21 Mart 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

ÜOT GÜTT ÇTT AT TT TTTT b CYYT SAYFA: 2 Dost Ve Müttefikimiz Romanyaya Bir Bakış.. Romanyanın coğrefi vaziyeti, nüfusu ekonomisi, ithalât veİhracatı, snayasesı, Sosyal hayatı, küllürü ve ilerleyişi Komşu ve dost Romanya tabiatin her bakımından lüt- funa uğramış zengin, bere- ketli ve güzel bir memle- kettir. Zengin tabiatı şehir hareketli nazik ve canlı ve hayatı, ahalisinin sempatik — misafirperverliği dolayısiyle Türk seyyahların hususiyle ziyaretinden hoş landıkları bir ülke olan Ro manya, tam manasiyle bir coğrafi ünite teşkil eden bugünkü sınırlarını ancak töümül harpten sönrü: ölde etti ve 1919 da büyük Ro manya kuruldu. 29 mart 1923 de Roman- yanın kati anayasası kabul ve ilân edildi. 1926 da kral Ferdinand öldü ve - veliahd Karol oğlu prens Mişel le hine tahttan ferağat etmiş olduğu için, prens Mişel, bir niyabet meclisinin teşekkü. liyle kral ilân edildi. Fakat babası prens Karol, mille tinin iştiyak ve temennile- rine uyarak 1930 da mem- leketine döndü ve tahta cülüs etti. O zamandanberi haşmetli ikinci Karol, Ro lerinin, menlerin çok - sevdikleri ve | saydıkları büyük kralları dır. Nüfus: Romanyanın 294.822 kilo- metre murabbaı arazisi üze rinde son istastistiklere na zaran 19.196. Ü7İ kişi ya şamaktadır. 1914 de Roman- ya nüfusunun ancak 7.600 000 ni bulduğu göz önüne geti rilirse, Romanyanın, harpten iki mislinden Ffazla büyümüş olarak çıktığı farkedilir Bu nüfus rakamı içinde 13 200000 cyüzde?3 1) ha İle Romenlerden mürekkep- tir. Azlıklar içinde en fazla Macarlar yer - tutmaktadır. (1.400.000 ) Bunlardan baş- ka Romanyada Türk, Alman, Yahudi, Bulgar ve Rus az- lıkları da yaşamaktadır. Ziraat: Takriben 14.000.000 köy- lüsü olan Romanya (nüfu- sun yüzde 81 1) her şeyden önce bütün karakteristikle- riyle bir ziraat memleketi- dir Romanyanın 29.504 9V0 hektardan mürekkep arazi- vi şu şekilde taksime uğra- maktadır. (1935): Hektar 13.806 124 3,857,102 Ekilen arazi Mera ve çayır Bağ ve bahçe 562.712 Orman 6 448.473 Ekilmez toprak ve — sular 4.770 473 Bilihassa Transilvanya ve Banat da entansto makine ziraati yapılmaktdaır, Hu bubat — zirdati 11 525.974 hektar, yani ekilen toprak ların yüzde 91.6 sını — işgal eder. Hububat ürelimi; 1934 1935 (bin kental) Buğday 20,835 26,247 Çavdar — 2110 3,232 Yulaf 5,632 — 5,927 Arpa 8,713 — 9,238 Mısır 48,462 SIL100 Hayvancılık — Entansif ve ni bir şekilde yapilan süt- çölük ve etçilik, çayır ve meraların azlığına rağmen hayvancılığın — memleketin başlıca servetleri bulunmasına imkân vermek- tedir. 1935 — istatistiklerine arasında | göre Romanyada 12 m İyon koyun, 4 milyon gıgır, 3 mil yon domuz ve Z milyondan ziyade at vardır. Et ihraca- tından daha mühim olan yumurta ihracatı senede 200 ilâ 250 milyon varmaktadır. Ormancılık - Romanya to praklarının yüzde yirmisini işgal eden ormanlar, mem leketin tabii ve zengin bir kaynağıdır.. Romen peyzajının orijinal güzellik- lerini meydana getiren or manlar kuvvetli bir kereste endüstrisini de beslemekte- dir. Ormanların yüzde ellisi yapraklı ağaçlardan, yüzde 30 u yapraksız sert ağaçlar: dan ve yüzde yirmisi kıy- metli bir lejislasyonla mancılığın inkişafına hizmet etmektedir. Her türlü vergi den muaf olan devlet orma: nları iç piyasalarda hususi ormanlarla rekabet etmek tedir. Şarapçılık — Memlekette mevcut 239,825 hektar bağ: 9 milyon hektelitre şarap istihsal edilmektedir. Şarap- çılıkta Romanya, Avrupada Fransa, İtalya ve İspanya dan sonra gelmektedir. Maden (peltrol): Petrol kuyuları Romanya nın en büyük servet kayna- ğıdır. 