6 Kasım 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2
SAYFA: 2 Tarihi Tetkikler: V Ayvalık Yazan: “Öğretmen, Benl Ayvalık ve Cwarı Hakkında Ta rihl Telkikler Yapmağa Teşvik Eden EKREM — ÇAVULDURA (Hocabeyde — Odesada) mukim Rum tüccarından bi- rinin yazıcılık hizmetinde bulunan — (Batnoz), — adalı (Monoel Aksanto) İstanbul, Viyana ve Cezair sebaya azimet ve oralarda bir ta: kım tanıdıkları ile mülâkat edip malümat aldıktan son- ra (1813) senel milâdiyesi- nin teşrinsanisinde Hocabe: ye avdet eylediği zaman, Rumların ileri gelenlerinden ve silâh kullanır kaptanla- rından mürekkep bir (Eteri- yan - Cemiyet) teşkil olunsa Yunanlıların kesbi htiklâl etmeleri kabil ola- cağını düşünmekte idi. Bir gün, yarânından (Nar- deli Nikola İskofo) ve Yan- yalı — (Atanas Çakalof) ile musahabet ederlerken Tür kistanda, Türkiyede — ve alelhusus Arnavutluk ve Mo rada ve Cezair Bahrisefitte- ki dindaşlarının çektikleri eza ve cefadan!!?.. Bahso- handu, (Aksantu) Cezmir Sebaya gittiğini, (Eteriyan) teşkili hakkında olan efkârını ve Devleti Âliyenin ahvali siya- siye ve asskeriyesi pek bo- zuk olduğunu, hu'âsa Av rupalıların dahi arzukeş bu- lunduklarını bildirir. (Çaka- 10f) ile (İsokfoyu) ikna et- mekle üçü birlikte ilk evvel (1814) tarihi milâdiyesinde bir (Eteriyan)teşkil ve yemin lerini, işaretlerini tertip ve ni- zamnamei dahiliyesini tanzim etmişlerdir. Bunlar cemiyet. lerinin relsi olmak üzere dahi görünmez ve kim olduğu bilinmez. mevhum büyük bir zattan bahs ve- bu zatın büyük bir kuvvyet sahibi olduğunu — bildiriyor- lardı. (1814) Senel milâdi yesi eylülünde Çaknalof ile İskofo Moskovaya azimet ve orada (Eteriyanın) ka- vadi esasiyesini — kuvvet- lendirerek işlerinin teferrü atını ikmal ve(Cemiyeti İhya) diye tevsim etmişlerdi. » Bu cemiyetin maksadı; payitahtı İstanbul?.. Olmak üzere İstanbul Rum - Patri- ğine tâbi bilcümle Rumlar- dan mürekkep bir devlet tesisi, yanl şark impara torluğunu teşkil etmiş Yoksa ezmenei — maziyede — olan Atina ve İsparta devletleri- Di eylemek değilmiş... Salih Münir Pa- şanın makaleleri Fileyki Eteriyan - Muh- ban Cemiyeti) nin Yunan- hların en hücra köşelerine kadar intişar etmiş olduğu- nu, teşebbüs ve tahrikatı hiç şüphesiz Ayvalık muhitine leral tesir etmişti. 1819 Tarihinde meşhur (İpailandi) (1 ) — (Filyaki Eteriyan) namına olarak Ayvalıkta (Hacı Atanas Velit (1) Rus İmparatoru Alek- sandrın ikinel yaveri, eakl Eflâk Voyvodası (Fenarlı) İpsilandi. Çar kendine bu zalı yaver yapınca Rum- lar pek heyecanla Tarihi.. Kemal Özer Armağan . Hacı Yorgi) ye pek mübim bir mektup göndermişti. Bu mektupta —Ayvalıkta cemi- yetin en yüksek ailelerden en aşağı halk tabakalarına kadar(Hürriyet) fikrinin in- tişar eylemiş — bulunduğu MtİĞRI Olünuyordu İhtilâlin Başlangıcı (1820) (1820) Senesi mayıs ayı nin ilk günlerinde Yunan donanmasının küçük bir fi Ayvalık — İlmanının önünde zubur eyledi. Türk donanması Yunan gemilerinin hücumlarını mene muktedir olamadı!! Yunan gemilerinin | Ayvalığın cenubundaki ci | var sahillerde