22 Ocak 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2
YFA: a — n — zemmı AM AMT lstıklâl Marşı Şâiri n Mehmet Âkif.. Üstadın Şiir Cephesi.. XVI - Netekim Üstad ( 'oğaz harbi) ni, (İstiklâl Marşı) ni yaz: dıktan o müteharsir ve mu- ztarip yıllarının pinti ve in safsız günlerinde yarattığı son — par neşrettikten sonra, (nâzım) diyenler de ona —İulfen — (Şâir) dime ye başladılar. Bu vasfü tev- cihde nihayet ittifak ettiler!. O halde, Mehmet Âkıf bilâniza bugün şâlrdir! Ke- ndisini öldükten sonra teb- rTik ederim, eğer bu tebri- kin, Onca, zerre kadar de ğeri varsa!.. ları Âkifin şâlrliğini yalnız o eserleri mi kazandırmıştı:? Âkif daha evvelden de şâir değil miydi? O eserleri yaz mamış o'saydi ona sadece (mâzım) mı diyecektik? Ben bu suallerin cevabını. ver- mekten âcizim; o cevabı an" cak — salâhiyyettar olanlar verebilirler. Mamaafih, ver mişlerdir de-.. Yalnız, ben diyeceğim ki: (Âkif Paşa) nin açtığı (Te - ceddüd edebiyyatı) Mehmet Âkifin ölümile artık ebedi tarihe karışmıştır. (Ne garip tesadüfdür ki: Bundan bir asra yakın za man evvel ( Âkif Paşa ) da —tpkı Üstadımız gibi -- Miısir. topraklarında hasta lanmış, o, hasretini çektiği güzel İstanbula — kavuştuk- tan sonra ölmüştü | * (Süleyman Nazif) merhum (Mehmet Âkif - şâirin zati ve âsüri hakkında bazı ma Jümat ve tetkikat) ünvanlı kitabını daha evvel, yani 1919 senesinde (Serveti fü nun) da|tefrika halinde ne şretmişti. O zaman meydan- da henüz (Âsım) yoktu. Bi naenaleyh (Boğaz harbi) şi iri de doğmamıştı. (İstiklâl Marşı) keza .. İşte, (Nazif) eserinin o kısımlarında demişti ki: Bu memleketlerin ta gına, toprağına hiç bir şâ irimiz Mehmet Âkif kadar rabtıaşk etmemiş ve onların zayaına *hiç bir. — şâirimiz Mehmet Âkif kadar samimi göz yaşları dökmemiştir Hiç unutmam: Ba'kan harbinin son safhasında ve son gün'erinde İstanbulda bir (Müdalaal milliyye) he yeti teşekkül etti — Neşriyat şubesine Recâi zade Mahmut Ekrem (Bey) Reis intihap olunmuştu Âza meyanında mehmet — Âkif de - bittabi mevcut idi. Ben, Üstad Ek rem gibi asârı edebiyyeyi güzel anlar ve takriratında musip pek az edip gördüm. Teşviki diriğ etmez, (fakat senayi hiç tebzir eylemerdi. (Safahat) şâtrine bizim için bir (Şehnamei milli) yazın asını ve bu yolda bir. eseri ibdâ için vücudu muktezi evsaf ve şeralti yalnız ke ndisinde gördüğünü, Meh met Âkifin mes'eğine şiirine derin bir kin ile muâriz ol- an bir ikizat da mevcut ol- duğu halde, omeclista, âde ta vasiyyete benziyen bir H. Basri Çantay tavr ile tavsiye etti... Bu meseleyi yolda da tekrar ile Mehmet Âkifin eş- ve beyan | arı hakkında meftuniyyetler izhar etti. Üstad Ekremin talep ve emrettiği şeyi biz hepimiz Safahat şâirinden reca etmeliyiz Mehmet Âkif din ve yatanımın en siyah günle- rinde onların matemini rennüm elti — (Hakkın- sesleri) müb dilnin samim kalbinde his- setmediği hiçbir şey onun şiirlerine karışmamıştır. O, nasıl duydu ise öyle yazdı te- Her duyduğunu yazmamış, | fakat her yazdığını — mev cudiyyeli maneviyye ve ma- ddiyyesini sarsacak surette — duymuştur. Öyle olmasaydı, yazıları karşısında kalpler bu kadar ihtizaz etmerzdi. Mehmet Âkif kadar maâyip ve —mesâviden müteneffir pek az adam gördüm. — O, tahakküm ve tec. ebbürün, hakka ve acze te sellüt eden her kuvvetin hasmı biemanıdır. Nerede bir zaaf ve mahrumiyyet, nere