- liğde deniyor ki: Südet delegeleri Başvekil Hodza ile yaptıkları mülk. kat esnasında, Moravıka Os. terava hâdiseleri hükümet ta- rafından tasfiye edilmedikço hükümetle müzakerelere de- vam edemiyeceklerini bildir- mişlerdir Başvekli, mezküâr iki me- busa verdiği cevapta, alâka. dar nazırların bu hâdiseler hakkında ciddi tahkikat ya- pılması, mesul makamatın tecziye edilmesi için icap eden tedbirlerin alınmış el- duğunu tebliğ etmiştir. Sudet Almanları partisinin delegeleri tahkikatın seyrin- den haberdar edilecektir. Parti mümeilleri, başve- kille yaptıkları mülâkatın neticesini partiye bildirecek- lerini söylemiştir. İyi malümat alan meha- fillerin kanaatine göre, hü- kümet, — Moravıka-Ostrava hâdisesini tesfiye Için büyük bir sürat gösterdiğinden Hayn- layncilerle müzakereler he- men tekrar — başlıyabilecek- tir. İngiliz müşahidi Prat, Ost- ravaya gelmiştir. Polis müdüriyeti, neşret- tiği bir tebliğde, içtima et. mek İstiyen bir Südet Alman- İarı grubunu dağıttığını, çün - kü muhalıf siyasi kanaatte bulunan diğer halkın asayi- H ihlâl edebileceklerinden çekindiğini — bildirmektedir. Nuremberg, 10 (A A.) — Havans ajansının öğrendiği: ne göre Hayolaya, Hitlerle yaptığı uzun bir mülükattan sonra Prağa hareket etmiş- tir Haynlaydın öbür gün tek- rar Nuüremberge — gelmesi muhtemeldir. Fakat D.N B ajansı, Prağ mahreciyle neşrettiği bir ha- berde Südet partisi mebus Kundun Hitlere Prağ hükü- metinin son tekliflerini bil- drmek üzere Nuremberge gittiği habertni tekzip et: mektedir. Mezkür parti, Hayalaynın Nürembergden ayrılarak Pra - ga hareket ettiği haberini de tekzip etmektedir. Landra, İ0 (AA ) — (Sonu Dördüncü