asker nakleden: toplarla mücehhez iki Türk | nakliyat gemisine — hücum | etmeleri ve buna mümasil salr vukuat Osmanlı hükü metini fena halde sarsmıştı. | Bunun üzerine — sevahilin | muhafaza ve müdafaasını temin için icap eden tedabire | tevessül edilmesi hususunda i Bursa, Aydın valilerine şid detli emir verilmiştir. Bursa valisi Bursaya mülhak bulu- nan Ayvalığa derhal şüphe- atfetmişti. a (AÂyazmand— Altınova) ahalisi bu isyan hareketine karşı — nefret - lerini bir kat daha izhar etmişlerdi. Hükümet Ayva lıkta zuhur edecek bir is yanı — bastırmağa — kifayet edecek asker kuvvetlerinin Bursadan vesair taraflardan Ayvalığa sevkini emretmiş- u. Bu kuvvetlerin piştarları olan (700) süvari nefer ma- yısın — ortalarında — şehirin önünde göründüler. Müfreze zabiti Ayvalığın Rum aha Hsinin silâhlarının — teslimini istemiş ve külliyetli miktar- da silâh toplamıştı. Aynızamanda; ricinde Türk donanmasının kuvvetli bir - filosu görün müştü. Diğer taraftan mem- leketin ileri gelen Rum aha- lisinden bir kısım eşhas Ber- | gamaya giderek vaziyetleri- ni islâha çalışmışlardı. Bu zaman zarfında Yunan do nanmasından bir kısım, ci- var sahillerde nümayişi bah riyeye başlamışlar ve Türk takviye kıtaatı da Ayvalığa girerek memleketin civar te- peleriyle sahillerini Işgal ey- lemişlerdi. | (1820) Senesi haziranının | ikinci günü alessabah üç bin kadar Yeniçeri Ayvalık şehirine duhul ile memleke- tin sahildeki mühim mevki 1 lerini işgal ettiler. Bu askerin kumandanı (Davut Paşa) idi ISONU VAR)|) Avrupaya Giden devlet demiryolları memurları Geçen sene olduğu — gibi | bu sene'de devlet demir- yolları idaresi cer — datresi | ıfıı Alman devlet demiryol- | losu liman ha YORKDİLİ İ ŞEHİR 'Köy Muhtarları İçin Bir | Kurs Açılacak.. Bir hafta devam edecek olan kursta muhtarlara daire müdürleri tarafından dersler verilecek. Köy kalkınma İşleri ve köy çalışmaları hakkında kendilerini muhtelif cephe- lerden aydınlatmak üzere merkeze bağlı 12 vahiye ve köylerin 360 köy muh- 180 ni için bir kurs açılacaktır Pazartesi günü saat 9 da Halkevinde Vali B. Ethem Aykut tarafından açılacak olan bu kurs ayın 15 ne kadar devam edecektir. Bu müddet zarfında muh tarlara, dairemüdürleri, kendi dalrelerinin köy ve köylüyü alâkadar eden ve bunlardan köyde yapılması lözüm gelenler üzerinde gün- de beş saat dera vereceklerdir. Bu kurs nihayetlendikten sonra geri kalan 180 muh tar için de ikinci tertip bir kurs açılacaktır. Her iki kursun idaresi vilâyet — tarafından Nüfus Müdürü B. Hikmet Çınara bırakılmıştır. Kursda Sıhhat, Seferberlik, Kültür, Nüfus, Hangi tarından Emniyet Tapu, Muhasebe, Mem Hususi İhracatYapılacak.. Klering vaziyetine göre ihracat yapılacak mem- Teketler tesbit edildi Klering anlaşması hakkın- da şehrimiz ticaret odasına aşağıdaki tamim gönderil miştir: ! 