20 Ekim 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

ğ' rih Önünde: Genel Nüfus Sayimi. Günlerden, haftalardan, Aylardanberi ağızdan ağıza İşiterek, gazetelerde okuya Orak, dıvarlara, şehrin birçok Yerlerine asılan — afiş'erde Rörerek öğrendiğimiz genel Tüfus sayımı bugün yapılı- yor. Genel nüfus sayımı hak- kında, şimdiye kadar değe- Tli kalemlerden çıkmış bet İBtler yazıldı; sayımın değer ve önemi belirtildi Ben, sayım hakkında il- Miğ bir betge yazacak de- #ilim. Ancak, sayıma veril- Mesi gereken değeri bir kez daha delirtmeğe, sa yumın — büyük ulusal Önemini bir kez daha açık- lamağa çalışacağım. Her şeyden önce, sosyal Ve ileri ulusların sayıma Verdikleri önem ve değeri Ondan sonra da sayımı, an- Uamını, niçin yapıldığını bil- “Memiz gerektir. Açık bir gerçektir ki sa- Yim. soysal ve sosyaliste yö Helmiş birçok ulusların es. kiden beri önem verdikleri bir iştr. Bötün dünya soy Sallık kaynağı olan ileri so- Ysallığını boz kırlardan aşı- , Tarak, taşırarak dünyanın birçok bölgelerine taşıyan biz Türklerde ise; sayımın “Yüz değil, Linlerce yıl öonce “yapılmağa başlandığı ve ya- Pılmağa başlandığı tarihsel belgelerin saptadığı ulusal bir iştir. vi İleri ulusların bu milli za- Manlarda yaptıkları sayıma “daha ilmiğ bir yönerge ve- Tmek için silim adamları didişmişler sayımın — nasıl ve ne şekilde — yapıla Sağını nelerin saptanacağını Carmulusal birçok ilmiğ top lantılarla ortaya koymağa Uğraşmışlar ve madde mad- de be'irtmişlerdir Sayımın büyük değerini Anlıyabilmek — için, bunun Ulusal benliği tanıtan, — bil ten ve açıklıyan bir iş Olduğunu bilmemiz yeterdir Sanırım. Ulusa faydalı olmak, ulu f4 yarar iş yapmak istiyen devlet, bu büyük ulusal iş ten kendini uzak sayamaz. Çünkü: İdaresini eline aldığı ulu- Yün gayısını nasıl ve ne şe- kilde olduğunu bilmezse on- Un İlerlemesi ve yükselmesi İÇin yapılacak işleri hiç bir Zâman yapamaz. Bunun içindir ki ileri ul Uslar sayıma gerekdiği de €ri vermişlerdir. Tabiiğ ki 'z de kendimizi bundan, bu SOygal işten uzak — tutamaz- dk. Çünkü biz, ileri soysal Uluslardan biri ve sayımcı- iğin ilk tohumunu atanlar- Anız. 927 Yılı ilk teşrinde yapı An sayımdan bugüne kadar Sekiz yıl geçmiştir. Geçen Zaman içinde ne kadar Arttığımızı, kültürel alanda | Te derece ilerlediğimizi bu şayımda anlamış ola- Sağız, O. Balkır D mın nüfusa ıı.lıbı:l bilinmek - |D z'n isabetli tedbirler | nn imkânı o'amaz Nüfus Siyasası TÜRKDİLİ Ve Nüfus sayımı Cemiyette her şey insan içindir. Bütün sosyal mese le, cemiyet halinde yaşayan insanların refah ve” saüdet seviyesini yükletmekten baş. | ka bir şey değildir; kültür, hukuk, siyasa, servet hep bu maksadın birer — vasıtasıdır. Siyasa her hangi ilim her hangi tetkike kö- yulza ilk önce önüne nüfüğ meselesi çıkar. Nüfusun mi- kdarı ne kadardır, hareket- leri (doğum, ölüm, göçemen lik, evlenme ve ilâh) hangi taraftadır. Her şeyden evel bunları bilmeye ihtiyaç var dır, Bundan dolayı bugün bü- tün dünyada nüfus mesele- sinin ehemmiyeti son derece