15 Ekim 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3
Ö P SAYFA: 3 15 BİRİNCİ TEŞRİN 937 TÖRKDİLI | Hükümet YK a Milletlerin Takip Ee_i_tiği Siyaset: YK DA S AOA AM DA CĞ A VB ŞÜK 3Ö 3ükk DKDK BB BÖK Y YA SİLÂH LI SULH.. Her Tarafta Silâhsızlanma Yerine, Silâhlana- | rak Emniyet Altında Olmak Gayesi Vaziyete Haâkim Bulunuyor. Dünya Milletlerinin Silâh- | lanmasına Umumi Bir Bakış.. Cihan - harbi Avrupanın kuvvet vaziyetini aşağı değiştir İmzalanan sulh anlaş Malariyle muvazene temin tdilmek istenirken tamamiy- le bunun aksi bir haksızlık baş Yapıldı. Bundan dolayıdır ki | #tlh ve anlaşma havası ye Fini kin ve intikam; refab Ve tekâmül de yerini, Ve şaşkınlığa biraktı. Yeni Argaşalıklar, isyan ve harp- | leri hazırlıyan her türlü Fartlur bu sulh — diktalariyle | Bundan dolayıdır | Yaratıldı ki, kargaşalık ve isyanlar 1920 den itibaren başlamış, Arp ise, gene aynı tarihten Avrapanın kapılarına dikil- | Miş nöbet — beklemektedir 'aziyet bu şekilde olduktan Soora, silâhlanmanın tahdi Üne çalışımak da beybude idı 2 Şubat 1933 de Britan Ya mümessili Hendersonun Feleliği altında *“Si hları azaltma konferansı, açılan bu meseleler etrafındaki Tansız ve Alman görüşme inin bir halini Udi Almanya umumi bir su. çatışması Tette silâhların azaltılmasını, | Tansa ise, kendi Aktörlerini belirterek ente Tdasyonal bir ordu tesisini, emniyet Hi Ulhun organize edilmesini, | Yani mevcut kuvvet nishet Stinin Milletler Cemiyeti Tafından garanti Alnmasını istiyordu. Uzun müddet süren — bu Mücadele, nihayet Alman tin (6 mart 1935 tarihin » yani hiçbir Nemeden tam — on yedi yıl —"'İedıkım sonra, Versny '"!ımııını. bir Arak bozmasiyle sona er altına netice elde taraflı &a'en İLdidi akla bile getirilmez: * Her tarafta — silâbsızlığın 'de silâhlanarak emniyet | l& olmak gayesi vazi hâkim oldu. Yani si | sulh.. Tatsa ve Çakanlaşmasın. dan sonra: Tansa ve Çekoslovakya- Yetı 'lıı' sukut | Geya ile yaptığı askeri | #malar l““lhıını Hd Bundan başka, Rus 5;...936 ağustosunda ordu Nılı':ğ manya iki yıllık as L_'. Mükelletiyeti tatbikine H" Verdi: Fransa ile İngil- &y Mlâhlanmak — için har AB6 Özere böyük para 'm":llrırık silâhlanmak D | kuvvetlendirdiler; bu- lı“ Arkasından faşist mec 'ı.d: geniş ölçüde silâhlan '__"ıııın verdi. - Bunla- N Tasında bilhassa İngil- *Pey geri kalmış oldu N kat kat fazla çalış Azırlanmak mecburi- yeniden bir si- ih mevcudunu yük dalgası meydana | | | yetini duydu İtalya - Habeş barbi İngiltereyi tayakkuza davet etti ciddi ve tehlikeli küçük devletleri de müdafaa vazi yetlerini Vaziyetin oluşu, gözden geçirmek, silâhlarını tamamlamak 70- runda bıraktı Yaşamak azmi — kuüvvetli içten sağlam olan her dev- lete karşı fedakârlıktan çe kinmiyeni müdafaa terbiye hiç için İâzım olan asgari hadde bir silâh lanma arzusunu taşır. Bu silâhlanma, poletikasındaki si görmüş her millet, değilse emniyeti müdafan vaziyete komşulardan gelen tehditle re, sınırlarının emin olmıyan vaziyetlerine, mültefiklerine karşı girilen teahhütlere ve nihayet enternasyonal vazi: yete bağlıdır Endüstri ve ham mâadde meselesi, yavaş yavaş yahut | derhal si'âh altına — davet gibi askeri nırların tahkimi bazı