2 Hükümet kilering an laşmasile bağlı olduğumuz memketlere yapılacak ihra- cat evrakınin bu memleket- Terin kılering Kesaplarındaki alacakları yekünu ile mah dut olmak üzere Cumhurl- yet merkez bankasınca fa izsiz olarak derhal iskonto edilmesi için bir karar alın D lnmeesin di eee Sam li larında muhtelif branşlarda ihtisas kazanmak ve staj yapmak üzere — mühendis, depo müdürleri, usta ve İş çilerden 20 ye yakın memu. | ru Almanyaya göndermiştir Bu'zatlar orada Gay ile bir sene arasında staj gördükten sonra vazifelerine dönecek- lerdir Günden güne büyüyen devlet demiryolları şebeke- mizin ihtiyacını kar; bil- mek ve teknik sahada vaki terakkileri ve inkişafları da- ha yakından kavrayıp bu işlerin daha fenni surette cereyanını temin edebilmek gayesiyle devlet demir yol ları idaresi cer servisi için geçen sene Almanyaya Hoh- şuleye gönderdiği beş tale- beden maada bu sene de 20 kişiyi daha makineci yetiş- tirmek üzere tahsl! için Al- manyaya göndermiştlir ğ irie 3 Baytar, Ziraant müdürlerile Defterdar, Sıtma Mücadele Retsi, Orman Başmübendisi, Halkevi Relsi, Doğum ve Ço çuk Bakımevi HFaşhekimi, Askerlik Şubesi Relsi dere ve- receklerdir. Kursun devam ettiği müd- det zarfında geceleri muh tarlara Halkevinde stnema, temsil gösterilecektir OrtaOkulla HABERLERİ 6 IKİNCI TEŞRİN 937 n Belediye Umum!t Mec- fisi Dün Toplandı.. 936 YılınaAithFYıllıÜ'oplantı raporu Okunarak Kabul Edildi Belediye Umumi Meclisi dün de B. Naci Kodanazın başkanlığında yedinci dev- renin ikinci toplantısını yap- mıştir Eski zabıt okunarak ka- bul edildi. Bilahare — evrakı varideye geçildi. Dalmi en:- cümenin bazı münakaleler hakkındaki kararı okunarak bütçe havale rınMuallim encümenine İhtiyacı.. Vekâlet muallim muavinliğine ait kanunon üç yıl daha uzatılmasını İstiyecek Kültür. Bakanlığı, — orta tedrisat mekteplerinde yar dımcı muallim çalıştırılması hakkındaki kanunun birinci maddesi müddetinin üç yıl | uzatılması hakkında bir kanun projesl hazırlamıştır. Ba kanlık bu projenin hazırlan- masını mucip sebepler İâyi annram leketler masını için bankaya tebliğat yapılmıştlır. 2 Kilering ” hesapları vaziyeti her hafta muntaza man gazetelerle — neşredil- mekte ve ihracat merkezle- rindeki odalara ve borsalara ve Türkofis şubelerine de Ayrıca her tüccar tarafından her zaman tetkik edilebil. mek üzere bildirilmektedir. 3 16 937 Tarihindeki kılering hesapları vaziyetine nazaran bizden alacaklı memleketler şunlardır. Bu memleketlere veki olacak ihracat her bi- rinin hizalarında gösterilen alacakları yekünu ile mah- dut olmak üzere ve teknik bazı banker ihtiyatı tedbir- ler haricinde Faizsiz olarak Cumhuriyet merkez banka:- sında hemen finanse edile- cektir. Muhtelif memleket lerin 16-10 937 deki alacak miktarları şanlardır: Memleket Türk lira Avusturya 2687500, Belçika 15800, Bulgaristan 5700, Çekoslavakya 2901600, e. tonya 3300, Finlândiya 103- 0900, Fransa 3983600, Haol- landa 1177800, İngiltere 8- 484400, İsveç 1712600, İtal- ya 1942600, Macaristan 75- 3400, Romanya 2062800, Yunanistan 54300, İspanya 395500, — İsviçre 1071200, Lehistan — 31800, Norveç 570100, Yugoslavya 251400, hasında şöyle anlatmaktadır: “Orta tedrisat mektepleri- ne devam eden talebenin her yıl artması dolayisiyle birçok