5 Ekim 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

ğ 'k"iı bizi geceli A İ:: gün ise oradaki ç ." 5 BİRİNCİ TEŞRİN 937 Deyli Herald gazetesinden: Nankin yolunun bomba hğını, şehrin alt üst ol nu ve ışıkların söndü- G, boşaltma hazırlıkları ladığını bildiren bir tel. Etafında Şanghayda bulu ah bir dostam bu büyük | Mağrur ve neşeli şehrin ne rde bulunduğunu anla liyor. Bu hususi telgrafı kahve 4 masamın üzerinde bu a çok üzü'düm, çünkü Şanghayı çok severim. ııı!ııııııııı on iki senesi ora geçmiştir. Ben ve ailem 1927 harbında orada — idik Ve canımızı güç belâ kuür bilmiştik ılıılllı kamoyu, Nankin Solunun — bombalanmasının e demek olduğunu kolay- S& Aanlıyabilir. Fakat bu irde işık söndürmek — ve Kece yasağı, ne demektir? U.m anlamak zordur. Çün kü içinde milyonlar yaşıyan ernasyonal bölgede hele Tansız imtiyazlı bölgestnde ?tce ortalık karardığı za- Man sokaklarda — bulunan kes evlerine çekilecektir. Bce ister Çinli, ister Avru f Palı kim sokakta görülürse, 5 geceyi kodeste geçirmek Mecburiyetindedir. O zaman — sokakları ve Reçidleri bir İngiliz genera 4 'isin idaresi altında bulunan ZAbıta kuvvetleri tutar 1927 sinde bu işık söndürme Ve evlere çekilme mecburi- » zannederim, on — dört törmüştü Ben vazifem yısiyle bir paso taşıyor M ve gece, karanlık ve *l manzaralı tokaklardan :helı evime dönüyordum. j man, bu ecnebi bölge hiç bir bomba düş- Bemişti, 10,000 İngiliz as gündüzlü ..“_hhıı ettiği için canı Tit ve malımızı selâmette ı"“tllh)rdıılı ya ilar, her an bombalar :'İ tehlikesi ve korku için- heyecanlı zamanlar ge l ktedirler P. &6, Şanghaya, şarkın Tisi denilmesinden hoş K amışımdır.. Bu doğru ::'İldlı. Evvelâ, Şanghay Yük Britanyanın — uzak taki en büyük ticaret 'k:.ıidlr Şanghay, ilk , çamurlar ürerine İn- &UCI' tarafından kurulmuş Ka Bugün ise ecnebilerin .:dııu emlâk. 300 000. “—.hlııllıı lirası değerin '..—— Palas — ötelinin ve | kk. binasının bulunduğu in yolu semtinde ise ğ;:ın bir dönümü 300.000 Tniğ Hrasıdır. Gümrük bi ——*!m. bankaların ve tica a Anelerin bulunduğu tte ise bir dönüm 150. '"l'l lirası eder. Şang: * Londradan 12000 mil d Fakat eski ça- M “Fülübelerin yerine ku” İ Nı olan bu büyük şe- K bir paytahtın bütün inliği vardır. 'dan önce hiç bir za- Inılllı konsolosluğu, Seki — İngili: .. | Şarkın ParisiŞangha- yın BugünküHali.. kaları, emniyette kalabil. mek için yer değiştirmeğe, daha içeriye Ve yahud daha sahile gitmeğe İüzum duy- mamışlardı Bütün bunlar, orada ti caretin ne büyük bir teh did altında — bulunduğunu göstermektedir. Binlerce ton istiabındakl gemiler, ticaret eşyasını taşıyacak yer mül tecileri taşımakla uğraşmak- tadır. 1843 Senesinde Sir Henri Pottingerin oraya gelmesin- den limanın ve ecnebi böl gelerinin açılmasından beri sükünet ve intizam içinde yaşamış olan bir şehir için, bu hâdiseler ne büyük za- rarlar doğurmaktadır. Şehir ilk önce kurulmağa başlandığı zaman burada arazi tarla fiatına alınabili- yordu. Kayıdlar, o zaman en pahalı yerlerde bir dö nümün doksan İngilizlirası: na alındığını göstermektedir Bugün bu fiat 300,000 İngi liz lirasına çıkmıştır Bunun sebeplerinden bi- risi, bir çok Çinlilerin ecnebi