şartlar, sı- meselesi, demir ve kara yolları ağla- rıma ve nakliye vasıtalarına doğru yürüyüş, ba silâhlan mıya müsbet olarak — tesir eden âmlilerdir Devletin; ekonomik ve hu: | süsiyle finansal milletin askeri zaruret ve ihtiyaçları kavrıyamayış ve buna benzerleri silâhlan miya menft - olarak eden âmillerdir. Silâhlanmanın istediği şartlar. Bu cihetler göz getirilince, silâhlanma mesve tesir ödüne | lesinin sadece bir asker! da va olmadığı derhal lır Silâhlanma anlaşı işi, modern | harp gibi, herşeyi şamil top | yekün bir | barla, bu meselelere bütün Bundan sonra meydana | hava içinde silâhların | davadır. Bu tti milletin alâka lâzımdır hiçbir zihniyeli göstermesi Alâka gösterilmesi bir harp taraftarlığını ifade etmez süretle Silâhlanmaya hizmet harp malzemesine tesirli olan bu eden ve techizat ve günkü tekniğe göre silâbla rın cibe ve - nevileri devletlerde hemen hemen aynıdır. Bugünkü silâb ve teçhi | zat vaziyeti, harbin ihtiyaç ve Zzaruretleriyle, müteca viz müdafaa ve müsavi Öl | çüde hizmet etmeğe çalışan | teknik arasında devam ede gelmekte olan mücadelenin bir neticesidir. Hücum silâh larındaki her — ilerilik, buluş elde mevcut müdafaa silâhının daha kudretli bir şekil almasını mucip olmak tadır. 1914 de, teknik deki derecesine göre nisbeten daha — basit ve techizatla ve bütün vaziyelin o günler ordular organizasyon cephelere yü- rüdüler. Bu ordular, piyade süvari ve topçu gibi, anane- vaziyeti, | bütün | | meyi | üç silâha, ayrıca, tank, ilâ 40 | vardır. harpci | | dan, hafıf vi üç silâbtan mürekkepti- ler. Topçunun küdret ve küv tüfeğin kabiliyet mesi, piyadeyi mevziin içine tıkdı; bu vaziyet veti makineli kar kunç bir göster- karşısında bu mevzileri aşmak hedefi barbı akıcı bir şekle sokmak için, teknikçi kudretine — rağmen, çareler ara mak zorunda kaldı. Daha cihan harbında, fa kat asıl harpten devirde tank — ve sayesinde harbın hareketli bir şekle sokulacağı kanati ne varıldı. Hinterlanddaki — endüstri askeri malze mevkilere merkezlerine hazırlıyan tesirli olmak — suretiyle mu harebe meydanındaki mu vaffakıyetin kısmen tamam İanması ve dolayısiyle har- bın kati neticesine varılma- sı düşünülmektedir. Ananevi y yare ve bir sörü hususi si lâh katıldı Ordular, eskisine göre çok törlü şekillerde terkip — edilmeğe Bugünkü günde, harp halin de iken bir tümen vasat| ola: rak 12.000 ilâ 15.000 eri 8000 ilâ- 10000 tüafeği, 20 bin Wâ 60 ufak çapta topu ilâ 60 sahra topuü tertip ve Süvari tümenin yerine geçmiş olan süratli tümen yahut “hafif tümen, kam: yonlarla taburlarından, motörlü top cudan motosikletli kıtalar tanklardan, bazı hallerde, tüfeği olan iki veya üç sü vari alayından mürekkeptir. Yeni silâhlar yeni buluşlar Bu arada yeni ve modern askeri birlik olarak, motör ve leştirilmiş, muharebe ve zır" | | hlı teşkilleri kaydedilebilir Bu teşkillerin bölüklerinde 30, taburlarında 10, alayla- larında 25U. ilâ 500 tank vardır Motörlü bir kıta ile taoklı bir. kıtanın - birleşmesinden meydana gelen teşkile zırh li tümen adı verilmektedir. Gerek kara, gerekse deniz muharebesinde gittikçe da- ha ziyade ehemmiyet alan hava silâhı kısmen de kıta larla irtibat halinde kalarak makineli