mekteplere yeniden şubeler ilâve etmek — ve lü- zumlu olan yerlerde de ye | ni orta mektepler açmak zarüreti hasil - olmaktadır. Bu yüzden muallim ihtiya: einı karşılamak ve münhal- | leri doldurabilmek için orta tedrisat mekteplerinde yar dimci muallim çalıştırmak hakkındaki kanunun birinci maddesinde yazılı üç sene müddetin üç sene daha uza: tılmasına zaruret görülmüş tür. Muallim ihtiyacını karşı- lamak için bakanlıkça muh- de bu tedbirlerden ihtiyaçla mütenasip neticeler alınma - 81 zamana bağlı olduğundan önümüzdeki yıllarda mek teplerde derslerin açık kal- maması için bu kanun pro- Jesinin hazırlanmasına lüzum ve zaruret hasıl olmuştur , Yağmur Dün sokakları seller hastı, 'Odunun gelmeside güçleşecek Dün sabahtan itibaren şeh- rimize ve civarına |şiddetli yağmur yağmağa başlamış tır. Yağmur bilhassa öğleden sonra çok ziyadeleşmiş, s0- kakların geçit yerleri seller le taşmış, bir çok , yerler geçilemiyecek bir hal almıştır. Yağmurların böyle, az bir fasıladan sonra başlamış bu lunması ve - çiftçinin de bu sırada tohum işile meşgul olması odun ve kömürün şehire gelmesini tekrar güç- Teştireceği ılmaktadır. Kültür Direktörü geldi Mezuünen İstanbulda bu- lunmakta olan Kültür. Di rektörü B Emim Ergun dün gelmiştir. olundu. Ruznamedeki belediye re" teliğinin 936 yılına ait ça: lışma raporunun müzakere- sine geçildi. Rels, yerini re is vekiline bırakarak — çalış" ma raporu okundu. Müza- kere edildi, azadan İbrahim Sami ve Necati Uğurun ra- pordaki bir iki maddeye alt sorduğu işler hakkında rels izahat verdi. Ve raporun heyeti umumiyesi reye kona” rak aynen kabul olundu. Meclis çarşamba'günü top” lanmak üzere dağıldı. Balıklı Köyü C. W. Partisi ocağı foplantısı C. H. Partisi Balıklı kö: yü ocağı köy kurulu bina” sında Kemun yönkurul baf' kanının riyasetinde yıllık tOP” Tantısını yapmıştır. Toplantıda? muhtelif )| 3* tarafından bilhassa' şu lekler de bulunulmuştur: | — Rençbere mümküt mertebe iyi pamuk tohum! temin edilmesi, 2 — Kooperatiflerin bul> dıydılım satımı hususund* yardım etmesi, 3 — Köyde Fidanlık tesif' 4 Mevsime göre mu'"” telif ziraat Jületlerinin — bU” lundurulması, dileklerini mü” teakip yeniden Partiye ** olmak istiyen 25 kişi 47 kayıdolunmuştur. Yapılan seçimde başkâf” lığa Mehmet Tuğlu, kâtP” liğe”"İbrahtm"Mutlu, azalık larada Halit Kuru, İsmail B rekçi, Ali “ Turhan; mahii” müme'silliklerine de İbra Matlu, Halit Kuru ayrılatif tir. ——T Cumhuriyet Ccağının toplantısı ak$tf yapıldı C.H. P. Cumhuriyet 067 kongresi akşam — toplantf'i, tır. Bir senelik faaliyet e poru kabul edildiktev *07 azalar muhtelif işler üzerli deki dileklerini oüylcl"w' dir. Bu dilekler arasında | &ittir. Bu ve diğer dilekler S e heyetine Hasan Korü/ AY fik Budak, İbrahim ÖZÜ deH Kapdanoğlu: lspartalı ayrılmışlardır: be tahsildarlığından kait Hüseyinin içbak mühimi odun ve kömü' tiyacının temin edili ge' edilmiştir. Yapılan seçimde Mehmet Elek, Abdüle Gülebakar; Müme! ——T l Takaöt maaşı tahsisi . Şehrimiz hususi © e ea takaütlük ı:ll"' muamelesi tam: a hi
