5 Kasım 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

SAYFA 2 MİLLET İkinci Teşrin P ÜÜÜ A a v cdlle AF TÜRKDİLİ ULUS ştırılınca türk kökünden çıkıyor- «Ulusn arkadaşımız «Mil telv «Üluso kelimeleri Türk kökünden — geldiğini ilmiğ bir yazı ile anlatmak tadir. Fatdeli -bölduğumuüz yazıye okurlarımıza yoruz; n bu sunu- MiLLET Kelimeyi etimolojik şek- line koyalım: () (2) (3) (4) ia AD A l A et (D “im,: Köktür, burada kuvvet, hayat, hareket, işa- ret, hedef, iş... larındadır (2) “il,: Kelimenin oriji ninde “iğ, dir; “I, (3) teki *1, dır, uzatma vazifesi gör- mek üzere *i &- ği, de (gi) yerini tutmuştur. Türk sözlerinde aynı cins- ten iki konson yanyana gel- mez; birincisi daima uzatma için ikincisinin tekrarıdır. O halde: (1) kök olan “im,, ile (2) ek olan “iğ, birleşin- ce “imiğ,, o'ur; bu, “emek, sözüdür; kuvvet sarfetmek, bareket etmek, bir şey işa ret etmek, bir hedefe gitmek iş görmek, yorulmak, zah- met çekmek demek olur. B) “il,: Büyük, çok gay ri şahsi şümul gösterir; de mek ki, “m — iğ il — imi- BU, sözü, büyüklük, çokluk şümul içinde yaşamak, ha reket etmek, çalışmak, bir hedefe gitmek olur. (4) “et,,: Çok kuvvetli ya- pıcilik, yaptırıcılık, hakimi yet, sahiplik — anlamlarını gösterir. Görülüyor ki, son ek |4) ge'inciye —kadar, kelime. “imiği', umumiğ ve gayri muayyen bir manada iken, “et, ona münayyen varlık verdi, müşterek yaşıyan, ça- lişan bir hedefe giden sabip beli o'du: MİLLET. |*) Kelimenin: “im — iğ — il 4 et, etimolojik şeki'den son “millet, morfolojik ve fonetik şekle geçişi burada çok basit oldu: “im, kökü- ne birden ziyade ekler ge- mce, kökün baştaki vokali düştz; kök ve ekler kayna- şınca fonetik icap hakim ol- du, “miğilet, söylen'şindeki ahengi beğenmedi, “mi — Bi ** let, şeklinin ortasın daki “ği, uzatımı yerine, öndeki “I, yi tekrarlamayı daha ahenkli buldu. An'a şılan manasiyle, “Millet, sö- zü, tam modern ve v s. anlam. malne, demek olur Ras ; Güksa Birden bit — kayboldu! İlalyanlar, başını — getirenlere baş bin dolar mükâfat verecek. Ge- İstanbul, 4 (Özel) çenlerde İtalyanlara teslim olan Ras Güksa, iltihak et miş o'duğu İtalyan ordusun dan kaybolmuştur İtalyanlar, Güksanın ba şını getirenlere 5- bin do'ar _'Cutl“?i# vadediyorlar. Her ikisöz,ana ka ynakları ara | | birkaç kabileyi toplıyan bir İtalyadakıtlığa karşı teebirler | Hükümetin tasarruf hususu ilimiğ | izahlara uygun “Socite Hu- | ; disiplin altında bu'unduraca- | ULUŞ Kelimenin etimoloji şek- line bakalım: (0 (2) () (4) “ağA-ulRuğüs, () “uğ, : Köktür; burada 2>üyüklük, yükseklik, çokluk genişlik mefhumlarını çös- terir (2) “ul, : şümul ve gayri şahsilik anlatır. *“Uğ — ul — uğu', um- umiğ olarak büyük üzü, ço k uğu, genişliği gösterir ve yayılmış gümul Talmiş de mek olur Burada, ynaşması kök ile ekin ka neticesi olarak, morfoloji ve fonetiğin yap tığı şekli alalım: — *ul, |il el şekilleri malümdur.| |*| BI) “uğ. : Ek olarak (- — &| nin rolü kelimenin sahiplendirerek tesbit ve ifade (k. gibil. O halde: (burada da vokali olan manasını etmektir uluğ - *ğ. vazifesinin “u. nun uzatıl masna - birakiyor|. Ulu büyük, yüksek, çok veya böyle olan demektir (4 “us. : (.) eki her hangi bir süje veya ob- jenin o'dukça geniş bir sa hayı da bu'unduğunu veya © sahayı kapladığını gösterir; (e ©. ©. z) de böyledir. Demek oluyor, “ulu -- us — ulüs, : bir. çokluğun kendi muhitini taştığı zaman aldığı anlamdır içindir ki, “ulus, sözü, umumiğ olarak mese Onun lâ bir ailenin çoğalarak vü- cvde getirdiği bir kabi eye, onun daha büyüğü olan bir aşirete, bir kavme, herhan gi bir cemaata, bir taifeye daireye dendiği gibi bir üm mete de denebilir. Vasi ka- bile ittihadı, millet ve dev let anlamları