tüfek, top yabut bomba veya torpil ile kara ve denizdeki hedeflere kar şı tesirli olmaktadır. Bazı memleketlerde hususi kıta lar ve dolayısiyle hava pi- piyadesi halinde terkip ve teşkil edilen ve paraşüt ile yere inen birlikler fevkalâ de ehemmiyet kazanmak- tadırlar Belli başlı bazı memleketlerin ordu teşkilât- ları şu şekildedir Sovyetler Birliği 90 Piyade, 23 süvari, 24 zarhlı. tümeni, 3Ü — tayyare Tivar milyon silâhın | sonraki tayyare | başlandı. | sevkedilen piyade ' bol makineli | livalarında 400 | | çük devletler | 170,000 000 2 deniz tayyare liva- — Merkezlerinin Nüfusu Avrupadaki hüküntet mer kezlerinin nüfusu hakkında yeni bir istatistik meşrolun muştur Bu istatistiğe göre; dra yine birinciliği, de ikinciliği Londranın nüfusu B mil yandur. Parisin Üçüncülüğü 4 milyon Lon Paris almaktadı ise 5 mil yon. | nüfusla Berlin alıyor. 3,5 Moskova, Bundan nüfusla 2,830,000 - 1le 1.876 000 ile milyon 200 ge'mektedir sonra Leningrad, Varşova, bir sı, ÖL00 8,00 ) tayyare, ha zarda 1,5 milyon harpta 10 milyon er. Fransa: 35 Ordu ve sömürge tüm eni, 5 süvari tümeni, 5 zırh h tümen, ve 30 deniz filo sundan müörekkep 2 kolordusu Takriben tank ve 7000 tayyara Hazarda 680.000, barpta 6 milyon er. Almanya: 36 Piyade tümeni, | dağ livası, 2 suvari tümeni, | sü vari Divası, 3 zırhh Almanyanın hava donanma tayyare hava 4500 tümen sındaki mevcudu | 2000 tahmin edi'mektedir. Hazarda 80.U00, 2 000.000 er italye: harpta 31 Piyade, 3 süratli, 4 Alp | ve 2 tane baştan aşağı mo törleşmiş tümen. 400 tank, 3300 tayyare Hazarda 9.000.000 er Çekos'ovak yanın hazarda ki ordu. mevcudu harpta 1509 000 erdir Yugoslavyanın hazardaki | ordu. mevcudu 160.000, har | pta 2.200 000 erdir Avusturya: 7 Tümen, | müstakillive, | süratli tümen; İsviçre. 9 Piyade tümeni, 4 dağ Hvası; 3 hafif liva sınır mu hafazasına mahsus mütead did müstahkem mevki kıtaları. — İleride misline çıkarılacak olan İs viçre hava silâhında 150 ta yyare — vardır. Manevralar münasebetiyle altına alınanların miktarı 25 (00 ile 36 000 arasındadır. Harp te 400000 kişilik bir ordu çıkaracak kudrettedir. Harp balinde umumiyetle bir milyon nüfus, vasali bir livalarla si âh | hesapla bir tümen er cephe- ye gönderebilmektedir. Kü bu miktarı aşmak mecburiyetindedirler Büyük devletler bu nisbetin | aşağısında kalacaklardır. Kü: çük ve aynı zamanda mü dafaa politikaları bakımın dan elverişli bir vaziyette | olmıyan devletler, daha ha- p zarda iken tümen miktarı çoğaltmak zorundadırlar Misal olarak İsviçre ile So Birliği gösterebilir; nüfusu Sovyetler 115 tümen 4.200.000 nüfusu olan İsviç re ise 13 tümen çıkarmak tadır. vyotler olan bin ile Roma | 45.000 / harpta | 200.000 | iki | HOU NN HOK Zevk Ve | Bin liraya | Taranan saç Büyük Nafıa işleri müte- ahhidi Wiüyam Kenny is minde çok zengin bir adam, geçenlerde Nevyorkta - öl Bu zengin müteah büyük | müştür hid. garip âdetlerile şöbret kazanmıştı. — Wilyam | ampul kafalı idi. Başında ancak birkaç tel saç bulu | muvor ve bunları büyük bir itina ile muhafaza etmeğe çalışıyordu. Bunun için Nev yorkun büyük berberlerin- den biri daima müteahhidin | bu birkaç tel | tirdi Bütün dünyada büyük nafla işleri