artmıştır. Her memleketle nüfas politikası bütün siya- sa'ara baş çeken — bir polili- ka o'muşlur. Yalrız devlet ler değil âiüm adamları da nüfus meselesile eskisile ki- yas kabul etmiyecek kadar geniş bir surette uğraşmak- tadırlar. Demografi ismini alan nüfus idlmi zamanımız- da başlı başına bir ilim ha limne girmiştir. Jean Jackues — Rousseau daha bir buçuk asır — evel ibir. memleket için — insan kıtlığından büyük kıtlık ola maz) demiştir. Bu sözler bugün için de ehemmiyetini muhafaza etmektedir Sosyal meselelere — her hangi bakımdan bakarsanız bakınız karşınıza ilk önce nüfus meselesi çıkar. Sıhhat ahlâk, kültür, hukuk, idare, ekonomi, finans, din, lisan möseleleri her nüfusun mik- darına ve kasafetine — her cihetten bağlı olan mesele lerdir. Nüfusun muayyen bir se- viyeye getirmeksizin, muay yen bir kesafet temin — et- meksizin içtimai ihtiyaçları- mızı istediğimiz kadar ko laylıkla temin — edemeyiz. İçtimal iş bölümüne verile. cek istikametler hep nüfu sun kesafetine bağlıdır. Yalnız dev'et — idaresini ele alalım? Memlekette iç ve dış asayişini istediğimiz gibi temin edebi'mek için süel ve sivil teşki'ât — yap mağa mecburuz. Ordu kuv- vetimiz ne kadar — olabi'ir; bunu arttırmak için ne ya pabiliriz ve — bunları nasıl kullanmalıyız Erkânı har- | biye bu suale cevap vermek için nüfusun mikdarımı: Do ğumunu, ölümünü, — vasali yaşama yaşını bilmeye mec" buruz. Mülki teşkilât kuracağız; polisi, Jandarmayı — tensik edeceğiz bir mahkeme tesis edec 'ğiz. Şehirlerin, köyle rin nüfus vaziyetini hakk le bilmeden isabetli tedbirler alamayız Umumi sıhbati muhafaza için tedbir almak ihtiyacın dayiz. Doğum ne kadardır, ölüm ne kadardır, bilhassa çocuk vaziyetinin — nisbeti nedir. ölümün — artmasına memleketimizde müestsir olan en ziyade hangi h hklardır; bunları bilmeksi - alma Ekonomik — meselelerde nüfus işi en başta ge'ir. Nü fusun mutlak mikdarı; köy lü, amele, sanatkâr, tüccar ve salrey. göre taksimi, istihsal, tedavül — vasıtaları - bir işe, | | | lar ne kadarı sizin siyaset fena vaziyetle. ri düzeltecek hiç bir tedbir olamaz. Finansımızı islâh etmek. varidatımızı çoğaltmak, ol- mazsa bile — masraflarımızı azaltmak istiyoruz. Mükel- lefler irat kaynaklarına gö re hangi sınıflara mesuptur- sermayesile, ne kadanı sayi ile ne kada- ri her ikisinin mezcile ka zanır, vergiye tabi tutula cak bir maddenin istiblâk mikdarı ne olabilir, masa- rifte vaki o'acak her hangi bir tasarruftan ne — gibi ne- ticeler çıkar Bunların her biri hakkında bir fikir edi- nebilmek için her şeyden evel nülus mikdar ve sınıf. Tarimı bilmeye lüzum dır. Vaziyet böy'e olunca nü fös tahrirlerinin ehemmiyeti lamami e meydana — çıkar: lik önce nüfus adedini sa hih olarak bilmeliyiz ve son ra harekel'erini takip etme- var- liyiz. Denilebirlir ki — istatislik demografi ile başlamıştır, ! Her şeyden evel nüfusun * miktarımı bilmek gerektir. ' Fakat 19 cu asra kadar hiç bir yerde sağlam bir nüfus ista'isliği yoktu. Nüfus o kadar dağınıktı ki