da “u'us, sö- zünün çerçivesi içindedir. TI Ayş kövim, w desi olmuş. yamaparDa e — Zecti tedbirlere karşı du- rabilmek için İta'yada Mu ssolininin aldığı mukabil te dbirler devam — etmektedir. ndaki tedbirlerini suiistimale kalkışan 60 tane kadar dü- kkân kapatı'mıştır. Bu ayın — beşinden — iti- baren allı ay içinde İtalyadaki bütün — kasap. lar; salı günleri kapalı ola caklardır . Oteller, tokantalar, kah: veler ve tren lol.anta vagon: larımda her müşteriye, her yemekte bir tabaktan fazla balık — veya et — vermek “memnundur. Pek esaslı yiyecek madde. leri için vesika — çıkarmak meselesi — görüşülmüşse de Musscolini: “Halkın — kendini gından emin olduğu için, buna lüzum görmediğini sö | ylemiştir. İLiMiZDEN HABERLER l—__ İlbayımızın | Yarın şehrimize dönmeleri | bekleniyor. Uraylar kongresine iştirak etmek üzere on gün kadar önce Ankaraya giden İlbay ve Şarbayımız - B. Salim Gündoğanın yarın şehrimize dönme'eri muhtemeldir. Uray baştabınliğine Dr. B. Yunus Vasfi atandı. Eski Sağlık ve sosyal yar dım direktörü Doktor B. Yu- nus Vasfi bu defa uray baş tabipliğine atandığı bakan.- lıktan ilimize bildirilmiştir. Dr. B. Yunus Vasfiye vyeni ödevinde muvaffakıyet dil eriz. idman bölgesinin yıllık to- plantısı İdman bölgesinin — yıllık kongresi 9 ikinciteşrin — cu- martesi günü saal 15 de bölge merkezinde toplana caktır. Hükümet Konağının temel kazma işi- ne başlardı. Muharrem Hasbi fabrika gmnın ardına yapılacağını ve ihale olunduğunu — yazdığ! mız hükümet konağının te mel kazma işine başlanmış- tir. İlbayımız şehrimize dön | dükten sonra konağın temel atma töreni yapı'acaktır. Geçenlerde müteahide iha- lesi yapılan Nafıa caddesi — kanalizasyonunun yapılmasına başlanmıştır Olgunluk sınarlarından bir dersten kalanlar Lise olgun'uk yoklamala- rında ve bakolorya sınavla- rında bir dersten muvaffak olamıyanların tekrar snava girebilmeleri Kültür Bakan- Pleğınca — kararlaştırılmış ve okullara bildiri'miştir. KIŞ GELİYOR.. Nafla atelye_si_k—ıııalııısynr.u atelyesi | na Devam İlimizde bu yıl rüam Aşı eyi yapılan sonuçlar vermiştir. ndirma, Balya, Gönen, Ed remit ve Susığırlık ilçeleri | nde ilkteşrin ayı içinde ya pılan savaşta 2084 ata ma- İlein tatbik olunarak mua yeneleri yapılmıştır. Ayrıca e h Te KaZdağ! Karla Ort 'u" i Şundan bundan Zeytinli okulunun temel atma töreni yapıldı Edremit, 4 (Özel aytarı mızdan) Burada hava: lar son günlerde ğumuştur. Dört beş günden beri Kaz dağı bem beyaz bir halde dir. Yeni yılın karları Ed- remidi ve — cıvarını eyiden eyiye soğutlu İki gün önce hava biraz açılmış ve kar- lar erimeğe — başlamışsada şimdiki haldı. yeniden ğuk başlamıştır. Zeytinli köyüne çok güzel bir okul Sigara Paketlerine ikramiyeli fiş: ler - konulacaktır. eyice so- 80. bu yıl binası İnhisarlar idaresi direktörlüğünce ikinciteşrin den itibaren yenice paketl erine ikramiye fişleri konu İmasına baş anmışlır. Muhtelif paketlere kona- cak olan bu fişlerin muka- bilinde çıkanlara — beş, yirmi, el'i, yüz lica verile cektir. on, Otomobil bir beygirin ba- cağını kırdı. Dün akşam saat 18 sıra- larında şoför İsmetin idare sindeki otomobil hükümet caddesinde gilerken Okçu kara mahallesinden kebaptı Mehmet oğlu Mehmedin bin Bu çarpıma sonunda beygirin sol bacağı kırılmıştır. diği beygire çarpmıştır genel | yapılacaktır. Geçen gün bu- | radan giden birçok çağırıla- rin iştiraki ile — bu okulun temel atma töreni ıştır. yapılm Kadıköyünün en havadar yerine ve denize karşı ya- pran ve inşsatı tamamen bitirilen ilk okul binasının da aymı günde açılma töre | Kadı köyü okulunun da açılma j Bunun sonu Çinde ' Kuzey Çinde yeni mücad- eleler Tasın Tokyo aylarının ha- berlerine göre Sanhı şehri