de bir iztirap ve sefalet ve sarılacak bir ceriha görür ve işidirse onlara karşı ya- imiz. kalemini ağlatmakla iktifa etmez, âğuşu tehassü sönü açarak imdâda da şi tap eder. — (lstibdat) —w anzumesi lisanımızda pek az nâziri ve nev'i meyanında ise bi- nazir o'an bir bedial san'at- tır. Kelimeler Mehmet Âki. fin hemen her şiirinde - ol- duğu gibi, birer boya ses kuvvetile manzara ve vak'ayi hem tasvir, hem in- tak ediyor.. — Mehmet Âkıfın man- zumeleri bazılarınca istihfaf ediliyor. İstihfafa yeltenen- ler de, gariptir ki, şâlr ve mütefekkir geçinen bazı de rbederanı fikrü - vicdandır. Onların kısmı âzamı elle- rindeki günâ gün resmi şe- hadetnamelerde kaydü tâ dât edilmiş olan ulümu ta- biiye ve müsbetiye Mahmet Akif kadar vakıf mı dırlar? Hâşa! Onların bepsi lisanı elsineyi, bedâyu Mehmet Âkif kadar tahsil ve temel lük etmişler midir. Yine bin kere bâşa! - Şarku garbın benim bil diğim İlisanlarında ve bu vâdi de, gerek telif, gerek terceme süretile bu kadar güzel ve pürüzsür, kusursuz bir ştir okumadığımı fahrü lezzetle itiraf ederim. (|| NOT : Evveiki günkü mızda bir mısra dizilmiş: Ülemâdan mi — sayıldın, fükahadan mı — Hağir Olacak. * Senin olmuştu? ile başlıyan mısradaki “bel H, kelimesi “belki,, “yük seklik, “yüksekliğin,, “gün ler heyulâyi, — “günler bu heyalâyi , olacak Dünkü *“Ceryan, kelimesi! de “Ce reyan , olacak, Özürler dili- yerek düzeltiriz ve nüsha noksan nüshamızdaki | TÜRKDİLİ Birçok Cinayetler İşliyen Azılı Bir Katil Yakayı Nihayet Ele Verdi. İşön kurulunun toplantı Bu adamın iki yıl kadar evel Pamukçuda öldürülen bakkal ismailin ve — ondan evel | « öldürülen Koca Mehmedin faili olduğu anlaşıldı. Madencilik Tahsiline lvııııııyı talebe gönderilecek. Hükümet maden tetkik ve arama enstitüsü hesabı- na tahsll için Avrupaya ye- niden 30 kişilik bir grup göndermeğe karar vermiş- tir. Gönderilecek gençler- den yirmisi maden mühen- disi ve onu jeolog olarak yetiştirilecektir. — Talebeler İngiltere, Fransa ve Alma- nyaya gönderileceklerdir. Bu nun için aranan başlıca şa- rt bu İisanlardan birisini iy ice bilmeleridir. Avrupaya — gönderilecek gençler lise mezunları ara- sından seçilecektir. Maden mühendisliği imtihabı 20 şu- bat ve jeoloğluk imtihanı, 2 martta yapılacaktır. Taliplerin madzn ocakla- rında çalışabilecek - kabiliy eti göstermeleri ve sıhhi vaziyetlerinin buna — müsait olması İâzımdır. Avrupadan dönünce bu gençler tahsilde bulunduk- ları müddet kadar devlet hizmetinde ve devletin gör- tereceği her hangi bir yer de çalışacaklar ve bundan sonra devlet hizmetini ter. cihte serbest kalacaklardır TERİERECE £ l Dalmi encümen toplandı Vilâyet Dalmi Encümeni dün Vali Etem — Aykutun başkanlığında toplanmıştır. | Vilâyet işleri üzerinde bir- çok konuşmalar yapmış ve | kararlar vererek dağılmıştır. Teşakkür Halkevimizin kitapsarayı na 33 kitap armağan eden Trikotaj ve tuhafiyeci bay Süleyman Örmene teşekkü- rlerimizin iblâğına sayın gaz- etenizin tevassutu rica olunur. HALKEVİ BAŞKANLIĞI Sulh hâkimliği Şehrimiz sulb ceza hâki mliğine tayin edildiğini ya - zdığımız Bandırma müddei | yeni vazifesine başlamıştır. Yeni yapılacak Vapurlarımız Almanyada Krup fabrika sına ısmarlanan altı yeni va purun teferruatına ait inşa at başlamıştır. Gemiler ya | kında kızağa konulacakirr Yapılacak gemilerin dahili