bunların miktarını gereği ile bulma- ga imkân da olmuyordu. | Zaten devlet istatistik teşki- lâbı da bu işi başaracak bir seviyeye çıkmış olmaktan çak uzaktı Fakat 19 cu asırda nüfus şehirlere doğru akmağa ve ekonomi yeni bir yol alma ğa başladığı zaman vaziyet daha ziyade — önemleş ti. Çünkü bu asır içtimai | dertlerin çıktığı asırdır. De rtlerin devasımı bulmak için her şeyden evel nüfusun miktarını bilmek lâzımdır. Bizde 20 ci astıra kadar imparatorluk bunu kendisi | için bir vazife bile sayma- miş saysa bile bunu yapmak iktidarını kendisinde göre- ' memişti, Yalnız Abdülhamit | idaresinin son senelerinde nüfus tahririne benzeyen bir şey yapılmağa çalışılmış ise:* de bu da ancak büyük şehir lere inhisar etmiş ve mu- vaffakiyetli bir netice vere- memiştir. j Eski idarenin buna ehem | miyet de verdiği yoktu, çü | nkü o yalnız asayişçi o da ! bir dereceye kadar bir dev- , letti. Ekonomide kendisine ayırdığı vazifeler pek mah- duttu. halk kendi kendisini | idare edecekti. Devletin üze- rine teretlüp eden vazifeler pek yoktu. | Bugün ise inanımız bu de- | gildir. Cumurluk halkçı ve I devletcidir. Ve memleketin | en kısa zamanda en fazla | refah ve saadete iriştirmek vazilesini üzerine almıştır. Devletcilik rasyonel bir eko nomik siyasa demektir. Bu- nun için ise her şeyden ev- el nüfusun halini, hareke tini ve son vaziyet'erini bil- l meye ihtiyaç vardır. Dayan dığı toprağı gereği i'e bilme - yen mimar bunun üzerine sağlam bir bina kuramaz Nüfusun bu istikşaf hare ketine cumurluk daha 1927 senesinde başlamış, hepimi l zin bildiği gıibi memleketin ilk nüfus tahriri yapılmıştır. O zamandan itibaren mem leketimizin — nüfusunun 14 ! lesinden hacı Ahmet , Zühre evlâtları ve Kâmil ve Cemil Kayyum | ) Sul hukuk hakimliğinden: Balikesirin Hacıismail mahallesinde mukim Kaba soğan — oğullarından Emin oğlu Abdullah — Şükrü ve Osman efendi oğullarından | Ahmet ve Hasan ve Hüseyin ve kızı Nazmiye ve kendi namına bil asale — Üsman zevcesi Emine ve Börekciler mahallesinde mukim Giritli Ramazan zevcesi — Raziye Dudu ve Mustafakıh mahal kızı göip Halil Mustafakıh — mahallesinden Ali oğlu tütüncü Mehmedin müşterek oldukları Sama na mi diğer Akçeşme mevkiin. de şarkan Kabasoğan hacı Ahmet vereseleri tarlası ve kısmen kadimen Sü'eyman zevcesi ve elyevm oğlu Kına hi Tevfik veresesi tarlası ga- rben kadimen Köselerli Ab durrahman elyevm Sokkur oğlu hucı Mustafa veresesi nden bahçavan hacı Kadir veresesi ve Ağabey — oğlu veresesi şimalen şosa yolu cenuben Akçeşme — yolile mahdut tarla ile yine aynı mevkide şarkan Hamidelerin Tevfikden mubaye suretle kasop Mehmet elyevm Kıyı cı Kadir ve kısmen Sülükcü Hatice elyevm Dağıstanlı halil veresesi tarlası garben Kabasoğan oğlu hacı Ahmet vereseleri tarlası şimalen şo sa yolu cenuben kadimen Süleymanbey zevcesi elyevm Voğlu Kınalı Tevfik veresele ri ile mahdut diğer tarlanın gayri kabili taksim olduğu- ndan bilmüzayede satılarak bedeli müzayedenin hisseda- rlar arasında taksim edilme si hakkındaki 