1913 de Romanya 1,885,000 ton petrol istihsal etmişti. Harp emnasında bu endüstri çok za uğradı fakat harbdan sonra büyük inkişaf devresi başladı. 1935 de petro! istihsali 8,394,000 tona çıktı (Dünya istihsalinin yüzde 4,1 i) 1935 de 7.9Y6 000 tonham petrol Romen ralinerilerinde işlenmiş ve şü maddeler istihsal — edil- miştir: yumurlaya servet Ton 1.853,037 1,346,817 1,226,000 8B2,000 7,821 2,833,373 Bundan başka 1935 de Romanyada 15,064 kilo gü- müş vea 4441 kilo altın çıka. Diğer Benzin Gazyağı * Motör gazı Maden yağı Parafin Mazot madenler alemin- rılmıştır. arasında — çinko, yom, antimuan zik redilebilir. Senede 2.000.000 ton kadar olan kömür istih sali iç piyasanın ihtiyacına kâfi gelmektedir Dış Ticaret: 1935 de — memleketten 9.276.008 ton ağırlığında 16 755000 000 teylik ihra cat vapilmiştir. Bu miktar arasında hububat 3 286.00U. 000 leyle ve petrol 8 661 VO0 leyle başta gelmektedir. Pet. rol ihracatının bütün ihracat yekünu içinde elliden fazla yi temsil ettiğine bilhasa dikkat edilsin İdhalâta gelince, aynı se ne zarfında, — Romanyaya Ü B Büüre AAA 533.268 ton ağırlığında 10, 847.000,000 leylik mal id:- hal edilmiştir. Başlıca idha- lât maddeleri şunlardır. Demir ve demir mamül- leri, dokuma — mamülleri, makine, motör ve Aletler, kimya ve ecza mad- deleri. 935 sonunda 5.908.000.000 leylik bir ihracat fazlası ta- hakkuk etmiştir Endüsiri: Harpten sonpra, endüstri merkezleri olan Transilvan- ya ve Banat mıntakalarının iUhakından sonra, Romanya kuvvetli endüstriyel faaliyet sahibi bir memleket olmuş: tur. Romanyada endüstri iş çilerinin sayısı yüz bini aş maktadır. Demir — ve çelik endüstrisi en mühim mevkil işgal eder Kereste endüstri si de çok ilerdedir. Bayındırlık 7544 kilometresi yeni vi- lâyetlerde olmak üzere Ro- manya demiryollarının uzu- nluğu 1934 de 11,206 kilo- metredir. Yolların uzunluğu 128,444 kilometredir ki bu miktarın 78,893 kilometresi düzgün ve muntazam vazi- yettedir. Romanyanın deniz Hicaret — filosunun yekünu 150,000 tona — varmaktadır. Başlıca liman, Karadenizde Köstencedir. Memleket için de 71,877 kilometrelik tel graf — hattı, 6518 posta bürosu, 24.000 1 Bükreşte olmak üzere 55 000 telefon abonesi vardır. Külltür: 16 yaşına kadar ilk tahsil meçburidir. Orta tahsil, 4 sınıflı kimnazlarla, sınıflı liselerden Mmürekkep olmak üzere iki ayrı şekilde müesseselerde görülmekte dir. Üniversiteye girmek için bu okulları bitirenlerin bir bakalorya imtihanından geç- meleri şarttır. Romanyada 4 üniversite vardır. Bükreş. Çernauti, Yassi ve Kluj üniversiteleri. Bükreş ve Tamşvarda birer politeknik, Bükreş ve Kluj de birer yüksek ticaret ve endüstri akademisi — vardır. Bunlardan başka birçok yük sek ihtisas — endüstrileri ve okulları memleketin muhte hf şehirlerine dağılmıştır. Üniversitelere devam eden lerin sayısı 50,000 dir. Bük sanat akademisi vardır Sovyetlerde - İpekçilik Sovyetler — birliğinin ipek böceği yetiştiren mıntakala- rı, 1936 senesinde verdikle ri 218190 ton kozaya mu kabil, bu sene 23700 ton koza vereceklerdir. Bu mik- dar, inkılâptan evvelki isti hsalin iki mislinden fazladır. —aar e Dünkü unve zahire fiatları UNLAR: Azami K. 910 870 Asgari K. 900 860 55 Randıman 60 . 