tertibatında bazı değişiklik ler yapılması - için müzake | reler cereyan etmektedm. Ankara vapurunun lamir * Üç cinayetle alâkadar ol- duğu anlaşılan — Savaştepe nahiyesinin Çamurlu köyün den Kara Hasana ait müd delumumi — muavini Hilmi Çiloğlu tarafından yapılmak- ta olan tahkikat sona ermiş- tir Kara Ahmedin işlediği anlaşılan kanlı vakalar şun lardır: Kara Ahmet, Koca Meh met adındaki bir arkadaşı ile birlikte senelerce evvel bazı hırsizlık vesair vaka- lar yaparak etraftaki halkı rahasız etmişlerdir. Koca Mehmet sonradan bu kötü hallerinden vazgeç miş ve dürüst bir adam olarak hareket etmeğe baş lamıştır. Fakat Kura Hasan, arkadaşının — eski hallerini meydana vuracağını kork. tuğundan kendisinden dai- ma şüphe etmektedir. Bir zamaü sonra Mehmet Hasanla buluşmuş ve görüş tükten sonra yakın köyler den birine gideceğini söyli yerek yanından ayrılmıştır. Hasan oradan hemen kay- bolarak evine gitmiş ve si lâhını alarak Mehmedin ge çeceği yola pusu kurmuştur. Fakat tam o esnada tesa: düfen Mehmedin kıyafetin- de ve ona benziyen bir ad- am yoldan geçmiştir. Arka- daşından suçlarını ortaya dö- keceği için kuşkunlanan ve | bu korkudan kurtulmak için | onu öldürmeğe kurar veren Hasan,*geçenin o, olup ol madığını tamamile seçme- den ateş etmiştir Hasan 'koşarak vurduğu adamın yanına gidiyor ve | bunun Mehmet olmadığını | görünce büyük bir soğuk kanlılıkla hiç istifini bozma- dan: — Arkadaş yanlışlık o! Kusura bakma.. Diyor. Sonradan yapılan”tahki. katta yanlışlıkla, Hasanın yaraladığı bu adamın o za- man asker kaçağı bulunan Vicdaniye mahallasinden lı mall oğlu İsmall olduğu an laşılıyar Hasan yanlışlıkla bir adam vurduğuna değil, Koca Meh medi ele geçirip öldüremed iğine müteessir oluyor. Bahsi oldukça da ötede beride Koca| Mehmedi öldüremediğini fakat muhakkak — bu arzusunda muvaffak olacağını söyle duü umumisi Nuri düön gelerek | mekten de çekinmiyor O za man yapılan — tahkikatta bu sözleri ve hareketi mey dana çıkmıyor. Hasanın yaptığı bu vaka lar dört beş yıl kadar evvel dir Diğer vakalar:Bundan bir kaç ay kadar evvel Koca Mehmedin ineçhül bir adam | tarafından öldürüldüğünü | ve tahkikat yapılmakta ol , duğunu yazmıştık Z Bundan başka iki yıl ka dar evvel de — Pamukçuda Bakkal İsmall dükkânında ö'dürülmüştü. için Hamburga gitmesinden | garfı nazar edilmiş, tamirin burada yapılmasına karar verilmişlir. Kâra Hasan en son ola rak bu cinüyette yakayı ele | yermiştir. O zamandanberi muhtelif 3: e 22'Üktaci Kimuu 93 A Ç.HPR, . H. Partisi İlyön k dün belli olan - toplı tısını yapmış ve Parti iş dâ görüşmüşlür. Kazanç Vergisi Nasıl Tahsil Edilecek.. 2,000 Tiradan fazla gyrisafi irrdı olan mükellefler beyarmameye tabi oldukları varidat daireler taraf bildirilecektir . Kazanç vergisinin tatbik indeki bazı yanlışlıkları ta shih için Maliye Vekâleti defterdarlıklara şu tamimi göndermiştir: ! — Kanunun dokuzun cu maddesi mucibince işgal ettikleri mahallin gayrisafi iradı 2000 liradan fazla ol an mükelleflere, beyannam- eye tâbi oldukları, varidat idaresi tarafından ikincikâ nun ayından evvel yazı ile bildirilmesi. Bu gibi mükel- lefler ihbarı takip eden yil için beyannameye tâbi tu- tulması icap etmektedir. Bu hükme göre, 17 nci madde mevzuuna giren mü- kelleflerin gayrisafi — iradı 2000 liradan fazla bir yere geçmek veyahut