11 - Temmu- 934 tarih ve 323- 377 num ralı ilân mucibince mezkür tarlalara altı yüz kırk lira kıymet taktir — edilmiş ve açık Aartırma - ile satı lığa çıkarılmıştır Fu bapta . — tenzimi " Kılındü şartnameyi herkes görebil mek üzere 19 — Teşrinisani 935 tarihindan itibaren oön gün müddetle Balıkesir mah- keme kaleminde açık bulun: durulacaktır. İşbu - tarlalar hakkında bir hak iddiasında bulunanlar var ise tarihi i'ândan itibaren 21! gün için de evrakı müsbitelerile bir- likte sulh hukık hakimliği kalemine müracaat etmedik leri taktirde hakları — tapu siçilile sabit olmadıkca sa - milyon cıvarında olduğunu biliyoruz. Nüfusun sınıfları hakkında da az çok bir fi kir sahibiyiz. Lâkin bu ilk tecrübe za ruüreten bir dereceye kadar noksan ve iptidali idi Nite kim istatistik genel direktö- rlüğünün yaptığı bazı nok san sondajlar tahrirde gizli kalmış bir çok nüfus mev- cut olduğunu bilhassa yeni doğanlar miktarında — pek çok gizlemeler bulunduğunu | göstermiştir. Bundan başka — tahririn tam olduğunu kabul etsek bile bunu beş on senede bir yenişleştirmek bütün dünya - da kabul edilmiş olan bir esastır. Bunsuz - istatistiğin doğruluğuna inanmayız Nihayet ilk istatistik hali tesbit etmiş olsa bile bize nüfus hareketlerinin üzerine tamamile dayanabi'eceği bir adetler — vermemiştir. — Şi SAYFA 3 İ GALIKESİR. VİLÂYETİ DAİMt - ENÖMENİ ILÂNLARI İdarel hususiye akaratından Paşatami karşısında Vilâ- | yet matbaasına bitişik (350) lira kıymeti muhammenli bir bap mağaza 3l-mayıs.936 tarihine kadar icara verilmek özere on beş gün müddetle artırnmaya konulmuştur. Ta- lp'ilerin yüzde T5 nisbetinde teminatı muvakkatalarını yatırdıklarına dair makbuzlarıle birlikte iha'e gününe ras- lıyan 4 teşrinsani pazartesi günü saat 15 de vilâyet encü- menine gelmeleri ilân olunur 4-1-213 Balıkesir Askeri Satınalma Komisyonundan: | — Edremit garnizonundaki birliklerin eksiltmiye konulan 370 ton una istekli pazarlıkla mukaveleye bağlanacaktır. 2 2 ikinciteşrin - 935 saat 15 de Edremit askeri satın alma komisyonu binasında pazarlık yapılacaktır. | 3 — Evsaf ve şeraiti anlamak ve öğrenmek - istiyen- ler her gün Edremit satın alma komisyonile Balıkesir Kor satın alma komisyonuna müracaatları. Bürhanıya iora mamurluğundan: ihtiyacı — için çıkmadığından Muhammen | Kiymeti Semti Mevkiü — Cinsi ve miktarı Lira Reşitköy Çaltılı çukur Ufak büyük 480 ağaç Z. 3500 Budabi Devebudağı 83 ağaç'ı zeytinliktir. 500 Edremitte kunduracı İbrahime borçlu Bürhaniyede mu- kim Aksekili Hasan ve Hüseyinin müşterek borçlarının te- 1 mini için dajremizce haciz ajtına alınmış — olan yukarıda mevkilerile miktarları ve cinsi ve muhammen kıymetleri yazılı iki kıta müşterek zeytinlikleri dairemizce açık art- tırma ve peşin para ile satılacaktır. Açık arttırmaları 12 Kânunuevel-935 tarihinin perşembe günü saat on beş- te dairemizde yapılacak ve bu tarihte teklif olunacak ar- ttırma bedelleri muhammen kıymetlerinin yüzde yetmiş beşini bulmazsa arttırmaları on beş gün daba