bölgesinde yaşamak isteme leridir. Geçen yıllarda mil yonlarca Çinli ecnebi böl- gesinde, bilhasın — Fransız imtiyaz böl; deki modern apartmanlarda yaşamak için akın etmişlerdir. Size. çamurlu — Vangpu sularından geçerek — şehrin göbeğine nasıl gelindiğini lasvir edeyim Vusungu ve şehrin ağzın daki Vusung kalelerini geç- tikten sonra bir iki ta- ne Goliang tarlası görürsü nüz Bu bir nevi hububattır ki bundan Çinliler Samşui iaminde bir içki yaparlar. Ondan sonra bir kaç köy görürsünüz, bir kaç tarla- dan sonra Şanghay görünür. Yan taraflarda bir takım petrol tesisatı, büyük antre- polar vardır. ve — bunların önünde daima yük boşaltıp yük alan büyük — gemiler durur. Bu kaıvrılan - nehir içinde otuz mil kadar yol aldıktan sonra esas şehrin göbeğine varırsınız Putung tarafında İngiliz Amerikan şirketlerinin bü yük tütün fabrikaları göze çarpar. Burada normal za- manlarda binlerce Çinli er kek ve kadın işçisi — çalışır. Çinlilere siğara içmesini İn. gilizler öğretmişlerdir. Şehirin ortasında yabancı zırblıları demirlidir. Şehirde yüksek ve canlı binalar gö rülür. Sokaklarda — birçok arabalar otomobiller - gider gelir Büyük otellerde çalı şan Çioli garsonlar, dünya- nın her bangi bir. yerinde içebileceğiniz kadar mükem- mel içkileri size hazırlayıp sunabilirler Gayet süslü masalarda, gayet iyi hazırlanmış — ye- mekler yiyebilirsiniz. *Şarkın Parisi, yanlış bir tâbirdir. Şanghay, Londra, Montekarlo, Berlin ve Nev yorkun çıkaracağı her şeyi 24 saat içinde size verir. Şanghayda öyle barlar var- dır ki elli senedenberi kapı rını kap FÜRKDİLİ ee SAYFA:3 MuharebeninNeOldu- ğgunuBilmiyen General Landrada 73 yaşında ölen bu ihti T asker hayatında birkerre olsun muharebe görmemiş Geçen gün Londranın bü- yük hastahanelerinden biri sinde, Amerikan ordusunun en tanınmış generallerinden ve sevkülceyş müte'rassısla rından Klinton — — Falls ölmüştür bu ölüm gerek Amerikada, ge- rekse İngilterede büyük bir teestür uşandırmıştır. 73 Ya- ve şında olon bu generalin ha yatı, hiç bir zaman unuta madığı bir facia ve talisiz likle muhattı. Filbakika general, bütân | ğmnen harbe işti Şu bhalde bu şark - şehri, size bir günün yirmi dört saatinde eğlenmek vesilele- rini hazır tutmaktadır Nankin yolu üzerindeki büyük mağazalarda gönlü nüz ne İsterse satın alabi- lirsiniz. Eğer eğlenmek isti yorsanız gece hayatının tür: lüsü vardır. Bazan bir arabanın yükü | ile birlikte kaybolduğu da olur Fakat bu tuzağa düş #rzusul mek için biraz da sersem olmak lâzımdır. Şanghayda seyrüseler, möhim bir meseledir. Çinli arabacılara bunun köside ve nizamları, ancak son yıllar: da öğretilmiştir Bütün —köşe başlarında seyrüseferi tanzim edecek kuüvvetli lambalar — vardır Şehirde 10 000 motörlü na- kilvasıtası, 250 bin araba devamlı sürette gidip gelir. | Tramvay hatlarının uzunlu ğu da 10 mil tutar. Bütün bu işlerin yedi mil mürab bar bir sahada vukua gel- diğini göz önüne getirirse niz, buradaki — sıkışıklığı ve izdihamı anlarsınız. Bu bölge, 1853 de tesis edilmiş olan Şanğhay bele diye meclisi tarafından ida re olunur. Bu meclisin do kuz azası Şanğhayda seçilir: Fu meclisin emri altında mühafaza, polis sair kuvvetleri vardır. Fransız imtiyaz bölgesin- de de ayrı bir belediye meclisi! vardır Böyle buhranlı zaman-| larda bölgelerin ve orada o turan vatandaşlarının müda- faası için her iki meclis de işbirliği ederler. Bunlar, böy le zamanlarda donanma ku mandanları ve konsoloslarla temas halinde bulunurlar. Ecnebi bölgesindeki polis ve | mış ve nihayet izin gelip de | Fals İstanbulu rak etmek şöyle dursun bir | tek küçük harp görmek im- kânını bile bulamamiştır. 