deruhte eden bu | müteahhid bazan Parisde, | bazan da Londrada her bulunduğu memlekette saçlarını hiç bir saçını göze bulu nurdu ve berbere edemedi ğginden ikide bir telefon emniyet Nevyorka ederek — berberini makas ve tarağını alıp he | men nezdine gelmeğe davet ederdi. Bir meraklının yaptığı bir hesaba göre — müteahhidin ampül kafasıtdaki — birkmç saç telinin her | bin llradan fazla bir paraya mal oluyormuş! Amerikada, Profesör Vil yam Klerinçer, katletmek suçile muhakeme altına alınmış fakat kâfi de lâil elde edilmemesi hasebile | serbest birakılmasına karar verilmişlir. Ademi mesuli | yet kararı alan profesör, bu kararı kabul etmemiş ve yeğeninin bakiki katili mey | dana çıkarılıp da kendi na- musu temizlenmeden hapls- haneyi terketmiyeceğini bil- dirmiştir r TÜRKDİLİ Pazartesinden başka her gün çıkar- Siyasal gazete,, Yıllığı: — 800 Kuruş Altı Aylığı:400 3 geçmiş sayılar 25 kuruştur ADRES: BALIKESİR TÜRKDİLİ en00LATASACEDECERECE Ronlgen Mütehassısı Salâhattin Bu defa Avrupa-' da — muvaffakıyetli tetkiklerini ikmal ederek şehrimi- ze dönmüş ve has- talarını kabuletme * ge başlamıştır. * İncecacccorccccecececrcenedİ LORE&FARDI Türkçe Sözlü Ve Şarkılı Olan Bu Fi- limi, Bu Akşamdan İtibaren HALK SİNEMASINDA Heyecanla Seyredeceksiniz | ş? KEREE N AUKT NSK NS M İK l KYU YN ESÜEE İK | DK A DK GEYĞE GEZÜEÜL KAĞE ÜK3ĞE Emniyet | Meamurlarına verilecek tezalar (Baştarafı birinci sayfada) nü, iftira, ihfilâs, irtişa, sa lâhiyetini, şahsi menfaati için veya dostluk sebebiyle sütistimal etmek hakikate uygun — olmıyan rapor vermek. zabıl tanzim etmek, borçlamp ödeme meyi itiyad etmek, meslek- ten ihracı mucip olacaktır. Cezalar memurlar nüfuzunu, kanu nupun uUMmUMİ hükümleri dairesinde verilecektir. — —aam a İkizlerin marifeti Prağda Aleksandr ve Ka- zimber Susaski adlı iki ikiz Bu iki kar- deş biribirinin tamamen ay vidir daba küçük iken ancak elbiselerinin ren- kardeş vardır. Bunlar gi ile ayırd edilirlerdi Aleksandr geçen sene ken- disini 50,000 Franga siğorla ettirmişti. Kazimber de ev lenmiş fakat beş ay sonra | ölmüştür taranması | Piolesör katil'mi, değilmi? Ölüm insanlar — için tabil bir. âkibettir. Bunun için Aleksandr ile dul yengesi: Ne yazık.. Kendisini si- ğorta etlirmiş olsaydı Ffena | olmıyacaktı! Dediler. yeğenini | Fakat yenge zeki bir ka dındır Bunun kolayı var. Öle- nin — Aleksandr söyliyelim. İkinizin arasında hiç bir fark yoktur; bu su suretle 50.000 Demiştir Bu fikir. Aleksandra da mülâyım görülmüş ve böyle hareket etmişler, 50,000 fran gi alınışlardır. Tuzun yeni - bir kerameti Tuz, ucuz ve bol bir mad- de olduğu halde Insanların gıdaları üzerinde en hâkim bir maddedir. Birleşik Amerika zından: larından — birisinin. müdürü tuzun yeni bir kerametini keş fetmiştir. Mahbuslara üstüs te beş, on gün tussuz yemek yidirilirse en azgın haydut: lar birer kuzu — gibi velanır larmış! ——— raamme Madrit Bombalanıyor (Baş tarafı birinci sayfada) lolarile çarpışmışlardır. İhitilâlctlerin iddiasına gö- re, Franko tayyareleri cum- huriyetçilere ait 18 tayyare düşürmüşler ve ayrıca altı tayyare —de sakatlıyarak, bunları ihtilâlci İspanya top raklarına inmej b li olduğunu frank alırız!