uzalılarak 27 12 935 tarihinin cuma günü aynı saatte dairemizde ic- , ra kılınacağından bu mallar üzerinde her hangi bir suretle hak iddiasında bulunan'arın evrakı müsbitelerile birlikte | yirmi gün içinde dairemize müracaat — etmeleri lâzımdır. Aksi halde hakları tapu sicillile sabit olmıyanların satış tutarının paylaşmasından hariç bırakılacakları ve arttırma şarnamelerinin | 12-935 tarihinden itibaren — 935 89 nu- mara ile dairemizde herkese açık bulundurulacağı ilân olunur. DA IİLBAYLIKTAN: . İlimizin öze! bütcesi hesabına ilimiz kütüğünde kayıt. h olan'ardan Balıkesir erkek ortaokul birinci, ikinci, üç- üncü sınıflarına parasız yalılı olmak üzere dört — talebe alınacaktır. Bunların sınavları Türkçe, — tarih » cografya, Riyaziyeden olmak üzere 31 birinciteşrin ve 1,2 1kinciteş- rin günleri öğleden önce saat 8,30 da Balıkesir erkek or. taokulunda yapılacaktır. Yaşı elverişli ve sınıflarını eyi veya pek eyi derecede geçmiş, Ffakir oldukları Uraydan alınan belgelerle saptan- mış olaşnlar 28 birinciteşrin günü öğleye kadar erkek or- taokuluna başvuracaklardır tış bedeli paylaştırılmasın dan hariç kalacaklardır. Bi rinci artırma 20-11-935 çar şamba günü saat 15 olarak tayin edilmiş olup mezkür günde konulan pey keyfiye- U kıiymeti muhamminesin “den yüzde yetmiş beşini bul madığı taktirde son artıranın taahhüdü baki kalmak şartile ikinci artırmanın 5 kânun- evel 935 perşembe günü sa- at 15 temdit edilmiştir. Şart- nameyi görmek istiyenlerin yüzde yedi buçuk pey akça- sile Balıkesir sulh — hukuk hakimliği kalemine müraca- atları ilân olunur. miktarını isabetli ve kabil olduğu kadar hatadan âri olarak bulabilmek için bunu 24 saat gibi kısa bir. müd- det içinde yapmak ve bun un içinde bu işe yarayacak bütün bilgili adamlardan is- tifade etmek lâzımdır. He pimizin istatistik direktör- lüğünün bize vereceği hiz- meti — kabüle — mecburuz. Ya'nız kabul değil mem. leketin refaha yükselmesine hadim olarak bir vatan - işi yaptığımızı düşünerek onu ezami hüsnüniyet ve feda- kârlıkla yapmaya çalışmalı - yız. Emek sahibinin kalbin. den doğan hüsnüniyet — ve fedakârlık işin — feyzine ve verimini birkat daha arttırır. Ord. Prof İbrahim Fazıl Pelin, | mdi böyle, ileride hareket leri de takibe yarayacak bir | defter elde etmek istiyoruz | Bu tahrirden sonra nüfus | idareleri de ıslah edilerek nüfus hareketlerini daha e saslı bir surette takip etm ek imkânı hasıl olacaktır Sözün kısası nüfusun hu- mmalı hareket vasıflarını bilmeğe çalışmak dinamik ileriye doğru gilmeğe karar vermiş bir sosyete için ilk ödevdir. Cumuriyet bu me- seleyi esas'ı suretle hallet- meğe azmetmiştir. Bunun için memleketin bütün teş- kilât ve kuvvetlerinin bir- leşmesine ihtiyaç vardır. Bu işin #huvaffakiyeti hususun da bütün vatandaşlar elele vyermeğe mecburdur. Vatan çocuklarını bu iş için aktif ve passif diye iki ye ayırmak İâzımdır. Aktıf İstatistik Umum müdürlüğü unsur sayımı filen yapmağa tarafından Zgömderitmiştir. memur — olanlardır. Nüfus | — b üeü