1898 de, Amerika — İs. panya harbi esnasında, o zaman genç bir zabit olan general Fallsin alayı Porto Ridoya gönderilmiş ise de, oraya geldikleri zaman Ame rikan bayrağının kale üze- rinde dalgalandığını ve har bin durduğunu görmüşlerdir 1904 de Türk — Bulgar gerginliğinin son derece art mış olması hasebiyle, genç yüzbaşı Falls müşahid olarak İstanbula gelmiştir. Fakat bu harp vuku bulma mış, buna mukabil Jeponya ile Rusya arasında harp başlamıştır. Bunun üzerine bir harp gör- mek ateşiyle yanan yüzbaşı Falls, orada vazifesine dev- am etmek Üzere müdafaa nezaretinden mişse de istidası aylarca Va- şingtonda sürüncemede kal. terkedince, bu defa da Port - Artürün düşlüğünü ve sulh muahe- sinin imzalandığını “teessür le, öğrenmiştir. Her ne bahasına olursa olsun, 1912 de, Balkan har- binde hazır bulunmak - isti- yen Falls alelacele müsaade alarak Amerikayı terketmiş" | se de birçok idari müşkilât onu Karadağda kalmağa mecbur etmiştir Umumi harp esnasında Falls, Brüksele geçmiş, fakat Belçikanın payitahtı hemen © gün Almanlar tarafından işgal edildiği için, şehri terk etmek mecburiyeti hasıl ol muştur. Bunun üzerine Amerika- daki vazifesi başına çağırılan general, 1916 da bir kolor- dunun başında Meksika cep: hesine gönderilmiş, fakat bu defa da, gerginlik izale edil- diği için talisiz general me- ziyet ve İlyakatini göster mek şöyle dursun bir tek hakiki top sesi bile duyama- mıştır. Gerek Meksika ikli- minin tesiriyle, gerekse inki- sarıhayalin verdiği teessürle hasta düşen general - Falls, uzun bir. hastalıktan sonra iyileşince 1918 de bir fırka- Bandırma Sulh Yukuk — DS TAFA NUYAZI $ Hâkimliğinden: E İK (Bandırmanın Paşa bayırı ea KATAR mahallesinden İsmail anası ÇAA TŞAZ D Yüzde Yüz Reealist, Emineye) Bandırmada hazine vekili tarafından aleyhine açılan Tehf VeYerli Küçük Hikâyeler Çıkıyor. 15 lira 60 kuruşun fazla re- ddiyattan dolayı istirdad da vasının cari muhakemesinde Bandırmadaki ikametgâhınız bulunmadığından mahkeme ce ilânen tebliğat icrasına karar verildiğinden mahke | Bandırma sulh hukuk mah- me günü olan 15 10-937ta | kemesinde bulunmanız için rihinde cuma gönü saat 9 da' davetiyedir. İlân olunur. Balıkesir Orman Baş Mühendisliğinden: Beher kentalin mubammen va ŞÖÜTEEEEEEEEEEEE S TEEEEEGEEEE hit fiatı Lira Kuruş Miktarı Cinsi Ormanın ismi 8 600 Kireç ocağı Elmadere 8 3680 çalısı Çerkes or- manından. | — Balıkesir vilâyetinin merkez kazasının Kepsüt na- hiyesi Tekeşıklar köyü civarında Elmadere ormanından 600 kental mahlut çalı ve merkez kazasının ziyaretli kö- yü hududu dahilinde 360 kental mahlut çalının 25-9-937 gününden itibaren ayrı ayrı, on beş gün müddetle ve açık artırmıya konulmuştur 2 — Her iki artırma 13 10937 tarihine raslıyan çar- şamba günü saat (5 de orman müdüriyeti dairesinde mü. teşekkil komisyonda yapılacaktır. 