kıyılarından geçen iki — Ja- pon vapuru Çin polisi tara- fından ateşe — tutu'müşlür Tanzin şehri polis müdürü Japonlar tarafından yakalanarak ha | pise atı'mıştır | 13 Ağuslosda Se Va Ne ni büyük bir galabalık ön- ' üönde yapılmıştır. Köyümüz bu çok güzel bir okul miış bulunmaktadır. Yangın Bir hamamda çıkan yangın söndürüldü, Öteygün Eskicami kar şısındaki Yıldırım hamamın: da bir yangın — çıkmıştır. Yangını haber alan - itfaiye derhal hamama yetişerek ateşin geniş'emesine meydan vermeden s#öndürüw üştür. Üç kilo kadar pamuk, ile o kadar yatak içi bu sıra da yanmıştır. Yangının topla ile kazan bina ateş almasırdan ileri geldiği anlaşılmaktarslır. SERGKU UN AFRRRERA UNU ALEV ; KAMÇILARI: MAGERA ROMANI PEK YAKINDA FÜRK DİLİNDE OKUYUNUZ! nan kurumların birden bire | AYATTAN ALINMIŞ BU BÜYÜK: | tir. Tasın Şanghay aytarının i civarındaki iki Japon aske rinin Çinliler tarafından ha- karet görmesi Japonlarla Çinliler arasında yeni an'aş- maz'ıklar doğurmuştur. | u ndan do'ayı 14 ağustosta Japon kurmayı Çin hükümn etine yeni bir nota vermiş haberlerine göre Çin Kızıl müfrezeleri Si Cu Van il. eriy» gitmiştir. İtalyan kadını Duçe Venedik meydanın- da söylediği tarihi nutkun 'a İtalyan kadınınada hitap et- mek istemiştir, M 1sasolini bu hitabında İtalyan ulusunun bugünkü tarihi hareketinde kadınlarının da müşterek ol duklarını işaret etmiştir. İtalyan kadıvıdı taktir e- den Mussolini İtalyan kadı nının, erkekleri gibi mert ve vatan uğrunda har fedakâr lığı yapımıya hazır. oldukla rını ispat ettiklerini söy üyor. Bu vesile ile Doğu Afrika sına giden askerleri, anne, zevce, abla ve sevgili sıfa. lile hevtecan. cüş ve se'âbet- le selâmlamış olduğuna işa- rat ediyor ve sözüne şöyle devam ediyor İtalyan kadımı İtalyan-Ha. beş meselesine büyük 3lâka göstermektedir. Bu Faşist re jiminin bir eseridir. Fakat rejimi, İtalyan kadının asıl Şehrimizle, Ayvalık, Ba- | İlimizde Ruam Şavaşı- Olunuyor. Şehirimizle, Ayvalık, Bandırma, Balya. bönen, Edremit Susığırlık ilçelerinde geçen ayda ne kadar hayvali müayene edildi? 27 katır ile 1336 merkeP seriri muayeneden geçirilm Bu hayvanlar arasında sekiz hayvanın YU iştir. | z amlı olduğu anlaşıldığında!? İ öldürü'müşlerdir. |— Bu ay içinde de bazı kâ” | mun ve köylerde de — ruat? | savaşına devam edilecektir Evdeki Eşyayı doplayıp — götüret hırsızlar. Çağış — kamununa bağ!! Kanlıkavak Tatar köyünde? Salim oğlu Adem u,kud- iken evine kim olduğu belli olmıyan biri — girmiştir. meçhül adam evden iki çift iskarpin, beş dane kireP entari, üç takım kadın elbıl". 'si, on kadar boğça, dokuz gö lek ve daha bir çok sandık eşyasını alıp götürmüştür. — Jandarmanın yanptığı ta kikat sonunda — bu eşyan Konakpınar kan ununun AY” vacik — köyünden Mustafâ oğlu Mebmet i'e Kenlıki” vak köyünden Mehmet oğl Mınstafa ve kardeşi RectP tarafından çalındığı anlat! mıştir. * uçlu'ar yakalanmif” tır. B hakiki ödev ve haklarıf? göstermiş ve — öğretmişti” Kendi. yuvasını ihmal etm* mekle İtalyan kadını bugü? vatanın muvalfakıyeti '0| sandeti için mühim bir ! oynamaktı dır. n İtalyan kadını, bugün F* şist rejiminin aklif elema' larından say Imaktadır. Çinde sivil savaş: | Tasın Bey - Pin ı.yııv".i göre Çin kızıl müfreze Anfu ve Şimin uhrrle' alıılğlardır. Bu şehirler nan İlbaylığının kuzayl! dir Pw müfrezeler , nehrini geçerek Hu Pey baylığına ııldırrrlı"'a:.ı | Bundan dolayı - bir İngi | şavaş gemisi Hunan ilbâf | hğımın merkezi olan Ç.”:ıl | ya güvenliği korumak "! gönderilmiştir. Fu şehir * etrafında örfi idare "'. Şan - Si ilbaylığında da zıllar hükümet askerleri kanlı bir savaştan * Dgarı nehri geçerek UP | hrini almışlardır e vilâyet merkezine Y* maktadırlar. | Kd lar ıll