bulunduk ları belediye veya köy sını rları dahilinde ilâveten ma ğaza, depo ve ardiye kira- lamak gibi sebeplerle işgal ettikleri yerlerin iradları me emuunun 2000 İirayi geçm- esi halinde beyannameye la- bi tutulabilmeleri — için yal- nız iradlarının bu miktarı geçmiş olması kâfi değildir. Kanunün Y uncu maddesi mucibince keyfiyetin ikinci kânun ayından evel kendi- Jderine tahriren ve imzaları mukabilinde tebliği de lâ zımdır. Bu gibi mükelleflerin, ke- ndilerine tahriren vaki olan tebliği takip eden kânunu saniden itibaren delter tu- tarak o takvim senesini ta- kip eden mali yıl vergisinin beyannameliler gibi tarhe dilmesi ve bu mali yıla ka dar geçen yılların vergileri- nin de, iradlarının 2000 li rayı geçmiş — bulunduğuna bakılmaksızın gayrisafi irad üzerinden alınmasına devam edilmesi icabeder. Ancak, kanunun bu hü kmünün tatbikında vukua getirilecek herhangi bir te ahhür, mükellefin beyanna me usülünde vergiye tabli yetini bir sene daha gecik ——— izler üzerinde yürüyen mü- ddetumumilik uzun ve yo- rucu bir. tahkikattan sonra çok kapalı olan bu cinayet leri tesbit etmiş, son cina yetle birlikte Kara Hasanın diğer cinayetlerle çok ya h_ılıh a SAkası bulunduğunu meydana koymuştur. Koca Mehmedin katilinin faili de Kara Hasan olduğu tebeyyün etmiştir Bütün bu cinayetler bir leştirilerek Kara Hasan ağır ceza mahkemesine verilmi | ştir Katilin muühakemesine birkaç güne kadar başlana caktır. tireceğinden tebeddülât nü gününe takip olunarı Işgal edilen mahallerin ira: mecmuunu 2000 lirayı çen mükelleflere, keyfiyı ve ertesi lakvim senesi şından Itibaren defter ması ve müteakip sene rt ayında beyanname mesi lâzumunun tahriren tebliğ tarihini ve imzat havi bir varaka mukabilin tebliğ edilmesi ve bu vi kanın dikkatle muhafazas! na itina olunması iktiza 2 — Kanunun 7 ncim maddesinde 2000 lira iradif hesabında belediye ve köâ! sınırları içinde mağaza vi deponun dahil olduğu an edilmektedir. Bu hüki ün tatbikında bazı mah erde, bir mükellefin mu lif nevi iştigale tahsis ettil mağaza ve depo iradların da birleştirildiği anlaşıl tır. Gerek yedinci maddeni! bu hükmü ve gerek mü 755 numaralı kanunda zılı (500) Uralık haddin ni kanunla (2000) liraya Ç karılmasındaki maksad ayş! şehrin belediye hudüdu nde aynı neviden bir gayrisafi iradları meci 2000 lirayi geçen muhi yerlerde icra edenlerin yannameye tâbi tutulm istilzam ettiğinden iradi mecmuu 2000 lirayi çi de, ayrı ayrı bu haddi do durmiyan mahallerde telif işler yapanların. ga' safi irad üzerinden - ver tabliyetleri iktiza eder. 3 Kanunun maddesinde (aynı mül yekdiğerile memzucen idi ettiği muhtelif — teşebbür için bir, yekdiğerinden ayf olarak idare ettiği teşebbi sler için de ayrı ayrı be$ nname vermek — mecbur! tindedir) denilmektedir. Bu maddede, muhtelif şebbüsler için bir beyanti? me verilmesinin ölçüsü © rak kabul edilen (mem?! cen idare) den maksat af' mükellefin herbirine mü kil bir sermaye tahsis ayrı bir mühasebe tesis © miyerek cümlesini aynı maye ile idare ettiği ve saplarını da memzucen tuğu teşebbüslerdir. Binaenaleyh (mem idare) ölçüsü yukarıda yan edildiği veçhile mi kil sermaye ve muül mevcut olup olmamasile yin edilmek lâzımdır. kellefin sicilli ticarettekl | ydi veya her iki kısım şebbüslerinde ayni mü demleri kullanması hâdisf haizi tesir değildir. LA üüü