70 ü 830 820 80 * 770 — 760 BUĞDAY PİYASASI Yerli Sert — 4,50 4 Yumuşak 5,25 ;Hıriç pi | Yüumuşak — 7.25 | Misir 878 3,50 Arplı 4 3,75 ü akiküel düçüRİ ö r a 6,25 an gelen buğday " HayvanVersgisi Ve İkra- miyeAlacakMemurlar.. Hayvana vergisi yoklamasında kaçak hayvanları may- | dana çıkaran muhtar ve memurlara verilecek ıkıımıynlnı Hayvan vergisi yoklama - larında kaçak hayvan zuhur eden şehir ve kasaba bele diye memurlarına ait ikra- miyelerin verilmesi hakkın: da Maliye Vekâletinden Vi Vüyetlere bir tamim gönderil. miştir Bu tamimde şu izahat vardır: ak hayvan zuhur eden köylerde; köy muhtar ihtiyar meclisleri azasile be: lediye memurlarına 2897 numaralı kanunun 26 ıncı maddesi mucibince ikrami- ye verilmemesi hakkında evelce verilmiş olan emir değiştirilmiştir. Değişiklik şu ve | süretle olmuştur: 2897 mumaralı hayvan vergisi kanununun 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında *Köy muhtar ve ihtiyar me- elisleri, mükelleflerin beyan larının doğruluğunu araştı mak ve bakikate uymadığı anlaşılanların isimlerini ve | gizledikleri hayvanların cins ve miktarı hakkındaki bilgi | lerini gösteren | yaparak gene 4 | | diyelerce yapılmaktadır. ir mazbata bunu da kayıd defteri ile — beraber en büyük mülkiye memuruna vermekle mükelleftir.. De- nilmektedir. Belediyesi olan yerlerde bu vazifeler, bele - Bu itibarla kaçağın tetkik ve tahkiki vazifesi yalnız bele- diyesi olan yerlerdeki bele Tapu ve Kadastro | Mamııılın ımııhlıılııı l, Tapu ve kadastro umum müdürlüğü, memurları ara sında tasfiye yapmaktadır. Unum müdürlük şimdiye kadar yetmiş beşe yakın me- murun tasfiye suretiyle eme: kliye ayrılmalarına karar vermiştir. Karar bu memur:- lara yakında bildirilecektir şekilde maaş alacak Vilâyet hususi idarelerin de maaşlı memuürların vilâ yetler arasında nakilleri ya pıldığı zaman, eski vazife- sinden ayrılış tarihi ile yeni vazifesine başlayış tarihine kadar arada geçen zamana ald maaşlarını yeni vazifeye başladıkları daireden alma ları kararlaşmıştır Araba çarpmış Kurtuluş — mahallesinden tek arabacı Ferhat arabasını koşturarak yoldan geçmek- te iken Okçular mahallesin den SÜ yaşlarında İsmail adında bir ihtiyara çarparak yaralanmasına sebebiyet vermiştir Dikkatsiz arabacı yakala narak — hakkında — takibata başlanmıştır. | bir plân içinde sistemli | şekilde tetkik edecektir. Bu | daire teşkilâtından beklenen Kakladiler memudlar n | diye memurlarına ııhmll ve hasronulmuştur. 