3 — Beher kentalin muhammen bedelleri 8 kuruştur. 4 — Muvakkat teminatları 600 kentallik 3 lira 65 ku- ruştur. 360 Kentallık 2 lira 16 kuruştur. 5 — Şartname ve mukavelename suretleri orman mü düriyetinde görülebilir. 6 — Satış umumidir. 4-1.439 nn başında Fransız cephesi ne hareket etmiştir. Fakat Brest İlmanına geldiği za- man hastalığı yüksetmiş, bu- nun için esasen bitmek üze re olan harbe iştirak ede memişti kuvveti 2 bin kişidir. ve bu- nların başlarında İngiliz, Hi- ndli ve Çinli zabitler vardır. Bunların işleri oldukça güç- tör; çönkü çok defa Çinlile- rin oturduğu semtlerde silâh- h bırsızlarla çarpışmak mec- buriyetinde kalırlar. Fransızların da - efradının çoğu Çinli olan muhafız kı- taları vardır. Bir zaman Amerikalılar da Suçovkonin — şimalinde Hongkuvda kendileri - için ayrı bir bölge kurmuşlarsa da sonradan burası diğer bir bölge ile birleştirilmiş ve enternasyonal bölge ismini almıştır. İşte Şanghayın bu | tarafındadır ki Japonlar ken: ! Son Habeş harbinde hazır bulunmasına doktorlar mü- şaade etmemişlerdir. Nihayet, bundan birkaç hafta evvel kendisini olduk ça iyi hisseden general, Uz ak Şarkta, Çin ordusunun harekâtını takip etmek üze re Amerikadan ket et miş ve bazı müzakerelerde bulunmak için Londraya uğ ramıştır. Fakat mukadderat tekrar inadını göstermiş ve zavallı general hasta düşe- rek birkaç gün evvel rahat döşeğinde ölmüştür. Mütehassıslar - tarafından, Amerikanın en güzide stra teji olarak tanınan general Falle işte böylece, bütün ar zusuna rağmen, bir tek harp görmeden hayata gözlerini Ön ALiN Kilo Cinsi Mıktarı Muhammen fiatı T. Mıktarı az çok Kr.. S; Lira Kr. Koyun eti 6000 8000 40 240 Sığır eti 5500 8000 30 180 Kuru fasulye 4500 5500 15 39 38 Makarna, kuskus 3800 5000 25 93 75 “Şehriye Süt 9000 10500 10 78 175 Yoğurt 11000 13000 10 97 50 Sabun 2700 — 3300 40 99 Soda 2000 2500 10 18 75 Heyaz peynir 2000 3000 50 nn2 50 Pirinç 6500 - 8000 30 180 Tuz 2309 - 3000 6 13 50 Un 3500 4700 14 49 35 Toz şeker 6500 8000 27 162 Soğan 6500 8000 3 18 Nohut 800 — g00 12 8 10 Kaşar 1100 1500 60 67 50 Mercimek 300 400 10 3 Patates 8500 11000 Ç4 57 75 Mabgal kömürü 2000 2400 5 8 Odun 61010 70000 1,5 105 Limon 7000 8000 3 18 Salça 800 1100 15 12 38 Çekirdeksiz K. 1100 — 1350 25 25 31 üzüm Elma 2000 2500 W A 28 13 Tuzsuz tere yağı 200 — 300 120 27 Kuru barbunya 500 — 600 20 8 Yumurta adet 95000 115000 1,25 107 SI Bulgur 2000 2700 12 24 30 Ceviz içi 100 110 60 4 95 Çay 30 40 400 ı2 Balıkesir Ortaokulları Satın Alma Komisyonundan: 1 — Ortaokulların mayıs 938 sonuna kadar - ihtiyacı bulunan yukarıda adları yazılı (30) kalem yiyecek vesai renin; bir kısmına istekliler tarafından teklif edilen fiat- ların haddi lâyık görülmemesinden, bir kısmınada istekli bulunmamasından dolayı komlsyonumuzca eksiltmesi on gün uzatılarak ihale 11 10 997 pazartesi saat (4 de bi- rakılmıştır. 2 — İsteklilerin muayyen gün ve saatte teminat mek- tup ve makbuzlarile Kültür direktörlüğündeli komlsyona başvurmaları, şartnameleri görmek istiyenlerin her gü