26 ıncı maddenin son fık- | rasındaki hüküm, şehir ve kasabalardaki - belediyelere müteallik ve şamil olma gından şehir ve kasabalarda | belediyelerce kayıd muame lesini — yapmakla tavzif | edilenlerin — o | şehir ve kasabada — kaçak hayvan zuhur etse bile 28 inci maddenin şumulüne giren suçlardan birini işle memiş olmak şartile - ikra- miyelerinin — verilmesi icap eder. Bu tebliğat 1926 senesi kayıt ikramiyelerine de şa mil bulunduğundan, bu sene kayıt muamelesinde çalıştı ı rılıp da yoklamada mınta kasında kaçak hayvan zu i hur etmiş olmasından dola- yı ikramiyesi — verilmemiş şehir ve kasaba — belediye memuru varsa bunlara ait ıkrımlye verilecektir. Su işleri etüd teşkilâtının | vazifeleri hakkında Bayın ! dırlık Bakanlığınca hazırla nan talimatname Bakanlar Dieyetlııce kabul olunmuştur Türkofis —e Teşkilâtında yapılan de- gişiklik (Baştarafı birinci sayfada) bir rol, maddeye alt bütün eko nomik meseleleri — objektif bir şekilde tesbit etmek ve gerek iç, gerek dış piyasa ların değişme seyrini deva mlı bir şekilde takip ederek memleketin ekonomik bün yesine en uygun prensiple rin belirtilmesine ve gereken teşebbüs ve tedbirlerin alın: masına çalışmaktadır. Bu maksatla üretmen ve ihracatçı tüccarın, — işlerini geliştirebilmesine yarıyacak surette aydınlanmalarına, ye ni yeni İş imkânlarının bu | lunmasına ve türlü kanallar dan tederik edilecek olan işe yarar bilgilerin alâkalı lara, vaktinde yetiştirilmesi ne hususi bir ehemmiyet ve- recektir Bu gayelerin gerçekleşme sini sağlamak üzere madde Dler dairesi — teşkilâtı; ziral teknik, marketing. sergi ve | panayırlardan ibaret olmak [ üzere üç kısma ayrılmıştır. 21 MART 937 Hâkimler Kanununun iki m matdesini ( değiştiren kanun projesi Adliye Vekâleti görülen lüzum üzerine bâkimler ka- nunu muvakkat maddesinin 2 ve 3 numaralı fıkralarının hükmünü — 3 yıl uzatmak için bir kanun teklif etme- ge karar vermiştir 2 numaralı fıkra adliyeye | girecek hukuk mezunlarının namzetlik müddetinden is- tisnalarına, 3 üncü fıkrası da iht imtihanının geri bırakılmasına dairdir. Tııhlıllll;ıiî futmiyan ih-- Tacat - tüccarları —— Bakanlığı dış Ekonomi | piyasalara karşı teahhütle- rini yerine getirmiyen bazi tüccarların vaziyetleri hak- kında tetkiklere başlamıştır. “İhracatın murakabesi hak | | kındaki kanun, fena niyetle üç defa teahhütlerini yap” mıyanların ruhsatnamel nin geri alınacağını emret* ııeluıdlı Toprağı Sulama İşleri Hazırlıklarıİlerli yor.. Hazırlanan talimatname Vekiller Heyetince kabul edildi. Nafia Vekâletine bağlı bir su işleri idaresi kuruluyor. Talimatnamenin esasları lardır: Yurd içinde büyük su II lerine ald etüd işlerine mi fettişlik mıntakı . Ü takalar şubelere, şubeler 1 kısımlara ayrılmak suretiy! " yapılacaktır. 1 Mıntakalar - vekâletçe 16 yin olunacak ve bu mıntö kaâlar — tecrübe görmüş böl mühendis derecesinde bi! müfettişin: idaresine verilt cektir. Her mıntaka tü şubelere ayrılacak ve bu beler bir mühendisle bir m? avin, bir hesap memuru V kötip vazifesini de görec! bir anbar memurundan İ! ret olacaktır. Şubelere b h kısımlarda bir mühen iki fen memuruü, bir sam ve kâfi miktarda mif' | cılar bulunacaktır ğ Mıntaka müfettişleri, *” takalarındaki sahayı dolal rak ilk etüdler yapacak” | ve şube mühendislerine Üf? tinde çalışacak arazi p: Tarını gösterecekler ve ay çalışmalarını yazı ile lar Umum müdürlüğüne " direceklerdir. Şube müh€' | disleri kısımlar tarafınd” yapılan — etüdlerden M olacaklar ve kısımlara * mi proğramla tesbit şekildeki işleri verecekle! Talimatnamede bundan | şak postaların vazifeleri' sep ve anbar memurlafP | vazifeleri ve çalışma leri ayrı ayrı loıhlı muştur. D